- یادداشت
آسیبهای قیمتگذاری دستوری به صنعت آهناسفنجی
مقدمه
بخش عمده فولاد در کشور با استفاده از روش احیای مستقیم تولید میشود؛ به همین دلیل، توسعه واحدهای تولید آهناسفنجی یکی از اصلیترین اقدامات لازم به منظور تکمیل زنجیره تولید این فلز در کشور محسوب میشود. در حال حاضر، ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آهناسفنجی در جهان برشمرده میشود و واحدهای مختلفی در سطح کشور در این زمینه مشغول به فعالیت هستند.
با توجه به پیوستگی زنجیره فولاد و اهمیت قیمت مواد اولیه همچون کنسانتره، گندله و آهناسفنجی در بهای تمامشده تولید، تصمیمگیری درباره قیمتگذاری این محصولات، خصوصا در شرایط کنونی که نوسانات اقتصادی، تورم بالایی را به وجود آورده، از اهمیت ویژهای برخوردار است. عدم اتخاذ سیاستهای مناسب و نظارت ناکافی بر اجرای قوانین در این حوزه موجب خواهد شد تا تولیدکنندگان محصولات میانی زنجیره فولاد متضرر شوند و سود این بخش به واسطهگرانی برسد که نقشی در تولید محصول نداشتهاند.
در اغلب نقاط دنیا، قیمت محصولات زنجیره فولاد در تاریخهای مشخص و در نتیجه انجام مذاکراتی میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان تعیین میشود، اما در کشور ما، قیمتگذاری آهناسفنجی را دولت و بر اساس بخشنامههای ابلاغیِ وزارت صنعت، معدن و تجارت در ابتدای هر سال انجام میدهد. طبق آخرین بخشنامه این وزارت، قیمت آهناسفنجی برابر با 50 درصد از قیمت فروش شمش فولاد خوزستان تعیین میشود. به بیان دیگر، واحدهای تولیدکننده آهناسفنجی کشور موظف هستند محصولات خود را بر اساس میانگین سهماهه شمش شرکت فولاد خوزستان، که در سامانه کدال قابل مشاهده است، به بازار عرضه کنند.
اهمیت اصلاح قیمتگذاری برای توسعه صنعت آهناسفنجی
آهناسفنجی حاصل احیای مستقیم گندله است و به دلیل شکل متخلخل آن، به این نام شناخته میشود. توسعه صنعت فولاد کشور در سالهای اخیر موجب شده است تا تقاضای قابل توجهی برای این محصول، که یکی از مواد اولیه اساسی صنایع تولید شمش فولاد به شمار میرود، در کشور ایجاد شود. اصلیترین عامل اثرگذار در زمینه قیمتگذاری آهناسفنجی را میتوان عملکرد صنایع فعال در زمینه تولید شمشهای فولادی دانست. فرایند تولید در این واحدها وابسته به تامین مواد اولیه مختلفی همچون آهناسفنجی، دولومیت، فروآلیاژها و همچنین الکترودهاست. نوسانات ارزی و تشدید تحریمها موجب شدهاند تا قیمت تمامشده صنایع فولادی کشور بسیار بالا برود و در پی آن، قیمت شمش فولاد نیز افزایش یابد. از آنجا که قیمت آهناسفنجی نیز بر اساس قیمت شمش فولادی تعیین میشود، رشد قیمتی شمش موجب شده است تا قیمت آهناسفنجی نیز بسیار بالا برود. از سوی دیگر، با توجه به قیمت بالای آهن قراضه (حدود 80 درصد قیمت شمش فولادی)، صنایع فولادی کشور تمایل دارند تا در فرایند تولید خود، آهناسفنجی را جایگزین آهن قراضه کنند تا بتوانند قیمت تمامشده خود را تا حد ممکن کاهش دهند.
در صنعت تولید آهناسفنجی، بخش قابل توجهی از هزینههای تولید به قیمت مواد اولیه (گندله) اختصاص مییابد. طبق بخشنامه اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت، قیمت گندله از 21.5 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان به 23.5 درصد افزایش پیدا کرد. گفتنی است که این قیمت مربوط به بخشنامه است و واحدهای آهناسفنجی کشور، برای تامین گندله مناسب مورد نیاز خود، گاهی مجبورند تا 27.5 درصد قیمت شمش فولاد نیز هزینه کنند که این مسئله تاثیرات قابل ملاحظهای را در قیمت تمامشده آهناسفنجی کشور داشته است.
