مشاهده بیشتر
صنعت نساجی، با قدمتی طولانی در کشور، حدود ۵ درصد سرمایهگذاریهای بخش صنعت و ۱۳ درصد اشتغال واحدهای صنعتی را در اختیار دارد. گردش مالی صنعت پوشاک در ایران سالانه ١٤ میلیارد دلار برآورد شده و نیاز سالانه پوشاک کشور نیز ۵۲۰ هزار تن تخمین زده شده است. بنابراین تقاضا برای ماشینآلات و تجهیزات صنعتی این بخش همواره وجود داشته است و بدون شک افزایش نیز مییابد. این صنعت، با اشتغالزایی بالا، سرمایهبری کم و ارزش افزوده مناسب، میتواند نقش بسزایی در تولید و اشتغال داشته باشد و سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد. افزایش تولید تجهیزات و ماشینآلات این حوزه در داخل کشور منجر به افزایش تقاضا و مصرف برای انواع فلزات خواهد شد. در گزارش حاضر، صنعت نساجی و در پی آن صنعت تولید ماشینآلات و تجهیزات صنعتی این حوزه، با هدف ارائه تصویری از وضعیت کلی گذشته، حال و آینده، بررسی شده است.
یکی از صنایع دریاییِ دارای نقش زیرساختی، صنعت سازههای شناور است. سازههای تولیدی این صنعت به منظور تامین زیرساختهای لازم برای صنایع ساحلی (نظیر بنادر) و فراساحلی (نظیر نفت و گاز) مورد استفاده قرار میگیرند. اگرچه تولید سازههای شناور نیازمند مصرف فلزات اساسی نظیر فولاد، آلومینیوم و مس است، ایجاد ظرفیت تولید این سازهها نیز به خودی خود به فلزات نیاز دارد. وابستگی قابل ملاحظه توسعه صنعت سازههای شناور به رشد تقاضای صنایع ساحلی و فراساحلی سبب شده است تا سرمایهگذاری در این صنعت و به دنبال آن، مصرف فلزات سیری شناور داشته باشد.
صنعت نوشیدنی، در مقایسه با صنعت غذا، صنعتی نوظهور محسوب میشود که تجلی آن طی دو دهه اخیر و با بحران کمبود آب شدت یافته است. طی سالهای گذشته و با اِعمال تحریمها از سوی آمریکا، تامین مواد اولیه و قطعات و تجهیزات تولید از چالشهای این صنعت بوده است. در این گزارش، با بررسی صنعت تولید تجهیزات و ماشینآلات مورد استفاده در صنایع آشامیدنی به عنوان راهحلی برای این چالش، میزان مصرف فلزات در این صنعت نیز برآورد میشود.
بازار تولید محصولات آرایشی و بهداشتی به سمت ساخت محصولی باکیفیت، ارزان و با دوام در حال حرکت است. از این رو همواره شرکتهای تولیدی در تلاش هستند تا با بستهبندی متفاوت و جدید لوازم آرایشی و بهداشتی و عرضه آنها در بازارهای داخلی و بینالمللی سهم بشتری از این میدان رقابتی کسب کنند؛ با توجه به اهمیت استفاده از مواد اولیه مناسب در بستهبندی این مواد در جهت حفظ کیفیت و پایداری در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد قلعاندود با ایجاد سهولت در جابهجایی و حفاظت محصولات در برابر آلودگیها، باکتریها و... از جمله فلزات پرکاربرد در حوزه بستهبندی محصولات آرایشی و بهداشتی قرار میگیرند.
سیم و کابل از جمله کالاهای زیربنایی به حساب میآیند که به منظور انتقال برق از نیروگاهها و رساندن آن به دست مصرفکنندگان نهایی به کار برده میشوند. مس و آلومینیوم اصلیترین فلزاتی هستند که در تولید سیم و کابل مصرف میشوند. بدون شک رسانایی مس بیشتر از آلومینیوم است، اما استفاده از کابلهای آلومینیومی، به سبب ارزانتر بودن، در برخی موارد اقتصادیتر است. با توجه به بهرهمندی ایران از ذخایر فراوان مس، توسعه صنعت سیم و کابل میتواند گامی بلند در جهت رشد صنعتی کشور به شمار آید. با توجه به فلزات بهکاررفته در سیم و کابلها، رشد تولید این محصولات موجب ایجاد تقاضای قابلتوجه برای فلزات مذکور و رونق بازارهای داخلی این فلزات خواهد شد.
پالایشگاههای نفت و گاز واحدهای صنعتی بزرگ و پیچیدهای هستند که مجموعه گستردهای از فرایندها و تجهیزات را در خود جای میدهند و به مصرف میزان قابلملاحظهای از گاز، آب و برق نیاز دارند. روشن است که توسعه ظرفیتهای پالایشگاهی در گام نخست به احداث تاسیساتی به منظور تامین آب، برق و گاز مصرفی این واحدها نیاز خواهد داشت. با توجه به حجم فلزات مصرفی در لولههای انتقال آب و گاز مصرفی این واحدها و همچنین تجهیزات انتقال، توزیع و استفاده از انرژی برق، تاثیرات توسعه صنایع پالایشی را میتوان از جنبه فلزات مصرفی در این واحدها مورد بررسی قرار داد.
