مشاهده بیشتر
پمپها، موتورها و توربینها از جمله تجهیزاتی هستند که در فرایندهای مختلف تولید اغلب صنایع همچون نفت، گاز و پتروشیمی و نیز صنایع غذایی و معدنی به کار گرفته میشوند. به همین دلیل، این محصولات سهم قابلتوجهی از ارزش تجارت جهان را به خود اختصاص میدهند. میتوان گفت که توسعه ظرفیتهای صنعتی هر کشور بدون دسترسی و تامین پمپها، موتورها و توربینها امکانپذیر نخواهد بود. ایران نیز، به عنوان کشوری که در مسیر توسعه صنعتی حرکت میکند، با توجه به تحریمهای پردامنه، یکی از رویکردهای خود را بر بومیسازی و تولید داخلی این تجهیزات قرار داده است تا بتواند ضمن تامین نیاز داخلی و بینیازی از واردات، به سهم مناسبی از بازار کشورهای خارجی، خصوصا کشورهایی نظیر عراق و افغانستان، دست یابد.
مواد معدنی و فلزی مهمترین ماده مصرفی در بخشهای مختلف صنعت، ساختوساز و نیز زندگی روزمره انسان محسوب میشوند. به همین دلیل، همزمان با رشد جمعیت و توسعه صنعتی جهان، تقاضا برای مصرف این محصولات افزایش یافته است. در چنین شرایطی، ایران که ذخایر ارزشمند معدنی بزرگی را در خود جای داده است، با تکمیل زنجیرههای ارزش و تولید محصولات مختلف معدنی، میتواند به جایگاه مناسبی در بازارهای بینالمللی دست یابد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرایط فعلی بخش معدن و صنایع معدنی کشور فاصله قابلملاحظهای با ظرفیتهای موجود دارد.
از اکتشاف ذخایر نفتی و شروع استخراج از این ذخایر به عنوان نقطه عطفی در تاریخ صنعت جهان یاد میشود. در ایران نیز، به عنوان کشوری دارای ذخایر بزرگ نفتی جهان، از سالها قبل، استخراج نفت خام بخش بزرگی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است. فرایند استخراج نفت از مناطق خشکی شامل مراحل مختلفی است و به تجهیزات و ابزارهای گوناگونی نیاز دارد که اکثر آنها از فلزات، بهویژه انواع فولاد، ساخته میشوند.
مخازن را میتوان محفظههایی برای نگهداری مواد مایع و حفظ آنها از گزند آلودگیهای محیطی تعریف کرد که برای مدتزمانی کوتاه یا طولانی مورد استفاده قرار میگیرند. اهمیت حیاتی آب برای زندگی بشر و نیز لزوم در دسترس داشتن ذخیره مواد شیمیایی و سوختی باعث شده است تا انواع مخازن فلزی برای ذخیرهسازی آب و محصولات نفتی و شیمیایی به کار گرفته شوند. برای تولید این مخازن، با توجه به کاربرد مورد نظر، از ورقهای فلزی با ضخامتهای مختلف و آلیاژها و پوششهایی خاص استفاده میشود. با توجه به اینکه ورقهای فولادی ماده اولیه اساسی برای ساخت این مخازن به شمار میروند، گسترش تولید و توسعه ظرفیتهای تولید این محصولات میتواند بازار فلزات کشور را تحت تاثیر قرار دهد.
در سالهای اخیر، اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک افزایش یافته است. امروزه گاز طبیعی در اغلب کشورها منبعی تاثیرگذار و استراتژیک برای تامین انرژی محسوب میشود. ایران یکی از کشورهای برخوردار از منابع بزرگ گاز طبیعی در دنیا به شمار میآید و با توجه به این امر، توسعه ظرفیتهای استخراج و تولید گاز طبیعی میتواند از اهمیت بالایی در تامین پایدار انرژی کشور و نیز کمک به رشد صادرات برخوردار باشد. با توجه به حجم فلزات اساسی مصرفشده در تاسیسات و تجهیزات استخراج و پالایش گاز، توسعه ظرفیتهای این حوزه، در کنار پیشبرد اهداف تجاری، سیاسی و اقتصادی، محرک قدرتمندی برای بازار فلزات اساسی محسوب میشود.
با ظهور ویروس کرونا، بازار کالاهای اساسی با نوسان قیمتی بالایی روبهرو شدند که میتواند زمینهساز رکود اقتصادی جهان شود. تحلیلگران ارشد بازارها معتقدند که بیشینه تاثیر ویروس کرونا بر بازارهای نفت و فلزات صنعتی است. صنعت فلز سرخ نیز متاثر از این ویروس بوده و با تغییرات شدید در قیمت، عرضه و تقاضا مواجه شده است. شهرت فلز سرخ به عنوان شاخص اقتصادی در جهان بدان معناست که چشمانداز آن همیشه مورد توجه قرار میگیرد؛ زیرا این فلز طیف گستردهای از مصارف گوناگون را به خود اختصاص داده است. گزارش حاضر به بررسی تأثیرات ویروس کرونا در صنعت فلز سرخ ایران و جهان میپردازد.
