گزارش‌ های معدن

در سال‌های اخیر، مواد معدنی حیاتی (Critical minerals) عمدتا تحت تاثیر شتاب گرفتن روند انتقال انرژی و کربن‌زدایی، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. لیتیوم، نیکل، کبالت، منگنز، گرافیت و عناصر نادر خاکی از راهبردی‌ترین مواد معدنی حیاتی هستند، به طوری که ایجاد هرگونه اخلال در زنجیره تامین آن‌ها می‌تواند تمامی تلاش‌ها برای دستیابی به اهداف انتقال انرژی را با ناکامی مواجه سازد. در سال ۲۰۲۲، تقریبا ۱۴۶ هزار تن لیتیوم، ۳ میلیون و ۲۷۰ هزار تن نیکل، ۱۹۷ هزار تن کبالت، ۱۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تن منگنز، یک میلیون و ۶۸۰ هزار تن گرافیت و ۳۰۰ هزار تن نیز عناصر نادرخاکی تولید شده است. در مقایسه با سال ۲۰۰۵، تولید معدنی لیتیوم رشد ۶۰۸ درصدی، نیکل ۱۱۹ درصدی، کبالت ۲۴۰ درصدی، منگنز ۸۸ درصدی، گرافیت ۵۸ درصدی و عناصر نادر خاکی نیز رشد ۱۴۳ درصدی را تجربه کرده‌اند.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ فروردین ۱۴۰۳

در عصری که بازاندیشی در کارکردها و پایداری زیست‌محیطی سنگ‌بنای پیشروی در بخش معدن به شمار می‌آید، هوش مصنوعی همچون نیرویی جهت‌بخش و همه‌جانبه وارد عمیق‌ترین لایه‌های این صنعت شده و از درون، سازوکارهای بهره‌برداری، ایمنی و زیست‌محیطی را دستخوش تحولاتی بنیادین کرده است؛ تحولاتی که نه فقط در فناوری‌های تحلیلی و داده‌محور، بلکه در روندهای سرمایه‌گذاری، رقابت‌های ژئوپلیتیک و نیاز فزاینده به پاسخ‌گویی به الزامات زیست‌محیطی نیز معنا می‌یابند. بررسی این روند در دل خود، مسیر توسعه شرکت‌های پیشگامی را روایت می‌کند که با جسارت تمام به استقبال این تحولات فناورانه رفته‌ و پرده از چالش‌ها، مقاومت‌ها و پیچیدگی‌هایی برمی‌دارد که در مسیر ادغام این فناوری با بخش معدن رخ نموده‌اند. آمارهای جهانی، روندهای نوآورانه، سهم مناطق مختلف، نقش بازیگران صنعتی و تحولات آتی بازار همچون قطعاتی از یک پازل بزرگ کنار هم قرار گرفته‌اند تا تصویری روشن، جامع و تحلیلی را از آینده حوزه‌ای ترسیم کنند که در افق‌های پیش‌رو، بیش از سیستم‌های مکانیکی بر واحدهای پردازش هوشمند استوار خواهد بود.

قیمت: 150,000 تومان ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

جهان در مسیر رشد اقتصادی و تامین کالاها و زیرساخت‌های مورد نیاز بشر به شدت به تامین مواد اولیه وابسته است. نیازی که با توجه به روند فزاینده جمعیت و تقاضا و تغییر الگوهای مصرف در سال‌های آینده، بیشتر نیز خواهد شد. استرالیا، شیلی، چین، کانادا، ایالات متحده آمریکا و برزیل از جمله قدرت‌های معدنی جهان به حساب می‌آیند که بخش مهمی از مواد معدنی مورد نیاز جهان را تامین می‌کنند. با این حال، در برخی از کشورهای یادشده از جمله استرالیا، در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در عرصه توسعه فعالیت‌های معدنکاری به صورت چشمگیری کاهش یافته؛ موضوعی که نگرانی‌هایی را در خصوص تحقق برخی از چشم‌اندازها نظیر اقتصاد سبز و توسعه پایدار برانگیخته است.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ خرداد ۱۴۰۳

