مشاهده بیشتر
در سال‌های اخیر، به سبب لزوم بهداشت و سلامت دام و طیور برای تامین غذای سالم، به مکانیزه کردن فرایند تولید محصولات پروتئینی و گوشتی بسیار توجه شده است. یکی از ملزومات اساسی برای مکانیزاسیون فرایند تولید این محصولات استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات مرغداری و دامداری مناسب است تا با استفاده از آن‌ها بهره‌وری و تولید دام و طیور نیز افزایش یابد. با توجه به این مسئله، لازم است که توسعه ظرفیت‌ها و تولید این نوع ماشین‌آلات و تجهیزات در کشور مورد توجه قرار گیرد. احداث این واحدها و تولید ماشین‌آلات و تجهیزات صنایع دامپروری و مرغداری بی‌شک موجب مصرف فلزات در کشور خواهد شد.
در سال‌های اخیر، مقوله مکانیزاسیون و به‌کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات نوین تاثیرات شگرفی بر توسعه صنعت کشاورزی داشته است. در واقع به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید در فرایندهای مختلف زراعت، باغبانی و جنگلداری سبب شده است ضمن کاهش تاثیر نیروی انسانی، بهره‌وری عوامل تولید صنعت کشاورزی، از جمله آب و خاک، تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد. تولید ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی در ایران از قدمتی طولانی برخوردار است. با این حال، این صنعت امروز با چالش‌های متعددی در زمینه دسترسی به فناوری‌های روز مواجه است که موجب می‌شود ایران در زمینه تامین برخی از تجهیزات ضروری، نیازمند واردات باشد.
ماهی‌ها و میگوها از دیرباز جزو جدایی‌ناپذیر غذای مردم بوده‌اند. این امر موجب شده است که ماهیگیری و پرورش ماهی نه‌تنها منبع تامین غذا بلکه منبع امرارمعاش انسان نیز به حساب آید. در این راستا، در دهه‌ها و سال‌های اخیر، به منظور کاهش تغییر اکوسیستم و صید بی‌رویه و تامین نیاز افراد، پرورش ماهی به عنوان فعالیت استراتژیک دریایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و واحدهای پرورش ماهی با بهبود فناوری، برای تولید بیشتر، توسعه یافته‌اند. با توجه به اینکه برای احداث و توسعه واحدهای تولیدی پرورش ماهی و میگو به شکل‌های مختلفی از فلزات اساسی استفاده می‌شود، در این گزارش، تاثیر توسعه واحدهای پرورش ماهی و میگو بر بازار فلزات اساسی کشور بررسی شده است.
رشد جمعیت و توجه به مصرف مواد غذایی سالم در سال‌های اخیر تقاضا برای فراورده‌های لبنی و محصولات دامی را افزایش داده است. علاوه بر این، توجه به امور بهداشتی در تولید این محصولات نیز موجب شده است که دامپروری به یک صنعت بزرگ و مدرن در جهان تبدیل شود. اگرچه ایران با دارا بودن تنوع آب‌وهوایی و کشت محصولات زراعی پتانسیل بالایی را برای پرورش حیوانات دامی دارد، آمارها نشان می‌دهند که این صنعت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بررسی آمار مصرف محصولات لبنی و فراورده‌های گوشتی نیز از کاهش مصرف محصولات دامی در کشور خبر می‌دهد. با توجه به شرایط فعلی و چالش‌های صنعت دامپروری کشور، تصور چشم‌انداز ایجاد جهشی در تولید و روند توسعه این صنعت دشوار به نظر می‌رسد.
قرار گرفتن محصولات پروتئینی‌ای مانند گوشت مرغ و تخم‌مرغ در سبد غذایی خانواده‌های ایرانی موجب شده است تا در سال‌های اخیر تولید این محصولات در کشور بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. با توجه به تقاضای بالایی که برای گوشت مرغ و تخم‌مرغ در کشور وجود دارد، تولید این محصولات به شیوه سنتی نمی‌تواند به طور کامل پاسخگوی نیاز کشور باشد. در حال حاضر، روش‌های صنعتی برای پرورش مرغ و تولید محصولات پروتئینی در سطح انبوه استفاده می‌شوند. توجه به مسائل بهداشتی داخل محوطه مرغداری‌ها و جلوگیری از تلفات مرغ به سبب آلودگی محیط موجب استفاده از فلزات در احداث سالن‌های مرغداری و تجهیزات آن‌ها شده است. بدیهی است که توسعه این واحدها در کشور محرکی برای بازار فلزات کشور محسوب می‌شود.
