گزارش‌ های کالاهای مصرفی بادوام

مطالعه تاریخ نشان می‌دهد که انسان از ابتدا همواره تمایل به نظافت، سلامت و زیبایی داشته و با انواع وسایل ابتدایی به نظافت محیط اطرافش پرداخته است. با ورود برق به زندگی روزمره بشر و تحول صنایع مختلف، وسایل نظافتی و بهداشتی نیز شکل متفاوتی به خود گرفتند، به طوری که امروزه بخش عمده‌ای از تولیدات لوازم خانگی الکتریکی به تولید اقلام آرایشی، بهداشتی و نظافتی اختصاص دارد. با توجه به بهبود سطح کیفیت زندگی، تقاضا برای استفاده از این محصولات در سطح جهانی رو به افزایش است. بنابراین توجه به رشد تولید لوازم خانگی نظافتی، بهداشتی و آرایشی، علاوه بر نقش مثبت در اقتصاد، می‌تواند به عاملی در ارزآوری برای کشور بدل شود.  

لوازم بادوام مصرفی طیف وسیعی از محصولات مختلف را در بر می‌گیرند. انواع لوازم خانگی غیربرقی، آبگرمکن‌ها، بخاری‌ها، ظروف تهیه غذا، دوچرخه‌ها، مبلمان‌ها و ... در گروه لوازم مصرفی بادوام قرار می‌گیرند. توسعه ظرفیت و تولید این لوازم که امروزه یکی از مهم‌ترین گروه محصولات مورد استفاده در زندگی بشر برشمرده می‌شوند، از چندین جنبه باعث رشد بازار مصرف فلزات خواهد شد. در وهله نخست، توسعه ظرفیت‌های این لوازم از لحاظ محل احداث ساختمان و تامین زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز تقاضای قابل‌توجهی برای فلزات اساسی ایجاد خواهد کرد. علاوه بر این، با توجه به اینکه محصولات بادوام مصرفی در مدت‌زمانی نسبتا طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید از دوام بالایی برخوردار باشند به همین دلیل، در بخش‌های مختلف آن‌ها از فلزات مقاوم و مستحکم استفاده می‌شود و از این رو، تولید آن‌ها موجب مصرف فلزات در کشور خواهد بود.

آشپزی و فرایند پخت‌وپز در دنیای مدرن امروزی به یکی از حوزه‌های ظهور تکنولوژی تبدیل شده است و ماشین‌های عمل‌آوری غذا در سال‌های اخیر، از لحاظ فناوری ساخت، با سرعت زیادی رشد یافته‌اند. این لوازم و ماشین‌ها آشپزی را از امری طولانی و خسته‌کننده به فعالیتی پرسرعت و جذاب تبدیل کرده‌اند. مزایای متعدد ماشین‌های عمل‌آوری غذا زمینه‌ساز افزایش تقاضا و به تبع آن، افزایش تولید این محصولات شده است. از آنجا که در بدنه و قطعات این محصولات به طور گسترده از فلزات اساسی فولاد، مس و آلومینیوم استفاده می‌شود، می‌توان میزان تولیدات این عرصه را از منظر تاثیر بر بازار فلزات کشور بررسی کرد.  

مخازن را می‌توان محفظه‌هایی برای نگهداری مواد مایع و حفظ آن‌ها از گزند آلودگی‌های محیطی تعریف کرد که برای مدت‌زمانی کوتاه یا طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اهمیت حیاتی آب برای زندگی بشر و نیز لزوم در دسترس داشتن ذخیره مواد شیمیایی و سوختی باعث شده است تا انواع مخازن فلزی برای ذخیره‌سازی آب و محصولات نفتی و شیمیایی به کار گرفته شوند. برای تولید این مخازن، با توجه به کاربرد مورد نظر، از ورق‌های فلزی با ضخامت‌های مختلف و آلیاژها و پوشش‌هایی خاص استفاده می‌شود. با توجه به اینکه ورق‌های فولادی ماده اولیه اساسی برای ساخت این مخازن به شمار می‌روند، گسترش تولید و توسعه ظرفیت‌های تولید این محصولات می‌تواند بازار فلزات کشور را تحت تاثیر قرار دهد.  

