- تحلیل
رویکرد شرکت ملی مس برای کاهش تاثیرپذیری از ریسکها
مقدمه
کسب‌وکارهای امروز، تحت تاثیر عوامل مختلف، با ریسکها و عدم قطعیت‌های فراوانی مواجه‌اند که هر یک از آن‌ها ممکن است موجب تزلزل کسب‌وکار در فضای رقابتی موجود شوند و در برخی از موارد، به زیان‌ده و حتی غیراقتصادی شدن فعالیت سازمان‌ها بینجامند. ریسکها و عدم قطعیت‌ها در سازمان‌ها می‌توانند منشاهایی متفاوت داشته باشند. بنابراین ضروری است که هر یک از عوامل ریسک‌زا در سازمان با دقت شناسایی و ارزیابی شوند تا بتوان بهینه‌ترین راهکارها برای مقابله با بروز ریسک در سازمان را اتخاذ کرد. در صنایع معدنی و فلزی، که فعالیت‌های هر بخش در آن‌ها به صورت زنجیروار بر سایر بخش‌ها اثرگذار است، شناسایی ریسک‌های محیط کسب‌وکار اهمیت بیشتری دارد.
مس سومین فلز پرکاربرد در جهان پس از فولاد و آلومینیوم به شمار می‌آید و با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فلز سرخ‌رنگ، کاربرد آن در صنایع مختلف روز به روز در حال افزایش است. ایران نیز، به دلیل برخورداری از ذخایر غنی مس، به سمت بهره‌برداری از این ذخایر ارزشمند حرکت کرده است و شرکت ملی صنایع مس ایران، به عنوان بزرگ‌ترین متولی صنعت مس در کشور، به نقش‌آفرینی در این حوزه می‌پردازد. در سال‌های اخیر، سرعت فعالیت و توسعه این شرکت معدنی و صنعتی افزایشی چشمگیر یافته و همین امر موجب شده که شرکت ملی صنایع مس ایران با ریسک‌های فراوانی در حیطه کسب‌وکار خود مواجه باشد. با این حال، با توجه به تدابیر اندیشیده‌شده، هم‌اکنون این شرکت فعالیت‌های خود را با حداقل ریسک پیش می‌برد.
مزیت دارا بودن کل زنجیره تولید در شرکت مس
به طور کلی، ریسک‌های محیط کسب‌وکار را می‌توان در دو دسته کلی ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک قرار دارد. ریسک‌های سیستماتیک به آن دسته از ریسکها اطلاق می‌شود که مرتبط با شرایط کلی بازار و نوسانات موجود در تسهیلات بانکی، نوسانات نرخ ارز و مقررات‌گذاری‌های دولتی‌اند؛ این نوع ریسک را غیرقابل حذف نیز می‌نامند. ریسک‌های غیرسیستماتیک و یا مشخص غالبا ریسک‌های موجود در حیطه هر صنعت تلقی می‌شوند که با برنامه‌ریزی و به‌کارگیری ابزارهای مدیریت ریسک، می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند. کاملا بدیهی است که با توجه به فعالیت شرکت ملی صنایع مس ایران، رخ دادن هر یک از ریسک‌های محیط کسب‌وکار برای این شرکت نیز اجتناب‌ناپذیر است.
