بررسی تاثیر توسعه خطوط لوله انتقال گاز بر بازار فولاد
مقدمه
بسیاری از کارشناسان معتقدند که صنعت گاز، آینده جهان را متعلق به خود خواهد کرد. تا زمانی که فناوری‌های تولید، انتقال و مصرف گاز همانند امروز توسعه نیافته بود، این ماده به عنوان منبع انرژی باارزش شناخته نمی‌شد. اما امروز بخش بزرگی از انرژی جهان توسط گاز طبیعی تامین می‌شود.
ذخایر گاز طبیعی، بر خلاف ذخایر نفت، در جهان وجود دارند؛ بنابراین انتقال صحیح، مطمئن و اقتصادی به محل مصرف مسئله‌ای مهم و اساسی است. انتقال گاز از چاه‌های تولید به پالایشگاه‌ها و محل مصرف یا صادرات آن عموما به وسیله خطوط لوله انجام می‌گیرد.
حمل گاز توسط خطوط لوله
تاریخچه انتقال گازها مسیری طولانی را طی کرده است. در ابتدا چینی‌ها، نهصد سال قبل از میلاد مسیح، متان مرداب‌ها را با نی بامبو به محل مصرف منتقل می‌کردند. پس از آن، در شهرهای اروپایی، گاز حاصل از زغال‌سنگ با لوله های چوبی انتقال می‌یافت.
اکتشاف گاز طبیعی در ابتدا تحول قابل‌توجهی را در تکنولوژی انتقال گازها ایجاد نکرد، تا اینکه در سال 1891 برای اولین بار خطوط لوله فلزی با طول 198 کیلومتر در شیکاگو برای انتقال گاز مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن و با اختراع لوله‌های بدون درز در سال 1920، تحولی گسترده در انتقال گازها به وجود آمد. امروزه لوله‌های انتقال‌دهنده عمدتا از جنس فولاد هستند.
با توجه به اهمیت گاز طبیعی به عنوان منبع مهم انرژی و روند روبه‌رشد آن در ایران و جهان و نیز با در اختیار داشتن ذخایر گسترده گاز طبیعی، اهمیت لزوم ساخت و توسعه تجهیزات تولید، فرآوری و انتقال گاز به محل مصرف افزایش پیدا کرده است. به‌علاوه، با توجه به این واقعیت که بسیاری از منابع گاز طبیعی دور از محل‌های مصرف و تقاضا هستند، برنامه‌ریزی مناسب برای حمل، فروش و رساندن گاز به محل مصرف بخش بسیار مهمی از صنعت نفت و گاز به شمار می‌آید. توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی در دهه‌های اخیر و نیاز بیشتر به گاز موجب شده است تا خطوط انتقال گاز نقشی بسیار کاربردی و مهم در زندگی امروز داشته باشند. استفاده از خط لوله مهمترین و آسان‌ترین روش انتقال گاز طبیعی محسوب می‌شود. برای افزایش بازدهی در نقاط مصرف و همچنین توسعه شبکه‌های شهری و خطوط صادرات گاز، از ایستگاه‌های تقویت فشار در طول خط لوله استفاده می‌شود.
در ایران، اکثر میدان‌های گاز طبیعی در جنوب کشور واقع شده‌اند، در صورتی که احداث پالایشگاه‌ها در طول زمان، در نقاط مختلف کشور صورت گرفته است. این فاصله بین چاه‌های تولید گاز و محل مصرف موجب اهمیت یافتن توسعه و احداث شبکه‌های گازرسانی در تمام سطح کشور شده است.
در نمودار 1، میزان گاز طبیعی جابه‌جاشده توسط خطوط لوله از میدان‌های گازی به پالایشگاه‌ها نشان داده شده است. گفتنی است که در نمودار مذکور، میزان گازِ انتقال‌یافته توسط خط لوله پنجم سراسری به میدان‌های نفتی به منظور تزریق گاز و استخراج نفت آورده شده است. چنان‌که دیده می‌شود، مجموع گاز منتقل‌شده توسط خطوط لوله در سال‌های اخیر همواره از روندی افزایشی برخوردار بوده است، به طوری که از 123 میلیارد و 100 میلیون متر مکعب در سال 1384 به 248 میلیارد و 100 میلیون متر مکعب در سال 1396 افزایش یافت که این مسئله نشان از توسعه بخش پالایشگاهی و نیز شبکه انتقال گاز کشور به این واحدها در سال‌های اخیر دارد. گفتنی است که حجم گاز منتقل‌شده توسط خطوط لوله در پایان سال 1397، با افتی نسبی در مقایسه با سال قبل از آن، به 247 میلیارد و 700 میلیون متر مکعب رسید. چنان‌که گفته شد، باید توجه داشت که مقادیر بیان‌شده، میزان انتقال گاز از محل استخراج به سمت پالایشگاه‌ها هستند و با توجه به نبود چشم‌انداز مناسب در عرصه پالایشگاهی کشور و نیز افت نسبی حجم گاز منتقل‌شده توسط خط لوله در سال 1397، به نظر می‌رسد که این عدد در سال‌های پیشِ‌رو تغییر قابل‌توجهی نکند. بر اساس محاسبات، مجموع گاز ورودی به پالایشگاه‌ها و گاز منتقل‌شده توسط لوله پنجم سراسری در سال 1405 به 254 میلیارد و 800 میلیون متر مکعب خواهد رسید.
