مشاهده بیشتر
در طول چهل سال گذشته، صنعت برق کشور روندی پرشتاب و موفقیت‌آمیز را در زمینه توسعه شبکه‌های انتقال و توزیع برق طی کرده است، به طوری که به رغم خرابی‌ها و آسیب‌های ناشی از جنگ، امروز شبکه توزیع و انتقال برق در بخش اعظم کشور گسترده شده و کمتر روستایی از این نعمت محروم مانده است. تولید سیم و کابل و تجهیزات توزیع و کنترل برق یکی از موارد مهم در توسعه شبکه‌های برق به شمار می‌آید. با توجه به سابقه و تجارب درخشان فعالان این صنعت و نیز منابع مس و آلومینیوم موجود در کشور، ایران از مزیت‌های رقابتی فراوانی در این حوزه برخوردار است که با تمرکز بر آن‌ها می‌تواند در مسیر توسعه صادرات تجهیزات فوق گام بردارد.
صنعت داروسازی، به دلیل اثرگذاری بر سلامت انسان‌ها و جوامع بشری، همواره از مهم‌ترین ارکان نظام سلامت در دنیا بوده است. امروزه این صنعت، به دلیل سودآوری بالا و نیاز روزافزون جوامع، یکی از صنایع کلیدی و استراتژیک در جهان محسوب می‌شود که برخورداری از سطح بالای توانمندی در این بخش کمک شایانی به بالا بردن سطح سلامت کشورها و نیز رشد اقتصادی آن‌ها خواهد کرد. اهمیت تامین دارو، به‌خصوص برای کشورهای عقب‌مانده و درحال‌توسعه، باعث شده است تا سهم عمده‌ای از تجارت جهانی به صادرات محصولات دارویی تعلق داشته باشد. از آنجا که در بسته‌بندی این محصولات از فلزاتی نظیر آلومینیوم و فولاد استفاده می‌شود، نقش صادرات محصولات دارویی بر بازار فلزات کشور نیز قابل‌بررسی است.
هر انسان در محیط زندگی و کسب‌وکار خود از ابزارها و وسایل مختلفی استفاده می‌کند. این ابزارها باید به گونه‌ای ساخته شوند تا بر اثر استفاده مکرر، فرسوده نشوند. از این رو، بسیاری از وسایل مصرفی انسان یا کاملا فلزی هستند یا از فلزات در ساخت آن‌ها استفاده شده است. با توجه به تنوع محصولات و روند روبه‌رشد تقاضا برای کالاهای مصرفی بادوام، این بازار فرصت مناسبی را برای واحدهای فعال در این عرصه فراهم می‌کند تا با تولید محصولاتی جدید‌تر و با کیفیتِ بالاتر، در کنار بالا بردن سطح زندگی انسان، فروش محصولات خود را توسعه دهند و موجب ارزآوری و اشتغال‌زایی در کشور شوند. در این گزارش ارزش فلزاتی که در قالب انواع کالاهای مصرفی بادوام به کشورهای خارجی صادر می‌شود مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
محصولات صنایع شیمیایی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاصی برخوردار هستند و به همین دلیل، لازم است در بسته‌بندی این محصولات از موادی استفاده شود که در مقابل خواص شیمیایی و خوردگی مقاومت داشته باشند. ایران از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های قابل‌توجهی در زمینه تولید محصولات شیمیایی برخوردار است. در سال‌های اخیر، صادرات صنایع شیمیایی کشور روندی روبه‌رشد را سپری کرده و بخش عمده‌ای از صادرات غیرنفتی کشور به محصولات این صنعت اختصاص داشته است. فولاد و آلومینیوم اصلیترین فلزات مورد استفاده در بسته‌بندی محصولات شیمیایی هستند و با توجه به حجم بالای صادرات محصولات شیمیایی کشور، رشد صادرات این محصولات در کنار ارزآوری و ایجاد اشتغال در کشور از منظر میزان فلزات مصرف‌شده در بسته‌بندی محصولات، قابل‌بررسی است.
بشر از ابتدای حیات خود از ابزارها و وسایل مختلفی برای رفع نیازها و تسهیل زندگی خود استفاده می‌کرده است. این ابزارها به مرور زمان و با رشد سطح دانش و تکنولوژی، تکامل یافته و پیشرفت کرده‌اند، به طوری که امروز بازار لوازم خانگی جهان به بازاری بزرگ و رقابتی تبدیل شده است که تولیدکنندگان می‌کوشند با طراحی محصولات جدید و تطبیق آن‌ها با آخرین تکنولوژی‌های روز، مشتریان بیشتری را از سراسر جهان جذب کنند. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی از جمله بخش‌های بزرگ اقتصاد جهان به شمار می‌آید که رشد تقاضا و رونق تولیدات آن می‌تواند طیف گسترده‌ای از صنایع مرتبط را با خود به حرکت درآورد. صنعت لوازم خانگی ایران از جمله صنایع قدیمی کشور به شمار می‌آید. با این حال و به رغم وجود پتانسیل‌های فراوان موجود در ایران، این صنعت هیچ‌گاه نتوانسته است به جایگاهی شایسته در صادرات کشور دست یابد. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید لوازم خانگی، صنایع معدنی و فلزی از جمله صنایعی هستند که همگام با افزایش صادرات و رونق تولیدات لوازم خانگی رشد خواهند یافت.