لولههای مورد استفاده در خطوط انتقال خوراک صنایع پتروشیمی از جنس فولاد هستند. از آنجا که برخی از واحدهای فعال در صنعت پتروشیمی ایران در نواحی دور از ذخایر نفت و گاز کشور واقع شدهاند، تامین خوراک آنها مستلزم احداث خطوط طولانی انتقال خوراک است. با توجه به برنامهریزیهای گسترده در زمینه توسعه صنایع پتروشیمی کشور در سالهای آینده و نیز بر اساس جانمایی این پروژهها در نواحی مختلف کشور، به نظر میرسد تقاضای زیادی برای احداث خطوط لوله ایجاد میشود که این مسئله دورنمای مناسبی را برای رشد تقاضای صنعت فولاد در سالهای آینده فراهم خواهد کرد. در گزارش پیشِرو به روند توسعه خطوط تامین خوراک برای صنایع پتروشیمی و تاثیرات آن بر مصرف فولاد کشور پرداخته میشود.
کانتینرسازی، به عنوان یکی از بخشهای وابسته به صنایع دریایی، سهم مهمی در مصرف فلزات (خصوصا فولاد) دارد. بر اساس پیشبینیها، انتظار میرود که تا سال ۱۴۰۵، میزان مصرف فولاد ناشی از فعالیت تولیدی واحدهای کانتینرسازی، نسبت به رقم برآوردشده برای سال ۱۳۹۷، رشد دوبرابری داشته باشد؛ هرچند میزان فعالیت این بخش از صنعت، که به شرایط تجاری کشور وابسته است، تحت تاثیر عواملی همچون تحریمهای بینالمللی و نیز شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است و هر گونه تغییری در این عوامل میتواند میزان پیشبینیشده را افزایش یا کاهش دهد.
توسعه و رشد صنایع غذایی و آشامیدنی تقاضایی از فلزات را در بخشهای مختلفی از جمله بستهبندی محصولات، توسعه زیرساختهای مورد نیاز و در نهایت در بخش تجهیزات و ماشینآلات ایجاد میکند. ارزش کل فلزات مصرفشده ناشی از توسعه و تولیدات صنایع غذایی و آشامیدنی کشور در آخرین سال از دوره مطالعهشده حدود ۵۶۰ میلیون دلار بود که در خوشبینانهترین حالت، انتظار میرود این رقم تا سال ۱۴۰۵ به حدود یک میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار افزایش یابد.
اهمیت توسعه صنایع ساختمانی در اقتصاد کشور را میتوان از چندین جنبه مورد بررسی قرار داد. نخست، صنعت مذکور از مهمترین بخشهای زیرساختی صنعت ساختوساز به شمار میآید و توسعه آن میتواند ساختوساز کشور را تا حد قابلملاحظهای از واردات و وابستگی به کشورهای دیگر بینیاز کند. از طرف دیگر، با توجه به شرایط فعلی کشورهای همسایه خصوصا عراق و افغانستان، بازار بزرگی برای این محصولات در نزدیکی مرزهای کشور وجود دارد که استفاده از این فرصت مستلزم سیاستگذاری مناسب به منظور رشد کمّی و کیفی تولیدات و تنوعبخشی به محصولات است.
گازهای استخراجشده از چاهها دارای اجزای مختلفی از هیدروکربنهای سبک و سنگین هستند. این گازها به منظور اجرای عملیات جداسازی و فرآوری به پالایشگاهها منتقل میشوند. در پالایشگاه، اجزای مختلف گاز جداسازی میشوند. این محصولات به عنوان منابع انرژی و یا مواد اولیه و واسطه در بخشهای پاییندست برای ساخت محصولات با ارزش افزوده بالا کاربرد دارند. با توجه به ذخایر غنی گاز ایران، احداث پالایشگاههای گازی در کشور ضروری به نظر میرسد. توسعه پالایشگاهها کمک زیادی به بهرهمندی از منابع گازی خواهد کرد. فولاد زنگنزن اصلیترین ماده اولیه احداث این واحدهای صنعتی به شمار میرود.
تجهیزات ساختمانی و زیرساختی در واقع محصولات ساختهشدهای هستند که به شکلهای مختلف در احداث ساختمانها و زیرساختهای مختلف به کار گرفته میشوند. ایران پتانسیلهای مناسبی برای خودکفایی در تولید این تجهیزات و حتی حضور در بازارهای خارجی دارد و در این مسیر برنامهریزیهای مختلفی نیز انجام شده است. با این حال، سالانه صدها میلیون دلار صرف واردات تجهیزات ساختمانی و زیرساختی میشود که امکان ساخت آنها در داخل کشور وجود دارد؛ مسئلهای که موجب میگردد سالانه میزان قابل توجهی از فلزات اساسی در قالب این محصولات به کشور وارد شود.
