صنعت نفت و گاز به عنوان مهمترین تامینکننده منابع انرژی و مواد اولیه صنعت، یکی از بنیانهای اساسی شکلگیری دنیای مدرن امروز محسوب میشود. در واقع در چند دهه گذشته، مصرف نفت و گاز ارتباط مستقیمی را با توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشورها و جهان داشته است. مصرف بیش از 30 درصد از نفت جهان توسط دو کشور ایالات متحده امریکا و چین نیز خود مهر تاییدی بر این مسئله است. با این حال، تداوم این رابطه مستقیم متاثر از تحولات جهانی مانند پیشرفتهای حوزه فناوری و حرکت بشر با تردیدهای بسیاری مواجه شده است و انتظار میرود که روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان کند شود یا حتی روندی معکوس به خود بگیرد. ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان به لحاظ بهرهمندی از ذخایر نفتوگاز تلقی میشود و اقتصاد و درآمدهای کشور در سالهای اخیر تا حد زیادی به این صنعت وابسته بوده است. با این حال، توسعه ناکافی زیرساختها به ویژه در حوزه گاز موجب شده است که این مزیت ارزشمند خود به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شود. تصویر «چراغ قوه قدیمی» روی جلد، سمبلی از ظرفیت و پتانسیل ناکافی زیرساختهای صنعت نفت و گاز برای تامین نیاز و روشنایی بخشیدن به اقتصاد ایران است. به نظر میرسد لازم است که در آیندهای نزدیک، «تجدید نظر» جدیتری در خطوط سیاستهای حوزه اقتصاد و انرژی و همچنین مسیر توسعه صنعت نفت و گاز انجام شود تا به این ترتیب زمینه لازم برای تعالی بخش صنعت کشور نیز که بخش عمدهای از آن متکی بر همین صنعت نفت و گاز شکل گرفته است، ایجاد شود.
ماهنامه شماره ۱۶۴ اخبارفلزات
صنعت نفت و گاز به عنوان مهمترین تامینکننده منابع انرژی و مواد اولیه صنعت، یکی از بنیانهای اساسی شکلگیری دنیای مدرن امروز محسوب میشود. در واقع در چند دهه گذشته، مصرف نفت و گاز ارتباط مستقیمی را با توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشورها و جهان داشته است. مصرف بیش از 30 درصد از نفت جهان توسط دو کشور ایالات متحده امریکا و چین نیز خود مهر تاییدی بر این مسئله است. با این حال، تداوم این رابطه مستقیم متاثر از تحولات جهانی مانند پیشرفتهای حوزه فناوری و حرکت بشر با تردیدهای بسیاری مواجه شده است و انتظار میرود که روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان کند شود یا حتی روندی معکوس به خود بگیرد. ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان به لحاظ بهرهمندی از ذخایر نفتوگاز تلقی میشود و اقتصاد و درآمدهای کشور در سالهای اخیر تا حد زیادی به این صنعت وابسته بوده است. با این حال، توسعه ناکافی زیرساختها به ویژه در حوزه گاز موجب شده است که این مزیت ارزشمند خود به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شود. تصویر «چراغ قوه قدیمی» روی جلد، سمبلی از ظرفیت و پتانسیل ناکافی زیرساختهای صنعت نفت و گاز برای تامین نیاز و روشنایی بخشیدن به اقتصاد ایران است. به نظر میرسد لازم است که در آیندهای نزدیک، «تجدید نظر» جدیتری در خطوط سیاستهای حوزه اقتصاد و انرژی و همچنین مسیر توسعه صنعت نفت و گاز انجام شود تا به این ترتیب زمینه لازم برای تعالی بخش صنعت کشور نیز که بخش عمدهای از آن متکی بر همین صنعت نفت و گاز شکل گرفته است، ایجاد شود.
نوع انتشار چاپی، الکترونیکی
نفت و گاز یکی از بنیانهای اساسی توسعه و رشد صنعتی جهان در طول چند دهه گذشته بودهاند و بخش عمدهای از سبد انرژی جهان را به خود اختصاص دادهاند، به طوری که مفهوم رشد اقتصادی کشورها با مصرف نفت و گاز آنها گره خورده است. با این حال، تداوم روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان در سالهای آینده، متاثر از عواملی مانند سیاستهای کاهش انتشار کربن و استفاده از خودروهای الکتریکی با تردید مواجه شده است.
