صنعت نفت و گاز به عنوان مهمترین تامینکننده منابع انرژی و مواد اولیه صنعت، یکی از بنیانهای اساسی شکلگیری دنیای مدرن امروز محسوب میشود. در واقع در چند دهه گذشته، مصرف نفت و گاز ارتباط مستقیمی را با توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشورها و جهان داشته است. مصرف بیش از 30 درصد از نفت جهان توسط دو کشور ایالات متحده امریکا و چین نیز خود مهر تاییدی بر این مسئله است. با این حال، تداوم این رابطه مستقیم متاثر از تحولات جهانی مانند پیشرفتهای حوزه فناوری و حرکت بشر با تردیدهای بسیاری مواجه شده است و انتظار میرود که روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان کند شود یا حتی روندی معکوس به خود بگیرد. ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان به لحاظ بهرهمندی از ذخایر نفتوگاز تلقی میشود و اقتصاد و درآمدهای کشور در سالهای اخیر تا حد زیادی به این صنعت وابسته بوده است. با این حال، توسعه ناکافی زیرساختها به ویژه در حوزه گاز موجب شده است که این مزیت ارزشمند خود به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شود. تصویر «چراغ قوه قدیمی» روی جلد، سمبلی از ظرفیت و پتانسیل ناکافی زیرساختهای صنعت نفت و گاز برای تامین نیاز و روشنایی بخشیدن به اقتصاد ایران است. به نظر میرسد لازم است که در آیندهای نزدیک، «تجدید نظر» جدیتری در خطوط سیاستهای حوزه اقتصاد و انرژی و همچنین مسیر توسعه صنعت نفت و گاز انجام شود تا به این ترتیب زمینه لازم برای تعالی بخش صنعت کشور نیز که بخش عمدهای از آن متکی بر همین صنعت نفت و گاز شکل گرفته است، ایجاد شود.
ماهنامه شماره ۱۶۴ اخبارفلزات
صنعت نفت و گاز به عنوان مهمترین تامینکننده منابع انرژی و مواد اولیه صنعت، یکی از بنیانهای اساسی شکلگیری دنیای مدرن امروز محسوب میشود. در واقع در چند دهه گذشته، مصرف نفت و گاز ارتباط مستقیمی را با توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشورها و جهان داشته است. مصرف بیش از 30 درصد از نفت جهان توسط دو کشور ایالات متحده امریکا و چین نیز خود مهر تاییدی بر این مسئله است. با این حال، تداوم این رابطه مستقیم متاثر از تحولات جهانی مانند پیشرفتهای حوزه فناوری و حرکت بشر با تردیدهای بسیاری مواجه شده است و انتظار میرود که روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان کند شود یا حتی روندی معکوس به خود بگیرد. ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان به لحاظ بهرهمندی از ذخایر نفتوگاز تلقی میشود و اقتصاد و درآمدهای کشور در سالهای اخیر تا حد زیادی به این صنعت وابسته بوده است. با این حال، توسعه ناکافی زیرساختها به ویژه در حوزه گاز موجب شده است که این مزیت ارزشمند خود به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شود. تصویر «چراغ قوه قدیمی» روی جلد، سمبلی از ظرفیت و پتانسیل ناکافی زیرساختهای صنعت نفت و گاز برای تامین نیاز و روشنایی بخشیدن به اقتصاد ایران است. به نظر میرسد لازم است که در آیندهای نزدیک، «تجدید نظر» جدیتری در خطوط سیاستهای حوزه اقتصاد و انرژی و همچنین مسیر توسعه صنعت نفت و گاز انجام شود تا به این ترتیب زمینه لازم برای تعالی بخش صنعت کشور نیز که بخش عمدهای از آن متکی بر همین صنعت نفت و گاز شکل گرفته است، ایجاد شود.
نوع انتشار چاپی، الکترونیکی
نفت و گاز یکی از بنیانهای اساسی توسعه و رشد صنعتی جهان در طول چند دهه گذشته بودهاند و بخش عمدهای از سبد انرژی جهان را به خود اختصاص دادهاند، به طوری که مفهوم رشد اقتصادی کشورها با مصرف نفت و گاز آنها گره خورده است. با این حال، تداوم روند رشد مصرف نفت و گاز در جهان در سالهای آینده، متاثر از عواملی مانند سیاستهای کاهش انتشار کربن و استفاده از خودروهای الکتریکی با تردید مواجه شده است.
