مشاهده بیشتر
اتوبوسها و تاکسیها، به دلیل بازدهی بالا، مقرونبهصرفه بودن و داشتن ظرفیت بالا برای جابهجایی شهروندان، جزو جداییناپذیر سیستمهای حملونقل شهری محسوب میشوند. استفاده از این نوع وسایل اقدامی اثرگذار در کاهش ترافیک شهری به حساب میآید. از این رو، احداث پایانهها و ایستگاههای اتوبوس و تاکسی درونشهری، برای افزایش کارایی این مجموعه و ارائه خدمات بهینه به عموم مردم، امری ضروری تلقی میشود. با توجه به اینکه پایانهها و ایستگاههای اتوبوسها و تاکسیها بخشی از زیرساختهای حملونقل به حساب میآیند، توسعه آن میتواند عاملی برای توسعه شهری و کارآمدی وسایل نقلیه عمومی محسوب شود. با این حال، آمارها سرعت پایین احداث پایانهها و ایستگاههای تاکسی و اتوبوس را نشان میدهند.
تامین نیازهای مدرن بشر در جوامع امروزی به محصولات صنایع شیمیایی وابسته است. این صنعت از پتاسیل بالایی برای رشد و نوآوری در محصولات برخوردار است و میتواند تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد. با توجه به سهم صنایع شیمیایی در تولید ناخالص داخلی و برخورداری کشور از مزیتهای رقابتی، میتوان دریافت که سرعت توسعه کیفی و کمّی محصولات این صنعت پایین است. آمار جمعیتی و تقاضا برای محصولات صنایع شیمیایی چشمانداز روشنی را برای توسعه این صنعت نشان میدهد. بنابراین توجه به رویکردهای نوین برای دستیابی به فناوری و دانش روز دنیا لازمه افزایش بهرهوری کمّی و کیفی محصولات صنایع شیمیایی محسوب میشود.
ایران یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در حوزه انرژی به شمار میرود. وجود ذخایر نفت خام و گاز طبیعی و دارا بودن اقلیم مناسب برای بهرهمندی از منابع انرژی بادی و خورشیدی موجب شده است که کشور از پتانسیل بالایی برای ایجاد یک سبد انرژی متنوع برخوردار باشد. با این حال، سبد انرژی کشور چندان تنوع ندارد. نفت و گاز، به عنوان منابع تجدیدناپذیر انرژی، به طور متوسط بیش از ۹۸ درصد از این سبد را به خود اختصاص میدهند و جای خالی منابع انرژی تجدیدپذیر در این سبد بهشدت احساس میشود. با توجه به محدودیت ذخایر نفت و گاز و چالشهای انرژی در کشور، حرکت به سمت ایجاد زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر و ایجاد تنوع در سبد انرژی بسیار ضروری است.
روسیه با توجه به مرز مشترک آبی و روابط ویژه سیاسی با ایران، یک بازار بالقوه قدرتمند برای توسعه صادرات کشور محسوب میشود. با این حال آمارها نشان میدهند که کمتر از ۰.۲ درصد از واردات روسیه از ایران انجام میشود که دلیل این مسئله را باید سهم بالای کالاهایی مانند محصولات الکترونیکی و ماشینآلات و تجهیزات صنعتی در واردات این کشور دانست. بازارهایی که امکان رقابت در آنها برای ایران وجود ندارد و بخش اعظم صادرات ایران به روسیه را محصولات کشاورزی و محصولات نیمهساخته تشکیل میدهد.
ایران در طول سالهای اخیر با توجه به اهمیت ارتقای توان نظامی در جهان امروز به خصوص در منطقه خاورمیانه، تولید تجهیزات نظامیای که در عرصههای عملیاتی از کارایی بالایی برخوردار باشد را در دستور کار خود قرار داده است. تولید تسلیحات نظامی کارا مستلزم آن است که در ساخت آنها از مواد اولیهای استفاده شود تا ضمن کاهش هزینههای تولید، از قدرت مانور، استحکام و دوام بالایی در طول عملیاتهای نظامی برخوردار باشد. فولادها و آلیاژهای پایهآلومینیوم از جمله مهمترین مواد فلزیای هستند که در صنعت دفاعی کشور مورد استفاده قرار میگیرند. مس نیز دیگر فلزی است که با توجه به رشد تولید تجهیزات نظامی الکترونیکی به صورت گسترده در صنعت دفاعی کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
دولتها به عنوان نهاد اجرای قوانین، توانایی دخالت و تغییر در فرآیند بخشهای مختلف یک کشور از جمله اقتصاد را دارند. آمارها نشان میدهد که در ایران، دولت حضوری پررنگ در اقتصاد دارد که منجر به بروز عارضههایی در فضای کلان اقتصادی کشور شده است. این عارضهها عمدتا ریشه در بهرهوری پایین موسسات انتفاعی وابسته به دولت دارد که بودجههای کلانی را مستقیما از دولت دریافت میکنند و در هنگام پرداخت مالیات، آنطور که باید در تامین درآمدهای مالیاتی دولت مشارکت ندارند. چند دههای است که سیاست خصوصیسازی در کشور با هدف گذر از این بحران و ایجاد فضای رقابتی و مبتنی بر بازار در اقتصاد از سوی نهادهای حاکمیتی دنبال میشود که متاسفانه به علت فراهم نبودن برخی زیرساختها و پایین بودن قدرت چانهزنی بخش خصوصی نتایج مطلوبی به دنبال نداشته است.
