- یادداشت
نگاهی به رویکرد فولاد مبارکه در حوزه مدیریت نوآوری

مقدمه
اساسا نوآوری به عنوان یک استراتژی مدیریتی، نقشی کلیدی در پیشرفت کسبوکارها ایفا میکند و کمتوجهی و یا نبود آن در سازمان، موجب میشود تا رقبا در ارائه محصولات و تامین نیاز مشتریان پیشی بگیرند. مقوله نوآوری در حوزههای مختلف قابل تعریف است که از جمله مهمترین آنها میتوان به بهبود خواص محصول و ارائه محصولی باکیفیت و متناسب با نیاز مشتریان اشاره کرد. برای نمونه، در زمان عرضه محصولات مشابه، به وسیله نوآوری میتوان کیفیت تولیدات را ارتقا داد و گوی سبقت را از رقبا ربود. همچنین با نوآوری در فرایندهای تولید، میتوان هزینههای عملیاتی (مانند لجستیک) را به حداقل رساند و محصولی مشابه و با قیمت مناسبتری نسبت به رقبا را به بازار عرضه کرد. البته گفتنی است نوآوری در سازمان فقط به معنای داشتن ایدههای مختلف و پیادهسازی آن برای ایجاد تغییر نیست و توانایی سازمان را برای انطباق با تحولات محیط کسبوکار ترسیم میکند. بنابراین، از استانداردهای مدیریت نوآوری به منظور سنجش نوآوری در سازمانها استفاده میشود.
سازمان بینالمللی استاندارد، به تازگی استانداردهای سری «ISO 56000» در مدیریت نوآوری را ارائه کرده است که برخی از این استانداردها به صورت راهنما و برخی دیگر به صورت الزام در صنعت تعریف میشوند. این استانداردها، حداقلهایی را در سازمان در زمینه فرایندها، فرهنگ، نوع تفکر و … تعریف میکنند. بدین معنا که در صورت وجود این استانداردها، میتوان از کسب نوآوری در سازمان اطمینان حاصل کرد. به طور کلی، نوآوری در سازمانها به دو صورت دگرگونی (Transformational) و یا افزایشی (Incremental) تعریف میشود. در صنایع فولادی، با توجه به نوع صنعت، نمیتوان نوآوری را به صورت دگرگونی پیاده کرد و اغلب نوآوریها در محصول و از نوع افزایشی است.
سیاست نوآوری باز در فولاد مبارکه
نوآوری در سازمان مبحث جدیدی نیست و در گذشته نیز، نظریهها و استانداردهای مختلفی در این حوزه تعریف شدهاند. با بهروز شدن استانداردهای مدیریت نوآوری، در مجتمع فولاد مبارکه نیز، این مسئله همگام با استانداردهای روز دنیا بررسی و دنبال میشود. این مجتمع، با پایش مستمر استانداردهای مدیریت نوآوری، در تلاش برای پیادهسازی آنها و ارتقای نوآوری در سطح جهانی است. بخش تحقیق و توسعه هلدینگ فولاد مبارکه نیز در زمینه نوآوری، دستاوردهای متعددی را در «نوآوریهای باز» (Open Innovation) داشته است. در این نوع نوآوری، سازمانها از ایدهها مسیرهای داخلی و خارجی، به عنوان وسیلهای برای سرعت بخشیدن به فرایند استفاده میکنند. واحد تحقیق و توسعه فولاد مبارکه نیز به منابع استانداردهای داخلی اکتفا نمیکند و در استانداردهای مدیریت نوآوری پای خود را فراتر از مرزها میگذارد. این مسئله موجب شده است تا مجتمع فولاد مبارکه به سمت نوآوریهای باز حرکت کند. در این راستا، این مجموعه مراکز تحقیقاتی و دانشگاههای توانمند و دارای پتانسیل در نوآوری را شناسایی میکند و با برقراری ارتباطات مستحکم و گسترده با این نهادها، خلاقیت و نوآوری را در بخشهای مختلف پیش میبَرَد. نمود کامل توجه به نوآوری را میتوان در سبد محصولات جدید این شرکت مشاهده کرد. فولادهای الکتریکی، فولادهای کورتن (Corten)و فولادهای استیل زنگنزن از جمله محصولات جدیدی است که به واسطه نوآوری در سبد محصولات شرکت قرار گرفتهاند. فولاد الکتریکی و فولاد کورتن دو محصول صنعتی به شمار میآیند و فولاد زنگنزن از جمله محصولاتی است که در زندگی روزمره کاربردهای فراوانی دارد.
