مشاهده بیشتر
رشد روز افزون و توسعه کمی و کیفی زیرساخت‌های ورزشی در سال‌های اخیر، از اهمیت فراوان و تقاضای بالای این زیرساخت‌های ارزشمند حکایت دارند. توسعه این زیرساخت‌ها دامنه گسترده‌ای از تاثیرات مثبت را، از بهبود سلامت جامعه و نقش آن در فاکتورهایی همچون امید به زندگی، تا تاثیر بر اقتصاد جامعه به واسطه ایجاد شغل، افزایش درآمدها و... در بر می‌گیرد. به همین دلیل زیرساخت‌های ورزشی به سمت توسعه کمی و کیفی، مدرن‌تر شدن و به‌روز‌رسانی خدمات خود در حال حرکت هستند و ادامه چنین روندی برای سال‌های آینده نیز قابل پیش‌بینی است. در واقع با توجه به پیشرفت‌های پرشتاب تکنولوژی، همگام شدن زیرساخت‌های ورزشی با فناوری‌های روز، با هدف خلق تجربه‌ای ارزشمند برای افراد ضرورت یافته است.
حوزه ورزش، گستره بزرگی از جنبه‌های آموزشی، اجتماعی، اقتصادی، سلامت و ... را در بر می‌گیرد و به طور همزمان بر بسیاری از حوزه‌ها به ویژه شرایط اقتصادی جوامع اثر‌گذار است. توسعه زیرساخت، رونق گردشگری، ایجاد شغل و افزایش مبادلات خارجی تنها بخشی از آثار قابل توجه توسعه ورزش بر اقتصاد به شمار می‌آیند. در اغلب کشورهای توسعه‌یافته، حوزه ورزش نقش و سهم پر رنگی را در شاخص‌های اقتصادی دارد. با این حال در بسیاری از کشورها به‌رغم وجود پتانسیل‌های انسانی، این حوزه از جایگاه قابل توجهی در سرمایه‌گذاری‌ها برخوردار نیست. بخش‌های ورزش و اقتصاد، اثر دوسویه بر یکدیگر دارند و به نظر می‌رسد که توسعه زیرساخت‌های ورزشی می‌تواند فرصت‌های مستقیم و غیرمستقیم فراوانی را در راستای توسعه اقتصادی کشورها ایجاد کند.
روند رو به رشد حرکت اقتصاد کشورها به سمت فناوری‌های نوین، موضوعی است که در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری مشاهده می‌شود. صنعت هوافضا از جمله صنایعی است که توسعه آن برای آسان‌تر ساختن زندگی بشر و همچنین پیشرفت دانش و تکنولوژی روز، امری ضروری است. علاوه بر آن با توجه به نقش پر رنگ و حیاتی فلزات در صنعت هوافضا، توسعه این صنعت نقش به‌سزایی در رونق بخشی به بازار فلزات کشور نیز خواهد داشت. اگرچه جای خالی توسعه بیشتر این حوزه در کشور همچنان ملموس است، اما با این حال گام‌هایی ارزشمند و رو به جلو در این مسیر و به خصوص در بخش فضایی برداشته شده است. بی‌تردید تداوم این روند و سرعت بخشیدن به این اقدامات می‌تواند جایگاه صنعت هوافضای کشور را در جهان، بیش از پیش ارتقا دهد و موجب رشد مصرف فلزات در کشور شود.
موادی که در بخش‌های ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها استفاده می‌شود باید از ویژگی‌هایی همچون سبک بودن، استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین در حرارت بالا نیز برخوردار باشند. علی‌رغم پیشرفت‌های حاصل شده در حوزه علم مواد، تعداد اندکی از آن‌ها خواص مورد نیاز صنعت هوافضا را دارا هستند و در ساخت تجهیزات مختلف این صنعت به کار گرفته می‌شوند. تیتانیوم، سوپر آلیاژها، منیزیم و مس از جمله فلزاتی هستند که به دلیل خواص منحصر به فردی همچون مقاومت در برابر خوردگی و حرارت بالا، سبک بودن و رسانایی الکتریکی مناسب در بخش‌های مختلف ساختاری و غیر ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها مورد استفاده قرار می‌گیرند. پیش‌بینی می‌شود ارزش مصرف فلزات تیتانیوم، سوپر آلیاژها و منیزیم تا سال ۲۰۳۰ به دلیل روند افزایشی تولید هواپیماها و سرمایه‌گذاری‌های جهانی در حوزه فضایی افزایش چشمگیری پیدا کند.