در عصر مدرن، با توجه به رشد جمعیت و نیاز روزافزون به میوهها و سبزیجات متنوع و نیز گلها و گیاهان زینتی مختلف و دسترسی به آنها در تمامی فصول سال، در اختیار داشتن گلخانههای مدرن با تجهیزات بهروز به یکی از نیازهای ضروری کشورها تبدیل شده است. اگر چه در ایران پتانسیل بالایی نظیر اقلیمهای متنوع برای تولید محصولات باغی وجود دارد، برای افزایش بهرهوری و تولید پایدار محصولات باغی خارج از فصل و تولید محصولات در شرایط آبوهوایی خاص، توسعه گلخانهها مهم است. در سالهای اخیر، سرمایهگذاریهای گستردهای برای توسعه ظرفیتهای گلخانهای کشور صورت گرفته است. با توجه به حجم تجهیزات و تاسیسات گلخانهها، توسعه این واحدها به شکلهای مختلف موجب رشد مصرف فلزات خواهد شد.
یکی از مباحث مهم در توسعه شهری، برخورداری از زیرساختهای شهری متناسب با جمعیت ساکن در شهر است. بررسی سرعت رشد شهرنشینی در کشور نشان میدهد که نرخ رشد این بخش مشابه کشورهای توسعهیافته است، اما زیرساختهای شهری متناسب با ظرفیت شهرها توسعه نیافتهاند و در بسیاری از حوزهها کمبود این زیرساختها به یک معضل بزرگ در شهرنشینی مبدل شده است. همچنین، با افزایش جمعیت کشور، لزوم توجه به ایجاد شهرهای برخوردار از امکانات و زیرساختهای شهری ضروری به نظر میرسد. با توجه به این دو مورد، توسعه زیرساختهای شهری محرکی برای بازار فلزات کشور محسوب میشود. بر اساس اهداف و برنامههای پیشبینیشده برای توسعه این زیرساختها، سناریوهای مختلفی را میتوان برای مصرف فلزات کشور در این بخش متصور بود.
خانواده مهمترین و کوچکترین عنصر هر جامعه به شمار میآید. در گذشته، ساختار خانواده به شکل گسترده و با تعداد نفرات بالا بود، اما امروز این نهاد بنیادین، متاثر از عوامل مختلف، دستخوش تغییرات فراوانی شده است. در دیدگاههای کلاسیک، مسائل مربوط به موالید، ازدواج، طلاق و ... علت این تغییرات قلمداد میشوند، اما در دیدگاههای مدرن، پدیدههایی همچون جهانی شدن و فردگرایی در تغییر ساختار خانوارها دخیلاند. ایران نیز، تحت تاثیر این دو پدیده و قدم گذاشتن در مسیر مدرن شدن، تغییر و تحولات چشمگیری را در ساختار خانوارها تجربه کرده و در حال حاضر، با کم شدن تعداد فرزندان در خانواده، تعداد خانوادههای تکنفره و دونفره در حال افزایش است. پیشبینیها از ادامه یافتن این روند در سالهای آتی حکایت دارند و این امر منجر به افزایش تعداد خانوارهای کمجمعیت خواهد شد.
در سالهای اخیر، همواره از موضوع برخورداری ایران از ذخایر انرژی فسیلی به عنوان مزیتی ویژه برای تامین انرژی پایدار کشور یاد شده است؛ با این حال، نگرانیهای بسیاری نیز در خصوص منفی شدن تراز تولید و مصرف گاز به عنوان منبع اصلی تامین انرژی اولیه ایران و به دنبال آن در مخاطره قرار گرفتن تامین انرژی مطرح شده است، زیرا توسعه ظرفیتهای تولید نفت و گاز، همگام با رشد تقاضا و مصرف، به سرمایهگذاریهای قابل توجهی نیاز دارد که در شرایط فعلی اقتصادی کشور منطقی به نظر نمیرسد. در چشمانداز ۱۴۰۴، هدفگذاری انجامشده برای حوزه انرژی، تبدیل شدن ایران به دومین تولیدکننده بزرگ نفت، رسیدن به جایگاه دوم در بازار جهانی گاز و ارتقای ظرفیت نیروگاهی کشور به ۱۲۰ هزار مگاوات است که تحقق آن میتواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات ایجاد کند.
روند رو به رشد حرکت اقتصاد کشورها به سمت فناوریهای نوین، موضوعی است که در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری مشاهده میشود. صنعت هوافضا از جمله صنایعی است که توسعه آن برای آسانتر ساختن زندگی بشر و همچنین پیشرفت دانش و تکنولوژی روز، امری ضروری است. علاوه بر آن با توجه به نقش پر رنگ و حیاتی فلزات در صنعت هوافضا، توسعه این صنعت نقش بهسزایی در رونق بخشی به بازار فلزات کشور نیز خواهد داشت. اگرچه جای خالی توسعه بیشتر این حوزه در کشور همچنان ملموس است، اما با این حال گامهایی ارزشمند و رو به جلو در این مسیر و به خصوص در بخش فضایی برداشته شده است. بیتردید تداوم این روند و سرعت بخشیدن به این اقدامات میتواند جایگاه صنعت هوافضای کشور را در جهان، بیش از پیش ارتقا دهد و موجب رشد مصرف فلزات در کشور شود.
موضوع توسعه زیرساختهای آبی یکی از چالشهای بسیاری از کشورهای جهان به شمار میآید که موجب میشود تا نتوانند به حد مناسب و مطلوب به منابع آبی خود دسترسی داشته باشند. موضوعی که با توجه به شرایط آب و هوایی کشور و خشکسالیهای مداوم چند سال گذشته، در ایران از اهمیت دوچندانی برخوردار است و در سالهای اخیر سرمایهگذاریهای گستردهای در این حوزه انجام شده است. باید توجه داشت توسعه زیرساختهای آبی، از جنبههای مختلفی مانند توسعه خطوط لوله انتقال و توزیع و احداث تصفیهخانههای آب و فاضلاب میتواند بر بازار فلزات کشور اثرگذار باشد.