مجتمع فولاد مبارکه مراکز تحقیقاتی و دانشگاههای توانمند و دارای پتانسیل در نوآوری را شناسایی میکند و با برقراری ارتباطات مستحکم و گسترده با این نهادها، خلاقیت و نوآوری را در بخشهای مختلف پیش میبَرَد
در مجموع، برای معرفی و عرضه یک محصول به بازار مباحثی نظیر ایجاد زیرساختها، تامین مالی پروژه، سودآوری، تکنولوژی ساخت و … حائز اهمیت است. با این حال، مجتمع فولاد مبارکه، با توجه به نیاز کشور به فولادهای زنگنزن، مسئولیت اجتماعی خود را در اولویت قرار داده و اولین گامها را برای تولید این محصول استراتژیک برداشته است. هماکنون، در این مجتمع امکان تولید تختال فولادهای زنگنزن از نوع فریتیک فراهم شده و برای ایجاد خط نورد گرم و اسیدشویی این نوع تختال نیز برنامهریزیها در حال انجام است. فولاد زنگنزن آسنتیتی که اغلب کاربردهای تزئینی دارند نیز، در مراحل بعدی تولید فولادهای زنگنزن در دستور کار مجتمع فولاد مبارکه قرار میگیرند.
توان بالای تولید فولاد مبارکه
فولادهای الکتریکی از جمله محصولات استراتژیک صنعتی به شمار میآیند و به دو دسته جهتدار و غیرجهتدار تقسیم میشوند. فولاد الکتریکی جهتدار در ساخت ترنسفورماتورهای برق مورد استفاده قرار میگیرد و نوع غیرجهتدار آن اغلب در ساخت موتورهای الکتریکی کاربرد دارد. با توجه به نقش مهم و اساسی انرژی برق در صنایع امروز، فولادهای الکتریکی جهتدار به نوعی لازمه تداوم فعالیت واحدهای صنعتی، از جمله صنعت فولاد محسوب میشوند. همچنین، با توجه به کاربرد فولاد الکتریکی غیرجهتدار در ساخت موتورهای الکتریکی میتوان انتظار داشت که تا حد قابل توجهی در مصرف برق صنایع صرفهجویی شود. بنابراین، شرکت فولاد مبارکه اولین گامهای خود را برای تولید فولاد الکتریکی غیرجهتدار برداشت و تولید ورق گرم الکتریکی سیلسیومدار در مجتمع فولاد سبا (از شرکتهای تابعه هلدینگ فولاد مبارکه) با موفقیت انجام شد.
در فولادهای معمولی عنصر سیلسیوم وجود ندارد و یا مقدار آن بسیار ناچیز است، اما تولید فولادهای الکتریکی، به این ماده معدنی نیاز دارد. اضافه کردن سیلیسیوم به ترکیبات فولاد مخاطرات تولید و پیچیدگیهای فنی و مهندسی خاصی را به دنبال دارد. بنابراین، تولید فولادهای الکتریکی از حساسیتهایی بالایی برخوردار است که در حال حاضر امکان تولید این نوع ورق در در مجتمع فولاد مبارکه و فولاد سبا وجود دارد. در مجتمع فولاد سبا، میزان سیلسیوم موجود در فولاد الکتریکی به 1.3 و حتی 1.8 درصد نیز رسیده است. گفتنی است، تاکنون فرایند نورد گرم، اسیدشویی و نورد سرد فولادهای الکتریکی در مجتمع فولاد سبا انجام شده و این محصول به مشتری تحویل داده شده است. اگرچه، فرایند تولید ورق فولادی الکتریکی در مرحله تست و آزمایشهای اولیه بوده است، اما با توجه به نتایج به دست آمده از مراحل آزمایشی آن، میتوان به تولید این محصول متناسب با نیاز مشتریان امیدوار بود.