شرکت ملی صنایع مس ایران متنوع‌سازی محصولات را یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های خود قرار داده است تا علاوه بر برخورداری از سبد محصولاتی متنوع و ارتقای سودآوری، ریسک‌های محیط کسب‌وکار خود را به حداقل برساند
با توجه به اینکه نهاده‌های تولید، اساس و لازمه تولید محسوب می‌شوند و قیمت آن‌ها بر بهای تمام‌شده محصولات معدنی اثرگذار است، افزایش و یا کاهش قیمت نهاده‌های تولید یک ریسک عملیاتی برای واحدهای معدنی و صنعتی محسوب می‌شود. شرکت ملی صنایع مس ایران تمامی مراحل تولید مس، از مرحله نخست بهره‌برداری از معادن مس تا تولید فلز را در اختیار دارد. همین امر موجب شده است که هر گونه تغییر قیمت در نهاده‌های تولید در داخل کشور و یا حتی بازارهای جهانی تاثیر چندانی بر بهای تمام‌شده محصولات این شرکت نداشته باشد. در واقع، با در اختیار داشتن کل زنجیره تولید، شرکت ملی صنایع مس ایران ریسک عملیاتی ناشی از نوسانات قیمت نهاده‌های تولید را به حداقل رسانده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران همواره در تلاش بوده است تا محصولاتی با بهترین کیفیت را به بازار عرضه کند. در این شرکت، کاتد مس مطابق با استاندارد «ASTM-B115» با درصد خلوص 99.99 درصد تولید می‌شود. با توجه به اینکه کیفیت محصول یکی از ریسک‌های مهم عملیاتی در صنعت مس به شمار می‌آید، با استفاده از بهینه‌سازی فرایندهای تولید مطابق با استانداردهای بین‌المللی، از مرحله استخراج از معادن تا ذوب و پالایش مس، عملا چنین ریسکی برای محصولات شرکت ملی صنایع مس ایران وجود ندارد. علاوه بر این، در حوزه فعالیت‌های معدنی و صنعتی، جایگزین شدن برخی محصولات دیگر و بعضا غیرمعدنی ریسک بالایی را برای فعالان این حوزه ایجاد کرده است. با این حال، با توجه به اینکه مس فلزی با رسانایی بالا و قیمت مناسب محسوب می‌شود و تاکنون محصولی جایگزین این فلز نشده است، ریسک محصولات جایگزین برای شرکت ملی صنایع مس ایران وجود ندارد.
ریسک‌های تجاری شرکت مس
اگرچه شرکت ملی صنایع مس ایران با استفاده از ابزارها و راهکارهای مدیریتی مناسب، موفق شده است ریسک‌های حوزه فعالیت خود را به حداقل برساند، چنان‌که اشاره شد، برخی از ریسکها سیستماتیک‌اند و برای کلیه صنایع معدنی و فلزی اجتناب‌ناپذیرند. ریسک نوسانات نرخ بهره، نرخ نوسانات نرخ ارز، ریسک کاهش قیمت محصولات و ریسک‌های مرتبط با مقررات‌گذاری دولتی و عوامل بین‌المللی از جمله مهم‌ترین ریسک‌های سیستماتیکی‌اند که شرکت ملی صنایع مس ایران با آن مواجه است. در برنامه‌های آتی این شرکت، طرح‌ها و پروژه‌های متعددی مبنی بر افزایش ظرفیت تولید و ارتقای بهره‌وری وجود دارد که برای به بهره‌برداری رسیدن آن‌ها شرکت ناچار است بخشی از هزینه‌های مالی پروژه را از طریق تسهیلات بانکی تامین کند. همین امر موجب می‌شود که شرکت ملی صنایع مس ایران با ریسک نوسانات نرخ بهره مواجه باشد که این امر بر هزینه‌های مالی اجرای طرح‌های شرکت اثرگذار است.
علاوه بر نوسانات نرخ بهره بانکی، نوسانات نرخ ارز نیز از دیگر ریسک‌های مطرح برای شرکت ملی صنایع مس ایران به شمار می‌آیند و از دو جنبه بر عملکرد این شرکت اثر می‌گذارند. در وهله نخست، ریسک نوسانات نرخ ارز بر درآمدهای شرکت ملی صنایع مس ایران اثرگذار است، زیرا بخش عمده‌ای از درآمدهای شرکت از طریق عرضه محصولات در بازارهای بین‌المللی حاصل می‌شود. در درجه دوم، این ریسک تاثیر بسزایی را بر هزینه‌های شرکت دارد. هزینه‌های تهیه، تعمیر و نگهداری بخشی از ماشین‌آلات و تجهیزات خط تولید و طرح‌های توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران تا حدودی از نرخ ارز تاثیر می‌پذیرند. در سال‌های اخیر، نوسانات ارزی با اثرگذاری بر قیمت‌گذاری محصولات و صادرات، موجب افزایش درآمدهای شرکت ملی صنایع مس ایران شده‌اند، اما همچنان ریسکی برای شرکت محسوب می‌شوند. قیمت‌گذاری محصولات در شرکت ملی صنایع مس ایران، چه در بازارهای داخلی و چه در سطح بین‌المللی، همواره بر اساس نرخ‌های جهانی و بر مبنای بورس فلزات لندن انجام می‌شود. بدیهی است که با توجه به این امر، هر گونه تغییر در قیمت جهانی مس به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر فروش محصولات و سودآوری این شرکت تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.
