مشاهده بیشتر
توسعه و رشد صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی لازمه اساسی ارتقای سطح اقتصاد و صنعت کشور محسوب می‌شود. با توجه به تحریم‌هایی که از چندین سال قبل گریبان‌گیر اقتصاد کشور بوده و محدودیت‌هایی را در خریداری ماشین‌آلات و تجهیزات برای واحدهای صنعتی پدید آورده، این امر از اهمیت دوچندانی برخوردار است. توسعه و فعالیت صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات موجب مصرف میزان قابل‌توجهی از فلزات اساسی در کشور خواهد شد. در گزارش حاضر، دورنمای صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات بر اساس چشم‌اندازهای ترسیم‌شده برای توسعه صنعتی و نیز سهم تولیدات داخلی از تجهیزات مورد استفاده در صنایع کشور در سناریوهای مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در حال حاضر صنعت تولید ماشین‌آلات و تجهیزات کشور به رغم قدمت قابل توجه، با چالش‌های بزرگی در زمینه دسترسی به تکنولوژی روز و تولید محصولات متناسب با نیاز صنایع رو به رو است که این امر موجب شده تا بخش بزرگی از ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در صنایع کشور از کشورهای خارجی خریداری شوند. تصویر «تراکتور» روی جلد نمادی از شرایط کلی این صنعت است که به دلیل عدم نوآوری و به روزرسانی فناوری‌ها از پیشرفتهای روز جهان عقب مانده و به صنعتی قدیمی و در اصطلاح «زنگ‌زده» تبدیل شده است. صنعت تولید ماشین‌آلات و تجهیزات مصرف‌کننده بزرگ فلزات محسوب می‌شود و رشد و رونق این صنعت در کنار سرعت بخشیدن به توسعه صنعتی کشور، موجب افزایش قابل توجه مصرف فلزات اساسی در کشور خواهد شد.
در سال‌های اخیر، به رغم چالش‌های موجود، صنعت لوازم خانگی کشور در مجموع روندی رو به رشد و صعود را طی کرده است و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی ایران، به نظر می‌رسد که این روند در سال‌های آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود. با این حال، در برنامه ۱۴۰۴ توسعه کشور اهداف بزرگی برای تولید، توسعه و صادرات این صنعت در سال‌های پیشِ‌رو پیش‌بینی شده است. صنعت لوازم خانگی یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ فلزات اساسی به شمار می‌آید. در این گزارش، بر اساس میزان تحقق اهداف یادشده، سناریوهای مختلفی برای مصرف فلزات این صنعت در سال‌های آینده تعریف شده است.
مطالعه تاریخ نشان می‌دهد که انسان از ابتدا همواره تمایل به نظافت، سلامت و زیبایی داشته و با انواع وسایل ابتدایی به نظافت محیط اطرافش پرداخته است. با ورود برق به زندگی روزمره بشر و تحول صنایع مختلف، وسایل نظافتی و بهداشتی نیز شکل متفاوتی به خود گرفتند، به طوری که امروزه بخش عمده‌ای از تولیدات لوازم خانگی الکتریکی به تولید اقلام آرایشی، بهداشتی و نظافتی اختصاص دارد. با توجه به بهبود سطح کیفیت زندگی، تقاضا برای استفاده از این محصولات در سطح جهانی رو به افزایش است. بنابراین توجه به رشد تولید لوازم خانگی نظافتی، بهداشتی و آرایشی، علاوه بر نقش مثبت در اقتصاد، می‌تواند به عاملی در ارزآوری برای کشور بدل شود.
آشپزی و فرایند پخت‌وپز در دنیای مدرن امروزی به یکی از حوزه‌های ظهور تکنولوژی تبدیل شده است و ماشین‌های عملآوری غذا در سال‌های اخیر، از لحاظ فناوری ساخت، با سرعت زیادی رشد یافته‌اند. این لوازم و ماشین‌ها آشپزی را از امری طولانی و خسته‌کننده به فعالیتی پرسرعت و جذاب تبدیل کرده‌اند. مزایای متعدد ماشین‌های عملآوری غذا زمینه‌ساز افزایش تقاضا و به تبع آن، افزایش تولید این محصولات شده است. از آنجا که در بدنه و قطعات این محصولات به طور گسترده از فلزات اساسی فولاد، مس و آلومینیوم استفاده می‌شود، می‌توان میزان تولیدات این عرصه را از منظر تاثیر بر بازار فلزات کشور بررسی کرد.
