گزارش‌ های فلزات پایه

توسعه ورزش از جایگاه ویژه‌ای در بهبود عملکرد نیروی انسانی و در نتیجه افزایش بهره‌وری اقتصادی در بخش‌های تولیدی و خدماتی برخوردار است. در این راستا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ورزشی به عنوان مهم‌ترین بخش در توسعه ورزش مورد توجه قرار می‌گیرد. در کشورهای توسعه‌یافته که امروزه ورزش در آن‌ها به یک صنعت درآمدزا و سودآور تبدیل شده است، بخش عمده‌ای از منابع مالی مورد نیاز جهت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ورزشی از سوی بخش خصوصی تامین می‌شود. این درحالی است که در ایران به عنوان کشوری در حال توسعه، بخش عمده این منابع را دولت تامین می‌کند که این مسئله به دلیل افزایش فشارهای اقتصادی در سال‌های اخیر، باعث بروز مشکلاتی در توسعه زیرساخت‌های ورزشی کشور شده است.

رشد شتابان روند برقی‌شدن اقتصاد جهانی، همراه با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و گسترش خودروهای برقی، چشم‌انداز تازه‌ای را برای بازار جهانی مس ترسیم کرده است. این فلز کهن، به دلیل رسانایی بالا و نقش حیاتی در انتقال انرژی، اکنون به یکی از عناصر کلیدی گذار به اقتصاد کم‌کربن بدل شده است، به طوری که افزایش ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، نوسازی شبکه‌های برق و جایگزینی ناوگان خودروهای درون‌سوز با خودروهای برقی، همگی موجب رشد تقاضای جهانی مس خواهند شد. در نتیجه، بررسی تحولات پیش‌رو برای پیش‌بینی نیازها و مدیریت پایدار منابع اهمیتی استراتژیک دارد.

صنعت هوافضا، از دیرباز به استفاده از فلزات مختلف متکی بوده است. از آنجایی که در این صنعت وزن پایین وسیله، یکی از فاکتورهای اصلی برای پرواز سریع و ایمن به شمار می‌آید، آلومینیوم بیش از سایر فلزات مورد توجه قرار گرفته است. در ابتدای ساخت ماشین‌های پرنده، این فلز کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما به مرور بخش‌های مختلف وسایل حمل‌ونقل هوایی از آلومینیوم ساخته شد. در پروژه پرتاب اولین ماهواره نیز آلومینیوم تنها فلز مقاوم به اصطکاک و تغییرات دمایی بود. امروزه آلیاژهای آلومینیوم برای ساخت هرگونه هواپیمای مسافربری، نظامی، شاتل، موشک، ماهواره و ... از مواد اولیه اصلی به شمار می‌آید. حتی به جرئت می‌توان گفت ارتقای صنعت هوایی و پیشرفت کاوش‌های فضایی بدون این فلز امکان‌پذیر نبود. با این حال، ورود برخی مواد مقاوم در ساخت و تولید هواپیماها، فضاپیماها و ... می‌تواند در سال‌های آتی موجب رشد کم‌شتاب تقاضای آلومینیوم در صنعت هوافضا شود.

با شتاب گرفتن گذار جهانی به سمت انرژی‌های پاک و فناوری‌های نوین، آلومینیوم به یکی از فلزات کلیدی آینده تبدیل شده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تقاضای جهانی این فلز تا سال ۲۰۳۰ به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت و بیشترین رشد آن در بخش‌های نوین صنعتی و انرژی‌های پاک متمرکز است. خودروهای برقی به دلیل کاهش وزن و افزایش راندمان باتری‌ها، بخش عمده‌ای از رشد مصرف را به خود اختصاص خواهند داد. توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و شبکه‌های برق هوشمند، مصرف آلومینیوم را به شدت افزایش می‌دهد. بخش‌های سنتی مانند ساختمان‌سازی و بسته‌بندی نیز سهمی از تقاضا دارند، اما رشد اصلی از بخش‌های نوین خواهد بود. از نظر جغرافیایی، بیشترین افزایش تقاضا در چین و پس از آن در کشورهای آسیایی غیر از چین، آمریکای شمالی و اروپا رخ خواهد داد. روندهای برقی‌شدن، گذار انرژی و توسعه صنعتی نقش اصلی را در شکل‌دهی به تقاضای آینده آلومینیوم ایفا خواهند کرد.