با توجه به گستره وسیع کالا‌ها و محصولات متنوعی که در دسته‌بندی لوازم بادوام مصرفی جای می‌گیرند و نیز دامنه وسیع کاربرد آن‌ها، می‌توان دریافت که توسعه این صنعت چه تاثیراتی بر بهبود شرایط اقتصادی و به حرکت درآمدن چرخ‌های بخش صنعت خواهد داشت. بدیهی است که تولید کالاهای مصرفی بادوام، که اغلب آن‌ها حلقه نهایی صنعت فلزات اساسی به شمار می‌آیند، تاثیر قابل‌توجهی بر تولید ناخالص داخلی کشور خواهد داشت. قطعا گسترش سرمایه‌گذاری‌ها در این عرصه موجب خواهد شد تا با تامین نیاز داخل، نیاز به واردات کالاهای مصرفی بادوام کاهش یابد و با توجه به مزیت‌های رقابتی مناسب کشور نظیر دسترسی به مواد اولیه و موقعیت استراتژیک، فرصت مناسبی برای توسعه صادرات این محصولات ایجاد شود.

در گذشته‌های دور، افراد برای تامین آب و شست‌وشوی ظروف و البسه خود مشقت‌های بسیاری را متحمل می‌شدند. با گذشت زمان و پدیدار شدن سیستم لوله‌کشی آب به منازل، فراید شست‌وشو برای بشر آسان‌تر شد. از آنجایی که بشر همواره به دنبال ارتقای امکانات رفاهی خود برای زندگی بهتر و با کیفیت‌تر بوده است، به‌مرور اولین ماشین‌های شست‌وشو ابداع و اختراع شدند. در ابتدا این وسایل از جمله لوازم خانگی لوکس و گران‌قیمت بودند، اما امروزه و با پیشرفت تکنولوژی، ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی به یکی از ملزومات ضروری زندگی امروز تبدیل شده‌اند. بدیهی است که تولیدات گسترده این محصولات تقاضای قابل‌ملاحظه‌ای را برای فلزات اساسی ایجاد می‌کنند و محرکی برای بازار فلزات به شمار می‌روند.  

با افزایش جمعیت جهان، میزان استفاده از انرژي و منابع طبيعي زمين نیز افزایش یافته که این مسئله رویکرد تکنولوژی را به سمت توسعه پایدار سوق داده است. خودروی الکتریکی به عنوان فناوری‌ای نوین برای بهبود و اصلاح استفاده بهینه انرژی و کاهش گرمای کره زمین شناخته می‌شود. بنابراین، در سال‌های اخیر، تجارت بین‌المللی خودروهای برقی رشد بسیار قابل توجهی را تجربه کرده است. با توجه به چشم‌اندازهای تعریف‌شده در خصوص استفاده از خودروهای الکتریکی، انتظار می‌رود که در آینده‌ای نزدیک، صنعت تولید وسایل نقلیه برقی در زمره مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد جهان قرار گیرد.

از زمان شروع ساخت خودرو‌های بنزینی و استفاده از آن‌ها، ایده تولید اتومبیل‌هایی که با انرژی الکتریکی کار کنند مطرح بوده است و در همان زمان، نسخه‌های مختلفی از خودروهای الکتریکی نیز عرضه شدند که به دلیل ظرفیت پایین باتری‌ها و مسافت بُرد کم، چندان مورد توجه قرار نگرفتند. اما در چند دهه اخیر، صنعت تولید خودرو‌های الکتریکی در جهان بسیار متحول شده است و بِرندهای مختلفی در این حوزه شکل گرفته‌اند. شرکت تسلا اولین بِرند ارائه‌دهنده خودروی تمام‌الکتریک در جهان به شمار می‌آید که در گام نخست توانست خودرویی با برد ۳۲۰ کیلومتر در هر بار شارژ به بازار عرضه کند. در حال حاضر نیز این شرکت از پیشتازان بزرگ این عرصه به شمار می‌آید و فعالیت خود را بر تولید خودروهای الکتریکی جدیدتر و ارزان‌تر متمرکز کرده است. برخی از خودروسازان بزرگ دنیا که در زمینه ساخت خودروی الکتریکی فعالیت می‌کردند، با ورود به این عرصه، توانستند خودروهای الکتریکی مدرن را به بازار عرضه کنند. با توجه به اهمیت خودروهای الکتریکی، پیش‌بینی می‌شود که این خودروها آینده صنعت خودروسازی را متحول کنند.