در سراسر جهان، برای ایجاد دمای مناسب و مطبوع در خانه، متناسب با فصول مختلف سال، از انواع وسایل سرمایشی و گرمایشی استفاده می‌شود. این مسئله موجب می‌شود که بخشی از تولیدات لوازم خانگی الکتریکی هر کشور به این محصولات اختصاص داشته باشد. در ایران نیز تنوع آب‌وهوایی و تقاضای گسترده برای انواع وسایل گرمایشی و سرمایشی موجب شده است که تولید این محصولات به یکی از بخش‌های اساسی صنعت لوازم خانگی کشور بدل شود، به طوری که در سال‌های اخیر، بخش قابل‌توجهی از تولید و صادرات وسایل گرمایشی و سرمایشی کشور به تولید انواع بخاری برقی و کولرهای آبی تعلق داشته است. با توجه به تقاضای روبه‌رشد در کشور و منطقه خاورمیانه برای این محصولات، پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی، تولید این محصولات رشد قابل‌توجهی را تجربه کند.
با وجود همه علم و تمدنی که انسان به آن دست یافته است و نیز اختراعات متنوع در حوزه‌های مختلف، رادیو و تلویزیون هنوز هم از هیجان‌انگیزترین و عجیب‌ترین اختراعات بشر به شمار می‌روند. این لوازم در طول زمان تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرده‌اند و هنوز هم پیشرفت آن‌ها از جنبه امکانات و تکنولوژی ادامه دارد. مقایسه محصولات اولیه رادیو، تلویزیون، بلندگو، ضبط‌صوت و ... با لوازم صوتی و تصویری امروزی، از جمله تلویزیون‌های ال‌سی‌دی، ال‌ای‌دی و سه‌بعدی و گیرنده‌های دیجیتال، نشان از حضور چشمگیر تکنولوژی در این عرصه دارد.
در گذشته‌های دور، افراد برای تامین آب و شست‌وشوی ظروف و البسه خود مشقت‌های بسیاری را متحمل می‌شدند. با گذشت زمان و پدیدار شدن سیستم لوله‌کشی آب به منازل، فراید شستوشو برای بشر آسان‌تر شد. از آنجایی که بشر همواره به دنبال ارتقای امکانات رفاهی خود برای زندگی بهتر و با کیفیت‌تر بوده است، به‌مرور اولین ماشین‌های شستوشو ابداع و اختراع شدند. در ابتدا این وسایل از جمله لوازم خانگی لوکس و گران‌قیمت بودند، اما امروزه و با پیشرفت تکنولوژی، ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی به یکی از ملزومات ضروری زندگی امروز تبدیل شده‌اند. بدیهی است که تولیدات گسترده این محصولات تقاضای قابل‌ملاحظه‌ای را برای فلزات اساسی ایجاد می‌کنند و محرکی برای بازار فلزات به شمار می‌روند.
امروزه کمتر خانه‌ای یافت می‌شود که در آن یخچال و فریزر وجود نداشته باشد. در واقع می‌توان گفت که یخچال و فریزر، به عنوان یکی از ضروری‌ترین وسایل آشپزخانه، جزو جدایی‌ناپذیر زندگی امروز محسوب می‌شوند. لزوم استفاده از یخچال و فریزر در نگهداری از اقلام و خوراکی‌های فسادپذیر سبب شده است تا از گذشته تاکنون این وسیله به بخش مهمی از آشپزخانه‌ها تبدیل شود. به دلیل کاربرد مهم یخچال و فریزر، روند همگانی شدن آن‌ها نیز بسیار سریع‌تر از سایر لوازم خانگی رخ داد. یخچال و فریزر از جمله لوازمی هستند که طول عمر مفید آن‌ها اهمیت دارد؛ بنابراین باید استانداردهای ساخت و انتخاب مواد اولیه در آن رعایت شود. سه فلز اساسی فولاد، مس و آلومینیوم، به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون دوام، مقاومت، استحکام و هدایت حرارتی و الکتریکی، به طور گسترده‌ای در تولید یخچال و فریزر به کار می‌روند.