نمودار 1. میزان گاز حمل‌شده توسط خطوط لوله در سال‌های اخیر
مصرف فولاد
در صنعت انتقال گاز از انواع لوله فولادی بدون درز، لوله جوشکاری‌شده با روش مقاومتی الکتریکی و لوله جوشکاری‌شده با روش قوسی زیرپودری استفاده می‌شود. لوله فولادی بدون درز نوعی از لوله است که از شمش بیلت فولادی ساخته می‌شود. برای ساخت لوله‌های انتقال گاز می‌توان از گریدهای مختلف فولادهای زنگ‌نزن، فولاد کربنی دما بالا و دما پایین و یا فولادهای آلیاژی کروم ـ مولیبدن استفاده کرد. برای پیشگیری از احتمال خوردگی خطوط لوله انتقال گاز از حفاظت کاتدی و انواع پوشش‌های عایق استفاده می‌شود. در نمودار 2، ارزش برآوردشده فولاد مصرفی در توسعه خطوط لوله انتقال از چاه‌های تولید تا پالایشگاه برای سال‌های اخیر آورده شده است. چنان‌که مشخص است، به موازات افزایش برداشت از میدان‌های گازی و بیشتر شدن گاز ورودی به پالایشگاه‌ها، لازم است تا ظرفیت انتقال گاز در نقاط مختلف کشور نیز افزایش یابد که این مسئله منجر به افزایش مصرف فلزات در احداث خطوط لوله جدید خواهد شد. بر اساس آمارها، بالا رفتن سرعت افزایش انتقال گاز به پالایشگاه‌ها در سال 1387 باعث رشد قابل‌توجه ارزش فولاد مصرفی در احداث لوله‌های انتقال شده، به طوری که ارزش فولاد مصرفی در این بخش از 164 میلیون و 926 هزار دلار در سال 1384 به 689 میلیون و 870 هزار دلار در سال 1387 رسیده است. تغییرات نرخ رشد گاز منتقل‌شده توسط خطوط لوله در سال‌های اخیر موجب شده است تا ارزش فولاد مصرفی در احداث خطوط لوله در سال‌های اخیر روند پرنوسانی را طی کند. این میزان در سال 1397 به 483 میلیون و 611 هزار دلار رسیده است. با این حال، با توجه به پیش‌بینی توقف روند روبه‌رشد حجم گاز منتقل‌شده به پالایشگاه‌ها تا سال 1405، به نظر می‌رسد که ارزش فولاد مصرفی در این عرصه به‌شدت کاهش یابد، به طوری که بر اساس محاسبات، ارزش مصرف فولاد در توسعه خطوط لوله انتقال گاز از محل استخراج به پالایشگاه‌ها تا سال 1405 به 160 میلیون و 307 هزار دلار خواهد رسید.