ایران ظرفیتهای بالقوه قابل توجهی برای توسعه بخش معدن و قرار گرفتن در زمره قدرتهای معدنی جهان دارد. بر این اساس، روند رو به رشدی در میزان سرمایهگذاریها در بخش معدن کشور قابل مشاهده است. در سال ۱۴۰۰، مجموع سرمایهگذاریها در بخش معدن حدود ۷ هزار و ۲۶۶ میلیارد ریال بود (ثابت سال ۱۳۹۰) که نسبت به سال ۱۳۸۵ حدود ۸۶ درصد بیشتر بوده است. با این حال، کارشناسان بر این باورند که میزان سرمایهگذاریهای صورتگرفته کماکان با ظرفیتهای معدنی کشور همخوانی ندارد و برای رسیدن به اهدافی نظیر رشد دو رقمی بخش معدن، لازم است تا جذابیتهای بیشتری برای میزان سرمایهگذاریها در این بخش ایجاد شود.
در دهههای اخیر، توسعه زیرساختهای نیروگاهی در ایران یکی از شاخصترین جلوههای رشد صنعتی بوده است. ظرفیت تولید برق در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۹۴ هزار مگاوات رسیده و شبکهای گسترده از نیروگاههای حرارتی، برقآبی، تجدیدپذیر و پراکنده را در سراسر کشور شکل داده است. با این حال، این گسترش کمی نتوانسته از بروز ناترازی انرژی جلوگیری کند؛ پدیدهای که ریشه در فرسودگی نیروگاهها، وابستگی بالا به سوختهای فسیلی، کمبود سرمایهگذاری و رشد سریع مصرف برق دارد. راندمان پایین نیروگاههای حرارتی و سهم اندک نیروگاههای تجدیدپذیر، ظرفیت بالقوه صنعت برق ایران را محدود کرده که نتیجه آن، کاهش تولید صنعتی در زمانهای اوج مصرف و از دست رفتن فرصت صادرات برق به کشورهای همسایه بوده است. آینده این بخش در گرو اصلاح ساختارها، جذب سرمایه و توسعه فناوریهای نوین انرژی است.
لوازم گرمایشی از نیازهای اساسی هر واحد مسکونی به شمار میروند. در واقع هیچ ساختمانی بدون سیستم گرمایشی محل مناسبی برای سکونت و فعالیت نیست. سیستمهای گرمایشی در انواع مختلف و با استفاده از انرژی خورشید، نفت، گاز و الکتریسیته ساخته میشوند. در کشور ما سالهاست بخاریها و آبگرمکنهای گازی اولویت اصلی سیستمهای گرمایشی ساختمانها محسوب میشوند و به همین سبب، سرمایهگذاریها و تولید این محصولات نسبت به سایر لوازم گرمایشی از رشد بیشتری برخوردار بوده است.
لوازم بادوام مصرفی طیف وسیعی از محصولات مختلف را در بر میگیرند. انواع لوازم خانگی غیربرقی، آبگرمکنها، بخاریها، ظروف تهیه غذا، دوچرخهها، مبلمانها و ... در گروه لوازم مصرفی بادوام قرار میگیرند. توسعه ظرفیت و تولید این لوازم که امروزه یکی از مهمترین گروه محصولات مورد استفاده در زندگی بشر برشمرده میشوند، از چندین جنبه باعث رشد بازار مصرف فلزات خواهد شد. در وهله نخست، توسعه ظرفیتهای این لوازم از لحاظ محل احداث ساختمان و تامین زیرساختها و تجهیزات مورد نیاز تقاضای قابلتوجهی برای فلزات اساسی ایجاد خواهد کرد. علاوه بر این، با توجه به اینکه محصولات بادوام مصرفی در مدتزمانی نسبتا طولانی مورد استفاده قرار میگیرند، باید از دوام بالایی برخوردار باشند به همین دلیل، در بخشهای مختلف آنها از فلزات مقاوم و مستحکم استفاده میشود و از این رو، تولید آنها موجب مصرف فلزات در کشور خواهد بود.
صنعت محصولات صوتی و تصویری، بهخصوص در حوزه تولید تلویزیون، امروز به یکی از صنایع هایتک جهان تبدیل شده است و تولیدکنندگان و فعالان بزرگ این صنعت همواره میکوشند تا با ارائه محصولاتی نوآورانه و قابلرقابت، چه از نظر کیفیت و چه از نظر امکانات نوین، از رقبای خود پیشی بگیرند. این صنعت در ایران نیز از قدمتی طولانی برخوردار است. با این حال، به سبب چالشهای موجود، واحدهای فعال در این حوزه با بخش کوچکی از ظرفیت اسمی تولید مشغول به فعالیت هستند. در حال حاضر سرمایهگذاری در حوزه احداث واحدهای جدید این صنعت چندان قابلتوجه نیست که قطعا یکی از دلایل اصلی آن را باید چالشهای پرشمار و ریسکهای موجود در این صنعت دانست.
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیینکننده در اقتصاد جهان به شمار میرود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاستهای داخلی و فشارهای خارجی و تحریمها امروز موجب شدهاند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالشهای پرتعدادی مواجه باشند، چالشهایی که تحقق اهداف پیشبینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار میسازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِروی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