صنعت کشاورزی یکی از زیرساخت‌های مهم اقتصادی کشورها به شمار می‌رود. تجربه نشان داده است که بهره‌گیری از سیستم‌های مکانیزه در بخش زراعت و تجهیزات مناسب در سایر بخش‌های صنعت کشاورزی نقش بسزایی را در توسعه این بخش ایفا می‌کند. با توجه به رشد جمعیت و پیشرفت‌های سریع تکنولوژی، تجهیزات و ماشین‌آلات صنعت کشاورزی نیز به سرعت متحول می‌شود و همواره تجهیزات جدیدتری برای سهولت در انجام فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، پرورش آبزیان و جنگلداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساخت واحدهای پرورش حیوانات، تجهیزات، ماشین‌آلات و ملزومات کشاورزی، فلزات نقش پررنگی را ایفا می‌کنند. ویژگی‌هایی نظیر استحکام و مقاومت در برابر خوردگی، ضربه و سایش موجب شده‌اند تا فلزات در این بخش مورد توجه قرار بگیرند که این مسئله از جنبه‌های مختلفی بر بازار فلزات کشور اثرگذار است.
در عصر مدرن، با توجه به رشد جمعیت و نیاز روزافزون به میوه‌‌ها و سبزیجات متنوع و نیز گل‌ها و گیاهان زینتی مختلف و دسترسی به آن‌ها در تمامی فصول سال، در اختیار داشتن گلخانه‌‌های مدرن با تجهیزات به‌روز به یکی از نیازهای ضروری کشورها تبدیل شده است. اگر چه در ایران پتانسیل بالایی نظیر اقلیم‌های متنوع برای تولید محصولات باغی وجود دارد، برای افزایش بهره‌وری و تولید پایدار محصولات باغی خارج از فصل و تولید محصولات در شرایط آب‌وهوایی خاص، توسعه گلخانه‌ها مهم است. در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای توسعه ظرفیت‌های گلخانه‌ای کشور صورت گرفته است. با توجه به حجم تجهیزات و تاسیسات گلخانه‌ها، توسعه این واحدها به شکل‌های مختلف موجب رشد مصرف فلزات خواهد شد.
زراعت، به سبب تامین مواد اولیه برای صنایع غذایی، از جنبه‌های مختلف یکی از استراتژیک‌ترین و مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی جهان به شمار می‌رود. بنابراین توسعه این بخش در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. طرح‌های توسعه‌ای در حوزه زراعت شامل چندین بخش از جمله احداث شبکه‌های آبیاری تحت فشار، شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی سنتی و شالیزارهاست. استفاده از این سیستم‌ها موجب صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش بهره‌وری زمین‌های کشاورزی می‌شود. در سیستم‌های نوین آبیاری و زهکشی، از آنجا که تجهیزاتشان باید از دوام و ماندگاری بالایی برخوردار باشند، فلزات به شکل‌های مختلف مصرف می‌شود. بر این اساس، توسعه این زیرساخت‌ها محرکی برای بازار فلزات کشور است.
