گزارش‌ های کالاهای مصرفی بادوام

صنایع فضایی به عنوان یکی از صنایع های‌تک و پیشرفته، قابلیت‌های مهمی نظیر انجام مطالعات علمی و پژوهشی، گسترش ارتباطات و کسب اطلاعات از راه دور و در ابعاد جهانی برخوردار است و رشد آن از آن به عنوان نمادی از توسعه‌یافتگی کشورها یاد می‌شود. قدمت صنایع فضایی ایران به سال‌های پیش از انقلاب باز می‌گردد، اما فعالیت در این حوزه، به سبب برخی تجربه‌های تلخ گذشته تا سال‌ها راکد ماند. با توجه به اهمیت صنعت فضایی، بار دیگر پروژه‌های عملیاتی فضایی در کشور در سال‌های اخیر از سر گرفته شد. شروع این پروژه‌ها با موفقیت‌های نسبی‌ همراه بود و انتظار می‌رفت در دهه‌های بعد پیشرفت‌های چشمگیرتری در صنعت فضایی کشور حاصل شود. با این حال، در چند سال گذشته به‌رغم پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره، ایران هیچ ماهواره مستقلی در مدار زمین ندارد و صنایع فضایی کشور از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته است.

صنایع هوایی به هرگونه فعالیتی که دسترسی بشر را به محدوده جو زمین امکان پذیر می‌سازد، اطلاق می‌شود و به‌ طور کلی صنعت هواپیماسازی، حمل‌ونقل و توسعه خطوط هوایی و احداث فرودگاه‌ها را شامل می‌شود. در دنیای مدرن امروزی صنایع هوانوردی به عنوان یکی از محرک‌های توسعه اقتصادی شناخته می‌شوند که با ارزش بازار ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلاری معادل ۴.۱ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند و از بیش از ۸۷.۷ میلیون شغل در سراسر جهان پشتیبانی می‌کنند. گفتنی است بالغ بر یک سوم تجارت جهانی (از نظر ارزش) از طریق ناوگان هوایی صورت می‌پذیرد که این مسئله صنایع هوانوردی را به بخش کلیدی تجارت در سراسر جهان تبدیل کرده است.

در سال‌های اخیر، استفاده از تلفن‌های همراه بیش از پیش افزایش یافته، به طوری‌که بسیاری از فعالیت‌های تجاری، اجتماعی، آموزشی و ... از طریق این وسایل الکترونیکی امکان‌پذیر شده است. این امر به‌خوبی افزایش تقاضا برای گوشی‌های تلفن همراه را به تصویر می‌کشد. در ساخت تلفن همراه از مواد مختلفی استفاده می‌شود که فلزات مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آیند. در بدنه و قطعات داخلی‌ای همچون مدارهای مجتمع، بلندگوها، حسگرها و باتری، انواع فلزات پایه و گران‌بها مانند مس، آلومینیوم، طلا و نقره استفاده می‌شود. یکی از دلایل استفاده از فلزات در ساخت موبایل، پایداری و دوام آن‌ها در برابر خوردگی و ضربه است. اما ویژگی مهم‌تر فلزات برای کاربرد در تلفن‌های همراه خاصیت رسانندگی بالای آن‌ها به شمار می‌آید.

طیف وسیع برنامه‌های کاربردی تلفن‌ هوشمند موجب شده است که هر سال به تعداد کاربران آن افزوده شود، به طوری که در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان در زمره کاربران تلفن همراه قرار می‌گیرند. بر اساس آمارها، حدود ۶۴ درصد از کاربران تلفن همراه در قاره آسیا زندگی می‌کنند که این امر به دلیل جمعیت بالای دو کشور چین و هندوستان است که از بیشترین کاربران تلفن هوشمند برخوردارند. با این حال، آمار بالاترین ضریب نفوذ تلفن هوشمند به کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته‌تر اختصاص دارد. با توجه به برآوردها و گسترش استفاده از تلفن‌های هوشمند، انتظار می‌رود تعداد کاربران تلفن هوشمند در سال‌های آتی افزایش یابد و کشورهای نوظهور و درحال‌توسعه به ضریب نفوذ بالایی از این دستگاه دیجیتالی در بازارهای خود دست یابند.