در عصری که سرعت تحول فناوری از ظرفیت واکنش سیاست‌گذاران اقتصاد نیز پیشی گرفته، ورود بی‌محابای هوش مصنوعی به بطن صنایع گوناگون، نه‌تنها قواعد بازار کار جهانی را از نو تعریف کرده، بلکه موازنه‌های دیرپای میان تولید، بهره‌وری و اشتغال را نیز در معرض دگرگونی‌هایی عمیق و گاه برگشت‌نا‌پذیر قرار داده است. از تاثیر این فناوری بر رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای پیشرفته و نوظهور گرفته تا بازتاب‌های نابرابر آن بر نرخ بیکاری در اقشار و جغرافیاهای مختلف، آنچه پیش روی ماست، فراتر از نوآوری و یک بازآرایی ساختاری ا‌ست که اقتصاد قرن بیست‌ویکم را بازنویسی می‌کند. به عبارتی، این تحول نه‌تنها چارچوبی تازه را برای نقش و جایگاه لایه‌های مختلف اشتغال و سهم صنایع در رشد GDP ترسیم می‌کند، بلکه سیاست‌گذاران اقتصادی را نیز به واکنشی سنجیده، دقیق و بر پایه داده‌های آینده‌نگر فرا‌می‌خواند، چراکه غفلت از فهم عمق این تغییر، بی‌تردید به شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی ابعادی تازه خواهد بخشید.

قیمت: 150,000 تومان ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

ایران ظرفیت‌های بالقوه قابل توجهی برای توسعه بخش معدن و قرار گرفتن در زمره قدرت‌های معدنی جهان دارد. بر این اساس، روند رو به رشدی در میزان سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معدن کشور قابل مشاهده است. در سال ۱۴۰۰، مجموع سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معدن حدود ۷ هزار و ۲۶۶ میلیارد ریال بود (ثابت سال ۱۳۹۰) که نسبت به سال ۱۳۸۵ حدود  ۸۶ درصد بیشتر بوده است. با این حال، کارشناسان بر این باورند که میزان سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته کماکان با ظرفیت‌های معدنی کشور همخوانی ندارد و برای رسیدن به اهدافی نظیر رشد دو رقمی بخش معدن، لازم است تا جذابیت‌های بیشتری برای میزان سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش ایجاد شود.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ خرداد ۱۴۰۳

تکنولوژی هوش مصنوعی با الگوریتم‌های مبتنی بر یادگیری ماشین، بهره‌وری در زنجیره تامین فلزات حیاتی را بهبود می‌بخشد. این فناوری علاوه بر برخورداری از دقت بالا در اکتشاف ذخایر معدنی، مدت‌زمان عملیات اکتشاف را به حداقل می‌رساند و با پیش‌بینی زمان تعمیر تجهیزات، از خاموشی‌های طولانی و پرهزینه جلوگیری می‌کند و منجر به افزایش ایمنی در محیط کاری معدن می‌شود. هوش مصنوعی با بهینه‌سازی فرایندهای تولید و تنظیم مولفه‌های مختلف در واکنش‌های متالورژیکی، در تولید محصول باکیفیت‌تر و کاهش مصرف انرژی و زمان تولید تاثیر به سزایی دارد. متقابلا، زنجیره تامین عناصر حیاتی نیز به طور غیرمستقیم اما قابل ملاحظه‌ای روند پیشرفت و توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این عناصر با کاربردهای مهمی که در مراکز پردازش، انتقال و ذخیره‌سازی داده‌ها دارند، محور اصلی در توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی تلقی می‌شوند و بنابراین تغییر در میزان عرضه و اختلال در زنجیره تامین آن‌ها، به قیمت کاهش عملکرد و بروز اختلالات پردامنه در بسیاری از حوزه‌های دیگر تمام خواهد شد.

قیمت: 150,000 تومان ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

درگیری‌‌های ژئوپلیتیکی ارتباط نزدیکی با بازار صنایع معدنی به عنوان سنگ‌بنای توسعه اقتصادی کشورها دارند و کشورهای غنی از منابع در جریان رویدادهای ژئوپلیتیکی با اعمال تحریم‌های تجاری، اختلالاتی در زنجیره تامین جهانی به وجود می‌آورند. به طور مثال روسیه به عنوان یکی از کشورهای غنی برخوردار از پتانسیل‌های معدنی از جمله زغال‌سنگ و نیکل شناخته شده است. با این حال در چند سال گذشته متاثر از تحریم‌های تجاری اتحادیه اروپا در پاسخ به تنش میان این کشور و اوکراین نوساناتی در بازارهای صادراتی صنایع معدنی خود از جمله زغال‌سنگ و نیکل تجربه کرده است. این مساله موجب شده است تا روسیه عرضه مواد معدنی خود را به بازارهای جایگزین از جمله آسیا هدایت کند، به طور مشابه اتحادیه اروپا نیز همواره در تلاش است تا شکاف تامین صنایع معدنی خود را از طریق ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای غنی از منابع پر کند.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ مرداد ۱۴۰۳