صنعت تولید لوازم خانگی نظافتی، بهداشتی و آرایشی یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت لوازم خانگی است که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری‌ها در آن نسبت به سایر بخش‌ها در سال‌های گذشته کمتر در کشور مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، با نگاهی به طرح‌های در دست اجرای کنونی این صنعت، می‌توان چشم‌انداز روشنی را برای آینده آن متصور بود؛ مسئله‌ای که از جنبه تاثیر آن بر بازار فلزات نیز بسیار حائز اهمیت است، زیرا توسعه ظرفیت این واحدها قبل از هر چیز نیاز به احداث ساختمان‌ها و تاسیسات و تولید ماشین‌آلات و تجهیزاتی خواهد داشت که ماده اولیه اصلی آن‌ها فولاد، مس و آلومینیوم است.
زندگی مدرن امروزی نیاز به سرعت عمل و سهولت در انجام امور روزمره را بیشتر کرده است و هر روز ابزاری تازه برای تامین نیاز انسان و بهبود این شرایط طراحی و به کار گرفته می‌شود. انسان امروز از ابزارهای متنوع و پرتعدادی برای رسیدن به رفاه نسبی تلاش می‌کند. لوازم خانگی یکی از عواملی هستند که در تعیین سبک زندگی افراد نقش مهمی ایفا می‌کنند. روند صعودی فناوری‌ها و تکنولوژی، در کنار تمایل بشر به تسریع و تسهیل شدن امور، باعث شده است که لوازم خانگی نسبت به گذشته گستردگی و کاربرد افزون‌تری پیدا کنند و کارهای خانه با سرعت و شتاب بیشتری انجام شوند. تجهیزات پخت و آماده‌سازی غذا نیز از این قاعده مستثنا نبوده‌اند و از سال‌های گذشته تاکنون ابزارهای متنوعی برای عملآوری غذا پدید آمده‌اند. روشن است که آماده‌سازی غذا با کمک لوازمی همچون چرخ‌گوشت، همزن، فر، مایکروفر و ... نه‌تنها موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود، بلکه نتیجه مطلوب‌تری از لحاظ کیفیت نیز ارائه می‌دهد. در چند سال اخیر، تنوع زیادی در بخش ماشین‌های عملآوری غذا به وجود آمده است و لوازم جدید و کاربردی زیادی ارائه شده‌اند. از این رو، توسعه ظرفیت‌های تولید این عرصه همواره یکی از موارد مهم قابل‌توجه در توسعه صنعت لوازم خانگی به شمار می‌رود. توسعه ظرفیت‌های این بخش، همچون سایر بخش‌های صنعت، از چندین منظر می‌تواند بر بازار فلزات تاثیرگذار باشد.
تمایل انسان به افزایش کارایی فرایند شستوشو، در کنار لزوم صرفه‌جویی زمانی بیشتر، موجب شد تا تفکر اختراع ماشینی برای شست‌وشوی لباس و سپس ظروف آشپزخانه شکل بگیرد. با گذشت زمان، این اختراعات تکامل یافتند و با قیمت ارزان‌تری عرضه شدند. ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی، که در ابتدا فقط به ثروتمندان و طبقات مرفه جوامع اختصاص داشتند، به‌مرور در اختیار عموم مردم قرار گرفتند. در حال حاضر ماشین‌های شستوشو به یکی از ملزومات زندگی تبدیل شده‌اند و با بالاترین تکنولوژی‌های روز دنیا، در بِرندهایی مختلف عرضه می‌شوند. در ایران نیز در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در حوزه تولید ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی انجام شده است.
