مشاهده بیشتر
صنایع نظامی که در ابعاد جهانی با عنوان «تجارت اسلحه» نیز شناخته میشود، به واسطه اهمیت آن صنعتی جهانی است که به تولید و فروش انواع سلاح، تجهیزات و فناوریهای نظامی میپردازد. بیشتر شرکتهایی که در این صنعت حضور دارند، دولتی هستند یا به طور نزدیک با دولتها به عنوان شرکای تجاری استراتژیک و کلید عملیات بزرگ نظامی همکاری میکنند. در سراسر جهان صنایع نظامی، به سبب رواج داشتن جریان عظیم پیشرفتهای فناوری و اجرا و مدیریت قراردادهای بزرگ و طولانی مدت دفاعی، بخشی پیچیده و چالش برانگیز به حساب میآیند.
الگوی فناوریمحوری از زمان جنگ جهانی دوم با تلاش آمریکا و برخی کشورهای اروپایی وارد صنایع دفاعی شد و تا به امروز به دلیل افزایش رقابت تسلیحاتی و احتمال بروز جنگ میان قدرتهای برتر نظامی ادامه یافته است. واقعیت مجازی، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی مهمترین فناوریهایی هستند که امروزه به طور گسترده با اهداف تاکتیکی و آموزشی در صنایع دفاعی مورد استفاده قرار میگیرند. شبیهسازی میدانهای نبرد، مدیریت تسلیحات نظامی از راه دور و توسعه تسلیحات نظامی خودمختار تنها نمونههایی از کاربرد فعلی این فناوریها در صنایع دفاعی است. با این حال انتظار میرود با پیشرفتهای آتی فناوری، صنایع دفاعی در سه حوزه اتصالات، کشندگی و خودمختارسازی بیش از پیش تحت تاثیر قرار بگیرد و منجر به توسعه هر چه بیشتر سیستمهای ماهوارهای گمراهکننده، تسلیحات نظامی مافوق صوت و رباتهای نظامی شود.
صنایع نظامی از جمله صنایعی به شمار میآید که از جنبههای گوناگونی بر جوامع تاثیرگذار است. گستره اثربخشی این حوزه، طیف وسیعی را از ایجاد اشتغال برای افراد، تا توسعه تکنولوژی، رشد اقتصادی به واسطه افزایش درآمدها و افزایش قدرت در شرایط ناپایدار سیاسی را در بر میگیرد. از این رو، کشورها همواره به دنبال توسعه صنایع نظامی و افزایش قدرت خود در این حوزه هستند. این مسئله، از یک طرف با اختصاص بخش قابل توجهی از بودجه کشورها به صنایع نظامی و فعالیتهای متعاقب آن محقق میشود، و از طرف دیگر به واسطه واردات تسلیحات و تجهیزات مورد نیاز از کشورهای اصلی در این حوزه به دست میآید. از این رو، توسعه صنایع نظامی را علاوه بر نقش انکارناپذیر آن در افزایش قدرت سیاسی کشورها، میتوان عاملی برای رشد اقتصادی و افزایش درآمدها در کشورهای صادرکننده این حوزه نیز به شمار آورد.
فاکتورهای جمعيتی، در هر جامعه کوچک و بزرگ، از بسياری از عوامل متفاوت تاثير میپذیرند و بر بسياری از آنها نيز تاثیر میگذارند. فاکتور تعداد متوسط افراد خانوار يا به عبارتی، بعد خانوار يکی از انواع متنوع شاخصهای جمعيتی است که در حال حاضر در بسياری از نقاط دنيا و همچنين کشورمان در حال کاهش است. تغييرات اين شاخص جمعيتی تاثیرات بسیاری را بر بسياری از بازارها و صنايع کشور خواهد داشت. کالاهای بادوام مصرفی در منازل یکی از مواردی هستند که مسئله کوچک شدن خانوارها و افزایش تعداد خانوادههای کشور در اثر آن میتواند تاثیر دوچندانی را بر بازار مصرف آنها داشته باشد که این امر فرصت مناسبی را برای بخش صنعت کشور در زمینه ارتقای تولی و تامین نیاز داخلی فراهم میسازد.