نمودار 2. ارزش فولاد مصرفی در توسعه خطوط لوله انتقال گاز
مطالب مرتبط
- یاد‌داشت
- محصولات فولادی
ورق‌هـای گالوانیزه بـا توجه به دامنه گسـترده کاربرد در صنایع مختلـف پایین‌‌دسـتی، از جمله محصولات اسـتراتژیک فـولادی به شـمار می‌‌آینـد که افزایش تـوان تولیـد آن‌ها در کشـور، ضمن آنکه می‌‌تواند بسترسـاز خلـق ارزش مضاعـف در صنعـت فـولاد و تکمیـل زنجیره‌‌هـای ارزش صنعتـی باشـد، فرصت مناسـبی را برای توسـعه صادرات غیرنفتی ایجاد میکند. شـرکت فولاد امیرکبیر کاشـان اولین و یکی از مهمترین تولیدکنندگان ورق گالوانیزه کشـور به شـمار می‌آید که در سـال‌‌های اخیـر با تولیـد محصـولات باکیفیت نقش مهمـی در تامین بـازار داخلـی ایفا کرده و سـهم ۳۰ درصدی از حجـم معاملات ورق گالوانیزه بورس کالا را در نه ماهه نخست سال جاری به خود اختصاص داده اسـت. این شـرکت در حـوزه عرضـه ورق گالوانیـزه به بازارهـای منطقه نیز عملکرد موفقی داشـته، بـه طوری که صادرات این شرکت تا پایان آذرماه سـال جاری با رشـد ۷۰ درصدی نسـبت به مدت مشـابه سـال گذشـته به بیش از ۱۰ هزار تن رسـیده اسـت. ایـن دسـتاوردها در حالـی برای شـرکت فـولاد امیرکبیر کاشـان رقم خورده که در ماه هـای اخیـر بـازار ورق گالوانیزه کشـور تحت تاثیر واردات بی‌رویه دچار شـرایط نامطلوبی شـده و این شـرایط آسیب‌‌های بسـیاری را به تولیدکنندگان و فعالان این صنعت وارد آورده است.
۳۰ دی ۱۴۰۳
- یاد‌داشت
- آلومینیوم
در دنیای مدرن امروز که روند گردش اطلاعات، به کمک تکنولوژی‌ها و ابزارهای نوین سرعت فزاینده‌ای یافته، نقش حوزه روابط عمومی به عنوان یکی از بازوهای موثر هر سازمان برای افزایش اثربخشی فعالیت‌ها و نیز بهبود فضای فعالیت و کسب‌وکار بسیار پررنگ‌تر از گذشته شده است. در واقع امروز حوزه روابط عمومی وظیفه دارد که ضمن انعکاس اخبار، رخدادها و دستاوردهای سازمان به مخاطبان عمومی و تخصصی محیط پیرامون خود، با جریان‌سازی مثبت و سازنده، فضای فکری مناسبی را در رابطه با زمینه فعالیت بنگاه اقتصادی در میان اذهان عمومی ایجاد کند و به این ترتیب بستر مناسبی را برای ادامه فعالیت و دور کردن حواشی از فرایندها، تصمیم‌گیران و رهبران سازمان‌ها فراهم آورد.
۳۰ دی ۱۴۰۳
- یاد‌داشت
- سنگ‌آهن
شرکت معدنی و صنعتی گهرزمین به عنوان یکی از مهمترین تامین‌کنندگان زنجیره ارزش فولاد در کشور، رویکردهای شایان توجهی را برای مبارزه با چالش‌های احتمالی‌ای که پیش روی صنایع فولادی هستند اتخاذ کرده است. راهبردهای نوین مدیریتی که عمدتا حوزه مدیریت استراتژی و فرایند را در برمی‌گیرند، تحولات نتیجه‌بخشی را برای عملکرد این شرکت به همراه خواهند داشت. تدوین یک برنامه همه‌جانبه استراتژیک در راستای تحلیل تمام مولفه‌های موثر بر رشد و یا رکود بازار، منجر به پیش‌بینی چالش‌ها و چاره‌اندیشی برای آن‌ها می‌شود، افزایش بهره‌وری را به دنبال دارد و در نهایت بستر تحقق جهش تولید را فراهم خواهد آورد.
۳۰ دی ۱۴۰۳
- یاد‌داشت
- آهن اسفنجی
در عصر مدرن امروز، جایگاه روابط عمومی دیگر محدود به پایگاهی برای انتشار اخبار و اطلاعات نیست، بلکه این حوزه به عنوان نهادی تعریف می‌شود که از طریق جریان‌سازی‌های سازنده و مثبت در افکار و اذهان عمومی، بستر حرکت سازمان را در مسیر اهداف و ماموریت‌های خود فراهم میکند. آنچه در این بین اهمیت دارد، مدرنیزاسیون روابط عمومی و همگام شدن آن با تحولات فناورانه روز و نیز میزان استفاده از ابزارهای نوین است. در واقع ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی در میان اقشار و سطوح مختلف جامعه و توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در عرصه روابط عمومی موجب شده است که موضوع به‌روزرسانی فرایندها نه به عنوان راهکار بهبود، بلکه به عنوان یک الزام برای حفظ و افزایش تاثیرگذاری حوزه روابط عمومی در میان افکار عمومی، جامعه، ذی‌نفعان و مشتریان مطرح شود.
۳۰ دی ۱۴۰۳