صادرات یک میلیون دستگاه انواع خودروی سواری و ۳۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در افق ۱۴۰۴ صرفا بخشی از چشم‌اندازهای تدوین‌شده برای حوزه حمل‌ونقل کشور به شمار می‌آید. با این حال، نگاهی به حال‌وروز و شرایط فعلی صنعت خودرو نشان می‌دهد که نه‌تنها این صنعت روی ریل خود حرکت نمی‌کند، بلکه در سال‌های اخیر با افت تولید و کاهش صادرات نیز مواجه بوده است. از صنعت خودرو، به سبب ارتباط گسترده‌ای که با سایر صنایع از جمله صنعت فلزات اساسی دارد، به عنوان پیشران اقتصاد کشور یاد می‌شود و به حرکت درآمدن چرخ آن می‌تواند محرک قدرتمندی برای رونق اقتصادی کشور باشد.
صنایع غذایی یکی از محورهای اساسی توسعه کشورها به شمار می‌آید. نیاز انسان به غذا، به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان ادامه حیات، باعث شده است که در همه شرایط و وضعیت‌های اقتصادی جامعه، تقاضا برای محصولات غذایی وجود داشته باشد. جایگاه مهم امنیت غذایی سبب تبدیل صنعت غذا و نوشیدنی به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست‌ها و برنامه‌های کلان کشورها شده است. شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر توانایی کشور برای رشد صنایع غذایی شمرده می‌شود. ایران، به دلیل برخورداری از تنوع زیست‌محیطی و آب‌وهوایی بالا، دارای پتانسیل خوبی در زمینه تولید محصولات غذایی است. سرمایهگذاری مناسب در این صنعت، به‌ویژه در تولید محصولاتی که در آن‌ها دارای مزیت رقابتی است، با فراهم آوردن فرصت‌های صادراتی، به بهبود اقتصاد کمک خواهد کرد.
امروزه فلزات اساسی یکی از مهم‌ترین محصولات صنعتی دنیا محسوب می‌شوند و از سهم قابل‌توجهی در تجارت جهانی برخوردارند. با توجه به برخورداری ایران از ذخایر معدنی و فلزی ارزشمند و متنوع، سرمایهگذاری در توسعه واحدهای تولید فلزات اساسی امری ضروری به نظر می‌رسد؛ زیرا با توجه به ارزش افزوده بسیار بالای زنجیره تولید فلزات اساسی و چشم‌انداز رشد تقاضای جهانی این فلزات، توسعه صادرات آن می‌تواند گامی بلند در جهت ارزآوری، ایجاد اشتغال و در نهایت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت باشد؛ مسئله‌ای که به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر به‌خوبی مورد توجه قرار گرفته و روند روبه‌رشد صادرات فلزات اساسی گویای آن است.
امروزه رشد صادرات برای کشورها به منزله کلیدی برای بازآفرینی اقتصاد است. ایجاد محل درآمدی پایدار و امن و به دنبال آن رسیدن به ثبات اقتصادی یکی از اهداف و چشم‌اندازهای اصلی اغلب کشورها به شمار می‌آید. به همین دلیل، توسعه صادرات، به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی و تاثیرگذار اقتصادی در راستای دستیابی به توسعه پایدار، کاهش بیکاری و عدالت اجتماعی، از جمله پارامترهایی است که مورد توجه سیاست‌گذاران اقتصادی در تمامی کشورها قرار گرفته است. رشد صادرات ایجاد تقاضای جدید برای صنعت کشور را به دنبال دارد و همین عامل منجر به شروع به کار ظرفیت‌های خالی صنعتی و به حرکت درآمدن سریع‌تر چرخ اقتصاد می‌شود. لازمه این امر توجه به مزیت‌های نسبی در تولیدات صنعتی و نیز همگامی با تکنولوژی‌های روز در مسیر کاهش هزینه‌های تمام‌شده است.
در سال‌های اخیر بخش عمده تجارت بین‌المللی ایران به صادرات محصولات خام و نیمه‌ساخته و در مقابل واردات محصولات نهایی و ساخته‌شده اختصاص داشته است. دسترسی نداشتن به دانش و فناوری‌های روز و عدم برخورداری از قدرت رقابت در بازارهای بین‌المللی، اصلیترین چالش حرکت کشور به سمت تولید و صادرات محصولات نهایی محسوب می‌شود. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید و بسته‌بندی اغلب محصولات صنعتی، رشد صادرات محصولات ساخته‌شده کشور موجب می‌شود تا میزان قابل‌ملاحظه‌ای از فلزات به صورت غیرمستقیم در قالب این محصولات از کشور صادر شود. تصویر نوار کاست روی جلد، نمادی از شرایط کنونی بخش صنعت است که به سبب عدم هماهنگی با دانش و تکنولوژی روز جهان، قادر به تکمیل حلقه آخر زنجیره ارزش محصولات و نواختن آهنگ رشد صادرات محصولات ساخته‌شده کشور نیست.
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیین‌کننده در اقتصاد جهان به شمار می‌رود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاست‌های داخلی و فشارهای خارجی و تحریم‌ها امروز موجب شده‌اند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالش‌های پرتعدادی مواجه باشند، چالش‌هایی که تحقق اهداف پیش‌بینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار می‌سازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِ‌روی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
با توجه به روند تولید و واردات خودرو و نیز آمار نامناسب اسقاط خودروها در کشور، هرساله به میزان قابل‌توجهی به خودروهای موجود در کشور افزوده می‌شود. هر خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که اغلب آن‌ها باید در دوره‌های زمانی مختلف تعویض شوند. از این رو، بدیهی است که هر سال به میزان قطعات یدکی مورد نیاز برای تعمیر خودروهای فعلی افزوده می‌شود. اغلب قطعات مورد استفاده در خودروها از جنس فلزات اساسی ساخته می‌شوند. بنابراین تولید داخلی قطعات خودرو و افزایش تقاضا برای آن در سال‌های آینده بر مصرف فلزات در کشور بسیار اثرگذار خواهد بود.