صنعت هوافضا، از دیرباز به استفاده از فلزات مختلف متکی بوده است. از آنجایی که در این صنعت وزن پایین وسیله، یکی از فاکتورهای اصلی برای پرواز سریع و ایمن به شمار می‌آید، آلومینیوم بیش از سایر فلزات مورد توجه قرار گرفته است. در ابتدای ساخت ماشین‌های پرنده، این فلز کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما به مرور بخش‌های مختلف وسایل حمل‌ونقل هوایی از آلومینیوم ساخته شد. در پروژه پرتاب اولین ماهواره نیز آلومینیوم تنها فلز مقاوم به اصطکاک و تغییرات دمایی بود. امروزه آلیاژهای آلومینیوم برای ساخت هرگونه هواپیمای مسافربری، نظامی، شاتل، موشک، ماهواره و ... از مواد اولیه اصلی به شمار می‌آید. حتی به جرئت می‌توان گفت ارتقای صنعت هوایی و پیشرفت کاوش‌های فضایی بدون این فلز امکان‌پذیر نبود. با این حال، ورود برخی مواد مقاوم در ساخت و تولید هواپیماها، فضاپیماها و ... می‌تواند در سال‌های آتی موجب رشد کم‌شتاب تقاضای آلومینیوم در صنعت هوافضا شود.
تاثیر استفاده از مواد اولیه مناسب در ساخت تجهیزات و قطعاتی که تضمین‌کننده سلامت و ایمنی در عملکرد صنایع هوافضا باشند، امری انکار‌ناپذیر است. با توجه به سرعت پیشرفت تکنولوژی، مواد مورد استفاده در این صنعت در طول زمان دستخوش تحولات قابل توجهی شده‌اند. اگرچه در گذشته، فولاد به عنوان حیاتی‌ترین عنصر در صنعت هوافضای جهان شناخته می‌شد، امروزه در این صنعت از مواد دیگری همچون کامپوزیت‌ها و آلومینیوم به طور گسترده استفاده می‌شود. با این حال با توجه به خواص فوق‌العاده‌ای که هر یک از انواع فولادها ارائه می‌کنند، از این فلز همچنان به عنوان گزینه‌ای قابل اطمینان در شرایط پیچیده یاد می‌شود. از این رو، به نظر می‌رسد که بازار فولاد در صنعت هوافضا همچنان به حیات خود ادامه دهد و نتوان سایر مواد را به سادگی جایگزین فولاد کرد.
صنایع فضایی به عنوان یکی از صنایع های‌تک و پیشرفته، قابلیت‌های مهمی نظیر انجام مطالعات علمی و پژوهشی، گسترش ارتباطات و کسب اطلاعات از راه دور و در ابعاد جهانی برخوردار است و رشد آن از آن به عنوان نمادی از توسعه‌یافتگی کشورها یاد می‌شود. قدمت صنایع فضایی ایران به سال‌های پیش از انقلاب باز می‌گردد، اما فعالیت در این حوزه، به سبب برخی تجربه‌های تلخ گذشته تا سال‌ها راکد ماند. با توجه به اهمیت صنعت فضایی، بار دیگر پروژه‌های عملیاتی فضایی در کشور در سال‌های اخیر از سر گرفته شد. شروع این پروژه‌ها با موفقیت‌های نسبی همراه بود و انتظار می‌رفت در دهه‌های بعد پیشرفت‌های چشمگیرتری در صنعت فضایی کشور حاصل شود. با این حال، در چند سال گذشته به‌رغم پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره، ایران هیچ ماهواره مستقلی در مدار زمین ندارد و صنایع فضایی کشور از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته است.