در نگاه ماه چشمانداز بازار نفت و گاز در این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
ثروتی به رنگ سیاه
رو به افول
سرچشمه انرژی
بازی جدید
شاهرگهای حیات
چشماندازی در حال تحول
پیشرانی پاکتر
ضامن ترقی
ریشههای توسعه
منبع حیات صنعت
آستانه هشدار
اینفوگرافیک: نگاهی به بزرگترین نقشآفرینان بازار جهانی نفت و گاز
زیربنای استراتژیک
استفاده از مزیتهای نسبی و طبیعی کشور و توسعه صنعت و تکمیل زنجیرههای ارزش، راهبردی کلیدی برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار و کاهش سهم نفت در اقتصاد کشور به شمار میآید. در این بین، حرکت به سمت ارزشآفرینی در صنایع معدنی و فلزی از طریق ارائه محصولات نهایی، با ارزش افزوده بالا و نوآورانه میتواند تاثیر بسزایی را در استفاده حداکثری از پتانسیلها و رشد درآمدها و سودآوری بنگاههای اقتصادی کشور باشد.
در پرونده ماه ارزشآفرینی این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
رویکرد کامیابی پایدار
نماد افتخارآفرینی
چرخه ارزشآفرینی فملی
بنیان نقشآفرینی
در مسیر صعود
دروازهای جدید، دستاوردی ارزشمند
گامهای بلند گلگهر
دستاوردی زرین، آیندهای درخشان
در مسیر رشدی مستمر
درگذرگاه تعالی
الگوی خلق ثروت
گامهایی استوار، مسیری پرچالش
در سالهای اخیر، توسعه ناکافی زیرساختهای کشور، به ویژه در حوزه تامین برق و گاز و تحمیل این ناترازی به بخش صنعت موجب شده است که عملکرد بسیاری از صنایع معدنی و فلزی به مدت قابل توجهی تحت تاثیر قطعی برق و گاز قرار بگیرد. در همین راستا، صنایع به منظور مقابله با چالش یاد شده، برنامههای تولید خود را به گونهای ساماندهی میکنند که کمترین آسیب را از قطعیهای برق و گاز متحمل شوند. همچنین طرحهای توسعه نیروگاهی متعددی توسط صنایع معدنی و فلزی کشور در دست احداث قرار گرفته است.
در گزارش ماه غلبه بر چالشهای زیرساختی این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
زیربنای رشد تولید
تجلی مفهوم توسعه
چالش بنیادین
مسیر توسعه فولادسازی در شرق ایران
الگوی بیبدیل سازماندهی
زیربنای تحقق چشماندازها
سهم بخش صنایع معدنی و فلزی در اقتصاد ایران در سالهای اخیر رشد قابل توجهی یافته است. با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند جایگاه فعلی این صنعت، کماکان فاصله قابل ملاحظهای را با پتانسیلهای واقعی کشور دارد و صنایع معدنی و فلزی کشور با حرکت در مسیر ارتقای ظرفیتها، تکمیل زنجیرههای ارزش و همسو شدن با دانش و فناوری روز جهان میتوانند به پیشران توسعه اقتصادی کشور تبدیل شوند.
در تحلیل ماه معدن، بورس و اقتصاد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
تحولی در مسیر تعالی
روی ریل ارزشآفرینی
زیرساخت هوشمند برای پایداری بیشتر
نگاهی همهجانبه
همگام با تحولات
عصر جدید در صنعت فولاد
مهندسی بهرهبرداری، پیشران تحول دیجیتال در صنعت فولاد
دستاوردی زرین
تلالوی نقشآفرینی
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای صنایع مصرفکننده, گزارشهای فلزات
- گزارشهای صنایع مصرفکننده, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای فلزات
- گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد

- تحلیل
- سنگآهن, معدن
در زنجیره فولاد کشور، چالشهای متعددی نظیر ناترازی انرژی، ضعف در توسعه زیرساختهای حملونقل و تامین پایدار مواد اولیه منجر به کاهش بهرهوری و افزایش آسیبها و عدمالنفع مالی و فنی شده است که تاثیرات منفی آن را میتوان در کاهش تولید محصولات زنجیره مشاهده کرد. شرکت صنعتی و معدنی اپال پارسیان سنگان نیز در سال ۱۴۰۳ با حدود ۱۶۰۰ ساعت توقف تولید در واحد گندلهسازی و ۳۰۰ ساعت توقف در واحد تولید کنسانتره به دلیل ناترازی انرژی روبهرو بوده و این عدم استفاده از ظرفیت تولید، موجب از دست رفتن ارزش افزوده قابل توجهی شده است. این شرکت به منظور مدیریت مصرف انرژی و آب و توسعه زیرساختها در پروژههای زیربنایی مختلفی سرمایهگذاری کرده است تا بتواند با بهینهسازی مصرف منابع، عملکرد خود را بهبود ببخشد.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا, زیرساخت