در نگاه ماه چشمانداز بازار نفت و گاز در این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
ثروتی به رنگ سیاه
رو به افول
سرچشمه انرژی
بازی جدید
شاهرگهای حیات
چشماندازی در حال تحول
پیشرانی پاکتر
ضامن ترقی
ریشههای توسعه
منبع حیات صنعت
آستانه هشدار
اینفوگرافیک: نگاهی به بزرگترین نقشآفرینان بازار جهانی نفت و گاز
زیربنای استراتژیک
استفاده از مزیتهای نسبی و طبیعی کشور و توسعه صنعت و تکمیل زنجیرههای ارزش، راهبردی کلیدی برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار و کاهش سهم نفت در اقتصاد کشور به شمار میآید. در این بین، حرکت به سمت ارزشآفرینی در صنایع معدنی و فلزی از طریق ارائه محصولات نهایی، با ارزش افزوده بالا و نوآورانه میتواند تاثیر بسزایی را در استفاده حداکثری از پتانسیلها و رشد درآمدها و سودآوری بنگاههای اقتصادی کشور باشد.
در پرونده ماه ارزشآفرینی این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
رویکرد کامیابی پایدار
نماد افتخارآفرینی
چرخه ارزشآفرینی فملی
بنیان نقشآفرینی
در مسیر صعود
دروازهای جدید، دستاوردی ارزشمند
گامهای بلند گلگهر
دستاوردی زرین، آیندهای درخشان
در مسیر رشدی مستمر
درگذرگاه تعالی
الگوی خلق ثروت
گامهایی استوار، مسیری پرچالش
در سالهای اخیر، توسعه ناکافی زیرساختهای کشور، به ویژه در حوزه تامین برق و گاز و تحمیل این ناترازی به بخش صنعت موجب شده است که عملکرد بسیاری از صنایع معدنی و فلزی به مدت قابل توجهی تحت تاثیر قطعی برق و گاز قرار بگیرد. در همین راستا، صنایع به منظور مقابله با چالش یاد شده، برنامههای تولید خود را به گونهای ساماندهی میکنند که کمترین آسیب را از قطعیهای برق و گاز متحمل شوند. همچنین طرحهای توسعه نیروگاهی متعددی توسط صنایع معدنی و فلزی کشور در دست احداث قرار گرفته است.
در گزارش ماه غلبه بر چالشهای زیرساختی این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
زیربنای رشد تولید
تجلی مفهوم توسعه
چالش بنیادین
مسیر توسعه فولادسازی در شرق ایران
الگوی بیبدیل سازماندهی
زیربنای تحقق چشماندازها
سهم بخش صنایع معدنی و فلزی در اقتصاد ایران در سالهای اخیر رشد قابل توجهی یافته است. با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند جایگاه فعلی این صنعت، کماکان فاصله قابل ملاحظهای را با پتانسیلهای واقعی کشور دارد و صنایع معدنی و فلزی کشور با حرکت در مسیر ارتقای ظرفیتها، تکمیل زنجیرههای ارزش و همسو شدن با دانش و فناوری روز جهان میتوانند به پیشران توسعه اقتصادی کشور تبدیل شوند.
