مشاهده بیشتر
در جوامع پیشرفته امروزی، توسعه حملونقل عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است. تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی شهروندان، برطرف کردن مشکلات محیطزیست، حل مشکل ترافیک و جابهجایی و انتقال آسان و مقرونبهصرفه مردم از جمله اهداف دولتها با استفاده از توسعه ناوگان حملونقل عمومی است. با تشویق مردم به استفاده از حملونقل عمومی، بسیاری از مشکلات از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. ساخت اتوبوس، مینیبوس و ون از جمله ملزوماتی است که رشد ناوگان حملونقل عمومی در کشور را تسهیل میکند. از آنجا که شرایط برای ایجاد خطوط اتوبوس در ناوگان حملونقل شهری بسیار راحتتر از مترو است و نیاز به زیرساختهای بسیار کمتری دارد و نیز در همه شهرها و استانها قابلاجراست، توسعه این بخش با صرف انرژی و هزینه کمتر، بازدهی سریع و آسانتری خواهد داشت. بنابراین لازم است که به رشد تولید در این بخش توجه ویژهای شود.
انتشار کمِ آلایندهها و ایمنی در سفر از جمله مهمترین عوامل موثر در توسعه حملونقل ریلی محسوب میشود. علاوه بر این، به دلیل سهولت در حمل محصولات از طریق واگنهای باری و قیمت ارزان آن نسبت به حمل جادهای، توسعه خطوط ریلی از اهمیت دوچندانی در کشور برخوردار است. با توجه به قرارگیری ایران در مسیر جاده ابریشم و تبدیل کشور به یکی از معابر مناسب حملونقل در سطوح بینالمللی، توسعه و احداث واحدهای تولید محصولات صنایع ریلی همچون واگنها، گاردریلها، اتصالات ریلی و... میتواند گام موثری در مسیر رشد صنایع ریلی و اقتصاد کشور باشد. برای راهاندازی طرحهای توسعه و ساخت واحدهای تولید محصولات ریلی، تقاضا برای فلزات افزایش مییابد. با توجه به کاربردهای فولاد، آلومینیوم و مس، این سه فلز در گروه پرمصرفترین فلزات برای احداث واحدهای تولید صنایع ریلی قرار گرفتهاند.
از صنعت خودروسازی، به سبب گستردگی و پیوستگی زنجیرههای ارزش آن، به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی یاد میشود. با وجود این، امروز صنعت خودروسازی در ایران، به رغم سابقه بسیار طولانی، با چالشهای متعدد و گوناگونی دستبهگریبان است که موجب شده جایگاه آن در اقتصاد کشور کمرنگتر از گذشته شود. پیشرفت نکردن تکنولوژی خودروها همسو با روند تحولات جهانی و متعاقب آن عدم امکان حضور در بازارهای بینالمللی، وابستگی به واردات، آسیبپذیری در مقابل تحریمها و نوسانات بازار ارز و سیاستگذاریهای بعضا نامطلوب در زمینه قیمتگذاری و عرضه محصولات از اصلیترین چالشهای صنعت خودروسازی برای نقشآفرینی در اقتصاد کشور به شمار میآیند.
صنعت خودروسازی امروزه یکی از بخشهای بزرگ اقتصاد جهانی به شمار میآید که با رشد تکنولوژیهای مختلف، تحولات شگرف و بزرگی را تجربه کرده است. آغاز روند توسعه صنعت خودروسازی را میتوان همزمان با انقلاب صنعتی دانست. در ایران نیز اگرچه این صنعت از قدمتی قابلتوجه برخوردار است، شرایط ناپایدار اقتصادی و سیاسی کشور و نیز عدم سیاستگذاری و برنامهریزی دقیق و مدون موجب شده تا این صنعت فاصلهای چشمگیر با کشورهای همرده پیدا کند. توسعه صنعت خودروسازی از جنبههای مختلف بر بازار فلزات کشور اثرگذار خواهد بود. رشد تولید خودرو در کشور، با توجه به اینکه بخش اعظم وزن آن به فلزات مصرفی مربوط است، موجب افزایش مصرف فلز و تکمیل هرچه بیشتر زنجیرههای ارزش آن در کشور خواهد بود. تامین قطعات و نیز بدنه و اتاق برای تعمیر و نگهداری خودروهای موجود نیز دیگر جنبه اثرگذار صنعت خودرو بر بازار فلزات کشور خواهد بود. به این اعداد باید میزان فلز مصرفی در احداث واحدهای خودروسازی، قطعهسازی و تولید بدنه و نیز ساخت ماشینآلات مورد استفاده در این واحدها را نیز افزود.