فعالیت‌های فضایی از گذشته تا کنون، جذابیت‌ها و دستاوردهای فراوانی برای بشر به همراه داشته است. این فعالیت‌ها از ابتدایی‌ترین حالت خود یعنی پرتاب ماهواره آغاز شد، و تا فرستادن حیوانات آزمایشگاهی و نهایتا انسان‌ها به فضا و بازگشت آن‌ها به زمین ادامه یافته است. اگرچه در گذشته، بقای انسان در فضا برای زمانی اندک به دغدغه‌ای برای دانشمندان تبدیل شده بود، امروز موضوع کوچ به سیاره‌های دیگر و آغاز یک زندگی جدید مطرح می‌شود. کشورهای متعددی در طول تاریخ در حوزه صنایع فضایی فعالیت داشته‌اند. با این حال، کشورهای محدودی همچون ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین را می‌توان به عنوان بازیگران اصلی و پیشرو در این زمینه قلمداد کرد.
مزایای استفاده از تولیدات صنایع فضایی (ماهواره‌ها) از جمله فراهم کردن بسترهای ارتباطی پایدار و فراگیر در حوزه‌های مختلف همچون هواشناسی، حمل‌ونقل، منابع طبیعی و ارتباطات باعث شده است تا صنایع فضایی در سطح جهان مورد توجه قرار بگیرند. با آغاز عصر فضا و پیشرفت‌های چشمگیر صنایع فضایی در سطح جهان، سایر صنایع و علوم مرتبط با صنایع فضایی به سرعت توسعه یافتند. خدمات ارائه شده توسط انواع ماهواره‌ها در حوزه‌های مخابراتی و ارتباطی و تاثیری که صنایع فضایی بر پیشرفت سایر صنایع و علوم مرتبط با این صنایع دارد باعث شد تا تعداد ماهواره‌ها و اشیا پرتاب شده به فضا از زمان آغاز عصر فضا تا کنون به صورت چشمگیری افزایش یابد.
در سال‌های اخیر توسعه و دستاوردهای فنی و خدماتی صنایع هوایی، آن را به یکی از بزرگترین محرک‌های پیشرفت در جامعه مدرن امروزی و شاخصی مهم در ارزیابی پتانسیل‌های رشد اقتصادی تبدیل کرده است، طوری که از حمل‌ونقل هوایی به عنوان بازویی برای توسعه و پیوستن به اقتصاد جهانی یاد می‌شود که حرکت سریع میلیاردها دلار کالا را به بازار‌های جهانی میسر می‌سازد. به رغم اهمیت جایگاه صنایع هوایی، براساس داده‌های موجود در ایران تنها ۲ درصد از ارزش افزوده بخش حمل‌ونقل کشور به حوزه هوایی تعلق داشته و سهم ناوگان هوایی در جابه‌جایی مسافر ۱.۱ درصد برآورد می‌شود.
صنایع هوایی به هرگونه فعالیتی که دسترسی بشر را به محدوده جو زمین امکان پذیر می‌سازد، اطلاق می‌شود و به طور کلی صنعت هواپیماسازی، حمل‌ونقل و توسعه خطوط هوایی و احداث فرودگاه‌ها را شامل می‌شود. در دنیای مدرن امروزی صنایع هوانوردی به عنوان یکی از محرک‌های توسعه اقتصادی شناخته می‌شوند که با ارزش بازار ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلاری معادل ۴.۱ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند و از بیش از ۸۷.۷ میلیون شغل در سراسر جهان پشتیبانی می‌کنند. گفتنی است بالغ بر یک سوم تجارت جهانی (از نظر ارزش) از طریق ناوگان هوایی صورت می‌پذیرد که این مسئله صنایع هوانوردی را به بخش کلیدی تجارت در سراسر جهان تبدیل کرده است.
در بازار در حال توسعه، رقابتی و پرچالش کمپانی‌های هواپیماسازی، پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه فناوری و ارائه محصولات کارآمدتر رقم خورده، به طوری که از دهه ۱۹۶۰ بازده این صنعت با ضریب بیش از ۳۰ برابر افزایش یافته است. علاوه بر آن افزایش بهره‌وری صنعت هواپیماسازی و ظهور ناوگان‌های مدرن و بهینه‌تر با کاهش مدام در هزینه‌های حمل‌ونقل هوایی محرکی کلیدی در توسعه صنعت هوانوردی بوده و سفر هوایی که زمانی به عنوان کالای لوکس و متعلق به طبقه مرفه جامعه به حساب می‌آمد، امروز به بخشی از زندگی طبقه متوسط جامعه تبدیل کرده است.
