همراه با ما آخرین مطالب تحلیل‌های انرژی را مطالعه کنید

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

شدت مصرف انرژی یکی از شاخص‌های بنیادین برای ارزیابی بهره‌وری اقتصادی و پایداری در نظام‌های انرژی است. در دو دهه‌ اخیر، روند جهانی حاکی از بهبود قابل‌توجه در این شاخص است؛ بسیاری از کشورها از طریق سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف، توسعه فناوری‌های پاک و گسترش برقی‌سازی در بخش‌های حمل‌ونقل و صنعت، موفق به کاهش تدریجی شدت انرژی شده‌اند. با این حال، تفاوت‌های چشمگیری میان کشورها وجود دارد؛ اقتصادهای پیشرفته در مسیر کاهش مداوم شدت انرژی حرکت کرده‌اند، در حالی که کشورهای در حال توسعه به‌ویژه صادرکنندگان انرژی، همچنان با چالش بهره‌وری پایین مواجه‌اند. در این میان، ایران به‌عنوان یکی از نمونه‌های بارز وابستگی شدید اقتصادی به انرژی، طی سال‌های اخیر افزایش قابل‌توجهی در شدت مصرف خود تجربه کرده است. ناترازی انرژی، یارانه‌های سنگین و ساختار انرژی‌بر اقتصاد از عوامل اصلی این روند به‌شمار می‌روند.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

در دنیایی که با تقاضای فزاینده انرژی مواجه است، تحقق اهداف جهانی کاهش انتشار کربن نیز به عنوان محور فعالیت‌های انسان امروز باید مورد توجه قرار گیرد که البته این مسئله نیازمند به‌کارگیری مجموعه‌ای از اقدامات راهگشا و مستمر است، توسعه و تقویت زیرساخت‌های ذخیره‌سازی انرژی یکی از آن‌ها به شمار می‌رود. با افزایش سهم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در سبد برق جهان، ماهیت متغیر و ناپایدار این منابع، پایداری شبکه و تامین برق پایدار را چالش‌برانگیز می‌کند. سیستم‌های پیشرفته ذخیره‌سازی، قادرند تا شبکه را فعالانه ایجاد و کنترل و ولتاژ و فرکانس را تثبیت کنند و در راستای تضمین ثبات شبکه، جایگزین نیروگاه‌های سنتی شوند. سرمایه‌گذاری گسترده در این حوزه، همراه با توسعه شبکه‌های هوشمند و سیاست‌های حمایتی، نه تنها امکان بهره‌برداری حداکثری از انرژی‌های تجدیدپذیر را فراهم می‌کند، بلکه مسیر دستیابی به اهداف ۲۰۵۰ را نیز با اطمینان بیشتری هموار می‌سازد. بدون توجه به ذخیره‌سازی و زیرساخت‌های مکمل، رشد سهم انرژی‌های پاک در شبکه با ریسک‌های جدی مواجه خواهد شد.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

چشم‌انداز آینده برق در جهان بیش از هر زمان دیگری با تحولات اقتصادی، فناورانه و زیست‌محیطی گره خورده است. روند رو به رشد منابع نوین انرژی و توسعه زیرساخت‌های هوشمند، مسیر تازه‌ای برای تامین پایدارتر و متنوع‌تر برق پیش‌روی کشورها قرار داده است. در بسیاری از نقاط، ترکیب سبد برق در حال تغییر است و این تغییر نه تنها به کاهش ریسک‌های انرژی، بلکه به بازتعریف روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های جدید منجر خواهد شد. با توجه به فشارهای اقلیمی، نیاز روزافزون به انرژی و رقابت فناورانه، برق در آینده بیش از یک حامل انرژی، به موتور محرک توسعه و تغییر تبدیل می‌شود.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

برقی‌سازی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی گذار انرژی در قرن بیست‌ویکم، نقشی حیاتی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، افزایش بهره‌وری و تقویت امنیت انرژی ایفا می‌کند. تجربه بحران‌های نفتی و ضرورت دستیابی به اهداف کربن صفر، کشورها را به سمت جایگزینی سوخت‌های فسیلی با برق سوق داده است. با وجود این، مسیر برقی‌سازی با چالش‌هایی جدی همراه است. فشار بر شبکه‌های انتقال و توزیع، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای زیرساخت و تجهیزات، خطر «برقی‌سازی خاکستری» در صورت وابستگی به نیروگاه‌های فسیلی، محدودیت دسترسی به فناوری‌های نوین و مواد معدنی حیاتی و همچنین مقاومت اجتماعی و اقتصادی، از مهم‌ترین موانع بر سر راه این روند محسوب می‌شوند. با این حال، شتاب روند برقی‌سازی در اقتصادهای نوظهور نظیر چین، تایوان، کره جنوبی و ژاپن و همچنین کشورهای اروپایی و آمریکایی نشان می‌دهد که این گذار یک مسیر اجتناب‌ناپذیر است و موفقیت در آن ترکیبی از سیاست‌گذاری هوشمند، توسعه فناوری، سرمایه‌گذاری پایدار و مدیریت ژئوپلیتیکی منابع را می‌طلبد.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

در دهه‌های اخیر، توسعه زیرساخت‌های نیروگاهی در ایران یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های رشد صنعتی بوده است. ظرفیت تولید برق در سال 1403 به بیش از 94 هزار مگاوات رسیده و شبکه‌ای گسترده از نیروگاه‌های حرارتی، برق‌آبی، تجدیدپذیر و پراکنده را در سراسر کشور شکل داده است. با این حال، این گسترش کمی نتوانسته از بروز ناترازی انرژی جلوگیری کند؛ پدیده‌ای که ریشه در فرسودگی نیروگاه‌ها، وابستگی بالا به سوخت‌های فسیلی، کمبود سرمایه‌گذاری و رشد سریع مصرف برق دارد. راندمان پایین نیروگاه‌های حرارتی و سهم اندک نیروگاه‌های تجدیدپذیر، ظرفیت بالقوه صنعت برق ایران را محدود کرده که نتیجه آن، کاهش تولید صنعتی در زمان‌های اوج مصرف و از دست رفتن فرصت صادرات برق به کشورهای همسایه بوده است. آینده این بخش در گرو اصلاح ساختارها، جذب سرمایه و توسعه فناوری‌های نوین انرژی است.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

صنعت برق ایران طی دهه‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده، اما ساختار آن همچنان به طور قابل توجهی متکی بر سوخت‌های فسیلی به‌ویژه گاز طبیعی است. این وابستگی موجب شده است تا شبکه برق کشور در دوره‌های اوج مصرف با مشکل ناترازی مواجه شود و انعطاف‌پذیری لازم برای پاسخگویی به تقاضای آینده را نداشته باشد. در حالی که بسیاری از کشورها با توسعه تجدیدپذیرها سهم قابل توجهی از سبد برق خود را متنوع کرده‌اند. در ایران با وجود برخورداری از ظرفیت‌های بالقوه فراوان در حوزه انرژی خورشیدی و بادی، همچنان سهم اندکی از این ظرفیت‌ها بالفعل شده و روند صعودی مصرف سرانه برق و نیاز روزافزون به برق در بخش‌های مختلف اقتصادی، ضرورت بازنگری در سیاست‌های انرژی کشور را دوچندان کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها با تنوع‌بخشی به منابع تولید، افزایش سهم تجدیدپذیرها و بهبود راندمان نیروگاه‌ها می‌توان امنیت انرژی، کاهش آلایندگی و پایداری شبکه برق ایران را تضمین کرد.