مشاهده بیشتر
سیستم حمل و نقل ریلی یکی از پاکترین، سریعترین و ارزانترین روشهای حملونقل افراد و کالا در جهان است. همه کشورهای صنعتی شبکههای راهآهن توسعهیافتهای دارند که در تمام نقاط کشورشان گسترش یافته است. در کشور ما نیز به عنوان کشوری که در مسیر توسعه ظرفیتهای صنعتی حرکت میکند، توسعه خطوط ریلی اهمیت ویژهای دارد، زیرا عنصری کلیدی در ایجاد یک سیستم حملونقل پایدار برونشهری مسافر و بار به شمار میآید. از اهمیت مصرف فلزات در احداث این زیرساختها به دلیل لزوم برخورداری از دوام و استحکام بالا نمیتوان غافل بود. بنابراین میتوان نقش فلزات اساسی را از جنبه ارزش مصرفی آنها بررسی کرد.
حملونقل، به معنای جابهجایی افراد و کالاها، یکی از قدیمیترین و مهمترین فعالیتهای بشر در طول تاریخ به شمار میآید. امروزه از این مقوله به عنوان یکی از عناصر کلیدی در توسعه کشورها خصوصا از بُعد اقتصادی و گسترش روابط بینالمللی یاد میشود. بنابراین زیرساختهای حملونقل نقشی حیاتی برای کشورها دارند. زیرساختها در این بخش انواع جادهها، پلها، تونلها، ترمینالها، خطوط ریلی درونشهری و برونشهری، ایستگاهها و ... را شامل میشوند. علاوه بر این موارد، حملونقل به شکل دریایی و هوایی در زمره زیرساختهای حملونقل قرار میگیرد. با توجه به تنوع در روشهای حملونقل، زیرساختهای مختلفی نیز برای آنها وجود دارد. بنابراین توسعه زیرساختهای این بخش بسیار به مصرف فلزات وابسته است و از جنبههای مختلف بر بازار آن اثر میگذارد.
مجموعه مطالعاتی درباره توسعه ملی انجام شده و بهدنبال آن نیز جهتگیریهای اصلی برای توسعه بلندمدت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. اصلیترین جهتگیریهای آمایشی در سه حیطه انسان، فضا و فعالیتهای انسان در سطح ملی مطرح شده و بازتابهای کلان جهتگیریهای فوق بر بارگذاری جمعیت و فعالیتها در استانها و مناطق گوناگون کشور مورد استنتاج قرار گرفته است. گزارش حاضر به برنامههای توسعهای بخش صنعت و معدن کشور تا سال ۱۴۰۴ میپردازد.
هزینههای تامین برق بیشترین سهم از هزینههای بخش یوتیلیتی واحدهای پتروشیمی را دارند. از این رو، اتخاذ استراتژی مناسبی به منظور کاهش این هزینهها در طول سالهای آتی و همزمان با توسعه این صنعت دور از انتظار نخواهد بود. بر اساس برآوردها و میزان رشد مورد انتظار از صنعت پتروشیمی، به افزایش حداقل پانصدمگاواتی ظرفیت تولید برق نیاز خواهد بود و این میزان، تقاضای سه فلز اصلی یعنی فولاد، آلومینیوم و مس را از این بخش در مجموع بیش از ۳۰ درصد افزایش خواهد داد.
امروزه صنعت حملونقل به جزئی جداییناپذیر در توسعه اقتصادی کشورها بدل شده و در این بین، صنعت حملونقل دریایی سهم انکارناپذیری را به خود اختصاص داده است، به طوری که امروزه حدود ۹۰ درصد حمل کالا در تجارتهای بینالمللی به شیوه دریایی صورت میپذیرد. بر این اساس، کانتینرها به عنوان یکی از اجزای مهم حملونقل دریایی، نقشی پررنگ را در این صنعت ایفا میکنند. از طرف دیگر، سرمایهگذاری در هر صنعت یکی از ملاکهای توسعه آن صنعت بر شمرده میشود و این توسعه با مصرف فلزات امکانپذیر خواهد بود. بنابراین صنعت کانتینرسازی نقش تأثیرگذاری در میزان مصرف فلزات دارد. با توجه به اینکه ایران کشوری دریایی محسوب میشود و نیز با توجه به حجم حملونقل دریایی کشور به وسیله کانتینر، توسعه این صنعت برای ایران نیز اهمیت دارد.
در بستهبندی محصولات آشامیدنی، خصوصا نوشیدنیهای گازدار، لازم است از موادی استفاده شود که از پایداری مناسبی در مقابل عوامل شیمیایی و فیزیکی برخوردار باشند. به همین دلیل، امروز استفاده از قوطیهای فلزی از جنس آلومینیوم و فولاد قلعاندود برای بستهبندی انواع محصولات نوشیدنی بهشدت گسترش یافته است. رشد روزافزون تولیدات صنایع آشامیدنی کشور و تنوع این محصولات در سالهای اخیر موجب شده است تا جهشی قابل توجه در تقاضای فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد پدید آید. تداوم روند رو به رشد این صنعت چشماندازهای روشنی را پیشِروی بازار فلزات کشور خواهد گشود.
فرآوردههای صنایع شیمیایی بهعنوان یك صنعت مادر، مواد اولیه و مصرفی مورد نیاز تعداد قابل توجهی از صنایع دیگر را تامین میكنند. رشد و توسعه چشمگیر صنایع کشور در سالهای گذشته، تقاضای شگرفی را برای ماشینآلات و تجهیزات مورد استفاده در این صنعت ایجاد کرده است؛ بهطوری که این امر به خودی خود، به محرکی برای رشد و توسعه صنعت ساخت و تولید ماشینآلات و تجهیزات صنایع شیمیایی تبدیل شده است. با این وجود، همچنان ایران در زمره کشورهای واردکننده این تجهیزات شناخته میشود و فاصله زیادی تا پوشش نیاز وارداتی کشور از محل تولیدات داخلی به چشم میخورد.