پیشرفت هوش مصنوعی در دهه اخیر زمینه‌ساز تحولات و شکل‌گیری روندهای مختلفی بوده است. روند تحولات زنجیره‌های ارزش فلزاتی همچون فولاد و آلومینیوم از جمله موضوعاتی هستند که متاثر از فناوری هوش مصنوعی دچار تغییر و دگرگونی شده‌اند. ابزارهای مبتنی بر این فناوری از یک سو، با افزایش میزان تولید، بهره‌وری و سرعت کار و همچنین با کاهش هزینه‌ها و میزان مصرف انرژی نقش مهمی در تکامل صنایع فلزی و بازار آن‌ها ایفا می‌کنند. از سوی دیگر، به‌کارگیری این ابزارها در راستای بهبود کیفیت تولید و برخورداری از مزایای آن‌ها نیازمند مصرف فولاد و آلومینیوم است که در ساخت تجهیزات و سخت‌افزارهای اجراکننده الگوریتم‌ها به کار می‌روند. بنابراین می‌توان گفت هر دو حوزه با تاثیرات متقابلی که بر هم دارند، می‌توانند مسیر حرکت جهان و سایر روندهای اقتصادی، صنعتی و ... را با خود همسو کنند.

قیمت: 150,000 تومان ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

رشد اقتصادی جهان با بهره‌برداری از منابع طبیعی گره‌خورده است. البته باید توجه داشت که تقاضای بی‌حد‌و‌حصر بشر برای استخراج و بهره‌برداری از منابع تنها در طول چند دهه گذشته جهان را با بحران کمبود منابع مواجه کرده است، به طوری که پیش‌بینی‌ها حاکی از آن هستند که بسیاری از منابع طبیعی جهان طی دهه‌های آتی به پایان خود نزدیک می‌شوند. اگرچه تاثیر ناشی از بحران کمبود منابع در اقتصادهای توسعه‌یافته و دارای منابع محدود کمتر است با این حال به نظر می‌رسد پیامدهای جبران‌ناپذیری برای اقتصادهای در حال توسعه و متکی به منابع طبیعی برجای بگذارد.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ مهر ۱۴۰۳

توسعه صنایع پایین‌دستی و حرکت به سمت حلقه‌های انتهایی زنجیره ارزش، یکی از الزامات اساسی برای خلق ارزش افزوده و تحقق رشد پایدار و موثر در ساختارهای اقتصادی است. در ایران نیز با توجه به وفور پتانسیل‌های معدنی و انرژی، لزوم حرکت به سمت تولید محصولات نهایی در زنجیره ارزش فلزات اساسی کشور احساس می‌شود. البته اقداماتی قابل توجه در خصوص توسعه حلقه‌های پایین‌دستی زنجیره تولید فولاد، آلومینیوم و مس در دهه اخیر صورت گرفته که تداوم این تلاش‌ها و اقدامات، مسیر دستیابی به رشد پایدار و خلق ثروت را در شرایط اقتصادی فعلی هموارتر خواهد کرد.

قیمت: 150,000 تومان ۲۳ تیر ۱۴۰۴

ایران با یک میلیون و ۶۳۵ هزار کیلومترمربع مساحت، تقریبا یک درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده و تنها مالک ۱/۰ درصد از کل ثروت جهان، معادل ۲۵۰ هزار میلیارد دلار است. کشور ما با توجه به منابع و پتانسیل‌هایی که از آن‌ها برخوردار است، بیش از ۶۰ سال سابقه برنامه‌ریزی دارد. در این مدت، فرآیند برنامه‌ریزی تحت‌تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با تغییر و تحولاتی رو‌به‌رو شده و فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. می‌توان گفت آمایش سرزمین به‌طور خاص و برنامه‌ریزی به‌طور عام در قبل و بعد از انقلاب در کشور اجرایی شده است. در این گزارش تاریخچه برنامه‌ریزی و آمایش سرزمین در ایران را بررسی می‌کنیم.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ فروردین ۱۳۹۹

با ادامه تکامل جهانی و روند روبه رشد تقاضا برای کالاهای منابع طبیعی، شکاف کمبود منابع در برخی از کشورهای در حال توسعه و فاقد منابع بیشتر به چشم می‌خورد. با این حال تجارت بین‌الملل با تسهیل مراودات تجاری امکان تبادل منابع طبیعی را در سراسر مرزها فراهم می‌کند، به طوری که چین، ژاپن و کشورهای اروپایی با تکیه بر منابع طبیعی وارداتی به اقتصادهای بزرگ جهان تبدیل شده‌اند. البته  از آنجایی که اتکای بیش از حد به واردات منابع طبیعی آن‌ها را در برابر رویدادهای ژئوپلیتیکی و جنگ‌های تجاری آسیب‌پذیر کرده است، اغلب کشورها برآنند تا با ایجاد ساختار اقتصادی متنوع از واردات منابع طبیعی به ویژه منابع انرژی بکاهند.

قیمت: 150,000 تومان ۳۰ مهر ۱۴۰۳