با گسترش بیسابقه فناوریهای هوشمند و حرکت به سوی دنیایی که در آن هوش مصنوعی نهتنها به رکن اساسی زیرساختهای مدرن بدل شده، بلکه در پیکره توسعه اقتصادی و تحول دیجیتال نیز رخنه کرده است، ضرورت تحلیل فرصتها و چالشهای این عرصه به شکلی بیچونوچرا برجسته میشود، چراکه همزمان با پیشرفتهای حیرتانگیز در بهرهوری سیستمها، ایجاد شبکههای هوشمند و یکپارچه، چالشهای نوینی همچون مدیریت دادههای کلان، ارتقای ایمنی سایبری در برابر تهدیدات پیچیده و مهار پیچیدگیهای فنی، معضلاتی گریزناپذیر را برای سرمایهگذاران و سیاستگذاران به بار آوردهاند. در سوی دیگر این معادله، رشد چشمگیر و پرشتاب بازار زیرساختهای هوش مصنوعی نمایان است که در سال ۲۰۲۳ به ارزش خیرهکننده ۳۸ میلیارد دلار رسید؛ پدیدهای که حکایت از عزم راسخ و تلاش بیوقفه دولتها، شرکتها و ارائهدهندگان خدمات ابری در جهت توسعه و بهرهبرداری از ظرفیتهای نوظهور دیجیتال دارد. این ظرفیتها در پرتو مشارکتهای استراتژیک و بهرهگیری از زیرساختهای پیشرفته، نهتنها به ارتقای رقابتپذیری در عرصه جهانی انجامیده است، بلکه چشماندازی روشن از آیندهای هوشمند، پیچیده و پرچالش را ترسیم کرده است که با مدیریت هوشمندانه و اتخاذ راهبردهای نوآورانه، میتواند به نقطه عطفی در تحول زیرساختهای مدرن بدل شود.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- صنایع الکترونیکی, صنایع خودروسازی, صنعت
در عصری که مرز میان فناوری و صنایع سنتی با سرعتی بیسابقه در حال محو شدن است، هوش مصنوعی نه در حاشیه، بلکه در بطن ساختار تولید، تصمیمگیری و نوآوری جای خوش کرده است؛ چنانکه در پیشرفتهای بینظیر در طراحی تراشههای نانومتری، شبیهسازی هوشمند فرمولاسیونهای دارویی جدید، سیستمهای پیشرفته در بهینهسازی تولیدات غذایی و پوشاک و خودروهای خودران که آینده حملونقل را متحول میسازند، رد پای الگوریتمهایی دیده میشود که نه فقط سرعت و دقت، بلکه قوه تخیل و قابلیت تطبیق را نیز به فرایندهای صنعتی تزریق کردهاند. بررسی چگونگی رسوخ هوش مصنوعی به تاروپود صنایع گوناگون، منظری جامع از اثر آن را در تحولات صنایعی چون خودروسازی، هوافضا، لوازم خانگی، صنایع دارویی و غذایی ترسیم میکند تا نشان دهد چگونه این فناوری با چهرههایی متفاوت و عملکردهایی بیشمار، در حال بازتعریف آینده تولید، مصرف و صنعت است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا
هوش مصنوعی همچون انقلابی فناورانه به گونهای بیسابقه الگوهای جریان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و سرمایهگذاری خطرپذیر را دستخوش دگرگونی کرده و با شکستن ساختارهای پیشین و ایجاد قطبهای نوظهور فناوری به ویژه در سیلیکونولی، پکن و پاریس، مسیر سرمایههای کلان را به سوی خود معطوف ساخته است. این روند، نهتنها قطبهای دیرینهای را با چالشی دشوار در جذب سرمایه مواجه کرده، بلکه با ایجاد همگرایی میان قدرتهای فناوری، سیستمهای نوآوری را به شیوهای نوین سازماندهی کرده است؛ جریانی که ضمن تسریع در رشد درآمدی استارتآپهای هوش مصنوعی و تمرکز سرمایهگذاریهای کلان در تعداد محدودی از شرکتها، به سبب رویکرد همسوی سرمایهگذاران و ورود شرکتهای بزرگ فناوری به این عرصه با چالشهای پایداری بلندمدت، مسائل اخلاقی، مصرف انرژی و ضرورت یافتن جایگاههای خاص در رقابت با بازیگران بزرگ نیز دستوپنجه نرم میکند. با این همه، مهاجرت بنیانگذاران استارتآپها به کانونهای اصلی سرمایهگذاری و تداوم رقابت میان شرکتهای پیشرو، همچنان بر پیچیدگیهای این مسیر افزوده و دولتها را به بازاندیشی در سیاستهای خود برای بهرهبرداری از فرصتهای سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی وا داشته است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