در کلیه خودروها، وزن خودرو یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان مصرف سوخت به شمار میآید. این مسئله در خودروهای الکتریکی، که با انرژی برق حرکت میکنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین سبب، استفاده از آلومینیوم در ساخت بدنه این خودروها بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. مس نیز، با توجه به ساختار خودروهای الکتریکی، دیگر فلز پرمصرف در تولید این وسایل نقلیه است. با توجه به استقبال از خودروهای الکتریکی در سالهای اخیر، پیشبینی میشود که تولید این خودروها در یک دهه آینده رو به افزایش باشد که این امر منجر به مصرف مقادیر زیادی مس و آلومینیوم در تولید خودروهای الکتریکی میشود. صاحبنظران بر این باورند که گسترش استفاده از این خودروها موجب تحولاتی جدید در بازار فلزات جهان خواهد شد.
با توسعه تکنولوژی تلفن همراه و قابلیت این دستگاه ارتباطی برای اتصال به اینترنت، مسیر دستیابی به رفاه بیشتر برای انسان فراهم شده است. این امر جذابیت گوشیهای هوشمند در بین جوامع مختلف را افزایش داده است، به طوری که هر سال به تعداد کاربران، مشترکان، تولید و فروش تلفن هوشمند افزوده میشود. آمارها نشان میدهند که در حال حاضر افرادی که از تلفن هوشمند استفاده میکنند بیشتر از مردمی است که مسواک دارند. اگرچه گسترش روزافزون استفاده از تلفن هوشمند موجب سهولت انجام امور روزمره انسان شده است، نمیتوان از پیامدهای منفی آن چشمپوشی کرد، زیرا در سالهای آتی، تاثیرات مخرب این دستگاه دیجیتالی پیامدهای جبرانناپذیری را برای سلامت و زندگی اجتماعی انسانها رقم میزند. از این رو، فرهنگسازی و آموزش کاربران برای استفاده بهینه از تلفن هوشمند میتواند راهکاری موثر در این زمینه باشد.
صنایع فضایی به عنوان یکی از صنایع هایتک و پیشرفته، قابلیتهای مهمی نظیر انجام مطالعات علمی و پژوهشی، گسترش ارتباطات و کسب اطلاعات از راه دور و در ابعاد جهانی برخوردار است و رشد آن از آن به عنوان نمادی از توسعهیافتگی کشورها یاد میشود. قدمت صنایع فضایی ایران به سالهای پیش از انقلاب باز میگردد، اما فعالیت در این حوزه، به سبب برخی تجربههای تلخ گذشته تا سالها راکد ماند. با توجه به اهمیت صنعت فضایی، بار دیگر پروژههای عملیاتی فضایی در کشور در سالهای اخیر از سر گرفته شد. شروع این پروژهها با موفقیتهای نسبی همراه بود و انتظار میرفت در دهههای بعد پیشرفتهای چشمگیرتری در صنعت فضایی کشور حاصل شود. با این حال، در چند سال گذشته بهرغم پرتابهای موفقیتآمیز ماهواره، ایران هیچ ماهواره مستقلی در مدار زمین ندارد و صنایع فضایی کشور از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته است.
صنعت خودروسازی جهان، طی دهههای اخیر، یکی از مهمترین تحولات خود را تجربه کرده و ساخت خودروهای الکتریکی در چند سال اخیر دورنمای روشنی را برای توسعه صنعت خودروسازی جهان به تصویر کشیده است. برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به اهمیت مسائل زیستمحیطی و توجه به کاهش آلودگی هوا، در سالهای آتی، خودروهای الکتریکی میتوانند به طور کامل جایگزین خودروهای احتراق داخلی شوند. با افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی، مصرف فلزات رسانایی نظیر مس و آلومینیوم و برخی فلزات کمیاب مانند لیتیوم افزایش مییابد، زیرا با حذف سوخت فسیلی در خودروها، ارتباط میان اجزای داخلی خودرو فقط از طریق تامین و انتقال انرژی الکتریکی امکانپذیر است و در آینده نیز صنعت خودروسازی محرکی قدرتمند برای مصرف فلزات محسوب میشود.