در تحلیل ماه معدن، بورس و اقتصاد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
تحولی در مسیر تعالی
روی ریل ارزشآفرینی
زیرساخت هوشمند برای پایداری بیشتر
نگاهی همهجانبه
همگام با تحولات
عصر جدید در صنعت فولاد
مهندسی بهرهبرداری، پیشران تحول دیجیتال در صنعت فولاد
دستاوردی زرین
تلالوی نقشآفرینی
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- تحلیل
- خاورمیانه, صادرات
فضای تجارت در عراق تحت تاثیر ساختار اقتصادی نفتمحور و نیاز گسترده این کشور به واردات شکل گرفته است. بیش از ۹۹ درصد از ارزش صادرات عراق را نفت خام تشکیل میدهد و همین وابستگی شدید باعث شده است تا اقتصاد این کشور در برابر نوسانات بازار جهانی نفت بسیار آسیبپذیر باشد. در مقابل، سبد واردات عراق شامل ماشینآلات صنعتی، تجهیزات حملونقل، مصالح ساختمانی، کالاهای مصرفی و مواد غذایی است که این امر نشان از ضعف ظرفیت تولید داخلی و کمبود زیرساختهای صنعتی دارد. سالها جنگ و درگیریها و تخریب زیرساختها در این کشور موجب شده است تا بازار عراق به مقصدی جذاب برای بسیاری از صادرکنندگان جهانی بهویژه در حوزههایی مانند ساختوساز، تجهیزات فنی و کالاهای اساسی تبدیل شود. مجموع این شرایط، عراق را به اقتصادی وابسته به واردات و نیازمند سرمایهگذاری خارجی تبدیل کرده است. در چنین فضایی، کشورهای همسایه نظیر ایران نیز نقش پررنگی در تامین بخش قابل توجهی از نیازهای تجاری عراق ایفا میکنند.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- خاورمیانه
خاورمیانه بهعنوان یکی از مهمترین مناطق ژئوپولیتیک و اقتصادی جهان، نقشی کلیدی در تجارت جهانی ایفا میکند. این منطقه با در اختیار داشتن بخش بزرگی از ذخایر نفت و گاز، سالها محرک اصلی صادرات انرژی بوده است و همچنان بخش قابلتوجهی از صادرات جهانی نفت و گاز را تامین میکند. کشورهایی مانند امارات متحده عربی نیز با ایفای نقش هاب تجاری، حجم بالایی از صادرات مجدد را به خود اختصاص دادهاند. به هرحال با وجود چالشهایی مانند نوسانات انرژی و تنشهای ژئوپولیتیک، روند تنوعبخشی اقتصادی، توسعه بخشهای غیرنفتی و گسترش همکاریهای منطقهای چشمانداز مثبتی را برای ارتقای جایگاه تجاری خاورمیانه در سالهای آینده ترسیم میکند.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- آلومینیوم, صادرات, فلزات گرانبها, مس
فلزات غیرآهنی و اساسی شامل آلومینیوم، مس، سرب، روی و فلزات حیاتی، نقشی حیاتی در صنایع انرژی، فناوری و زیرساختهای جهان امروز دارند. در این مورد باید گفت که کشورهای دارای ذخایر معدنی غنی، انرژی ارزان و زیرساختهای صنعتی میتوانند به قطبهای تجاری اصلی تامین این فلزات تبدیل شوند. در حال حاضر، کشورهایی مانند شیلی، پرو و استرالیا از نظر صادرات منابع اولیه، و چین از منظر برخورداری از زیرساختهای قدرتمند پالایش و فرآوری تولیدات معدنی، از جایگاه ویژهای در فضای تجارت فلزات غیرآهنی برخوردارند. پیشبینیها نشان میدهند که با گسترش خودروهای برقی، انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای نو، تقاضا برای این فلزات در دهههای آتی بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت. از این رو این کشورها میتوانند مسیر روندهای جهانی از جمله گذار انرژی و گذار کربن را هدایت کنند. در این بین، به نظر میرسد که منطقه خاورمیانه با مزایای رقابتی قابل توجه، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطبهای مهم تجارت فلزات پایه در آینده را داشته باشد.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- سنگآهن, صادرات, محصولات میانی فولاد خام
تجارت جهانی محصولات زنجیره فولاد طی دو دهه اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده و مرکز ثقل آن از اروپا و منطقه دریای سیاه بهتدریج به سمت آسیا و خاورمیانه منتقل شده است. افزایش سهم ASEAN، خاورمیانه و APTA در صادرات شمش و حرکت این مناطق بهسوی تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا نشاندهنده شکلگیری قطبهای جدید فولادی است. در مقابل، سهم اروپا و BSEC بهدلیل هزینههای بالا، مقررات سختگیرانه و ناپایداریهای ژئوپلیتیکی کاهش یافته است. این تحولات بیانگر بازآرایی زنجیره ارزش فولاد و نقش فزاینده تجارت منطقهای در تعیین مسیر آینده صنعت فولاد جهان است.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