در حالی‌ که چشم‌انداز جهانی بازار آلومینیوم تا میانه دهه آینده با نرخ رشدی پیوسته به مرزهای تازه‌ای نزدیک می‌شود و در شرایطی که تولید و مصرف این فلز راهبردی به ‌ویژه در چین به‌ عنوان پیشران اصلی بازار آلومینیوم، از مقیاس‌های پیشین عبور کرده، آن‌چه بیش از هر زمان دیگر اهمیت یافته، تعقیب دقیق مسیرهایی ا‌ست که در آن کاربرد آلومینیوم نه‌ فقط به نیاز مهندسی، بلکه به استراتژی توسعه شهری، بازآفرینی زیست‌پذیری و تحول در معماری مدرن گره خورده است. در همین راستا، این فلز سبک، پایدار و انعطاف‌پذیر در حال بازیابی جایگاهی فراتر از گذشته در صنعت ساختمان است و در سازه‌های مدولار و سبز، پوسته‌های هوشمند شهری، پنجره‌ها و سقف‌هایی که اکنون باید مقاوم و هم‌راستا با تحولات اقلیمی و معیارهای انرژی‌برگشت‌پذیر باشند، جای خوش کرده است. در این میان، تقابل فرصت‌ها با چالش‌هایی مانند بهینه‌سازی فرایند بازیافت و رقابت میان مصالح در بازار صنعت ساختمان، این صنعت را در نقطه‌ای قرار داده که تحلیل آینده‌نگرانه آن، بی‌تردید مستلزم درک همزمان منطق اقتصادی، ضرورت‌های زیست‌محیطی و دگرگونی‌های اجتماعی معاصر در صنعت ساختمان است.

با توجه به چشم‌انداز بلند‌مدت تعیین‌شده برای جهانی با کربن صفر، ایجاد تغییراتی در الگوی مصرف و پیشرفت‌هایی در حوزه تکنولوژی ضروری به نظر می‌رسد. در این مسیر، فلزات نیز نقشی پررنگ برای تحقق اهداف تعیین‌شده ایفا می‌کنند. اگرچه برای برخی از فلزات با توجه به ماهیت آن‌ها نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را متصور بود، از نقش حیاتی بسیاری از آن‌ها در آینده نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. سرب فلزی است که با توجه به ماهیت سمی و خطرناک آن، به نظر نمی‌رسد که نقشی پررنگ در آینده داشته باشد. از طرف دیگر، از فلز روی حتی به عنوان جایگزین مناسبی برای برخی دیگر از فلزات نیز یاد می‌شود و می‌توان نقش مهم آن را در آینده تضمین‌شده دانست.

ابرروندهای حاکم بر فضای اقتصادی و صنعتی جهان و بروز تحولاتی مانند گسترش خودروهای الکتریکی، توسعه زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر و مدرنیزاسیون جوامع موجب شده است که رابطه مستقیمی میان سطوح پیشرفت کشورها و بازارهای مصرف مس آن‌ها برقرار باشد که این مسئله زمینه توسعه روزافزون زنجیره مس را در جهان ایجاد می‌کند. با این حال، موضوع کلیدی در این بین، عدم توازن در توزیع ذخایر معدنی این فلز است که موجب شده است تا بخش عمده‌ای از جریان‌های تجاری جهان به محصولات زنجیره مس اختصاص داشته باشد.

فلز مس یکی ازکامودیتی‌های استراتژیک اقتصاد جهان به شمار می‌رود که با توجه به روندهای حاکم بر حوزه صنعت و انرژی و روند برقی شدن، روز به روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود. موضوع رشد جمعیت یکی از مولفه‌های کلیدی بر رشد و یا افت بازار این فلز به شمار می‌آید. البته این تاثیرگذاری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه متفاوت است. کشورهای توسعه‌یافته، علی‌رغم این که با نرخ رشد جمعیت نزولی مواجه هستند، اما به سبب ظهور فناوری‌های نوین از جمله خودروهای برقی، توسعه صنایع الکترونیکی و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر، با رشد تقاضا برای مصرف مس روبه‌رو شده‌اند و این شرایط در سال‌های آینده نیز تداوم خواهد داشت. در کشورهای درحال توسعه، نرخ رشد جمعیت بالاتر است، از این رو، میزان مصرف مس در راستای توسعه شهرها و زیرساخت‌ها فزاینده خواهد بود.

