ایران به لحاظ برخورداری از ذخایر نفت و گاز، جزو برترین کشورهای جهان محسوب میشود. مروری بر آمار مربوط به تجارت و تولید ناخالص داخلی بیانگر آن است که نفت و گاز سهم قابل توجهی از اقتصاد ایران دارند. در سال 1383، تقریبا 77 درصد از حجم صادرات کشور مربوط به نفت خام و فرآوردههای آن و همچنین گاز طبیعی بوده که این رقم تا سال 1399 به حدود 41 درصد کاهش یافته است. همچنین سهم گروه نفت از حجم اقتصاد ایران در فاصله زمانی 1383 تا 1399 با کاهش 14.5 واحد درصدی به 13.5 درصد رسیده است. این آمارها نشان میدهد علیرغم اقدامات صورتگرفته، نفت و گاز همچنان نقش تعیینکنندهای در اقتصاد کشور دارد. وابستگی اقتصاد ایران به ذخایر طبیعی، کشور را به صورت بالقوه و بالفعل در معرض ابتلا به بیماری هلندی قرار داده است. بر این اساس، با توجه به این که درآمدهای نفتی از طریق بودجه عمومی دولت به اقتصاد تزریق میشود، لازم است تا در بودجهریزیهای سالانه توجه ویژهای به این موضوع شود.
جایگاه نفت و گاز در اقتصاد ایران
ایران به لحاظ برخورداری از ذخایر نفت و گاز، جزو برترین کشورهای جهان محسوب میشود. مروری بر آمار مربوط به تجارت و تولید ناخالص داخلی بیانگر آن است که نفت و گاز سهم قابل توجهی از اقتصاد ایران دارند. در سال 1383، تقریبا 77 درصد از حجم صادرات کشور مربوط به نفت خام و فرآوردههای آن و همچنین گاز طبیعی بوده که این رقم تا سال 1399 به حدود 41 درصد کاهش یافته است. همچنین سهم گروه نفت از حجم اقتصاد ایران در فاصله زمانی 1383 تا 1399 با کاهش 14.5 واحد درصدی به 13.5 درصد رسیده است. این آمارها نشان میدهد علیرغم اقدامات صورتگرفته، نفت و گاز همچنان نقش تعیینکنندهای در اقتصاد کشور دارد. وابستگی اقتصاد ایران به ذخایر طبیعی، کشور را به صورت بالقوه و بالفعل در معرض ابتلا به بیماری هلندی قرار داده است. بر این اساس، با توجه به این که درآمدهای نفتی از طریق بودجه عمومی دولت به اقتصاد تزریق میشود، لازم است تا در بودجهریزیهای سالانه توجه ویژهای به این موضوع شود.
موضوع دورنمای توسعه صنعتی
نوع گزارش تحلیل
منطقه ایران
مقدمه
نقش نفت در اقتصاد کشور
بیماری هلندی اقتصاد
جایگاه نفت و گاز در صادرات
نمودار 1. روند تغییرات تولید ناخالص داخلی گروه نفت و سهم آن از اقتصاد ایران
نمودار 2. سهم نفت و گاز از کل صادرات کشور
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- تحلیل
- حملونقل، انبارداری و ارتباطات, زیرساخت
بخش معدن و صنایع معدنی کشور سالهاست که با چالشهای گلوگاهی در حوزه حملونقل دستوپنجه نرم میکند که این مسئله علاوه بر کاهش بهرهوری لجستیک و زنجیرههای تامین، آثار منفی زیستمحیطی ناشی از استفاده از سیستمهای ناکارآمد را افزایش داده است. در این میان، شرکت مدیریت بینالمللی همراه جاده، ریل، دریا (هیمکو) به عنوان یکی از شرکتهای برجسته در حوزه توسعه زیرساختهای لجستیک، در مسیر ایجاد پایانههای مکانیزه و بهرهگیری از فناوریهای نوین در حوزه حملونقل گام برداشته است. در این راستا، پروژه کلیدی اسکله و پایانه مکانیزه بارگیری مواد فله معدنی واقع در بندر شهید رجایی در دستور کار این شرکت قرار گرفته است که علاوه بر توسعه ظرفیت حملونقل و مدیریت بهینه هزینههای تولید، با کاهش انتشار آلایندگیها، الگوی موفقی از توسعه پایدار را در صنایع معدنی و فلزی کشور ارائه میدهد.
۲۴ آبان ۱۴۰۴
- یادداشت
- مس
در عصر رقابتهای فناورانه و گذار صنایع به سمت تولید سبز و هوشمند، شرکت ملی صنایع مس ایران با نگاهی آیندهنگرانه، توسعه فناوری را بهعنوان محور اصلی راهبردهای خود برگزیده است. این شرکت با هدف ارتقای بهرهوری، کاهش هزینهها و خلق ارزش افزوده پایدار، مسیر تحول دیجیتال و نوآوری را از معدن تا محصول نهایی دنبال میکند و در این راستا رویداد ملی ایده های نوآورانه و فناورانه در زنجیره ارزش مس را برگزار میکند. تمرکز بر بومیسازی دانش فنی، توسعه همکاری با دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان و حرکت به سوی فناوریهای سبز از ارکان اصلی این رویکرد است. در واقع برگزاری رویداد ملی نوآوری در صنعت مس، تلاشی هدفمند برای ایجاد پیوند میان علم، صنعت و فناوری و بسترسازی برای شکلگیری اکوسیستم نوآوری در مقیاس ملی محسوب میشود.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
- یادداشت
- محصولات میانی فولاد خام
شرکت فولاد خوزستان با تمرکز بر توسعه فناورانه و ارتقای رقابتپذیری، مسیر تحول صنعتی و دیجیتال خود را با نقشه راهی هدفمند دنبال میکند. این شرکت با بهرهگیری از فناوریهای نوین، هوشمندسازی خطوط تولید، بهینهسازی مصرف انرژی و مواد اولیه و ارتقای کیفیت محصولات، در مسیر تولید فولاد کیفی و با ارزش افزوده بالا حرکت میکند. توسعه همکاری با دانشگاهها، پژوهشگاهها و شرکتهای دانشبنیان، ایجاد زیرساختهای دیجیتال و اتوماسیون هوشمند و تقویت توان داخلی در حوزه فناوری، زمینهساز افزایش نوآوری و ارتقای جایگاه برجسته شرکت فولاد خوزستان در بازارهای داخلی و بینالمللی است.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
- یادداشت
- آلومینیوم
توسعه فناورانه در صنعت آلومینیوم، به ویژه در کشورهایی مانند ایران که با محدودیتهای وارداتی و چالشهای انرژی مواجهاند، از اهمیت ویژهای برخوردار است. ارتقای فناوری در این صنعت نهتنها به ارتقای بهرهوری و کاهش هزینههای تولید منجر میشود، بلکه نقش موثری در بهبود کیفیت محصولات و رقابتپذیری جهانی ایفا میکند. در این میان، شرکت آلومینیوم المهدی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم کشور، با تمرکز بر بومیسازی فناوریها، نوآوری در فرایندهای تولید و بهینهسازی مصرف انرژی، جایگاه برجستهای در مسیر توسعه فناورانه این صنعت کسب کرده است. اقدامات راهبردی این شرکت در زمینه نوسازی تجهیزات، مهندسی معکوس و توسعه ظرفیتهای داخلی، الگویی موفق از حرکت به سوی خودکفایی و پیشرفت پایدار در صنعت آلومینیوم ایران به شمار میرود.
۳۰ مهر ۱۴۰۴