صنایع فعال در حوزه آهن اسفنجی پیگیریها و نامهنگاریهای متعددی را در زمینه اصلاح قیمت این محصول انجام دادهاند که هنوز به نتیجهای منجر نشده است. بر اساس شرایط فعلی، قیمت آهن اسفنجی باید تا 53 درصد شمش فولاد خوزستان افزایش یابد
علاوه بر افزایش قیمت گندله، قیمت گاز طبیعی، که اصلیترین حامل انرژی صنعت تولید آهناسفنجی محسوب میشود، در مدت اخیر افزایشی حدودا دوبرابری داشته و از 132 تومان به ازای هر متر مکعب به 263 تومان رسیده است. این رشد قیمتی در شرایطی رقم خورد که هیچگونه اصلاحی در قیمت آهناسفنجی صورت نگرفت. همین عامل موجب شده است که امروز، همزمان با افزایش قابل توجه هزینه تمامشده، حاشیه سود تولید آهناسفنجی بهشدت کاهش یابد. به همین دلیل، صنایع فعال در حوزه آهناسفنجی پیگیریها و نامهنگاریهای متعددی را در زمینه اصلاح قیمت این محصول انجام دادهاند که هنوز به نتیجهای منجر نشده است. بر اساس شرایط فعلی، قیمت آهناسفنجی باید تا 53 درصد شمش فولاد خوزستان افزایش یابد.
دلایل عدم توازن در زنجیره تولید فولاد کشور
در شرایط کنونی، عدم اصلاح قیمت آهناسفنجی در کشور موجب شده است تا توازن قیمت در زنجیره فولاد کشور از بین برود. صنایع ذوب و ریختهگری، که محصول نهایی آنها شمش فولاد است، ماده اولیه مورد نیاز خود یعنی آهناسفنجی را به قیمت نسبتا پایینتری خریداری میکنند. همین امر موجب میشود تا حاشیه سود این واحدها، در مقایسه با واحدهای تولید آهناسفنجی که با افزایش قیمت حاملهای انرژی و مواد اولیه و در نتیجه افزایش بهای تمامشده مواجه شدهاند، بیشتر شود. در حال حاضر، حاشیه سود صنایع ذوب و ریختهگری به حدود هزار تومان به ازای هر کیلوگرم محصول میرسد، در حالی که حاشیه سود صنایع فعال در حوزه تولید آهناسفنجی کشور، در بهترین حالت و شرایطی که بتوانند با حداکثر ظرفیت به فعالیت بپردازند، در نهایت به چهارصد تومان به ازای هر کیلوگرم خواهد رسید. این مسئله نشان میدهد که در زنجیره تولید فولاد کشور، بخش عمده سود به تولیدکنندگان شمش تعلق دارد و واحدهای میانی، خصوصا آهناسفنجی، به حاشیه سود مناسبی در این حوزه دست پیدا نمیکنند.
در شرایط کنونی، عدم اصلاح قیمت آهن اسفنجی در کشور موجب شده است تا توازن قیمت در زنجیره فولاد کشور از بین برود. صنایع ذوب و ریختهگری، که محصول نهایی آنها شمش فولاد است، ماده اولیه مورد نیاز خود یعنی آهن اسفنجی را به قیمت نسبتا پایینتری خریداری میکنند
از سوی دیگر، بر اساس بخشنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، واحدهای تولید آهناسفنجی موظف هستند تا محصولات خود را مطابق با قیمت مشخصشده به تولیدکنندگان فعال عرضه کنند. این در شرایطی است که برخی از واسطهگران، آهناسفنجی را خریداری و با قیمتی در حدود 65 درصد قیمت فولاد در بازار آزاد معامله میکنند. به بیان دیگر، عدم برنامهریزی مناسب در حوزه قیمتگذاری آهناسفنجی موجب شده است تا حاشیه سود این محصول به جای تولیدکنندگان به جیب واسطهگران برود و واحدهای مصرفکننده آهناسفنجی نیز در تامین نیاز خود با مشکلات متعددی مواجه شوند.