در سال‌های اخیر توسعه و دستاوردهای فنی و خدماتی صنایع هوایی، آن را به یکی از بزرگترین محرک‌های پیشرفت در جامعه مدرن امروزی و شاخصی مهم در ارزیابی پتانسیل‌های رشد اقتصادی تبدیل کرده است، طوری که از حمل‌ونقل هوایی به عنوان بازویی برای توسعه و پیوستن به اقتصاد جهانی یاد می‌شود که حرکت سریع میلیاردها دلار کالا را به بازار‌های جهانی میسر می‌سازد. به رغم اهمیت جایگاه صنایع هوایی، براساس داده‌های موجود در ایران تنها ۲ درصد از ارزش افزوده بخش حمل‌ونقل کشور به حوزه هوایی تعلق داشته و سهم ناوگان هوایی در جابه‌جایی مسافر ۱.۱ درصد برآورد می‌شود.

اگرچه در سال‌های ابتدایی اختراع وسایل نقلیه مبتنی بر موتور الکتریکی، خصوصا در دهه ۱۹۰۰، استفاده از خودروهای برقی مدام در حال افزایش بود، بر خلاف خودروهای موتور احتراق داخلی، در دهه‌های بعدی، استفاده از این خودروها به‌سرعت گسترش نیافت. این مسئله موجب شد مخترعان زیادی در توسعه این وسیله نقلیه نقش‌آفرینی کنند و گونه‌های مختلفی از این خودروها به بازار عرضه شوند. به طور کلی، در عصر حاضر، پیشرفت و گسترش استفاده از خودروهای الکتریکی مرهون تکنولوژی و توسعه فناوری است، زیرا به منظور بهبود و اصلاح عملکرد وسایل نقلیه برقی ابتدایی، انواع مختلفی از این خودروها اختراع شدند و تکامل یافتند.

صنعت خودروسازی به‌عنوان یکی از صنایع استراتژیک جهان، از گذشته تاکنون تحولات بسیار زیادی را تجربه کرده است. از تحول در قسمت‌های مختلف یک خودرو گرفته تا تغییرات موتور و پیشران آن‌ها، همه به منظور رفاه و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها انجام شده‌اند. ایجاد تحولاتی در ساخت باتری اتومبیل‌ها، منجر به تولید خودروهای برقی و هیبریدی شد که انقلابی بزرگ در این صنعت محسوب می‌شوند. تولید این خودروها نسبت به خودروهای بنزینی در طی دهه گذشته افزایش یافته و به دنبال رویکرد جهانی کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، روز به ‌روز بر تولید آن‌ها افزوده می‌شود. پیش‌بینی‌ها از آینده‌ای با خودروهای برقی و هیبریدی بیشتر و کاهش فروش خودروهای بنزینی خبر می‌دهند. همچنین هیدروژن به عنوان یک سوخت پاک در جهان، گزینه‌ای است که فراگیرشدن آن منوط به توسعه بیشتر و کاهش برخی هزینه‌ها برای استفاده از این سوخت پاک در جهان خواهد بود.

صنعت خودروسازی جهانی از زمان ساخت اولین وسایل نقلیه موتوری تاکنون، دستخوش تحولات عظیمی شده است. برخی از سازندگان اصلی خودرو  با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه به تکامل و توسعه فرایندهای تولید خودرو در این دوره کمک کرده‌اند. به طور مثال، فناوری‌های خودرو را تا حد زیادی بهبود بخشیده‌اند و با ایجاد تاسیسات تولیدی بزرگ امکان صرفه‌جویی در مقیاس تولید را فراهم آورده‌اند. در حال حاضر نیز  برخی از بازیگران اصلی این صنعت از جمله تویوتاموتورز و جنرال موتورز با سرمایه‌گذاری مشترک در کشورهای خارجی پاسخگوی تقاضای فزاینده مصرف‌کنندگان در سراسر جهان هستند. آمارها حاکی از آن هستند که تولیدکنندگان بزرگی مانند تویوتا موتورز، فولکس واگن، هیوندای موتورز و  جنرال موتورز، بازار جهانی خودرو را در اختیار دارند و همواره در تلاش هستند تا جایگاه خود را در عرصه جهانی تثبیت کنند.