توسعه پالایشگاهها، با توجه به نقش موثر این واحدها در ایجاد ارزش افزوده، جلوگیری از خامفروشی و رشد صادرات، از جمله مهمترین رویکردهای کلان اقتصادی کشور محسوب میشود. توسعه صنایع پالایشی از جنبههای مختلفی موجب رشد مصرف فلزات در کشور خواهد بود. برای احداث این واحدها، نیاز به ساخت تاسیسات و تجهیزاتی خواهد بود که فلزات، ماده اولیه اصلی آنها محسوب میشوند. در انتقال فرآوردهای نفتی از محل تولید به دست مصرفکنندگان و نیز صادرات این فرآوردهها، از خطوط لوله، بشکهها و تانکرها استفاده میشود که ساخت این تجهیزات خود محرکی قدرتمند برای بازار فلزات به شمار میآید. احداث زیرساختهای تامین یوتیلیتیها، ساخت قطعات یدکی و احداث جایگاههای سوختگیری از دیگر جنبههای اثرگذار تولید و پخش فرآوردههای نفتی بر بازار فلزات کشور است.
در ماهها و سالهای اخیر، واردات لوازم خانگی یکی از مهمترین مباحث بوده است. عدهای بر این باورند که ممنوعیت یا محدودیت واردات این محصولات میتواند زمینه مناسبی برای رونق و پیشرفت صنعت لوازم خانگی کشور باشد، صنعتی که در سالهای اخیر، به رغم تمامی چالشها، توانسته است در مسیر توسعه و ترقی حرکت کند. در سمت مقابل، عدهای نیز معتقدند که با ممنوعیت واردات لوازم خانگی و از بین رفتن عنصر رقابت در بازار داخلی این محصولات، صنعت لوازم خانگی مسیری مشابه صنعت خودرو را خواهد پیمود. با این حال، نگاهی به آمار واردات لوازم خانگی برقی کشور نشان میدهد که ارزش واردات این محصولات در سالهای اخیر کاهش یافته است که بخشی از این مسئله را میتوان با کاهش قدرت خرید مردم و نیز ارتقای توان تولیدکنندگان داخلی برای تامین نیاز مردم توجیه کرد. در هر صورت، واردات لوازم خانگی، با توجه به آنکه فلزات اساسی ماده اولیه ساخت آنها به شمار میآیند، موجب میشود تا سالانه حجم قابل توجهی از فلزات به شکل غیرمستقیم وارد کشور شود.
ماهیها و میگوها از دیرباز جزو جداییناپذیر غذای مردم بودهاند. این امر موجب شده است که ماهیگیری و پرورش ماهی نهتنها منبع تامین غذا بلکه منبع امرارمعاش انسان نیز به حساب آید. در این راستا، در دههها و سالهای اخیر، به منظور کاهش تغییر اکوسیستم و صید بیرویه و تامین نیاز افراد، پرورش ماهی به عنوان فعالیت استراتژیک دریایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و واحدهای پرورش ماهی با بهبود فناوری، برای تولید بیشتر، توسعه یافتهاند. با توجه به اینکه برای احداث و توسعه واحدهای تولیدی پرورش ماهی و میگو به شکلهای مختلفی از فلزات اساسی استفاده میشود، در این گزارش، تاثیر توسعه واحدهای پرورش ماهی و میگو بر بازار فلزات اساسی کشور بررسی شده است.
کشاورزی یکی از قدیمیترین فعالیتها در طول تاریخ بشر به شمار میآید. در گذشته، این بخش فقط تامینکننده مواد غذایی و مایحتاج روزمره انسان به شمار میآمد، اما امروز کشاورزی به یک فعالیت مهم اقتصادی در جهان مبدل شده است که بخشی از درآمدهای یک کشور را به خود اختصاص میدهد. بررسیها نشان میدهد که پیشرفت امروز کشورهای توسعهیافته از رشد بخش کشاورزی نشئت گرفته است. ایران نیز در زمره کشورهایی درحالتوسعه است که پتانسیل بالایی در این بخش دارد. با توجه به اهمیت مقوله امنیت غذا، سرمایهگذاریها برای ارتقای بهرهوری و رشد تولید در بخش کشاورزی امری ضروری به حساب میآید. کشاورزی، به عنوان یک صنعت مادر، به طور مستقیم و غیرمستقیم با صنایع دیگر نیز در ارتباط است. بنابراین توسعه این بخش، ضمن ارتقای سطح درآمدهای ملی، منجر به رشد و توسعه سایر صنایع وابسته میشود.
طی قرن اخیر، نقش صنعت خودرو در اقتصاد جهان بسیار پررنگ شده و میزانی قابل توجه از مجموع تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. هرچه نیازها و ترجیحات افراد تغییر میکند، میزان و نحوه استفاده و انتظارات آنها از خودروها نیز متفاوت میشود. از آنجاییکه خانوارها عامل تعیینکننده تقاضا در بازار خودرو هستند، تحولات ساختار خانواده میتواند تاثیر بهسزایی بر میزان و سمتوسوی تقاضای خودرو در جامعه داشته باشد. در چنین شرایطی، سیاستگذاری مناسب برای رونق صنعت خودروسازی و ارتقای توان این صنعت برای پاسخگویی به تقاضای یادشده میتواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات در کشور ایجاد کند.