فرایند تولید در صنایع ریلی، همچون دیگر صنایع، به تامین یوتیلیتیها از جمله گاز، برق و آب نیاز دارد و توسعه ظرفیتهای این صنایع بدون توجه به مسئله احداث زیرساختهای انتقال و توزیع این یوتیلیتیها امکانپذیر نیست. در احداث این زیرساختها، فلزات نقش پررنگی را ایفا میکنند. فولاد ماده اولیه اصلی ساخت لولههای انتقال آب و گاز است. همچنین در ساخت تجهیزات انتقال و توزیع برق از انواع مختلف فولاد و نیز آلومینیوم و مس استفاده میشود. در همین راستا، میتوان تاثیرات توسعه ظرفیتهای تامین یوتیلیتیهای صنایع ریلی را بر بازار فلزات کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.
یکی از صنایع دریاییِ دارای نقش زیرساختی، صنعت سازههای شناور است. سازههای تولیدی این صنعت به منظور تامین زیرساختهای لازم برای صنایع ساحلی (نظیر بنادر) و فراساحلی (نظیر نفت و گاز) مورد استفاده قرار میگیرند. اگرچه تولید سازههای شناور نیازمند مصرف فلزات اساسی نظیر فولاد، آلومینیوم و مس است، ایجاد ظرفیت تولید این سازهها نیز به خودی خود به فلزات نیاز دارد. وابستگی قابل ملاحظه توسعه صنعت سازههای شناور به رشد تقاضای صنایع ساحلی و فراساحلی سبب شده است تا سرمایهگذاری در این صنعت و به دنبال آن، مصرف فلزات سیری شناور داشته باشد.
در حالی که شیمیهای مختلف باتری از جمله لیتیوم-یون، سرب-اسیدی، روی-منگنز دیاکسید، نیکل- متال هیدرید، نیکل- کادمیوم و ... که تاکنون معرفی شدهاند، ویژگیهای مختلفی از جمله چگالی انرژی بالا، قابلیت شارژ سریع و طول عمر بیشتر را ارائه میدهند، با این حال از باتریهای لیتیوم-یون و سرب-اسیدی اغلب به عنوان متداولترین نوع از تکنولوژی باتریها یاد میشود که بیش از ۸۰ درصد از ارزش بازار جهانی باتری را به خود اختصاص میدهند. اگرچه امروزه تکنولوژیهای مختلف باتری، پاسخگوی قابل توجه تقاضا در بخشهای مختلف بودهاند، اما به نظر میرسد تقاضا برای باتریهای کارآمدتر، سبکتر و ایمنتر، آینده تکنولوژی باتری را شکل بدهد.
از باتریهای یکبار مصرف ساده تا باتریهای لیتیوم یونی قابل شارژ، پیشرفت فناوری باتری تاثیر قابل توجهی بر جوامع مدرن بر جای گذاشته است. تکنولوژی ذخیرهسازی نهتنها با ارائه منابع انرژی کارآمدتر انقلابی در وسایل الکترونیکی و وسایل نقلیه ایجاد کرده است، بلکه امکان بهکارگیری منابع انرژی تجدیدپذیر را در سیستمهای شبکه برق فراهم میآورد. در سالهای اخیر تکامل باتریها با تحقیقات در مورد باتریهای حالت جامد و سایر فناوریهای نوظهور که چگالی انرژی، ایمنی و پایداری بیشتری را به ارمغان میآورند، همچنان مرزها را جابهجا میکنند. علاوه بر این، همگام با گذار به سمت منابع انرژی پاک، تکامل باتریها نقش مهمی در شکلدادن به دنیای مدرن برای نسلهای آینده ایفا خواهد کرد.
