• تحلیل
راهبردهای کشورهای مختلف در خصوص نقش‌آفرینی در تعاملات تجاری و افزایش توان ملی

ارزیابی دو مفهوم خودکفایی و نقش‌آفرینی در زنجیره‌های ارزش

خرداد ۱۴۰۴
زمان مطالعه: 8 | شماره ماهنامه: 180
در میانه‌ گذار بی‌سابقه‌ای که طی آن مرزهای میان رقابت و حمایت، بازار و دولت، استقلال و هم‌پیوندی جهانی دستخوش تحولات بنیادی شده‌اند، آن‌چه در عرصه سیاستهای صنعتی رخ داده، تبلوری از بازاندیشی در باب نقش دولت در چشم‌انداز آینده تولید است؛ آینده‌ای که در آن، سیاست‌گذاران در اقصی‌نقاط جهان، ناگزیر به بازآرایی اولویت‌ها و ظرفیت‌ها در کشور هستند. در چنین چشم‌اندازی که قواعد مرسوم پاسخگوی نیازهای نوین جهان نیستند، مفهوم حمایت دولتی اهمیتی دوچندان یافته، چراکه تشخیص مرز میان توسعه توان داخلی و ایجاد اختلال در بازار به امری دشوار و تعیین‌کننده بدل شده است. با نگاهی ریشه‌ای و تحلیلی به این روند نوظهور جهانی، پرده از ابعادی پنهانی برداشته می‌شود که در پس تصمیمات سیاست‌گذاران نهفته‌اند؛ ابعادی که از دگرگونی در مفهوم خودکفایی و تعامل با جهان گرفته تا چالش پاسخ‌گویی به فشارهای ژئوپلیتیک و پایبندی به ملاحظات اقتصادی، خبر از ظهور عصری نوین می‌دهند.
  • icon
برای دسترسی به این مطلب، می‌توانید یکی از روش‌های زیر را انتخاب کنید:
  • تحلیل
  • خاورمیانه, صادرات
نگاهی به سهم ایران از سبد واردات کشور افغانستان بررسی سهم کشورهای مختلف از تامین کالاهای وارداتی کشور افغانستان

تجارت افغانستان در سال‌های اخیر تحت ‌تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی قرار داشته است و همچنان یکی از ستون‌های اصلی تامین نیازهای داخلی آن محسوب می‌شود. روند ارزش واردات به این کشور طی دو دهه اخیر روندی افزایشی داشته و شامل محصولاتی نظیر سوخت و فرآورده‌های نفتی، ماشین‌آلات، کالاهای ساختمانی، غلات، دارو، منسوجات و تجهیزات صنعتی است که عمدتا از پاکستان، چین، هندوستان و ایران وارد می‌شوند. این کشور با چالش‌هایی مانند وابستگی شدید به واردات، ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل و محدودیت‌های بانکی مواجه بوده، اما مسیرهای جدید ترانزیتی و همکاری با کشورهای منطقه فرصت‌هایی را برای توسعه تجارت به ویژه برای کشورهای همسایه ایجاد کرده است. در این میان، ایران نیز یکی از تامین‌کنندگان مهم کالا و مسیرهای ترانزیتی افغانستان محسوب می‌شود.

۳۰ آبان ۱۴۰۴
  • تحلیل
  • خاورمیانه, صادرات
اقدامات کشورهای حاشیه خلیج فارس در راستای توسعه صنایع فلزی تحلیل سهم فلزات در تعاملات تجاری کشورهای حوزه خلیج‌فارس

کشورهای حاشیه خلیج فارس طی سال‌های اخیر مسیر تازه‌ای را در تجارت و توسعه صنعتی در پیش گرفته‌اند. این کشورها که به‌طور سنتی به صادرات انرژی و واردات کالاهای با ارزش افزوده بالا متکی بودند، اکنون با اتکا به انرژی ارزان، سرمایه‌گذاری سنگین و سیاست‌های تنوع‌بخشی اقتصادی در حال تبدیل شدن به قطب صنایع فلزی هستند. پیش‌بینی‌ها در مورد تجارت فولاد، آلومینیوم، مس و به طور کلی فلزات اساسی در این منطقه حاکی از یک روند افزایشی تا افق سال ۲۰۳۰ هستند. در کنار کشورهایی نظیر عربستان، قطر و بحرین، امارات متحده عربی نیز به‌عنوان هاب ترانزیت و خدمات تجاری، نقش کلیدی در جریان مبادلات منطقه ایفا می‌کند.

۳۰ آبان ۱۴۰۴
  • تحلیل
  • خاورمیانه, صادرات
ارزیابی روند واردات عراق و سهم فلزات از آن بررسی تعاملات تجاری ایران و عراق و ظرفیت‌های توسعه آن

فضای تجارت در عراق تحت تاثیر ساختار اقتصادی نفت‌محور و نیاز گسترده این کشور به واردات شکل گرفته است. بیش از ۹۹ درصد از ارزش صادرات عراق را نفت خام تشکیل می‌دهد و همین وابستگی شدید باعث شده است تا اقتصاد این کشور در برابر نوسانات بازار جهانی نفت بسیار آسیب‌پذیر باشد. در مقابل، سبد واردات عراق شامل ماشین‌آلات صنعتی، تجهیزات حمل‌ونقل، مصالح ساختمانی، کالاهای مصرفی و مواد غذایی است که این امر نشان از ضعف ظرفیت تولید داخلی و کمبود زیرساخت‌های صنعتی دارد. سال‌ها جنگ و درگیری‌ها و تخریب زیرساخت‌ها در این کشور موجب شده است تا بازار عراق به مقصدی جذاب برای بسیاری از صادرکنندگان جهانی به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند ساخت‌وساز، تجهیزات فنی و کالاهای اساسی تبدیل شود. مجموع این شرایط، عراق را به اقتصادی وابسته به واردات و نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی تبدیل کرده است. در چنین فضایی، کشورهای همسایه نظیر ایران نیز نقش پررنگی در تامین بخش قابل توجهی از نیازهای تجاری عراق ایفا می‌کنند.

۳۰ آبان ۱۴۰۴
  • تحلیل
  • خاورمیانه
تحلیل روند تغییرات صادرات و واردات کشورهای خاورمیانه بررسی جایگاه خاورمیانه در معادلات اقتصادی و تجاری جهان

خاورمیانه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپولیتیک و اقتصادی جهان، نقشی کلیدی در تجارت جهانی ایفا می‌کند. این منطقه با در اختیار داشتن بخش بزرگی از ذخایر نفت و گاز، سال‌ها محرک اصلی صادرات انرژی بوده است و همچنان بخش قابل‌توجهی از صادرات جهانی نفت و گاز را تامین می‌کند. کشورهایی مانند امارات متحده عربی نیز با ایفای نقش هاب تجاری، حجم بالایی از صادرات مجدد را به خود اختصاص داده‌اند. به هرحال با وجود چالش‌هایی مانند نوسانات انرژی و تنش‌های ژئوپولیتیک، روند تنوع‌بخشی اقتصادی، توسعه بخش‌های غیرنفتی و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای چشم‌انداز مثبتی را برای ارتقای جایگاه تجاری خاورمیانه در سال‌های آینده ترسیم می‌کند.

۳۰ آبان ۱۴۰۴
فهرست