تولید تختالهای الکتریکی در دو مجتمع فولاد مبارکه و فولاد سبا انجام شد، اما مکانیزم تولید در این دو مجتمع با یکدیگر تفاوت دارد. در مجتمع فولاد سبا، تختال نازک تولید و پس از برش خوردن به صورت کلاف پیچیده میشود و فرایند تولید بدون توقف انجام میشود، اما در مجتمع فولاد مبارکه برای انجام فرایند نورد گرم، تختال پیشگرم میشود و سپس وارد خط نورد گرم میشود
چنانکه اشاره شد، تولید تختالهای الکتریکی در دو مجتمع فولاد مبارکه و فولاد سبا انجام شد، اما مکانیزم تولید در این دو مجتمع با یکدیگر تفاوت دارد. در مجتمع فولاد سبا، تختال نازک تولید و پس از برش خوردن به صورت کلاف پیچیده میشود و فرایند تولید بدون توقف انجام میشود، اما در مجتمع فولاد مبارکه برای انجام فرایند نورد گرم، تختال پیشگرم میشود و سپس وارد خط نورد گرم میشود. نتیجه حاصل از تولید فولاد الکتریکی با دو شیوه مختلف، این بود که در تولید تختال با شارژ گرم و بدون توقف محصولی باکیفیتتر تولید میشود. در حال حاضر، ساخت فولاد الکتریکی در مجتمع فولاد مبارکه متوقف نشده است. این مجتمع در تلاش برای امکانپذیر شدن تولید این نوع فولاد با کیفیت بالا در خط تولید است و در مجتمع صبا فولاد سبا نیز فناوری ساخت گریدهای تولید بالاتر فولادهای الکتریکی دنبال میشود.
فولاد کورتن از دیگر محصولات جدید مجتمع فولاد مبارکه است که با اضافه کردن حدود 0.3 تا 0.4 درصد مس و مقادیر اندک فسفر و کروم ایجاد میشود. از مهمترین ویژگی این نوع فولاد میتوان به چسبندگی اکسید آهن به سطح فولاد اشاره کرد. در واقع با افزودن عناصری نظیر مس، فسفر و کروم مقاومت خوردگی اتمسفری فولاد به شدت افرایش مییابد و استفاده از این محصول در ساخت ماشینآلات و تجهیزات، میتواند فواصل زمانی تعمیر و نگهداری آنها را تا میزان قابلتوجهی افزایش دهد. از فولاد کورتن در داکتها، بدنه پلهای فلزی، قطار و … استفاده میشود. در حال حاضر، فناوری ساخت فولاد کورتن در مجتمع فولاد مبارکه وجود دارد و این محصول متناسب با نیاز مشتریان تولید و به آنها تحویل داده شده است. هماکنون نیز نمونههای جدیدی از فولاد کورتن در این مجتمع تولید میشوند که جلوهای از تداوم مدیریت نوآوری در شرکت فولاد مبارکه است.

مطالب مرتبط

- یادداشت
- محصولات میانی فولاد خام
منابع انسانی به عنوان مهمترین سرمایههای هر سازمانی، نقش تعیینکنندهای در تحقق اهداف راهبردی و ارتقای بهرهوری ایفا میکنند. در واقع فناوری، تجهیزات و سرمایههای مالی تنها زمانی میتوانند بازدهی داشته باشند که با مهارت، دانش و انگیزه منابع انسانی تلفیق شوند. چالشهای پیچیده محیط کسبوکار، نیاز به انعطافپذیری و نوآوری مبتنی بر دانش و مهارت بر اهمیت این سرمایههای ارزشمند افزوده است. در این میان، شرکت ایدهپردازان صنعت فولاد با تدوین برنامههای آموزشی و تخصصی، فرصتهای مناسبی را برای افزایش توانمندیهای منابع انسانی همسو با ارتقای بهرهوری عملیاتی ایجاد میکند، به طوری که اهداف فردی با چشماندازهای کلان سازمان همسو و همراستا شوند. ترویج فرهنگ یادگیری و مشارکت فعال کارکنان و ایجاد محیط کاری انگیزهبخش از طریق ارائه خدمات عمومی، فنی و مهندسی، محور فعالیتهای این شرکت را تشکیل میدهند که نتیجه آن در ارتقای کارایی و اثربخشی منابع انسانی آشکار میشود.