در دهه‌های گذشته، به دلیل افزایش جمعیت، مبارزه با کاهش فقر و اهمیت تضمین امنیت غذایی، تولید و تجارت محصولات کشاورزی با تحولات چشمگیری روبه‌رو بوده است. با توجه به اینکه کمبود منابع آبی یکی از اساسی‌ترین چالش‌های حال حاضر جهان است، در سال‌های اخیر اغلب مناطق کشاورزی با محدودیت منابع آب مواجه شده‌اند. همچنین وابستگی سایر صنایع کلیدی نظیر صنعت غذایی به محصولات کشاورزی اهمیت این محصولات را دوچندان کرده است. بنابراین افزایش تجارت بین‌المللی محصولات کشاورزی تاثیر قابل توجهی بر تامین امنیت غذایی جهان خواهد داشت. با توجه به وابستگی شدید تولید محصولات کشاورزی به آب و نیز کمبود ذخایر آب زیرزمینی کشور، احتمال می‌رود که کشاورزی در کشور با بحران کم‌آبی روبه‌رو شود. از این رو، اتخاذ برنامه‌های راهبردی تولید و توسعه انواع محصولات کشاورزی و توجه به آن‌ها برای کشور بسیار مهم خواهد بود.
صنعت کشاورزی، به لحاظ دارا بودن قابلیت‌ها و ظرفیت‌های شایان توجه در رشد و توسعه اقتصادی کشورها، از اهمیت بالایی برخوردار است و یکی از مهم‌ترین منابع درآمد کشورهای درحال‌توسعه به شمار می‌آید. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر نفت منبع اصلی درآمدهای ملی کشور بوده و هم‌اکنون درآمدزایی این بخش به سبب وجود تحریم‌ها بسیار محدود شده است، توسعه تولید محصولات کشاورزی می‌تواند به میزان قابل ملاحظه‌ای از وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی بکاهد. با نگاهی به ارزش افزوده بخش کشاورزی و دامپروری کشور و مقایسه سهم آن از اقتصاد با میزان جهانی، به‌آسانی می‌توان دریافت که این بخش با جایگاه اصلی خود بسیار فاصله دارد. بر اساس بررسی‌ها، بخش کشت محصولات و باغداری سهم بالاتری را در تولید ناخالص داخلی کشور دارد، اما به سبب ارزش ستانده بالای بخش دامپروری، این بخش بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
توسعه بخش کشاورزی از جنبه‌های مختلفی مانند توسعه زیرساخت‌های آبیاری و زهکشی، احداث گلخانه‌ها، واحدهای پرورش دام، طیور و آبزیان و تولید و به‌کارگیری تجهیزات مختلف موجب رشد مصرف فلزات در کشور می‌شود. توسعه بخش کشاورزی ضامن امنیت غذایی کشور در سال‌های آتی خواهد بود. به همین دلیل خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی همواره یکی از سرفصل‌های پراهمیت برنامه‌های توسعه کشور بوده است. تصویر «کیسه گندم» روی جلد در واقع نمایانگر محصول اصلی و اساسی کشاورزی ایران است، عرصه‌ای که امروز با چالش‌هایی مانند شرایط اقلیمی و بروز خشک‌سالی‌ها، ساختار سنتی و تطابق نداشتن آن با دانش روز و الگوهای نامناسب آبیاری و کشت محصولات مواجه است. به نظر می‌رسد لازم است تا سیاست‌گذاری‌های جدیدی در خصوص ارتقای سطح دانش و تکنولوژی کشاورزی کشور، اصلاح الگوها و بهبود زیرساخت‌های این حوزه صورت گیرد، به گونه‌ای که «برداشت» محصولات کشاورزی در ایران به طور کامل پاسخگوی تقاضای کشور باشد.
بخش عمده واردات ایران را محصولات نهایی و ساخته‌شده‌ای تشکیل می‌دهند که ماده اولیه تولید آن‌ها فلزات اساسی هستند. به همین دلیل، سالانه حجم قابل توجهی از فلزات اساسی در قالب محصولات ساخته‌شده به صورت غیرمستقیم به کشور وارد می‌شود. تحقق چشم‌اندازهای ۱۴۰۴ توسعه کشور موجب می‌شود تا حد زیادی از نیاز کشور به محصولات وارداتی کاسته شود که این مسئله نیز موجب کاهش میزان واردات غیرمستقیم فلزات اساسی خواهد شد. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِ‌روی واردات غیرمستقیم فلزات اساسی کشور بر اساس میزان تحقق اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ کشور ترسیم می‌شوند.