از یک قرن گذشته تاکنون، موارد مصرف آلومینیوم در فضای اقتصاد و صنعت جهان با توجه به ویژگی‌های خاص و کم‌نظیر این فلز، به شکل منحصر به فرد و سریعی افزایش یافته است. حرکت جهان به سمت برقی‌شدن و ظهور و گسترش خودروهای برقی در کنار توسعه کاربردهای قبلی مانند ساخت‌وساز و بسته‌بندی، موجب شیب فزاینده میزان مصرف آلومینیوم در جهان شده و پیش‌بینی‌ها نیز از تداوم این روند در سال‌های آینده حکایت دارند. با این حال، یکی از موضوعات حائز اهمیت در این بین، ارتباط مستقیمی است که میان تحولات جمعیتی جوامع با بازار مصرف آلومینیوم وجود دارد و تجربه نشان می‌دهد که کشورهای با نرخ رشد جمعیت بالاتر از پتانسیل بیشتری برای تبدیل شدن به بزرگترین بازارهای مصرف این فلز برخوردار هستند.

فلز مس به عنوان یکی از فلزات پایه برای انواع صنایع و بخش‌های مختلف یک جامعه از جمله زیرساخت‌های انرژی و حمل‌ونقل به شمار می‌رود. به دنبال گسترش شهرها و افزایش فعالیت‌های صنعتی، میزان مصرف این فلز نیز طی دهه‌های اخیر روندی صعودی داشته است، اما آغاز برخی روندها در دو دهه اخیر از جمله تولید روزافزون خودروهای برقی و همچنین تولید برق با استفاده از منابع تجدیدپذیر، روند رو به رشد مصرف مس را به طور قابل توجهی افزایش داده است. همچنین قدرت‌های جدید در جنوب شرق آسیا از جمله چین، هندوستان، تایوان، کره جنوبی، تایلند و سایر کشورهای شرقی، به دنبال توسعه مناطق و صنایع خود در دو دهه اخیر، به مصرف‌کنندگان عمده مس در جهان تبدیل شده‌اند و این در حالی است که تا نیم قرن اخیر، بخش عمده بازار مصرف مس به کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی اختصاص داشت.

بازار مصرف آلومینیوم به عنوان یکی از فلزات پایه استراتژیک در دنیا، به طور روزافزونی در حال توسعه است. بخشی از این افزایش ناشی از افزایش جمعیت جهان و فعالیت‌های صنعتی و بخش دیگر این افزایش مصرف نیز به دلیل ظهور قدرت‌های صنعتی بزرگ از جمله چین، هندوستان و سایر کشورهای جنوب شرق آسیا بوده است که مطالعه عملکرد اخیر این کشورها و همچنین وضعیت فعلی آن‌ها، دید روشنی از آینده مصرف این فلز خواهد داد. از طرفی، با مطرح‌ شدن تکنولوژی ساخت خودروهای برقی و همچنین پیشتازی نیروگاه‌های تجدیدپذیر در صنعت برق بسیاری از نقاط دنیا روند صعودی مضاعفی را برای مصرف این فلز به وجود آورده است که در آینده نیز تداوم خواهد داشت.

آلومینیوم به عنوان عنصری نسبتا سبک و با رسانایی بالا از مدت‌ها قبل در توسعه شبکه‌های برق‌ جهان ایفای نقش کرده است. با این حال تسریع روند برقی‌شدن جهان به ویژه در چند دهه گذشته تقاضا برای این فلز نقره‌ای را بیش از پیش افزایش داده است. به طور مثال، مقادیر آلومینیوم مورد نیاز در توسعه شبکه‌های انتقال برق جهان در یک دهه گذشته به طور متوسط ۱۱ میلیون تن تخمین زده شده است و به نظر می‌رسد ادامه روند برقی‌‌شدن تقاضای این فلز را بیش از ۲ برابر تا سال ۲۰۵۰ افزایش دهد. البته از آنجایی که برقی‌‌شدن صنعت خودرو نیز بخش قابل توجهی از تقاضای آلومینیوم را به خود اختصاص می‌دهد، به نظر می‌رسد با ورود بیشتر خودروهای الکتریکی به ناوگان خودرو تقریبا ۱۰ میلیون تن آلومینیوم توسط این صنعت در سال ۲۰۳۰ به مصرف برسد.