نویسنده» سورنا زمانیان، مدیرعامل وقت شرکت احیا استیل فولاد بافت
مطالب مرتبط
- یادداشت
- مس
در عصر رقابتهای فناورانه و گذار صنایع به سمت تولید سبز و هوشمند، شرکت ملی صنایع مس ایران با نگاهی آیندهنگرانه، توسعه فناوری را بهعنوان محور اصلی راهبردهای خود برگزیده است. این شرکت با هدف ارتقای بهرهوری، کاهش هزینهها و خلق ارزش افزوده پایدار، مسیر تحول دیجیتال و نوآوری را از معدن تا محصول نهایی دنبال میکند و در این راستا رویداد ملی ایده های نوآورانه و فناورانه در زنجیره ارزش مس را برگزار میکند. تمرکز بر بومیسازی دانش فنی، توسعه همکاری با دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان و حرکت به سوی فناوریهای سبز از ارکان اصلی این رویکرد است. در واقع برگزاری رویداد ملی نوآوری در صنعت مس، تلاشی هدفمند برای ایجاد پیوند میان علم، صنعت و فناوری و بسترسازی برای شکلگیری اکوسیستم نوآوری در مقیاس ملی محسوب میشود.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
- یادداشت
- محصولات میانی فولاد خام
شرکت فولاد خوزستان با تمرکز بر توسعه فناورانه و ارتقای رقابتپذیری، مسیر تحول صنعتی و دیجیتال خود را با نقشه راهی هدفمند دنبال میکند. این شرکت با بهرهگیری از فناوریهای نوین، هوشمندسازی خطوط تولید، بهینهسازی مصرف انرژی و مواد اولیه و ارتقای کیفیت محصولات، در مسیر تولید فولاد کیفی و با ارزش افزوده بالا حرکت میکند. توسعه همکاری با دانشگاهها، پژوهشگاهها و شرکتهای دانشبنیان، ایجاد زیرساختهای دیجیتال و اتوماسیون هوشمند و تقویت توان داخلی در حوزه فناوری، زمینهساز افزایش نوآوری و ارتقای جایگاه برجسته شرکت فولاد خوزستان در بازارهای داخلی و بینالمللی است.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
- یادداشت
- آلومینیوم
توسعه فناورانه در صنعت آلومینیوم، به ویژه در کشورهایی مانند ایران که با محدودیتهای وارداتی و چالشهای انرژی مواجهاند، از اهمیت ویژهای برخوردار است. ارتقای فناوری در این صنعت نهتنها به ارتقای بهرهوری و کاهش هزینههای تولید منجر میشود، بلکه نقش موثری در بهبود کیفیت محصولات و رقابتپذیری جهانی ایفا میکند. در این میان، شرکت آلومینیوم المهدی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم کشور، با تمرکز بر بومیسازی فناوریها، نوآوری در فرایندهای تولید و بهینهسازی مصرف انرژی، جایگاه برجستهای در مسیر توسعه فناورانه این صنعت کسب کرده است. اقدامات راهبردی این شرکت در زمینه نوسازی تجهیزات، مهندسی معکوس و توسعه ظرفیتهای داخلی، الگویی موفق از حرکت به سوی خودکفایی و پیشرفت پایدار در صنعت آلومینیوم ایران به شمار میرود.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
- یادداشت
- زیرساخت, صنعت
توسعه فناورانه در صنایع معدنی و فلزی، یک الزام و پیشنیازی اساسی در راستای خلق ثروت و حفظ قدرت رقابت به شمار میآید. تحول در فناوریهای استخراج، فرآوری، تولید و مدیریت منابع نهتنها موجب کاهش هزینهها و ارتقای کیفیت محصولات میشود، بلکه زمینهساز حرکت به سمت تولید سبز، کاهش مصرف انرژی و سازگاری با استانداردهای جهانی است. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیجفارس جایگاه مهمی در پیشبرد این رویکرد فناورانه دارد. بهرهگیری از زیرساختهای گسترده بندری و انرژی، جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، همکاری با شرکتهای دانشبنیان و دانشگاهها و اجرای پروژههای نوآورانه در حوزه صنایع معدنی و فلزی، این منطقه را به یکی از پیشرانهای اصلی توسعه فناورانه در صنایع معدنی و فلزی ایران تبدیل کرده است. این منطقه با فراهمسازی بستر مناسب برای توسعه فناوریهای نوین و حمایت از تولیدات پیشرفته، مسیر گذار صنعت کشور به سوی اقتصاد دانشبنیان و رقابتپذیری جهانی را هموار میسازد.
۳۰ مهر ۱۴۰۴