اگرچه شرکت ملی صنایع مس ایران با استفاده از ابزارها و راهکارهای مدیریتی مناسب، موفق شده است ریسک‌های حوزه فعالیت خود را به حداقل برساند، چنان‌که اشاره شد، برخی از ریسکها سیستماتیک‌اند و برای کلیه صنایع معدنی و فلزی اجتناب‌ناپذیرند
در حوزه تولید و عرضه محصولات، مقررات‌گذاری دولتی و عوامل بین‌المللی می‌توانند عواملی ریسک‌زا در محیط کسب‌وکار شناخته شوند. مقررات‌گذاری‌های دولتی به منظور تسهیل در امور و فعالیت شرکت‌ها وضع می‌شوند، اما تغییر در قوانین و گاه وضع قوانین جدید موجب می‌شود که شرایطی متناقض و پرریسک برای شرکت‌ها ایجاد شود. با توجه به اینکه 80 درصد از سهام شرکت ملی صنایع مس ایران، پس از پذیرفته شدن، در بورس اوراق بهادار عرضه شد، هم‌اکنون این شرکت خصوصی محسوب می‌شود. در چنین شرایطی، شرکت ملی صنایع مس ایران طبق قانون تجارت اداره می‌شود.
شرکت ملی صنایع مس ایران از جمله بِرندهای نام‌آشنا و شناخته‌شده در بازارهای بین‌المللی به شمار می‌آید و با توجه به کارنامه درخشانش در عرصه بین‌المللی، با ریسک خاصی در حوزه بِرندسازی مواجه نیست. فقط عواملی مانند پاندمی کرونا، که بر فعالیت کلیه صنایع جهان اثرگذارند، می‌توانند ریسکی بین‌المللی برای فعالیت این شرکت باشند. با این حال، شرکت ملی صنایع مس ایران متنوع‌سازی محصولات را یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های خود قرار داده است تا علاوه بر برخورداری از سبد محصولاتی متنوع و ارتقای سودآوری، ریسک‌های محیط کسب‌وکار خود را به حداقل برساند. همچنین این شرکت از دیگر ابزارهای مدیریت ریسک بهره می‌برد تا تضمینی برای به حداقل رساندن ریسک‌های کسب‌وکار باشد.
مطالب مرتبط
- تحلیل
- سنگ‌آهن, معدن
در زنجیره فولاد کشور، چالش‌های متعددی نظیر ناترازی انرژی، ضعف در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و تامین پایدار مواد اولیه منجر به کاهش بهره‌وری و افزایش آسیب‌ها و عدم‌النفع مالی و فنی شده است که تاثیرات منفی آن را می‌توان در کاهش تولید محصولات زنجیره مشاهده کرد. شرکت صنعتی و معدنی اپال پارسیان سنگان نیز در سال ۱۴۰۳ با حدود ۱۶۰۰ ساعت توقف تولید در واحد گندله‌سازی و ۳۰۰ ساعت توقف در واحد تولید کنسانتره به دلیل ناترازی انرژی روبه‌رو بوده و این عدم استفاده از ظرفیت تولید، موجب از دست رفتن ارزش افزوده قابل توجهی شده است. این شرکت به منظور مدیریت مصرف انرژی و آب و توسعه زیرساخت‌ها در پروژه‌های زیربنایی مختلفی سرمایه‌گذاری کرده است تا بتواند با بهینه‌سازی مصرف منابع، عملکرد خود را بهبود ببخشد.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا, زیرساخت
با گسترش بی‌سابقه فناوری‌های هوشمند و حرکت به سوی دنیایی که در آن هوش مصنوعی نه‌تنها به رکن اساسی زیرساخت‌های مدرن بدل شده، بلکه در پیکره توسعه اقتصادی و تحول دیجیتال نیز رخنه کرده است، ضرورت تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های این عرصه به شکلی بی‌چون‌وچرا برجسته می‌شود، چراکه همزمان با پیشرفت‌های حیرت‌انگیز در بهره‌وری سیستم‌ها، ایجاد شبکه‌های هوشمند و یکپارچه، چالش‌های نوینی همچون مدیریت داده‌های کلان، ارتقای ایمنی سایبری در برابر تهدیدات پیچیده و مهار پیچیدگی‌های فنی، معضلاتی گریزناپذیر را برای سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران به بار آورده‌اند. در سوی دیگر این معادله، رشد چشمگیر و پرشتاب بازار زیرساخت‌های هوش مصنوعی نمایان است که در سال ۲۰۲۳ به ارزش خیره‌کننده ۳۸ میلیارد دلار رسید؛ پدیده‌ای که حکایت از عزم راسخ و تلاش بی‌وقفه دولت‌ها، شرکت‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات ابری در جهت توسعه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های نوظهور دیجیتال دارد. این ظرفیت‌ها در پرتو مشارکت‌های استراتژیک و بهره‌گیری از زیرساخت‌های پیشرفته، نه‌تنها به ارتقای رقابت‌پذیری در عرصه جهانی انجامیده است، بلکه چشم‌اندازی روشن از آینده‌ای هوشمند، پیچیده و پرچالش را ترسیم کرده است که با مدیریت هوشمندانه و اتخاذ راهبردهای نوآورانه، می‌تواند به نقطه عطفی در تحول زیرساخت‌های مدرن بدل شود.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- صنایع الکترونیکی, صنایع خودروسازی, صنعت
در عصری که مرز میان فناوری و صنایع سنتی با سرعتی بی‌سابقه در حال محو شدن است، هوش مصنوعی نه در حاشیه، بلکه در بطن ساختار تولید، تصمیم‌گیری و نوآوری جای خوش کرده است؛ چنان‌که در پیشرفت‌های بی‌نظیر در طراحی تراشه‌های نانومتری، شبیه‌سازی هوشمند فرمولاسیون‌های دارویی جدید، سیستم‌های پیشرفته در بهینه‌سازی تولیدات غذایی و پوشاک و خودروهای خودران که آینده حمل‌ونقل را متحول می‌سازند، رد پای الگوریتم‌هایی دیده می‌شود که نه فقط سرعت و دقت، بلکه قوه تخیل و قابلیت تطبیق را نیز به فرایندهای صنعتی تزریق کرده‌اند. بررسی چگونگی رسوخ هوش مصنوعی به تاروپود صنایع گوناگون، منظری جامع از اثر آن را در تحولات صنایعی چون خودروسازی، هوافضا، لوازم خانگی، صنایع دارویی و غذایی ترسیم می‌کند تا نشان دهد چگونه این فناوری با چهره‌هایی متفاوت و عملکردهایی بی‌شمار، در حال بازتعریف آینده تولید، مصرف و صنعت است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا
هوش مصنوعی همچون انقلابی فناورانه به گونه‌ای بی‌سابقه الگوهای جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر را دستخوش دگرگونی کرده و با شکستن ساختارهای پیشین و ایجاد قطب‌های نوظهور فناوری به ویژه در سیلیکون‌ولی، پکن و پاریس، مسیر سرمایه‌های کلان را به سوی خود معطوف ساخته است. این روند، نه‌تنها قطب‌های دیرینه‌ای را با چالشی دشوار در جذب سرمایه مواجه کرده، بلکه با ایجاد همگرایی میان قدرت‌های فناوری، سیستم‌های نوآوری را به شیوه‌ای نوین سازمان‌دهی کرده است؛ جریانی که ضمن تسریع در رشد درآمدی استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی و تمرکز سرمایه‌گذاری‌های کلان در تعداد محدودی از شرکت‌ها، به سبب رویکرد همسوی سرمایه‌گذاران و ورود شرکت‌های بزرگ فناوری به این عرصه با چالش‌های پایداری بلندمدت، مسائل اخلاقی، مصرف انرژی و ضرورت یافتن جایگاه‌های خاص در رقابت با بازیگران بزرگ نیز دست‌وپنجه نرم می‌کند. با این همه، مهاجرت بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌ها به کانون‌های اصلی سرمایه‌گذاری و تداوم رقابت میان شرکت‌های پیشرو، همچنان بر پیچیدگی‌های این مسیر افزوده و دولت‌ها را به بازاندیشی در سیاست‌های خود برای بهره‌برداری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی وا داشته است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