به لحاظ تاریخی، صنعت خودرو یکی از بزرگترین بازارهای مصرف انرژی در جهان به شمار می‌رود و با توجه به این که برای تامین انرژی مورد نیاز خود تا حد زیادی به سوخت‌های فسیلی متکی بوده است، عامل محرکی در تقاضای روبه‌رشد نفت تلقی می‌شود. با حرکت جهان به سمت منابع انرژی پایدار، وسایل نقلیه زمینی با چالش‌هایی در انتقال از سوخت‌های فسیلی به سمت سوخت‌های جایگزین مواجه هستند، بنابراین نفت همچنان بیش از ۹۰ درصد از سوخت مورد نیاز خودروها را تامین می‌کند، این در حالی است که وسایل نقلیه الکتریکی به عنوان محرک اصلی تقاضا برای الکتریسیته در آینده‌ ظاهر شده‌اند. در حالی که تقاضای الکتریسیته وسایل نقلیه عددی بالغ بر ۱۳۴ تراوات ساعت را در سال ۲۰۲۳  به ثبت رسانده، اما براساس سناریوی انتشار صفر انتظار می‌رود که از مرز ۱.۷ هزار تراوات ساعت نیز در سال ۲۰۳۰ فراتر رود.

رشد روزافزون وسایل نقلیه الکتریکی و ضرورت تحقق اهداف‌ آب‌وهوایی جهان، تقاضا برای برخی مواد معدنی حیاتی از جمله لیتیوم، کبالت، نیکل و گرافیت را برانگیخته است، چرا که این مواد به عنوان اجزای حیاتی باتری‌های لیتیوم یونی شناخته می‌شوند. ظهور و رشد تولید خودروهای الکتریکی رقابت برای تامین این مواد معدنی را تشدید کرده و منجر به فشار به زنجیره تامین جهانی و نوسانات قیمت شده است. البته باید توجه داشت که روند رشد استخراج و فراوری مواد معدنی حیاتی در جهان به تکامل خود ادامه می‌دهد تا همگام با بازار رو به رشد خودروهای الکتریکی حرکت کند. در حالی که  تقاضای لیتیوم، کبالت و نیکل در خودروهای الکتریکی به  ۷۷، ۵۹ و ۲۴۰ هزار تن می‌رسد. براساس سناریوی خوش‌بینانه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) انتظار می‌رود که تقاضای جهانی برای این مواد به ترتیب اعداد ۱۸۷، ۱۸۰ و ۶۵۸ هزار تن را تا سال ۲۰۳۰ ثبت کند.

فلز مس، یکی از راهبردی‌ترین مواد کاربردی در صنعت خودروسازی به حساب می‌آید. بهبود عملکرد و ظهور خودروهایی با امکانات و آپشن‌های بیشتر (و به طور ویژه خودروهای برقی)، مهمترین روندهای حاکم بر صنعت خودروسازی جهان در سال‌های اخیر بوده و در این میان، مس نقش بسیار مهمی را بر عهده داشته است، چرا که ساخت بسیاری از تجهیزاتی که در طول زمان به خودروها اضافه شده بر پایه گسترش مصرف مس صورت گرفته است. طبق آخرین گزارش‌های ارائه‌شده، مصرف مس در صنعت خودروسازی حدود ۳ میلیون تن است و انتظار می‌رود که در طول یک دهه پیش‌رو تقریبا از ۶ میلیون تن در سال نیز گذر کند.

امروزه، آلومینیوم به فلزی پر‌کاربرد در صنایع مختلف تبدیل شده است که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به صنعت خودروسازی اشاره کرد. این مسئله عمدتا بدان خاطر است که آلومینیوم ویژگی‌های کم‌نظیری دارد که بسیاری از ضرورت‌ها در خودروسازی را تامین می‌کند. طبق برآوردهای صورت‌گرفته، در سال‌های اخیر سهم صنعت خودروسازی از بازار جهانی آلومینیوم به حدود ۱۸ درصد نیز رسیده است که البته انتظار می‌رود این رقم همگام با رشد مصرف آلومینیوم، افزایش یابد. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که شدت مصرف آلومینیوم در تولید هر خودرو به صورت قابل ملاحظه‌ای در میان مناطق مختلف جهان، متفاوت است؛ به عنوان نمونه میزان مصرف آلومینیوم در تولید هر دستگاه وسیله نقلیه موتوری سبک در آمریکای شمالی بیش از ۲۵۰ کیلوگرم برآورد می‌شود، در حالی که شدت مصرف آلومینیوم در صنعت خودروسازی کشورهای در حال توسعه‌ای نظیر هندوستان و چین کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم است.