ایستگاههای قطار یکی از مهمترین زیرساختهای سیستمهای راهآهن برونشهری محسوب میشوند. یک ایستگاه قطار شامل بخشهای مختلف نظیر خطوط ریل، سوزنها، سکوهای مسافری و بارگیری و نیز ساختمان بزرگی میشود که بخشهای مختلف تجاری، اداری و رفاهی مجموعه را در خود جای میدهد. در احداث ایستگاههای قطار نیز، همچون سایر ساختمانها و تاسیسات، فلزات مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس نقش اصلی را ایفا میکنند. به این موارد بایستی میزان فولاد مصرفی در خطوط ریل و سوزنها را نیز افزود. با توجه به این مسئله، اثر احداث ایستگاههای جدید قطارهای برونشهری را میتوان از منظر ارزش فلزات مصرفی مورد بررسی قرار داد.
کانتینرسازی، به عنوان یکی از بخشهای وابسته به صنایع دریایی، سهم مهمی در مصرف فلزات (خصوصا فولاد) دارد. بر اساس پیشبینیها، انتظار میرود که تا سال ۱۴۰۵، میزان مصرف فولاد ناشی از فعالیت تولیدی واحدهای کانتینرسازی، نسبت به رقم برآوردشده برای سال ۱۳۹۷، رشد دوبرابری داشته باشد؛ هرچند میزان فعالیت این بخش از صنعت، که به شرایط تجاری کشور وابسته است، تحت تاثیر عواملی همچون تحریمهای بینالمللی و نیز شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است و هر گونه تغییری در این عوامل میتواند میزان پیشبینیشده را افزایش یا کاهش دهد.
امروزه احداث و توسعه خطوط قطارهای شهری یکی از اولویتهای اصلی برنامهریزیهای شهرها و کلانشهرها محسوب میشود که میتواند بخش بزرگی از چالشهای امروز نظیر رفتوآمد، مصرف انرژی، اتلاف زمان، ترافیک و حوادث رانندگی را مرتفع سازد. احداث خطوط مترو در شهرها غالبا به روش زیرزمینی انجام میشود و به همین دلیل، به سرمایهگذاری بالایی نیاز دارد. برای نگهداری و حفظ پایداری تونلهای حفرشده، از تجهیزات و سیستمهای مختلفی استفاده میشود که فولاد ماده اولیه اساسی اغلب آنهاست. ریلهای نصبشده در تونلها نیز از جنس فولاد هستند. با توجه به این مسئله، احداث خطوط قطارهای شهری از جنبههای مختلف موجب افزایش مصرف فلزات در کشور میشود.
با حرکت جهانی به سمت کاهش ردپای کربن و در نتیجه برقیسازی خودروها و وسایل نقلیه، تقاضا برای باتریها روند رو به رشدی را در چند سال اخیر تجربه کرده است. در حالی که پیشرفتها در تکنولوژی باتری، از جمله بهبود چگالی انرژی و قابلیتهای شارژ سریعتر به روند روبهرشد تقاضای جهانی برای باتری کمک کرده است، اما انتظار میرود با حرکت جهان به سمت پایداری زیستمحیطی و طراحیهای جدید وسایل نقلیه الکتریکی، چشمانداز تقاضا برای باتریها در بخش حملونقل امیدوارکنندهتر از قبل باشد. گزارشها حاکی از آن است تقاضای جهانی باتری در بخش حملونقل از ۱۵۴ گیگاوات ساعت در سال ۲۰۲۰ براساس دو سناریو تا سال ۲۰۳۰ به ۱.۶۸ تراوات ساعت و ۳.۲۳ تراوات ساعت افزایش خواهد یافت.