طیف وسیع برنامههای کاربردی تلفن هوشمند موجب شده است که هر سال به تعداد کاربران آن افزوده شود، به طوری که در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان در زمره کاربران تلفن همراه قرار میگیرند. بر اساس آمارها، حدود ۶۴ درصد از کاربران تلفن همراه در قاره آسیا زندگی میکنند که این امر به دلیل جمعیت بالای دو کشور چین و هندوستان است که از بیشترین کاربران تلفن هوشمند برخوردارند. با این حال، آمار بالاترین ضریب نفوذ تلفن هوشمند به کشورهای توسعهیافته و پیشرفتهتر اختصاص دارد. با توجه به برآوردها و گسترش استفاده از تلفنهای هوشمند، انتظار میرود تعداد کاربران تلفن هوشمند در سالهای آتی افزایش یابد و کشورهای نوظهور و درحالتوسعه به ضریب نفوذ بالایی از این دستگاه دیجیتالی در بازارهای خود دست یابند.
از زمان شروع ساخت خودروهای بنزینی و استفاده از آنها، ایده تولید اتومبیلهایی که با انرژی الکتریکی کار کنند مطرح بوده است و در همان زمان، نسخههای مختلفی از خودروهای الکتریکی نیز عرضه شدند که به دلیل ظرفیت پایین باتریها و مسافت بُرد کم، چندان مورد توجه قرار نگرفتند. اما در چند دهه اخیر، صنعت تولید خودروهای الکتریکی در جهان بسیار متحول شده است و بِرندهای مختلفی در این حوزه شکل گرفتهاند. شرکت تسلا اولین بِرند ارائهدهنده خودروی تمامالکتریک در جهان به شمار میآید که در گام نخست توانست خودرویی با برد ۳۲۰ کیلومتر در هر بار شارژ به بازار عرضه کند. در حال حاضر نیز این شرکت از پیشتازان بزرگ این عرصه به شمار میآید و فعالیت خود را بر تولید خودروهای الکتریکی جدیدتر و ارزانتر متمرکز کرده است. برخی از خودروسازان بزرگ دنیا که در زمینه ساخت خودروی الکتریکی فعالیت میکردند، با ورود به این عرصه، توانستند خودروهای الکتریکی مدرن را به بازار عرضه کنند. با توجه به اهمیت خودروهای الکتریکی، پیشبینی میشود که این خودروها آینده صنعت خودروسازی را متحول کنند.
در سالهای اخیر توسعه و دستاوردهای فنی و خدماتی صنایع هوایی، آن را به یکی از بزرگترین محرکهای پیشرفت در جامعه مدرن امروزی و شاخصی مهم در ارزیابی پتانسیلهای رشد اقتصادی تبدیل کرده است، طوری که از حملونقل هوایی به عنوان بازویی برای توسعه و پیوستن به اقتصاد جهانی یاد میشود که حرکت سریع میلیاردها دلار کالا را به بازارهای جهانی میسر میسازد. به رغم اهمیت جایگاه صنایع هوایی، براساس دادههای موجود در ایران تنها ۲ درصد از ارزش افزوده بخش حملونقل کشور به حوزه هوایی تعلق داشته و سهم ناوگان هوایی در جابهجایی مسافر ۱.۱ درصد برآورد میشود.
اگرچه در سالهای ابتدایی اختراع وسایل نقلیه مبتنی بر موتور الکتریکی، خصوصا در دهه ۱۹۰۰، استفاده از خودروهای برقی مدام در حال افزایش بود، بر خلاف خودروهای موتور احتراق داخلی، در دهههای بعدی، استفاده از این خودروها بهسرعت گسترش نیافت. این مسئله موجب شد مخترعان زیادی در توسعه این وسیله نقلیه نقشآفرینی کنند و گونههای مختلفی از این خودروها به بازار عرضه شوند. به طور کلی، در عصر حاضر، پیشرفت و گسترش استفاده از خودروهای الکتریکی مرهون تکنولوژی و توسعه فناوری است، زیرا به منظور بهبود و اصلاح عملکرد وسایل نقلیه برقی ابتدایی، انواع مختلفی از این خودروها اختراع شدند و تکامل یافتند.