۳۱ مرداد ۱۴۰۴
- یادداشت
- آهن اسفنجی, محصولات میانی فولاد خام
تحقق توسعه صنعتی و رشد اقتصادی پایدار نیازمند سرمایهگذاری هدفمند و افزایش بهرهوری عملیاتی در صنایع معدنی و فلزی است. در این میان، شرکت سرمایهگذاری صدرتامین با تمرکز بر پروژههای مولد و بهرهگیری از فرصتهای نوآورانه، منابع مالی خود را در جهت توسعه فعالیتهای ارزشآفرین و سودآور هدایت میکند؛ رویکردی که منجر به تغییر در پرتفوی سرمایهگذاریهای این شرکت شده است. تاصیکو با بهرهگیری از سبد سرمایه متنوع، توسعه زنجیرههای ارزش معدنی و بهکارگیری فناوریهای پیشرفته، ضمن افزایش بازده سرمایه، زمینه خلق ارزش پایدار برای سهامداران را فراهم میکند. این رویکرد علاوه بر تقویت جایگاه رقابتی، بسترهای تحقق رشد اقتصادی و توسعه پایدار بخش معدن و صنایع معدنی را ایجاد میکند.
۳۱ مرداد ۱۴۰۴
- یادداشت
- آلومینیوم
ایران یکی از کشورهای کمبارش جهان به شمار میآید که در سالهای اخیر متاثر از محدودیت منابع آبی و ازدیاد بیرویه تقاضا با سطوح بالایی از تنش آبی مواجه شده است. طبعا در چنین شرایطی، مدیریت مصرف، توسعه زیرساختها و استفاده از منابع آبی غیرمتعارف میتواند شرایط تامین و مصرف آب در کشور را بهبود ببخشد. این موضوع در مورد زنجیره فولاد با توجه به توزیع واحدهای تولیدی این صنعت در نقاط مختلف فلات مرکزی ایران از اهمیت دوچندانی برخوردار است. در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی گلگهر در قامت برند و بازیگر اساسی زنجیره فولاد کشور، به شکل جامع و همهجانبهای در راستای مدیریت مصرف منابع آبی و توسعه زیرساختهای آب در کشور حرکت کرده و سرمایهگذاریها و پروژههای متعددی را نیز به ثمر رسانده است.
۳۱ مرداد ۱۴۰۴
- یادداشت
- معدن
با توجه به تشدید خشکسالیها در کشور، مقوله تامین آب شیرین به یکی از موضوعات جدی در مسیر رشد و فعالیت واحدهای معدنی و صنعتی تبدیل شده است؛ موضوعی که آینده توسعه منطقهای و رشد اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار میدهد. در چنین شرایطی مدیریت مصرف آب صنایع و توسعه زیرساختهای تصفیه و بازچرخانی آب و فاضلاب با کاهش وابستگی به منابع آب شیرین، میتواند تا حدود بسیار زیادی از فشار جدی مصرف آب صنایع بکاهد و تضمین تداوم فعالیتهای معدنی و صنعتی باشد. در این میان، شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات با رویکردی آیندهنگر در تلاش برای مدیریت بهینه مصرف و تامین آب به عنوان یک راهبرد کلان برای توسعه متوازن و پایدار بخش معدن و صنایع معدنی است؛ موضوعی که نقش این هلدینگ سرمایهگذاری را در پیشرفت و توسعه این بخش پررنگتر و تاثیرگذارتر میکند. ورود عملی ومعادن به حوزه توسعه زیرساختهای آبی بیانگر تلاش استراتژیک این شرکت برای همسویی هرچه بیشتر بخش معدن و صنایع معدنی با الزامات توسعه پایدار و کاهش ریسکهای تولید به شمار میآید.
۳۱ مرداد ۱۴۰۴