باتری یکی از مهم‌ترین اجزای خودروهای الکتریکی به شمار می‌آید و تاکنون مطالعات گسترده‌ای درباره مواد مصرفی در این باتری‌ها به منظور افزایش ظرفیت شارژ آن‌ها انجام شده است. با توجه به اینکه امروزه غالب باتری‌های‌ خودروهای الکتریکی از نوع لیتیوم یونی است، لیتیوم مهم‌ترین فلز مصرفی در باتری‌ها به شمار می‌آید، اما در ساخت آن‌ها از فلزاتی همچون نیکل و کبالت نیز استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر، رشد تقاضا برای خودروهای الکتریکی یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش تقاضا برای فلزات مصرفی در باتری‌ها بوده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، در پایان دهه، تقاضا برای سه فلز لیتیوم، نیکل و کبالت به‌شدت افزایش خواهد یافت و این بخش سهم بالایی از تقاضای این فلزات را به خود اختصاص خواهد داد.

در کلیه خودروها، وزن خودرو یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان مصرف سوخت به شمار می‌آید. این مسئله در خودروهای الکتریکی، که با انرژی برق حرکت می‌کنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین سبب، استفاده از آلومینیوم در ساخت بدنه این خودروها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. مس نیز، با توجه به ساختار خودروهای الکتریکی، دیگر فلز پرمصرف در تولید این وسایل نقلیه است. با توجه به استقبال از خودروهای الکتریکی در سال‌های اخیر، پیش‌بینی می‌شود که تولید این خودروها در یک دهه آینده رو به افزایش باشد که این امر منجر به مصرف مقادیر زیادی مس و آلومینیوم در تولید خودروهای الکتریکی می‌شود. صاحب‌نظران بر این باورند که گسترش استفاده از این خودروها موجب تحولاتی جدید در بازار فلزات جهان خواهد شد.

صنعت خودروسازی جهان، طی دهه‌‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین تحولات خود را تجربه کرده و ساخت خودروهای الکتریکی در چند سال اخیر دورنمای روشنی را برای توسعه صنعت خودروسازی جهان به تصویر کشیده است. برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به اهمیت مسائل زیست‌محیطی و توجه به کاهش آلودگی هوا، در سال‌های آتی، خودروهای الکتریکی می‌توانند به‌ طور کامل جایگزین خودروهای احتراق داخلی شوند. با افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی، مصرف فلزات رسانایی نظیر مس و آلومینیوم و برخی فلزات کمیاب مانند لیتیوم افزایش می‌یابد، زیرا با حذف سوخت فسیلی در خودروها، ارتباط میان اجزای داخلی خودرو فقط از طریق تامین و انتقال انرژی الکتریکی امکان‌پذیر است و در آینده نیز صنعت خودروسازی محرکی قدرتمند برای مصرف فلزات محسوب می‌شود.

با توجه به افزایش آلودگی هوا و رونق بازار خودروهای الکتریکی در جهان، تولید و تجارت این نوع خودروها در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته، اما با توجه به چالش‌های فراوان در زیرساخت‌ها، تولید و همچنین عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی کشور، ساخت خودروهای الکتریکی با مشکلات فراوانی مواجه است. در حوزه زیرساخت‌ها می‌توان به نبود ایستگاه‌های شارژ عمومی و تعمیرگاه‌های تخصصی در فواصل مناسب اشاره کرد. علاوه بر این، صنعت خودروسازی کشور همچنان با تکنولوژی‌های قدیمی به تولید خودروهای بنزینی می‌پردازد که از توسعه‌نیافتگی این صنعت برای تولید خودروهای برقی حکایت دارد. با این‌ حال، برخی از پژوهشگران و محققان به این عرصه ورود کرده‌اند و محصولاتی نیز به بازار عرضه شده‌اند، اما این خودروها از تکنولوژی قابل رقابت با نمونه‌های خارجی برخوردار نیستند. به نظر می‌رسد که برای همسویی بازار خودروی کشور با تحولات جهانی، لازم است رویکردی جدید در خصوص ایجاد زیرساخت‌های شارژ و نیز واردات خودروهای برقی اتخاذ شود.