همراه با ما آخرین مطالب یاد‌داشت‌های اقتصاد ایران را مطالعه کنید

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی

در باب «جایگاه اجتماعی صنعت» از چند حیث می¬توان سخن گفت (کما اینکه گفته‌اند و نوشته¬اند)، اما مهمترین موضوعی که شایسته است به آن پرداخته شود، رابطه و نسبتی است که میان جامعه و دیدگاه¬¬ اجتماع و حتی نسبتی که میان نظم سیاسی و حقوقی یک کشور با رشد صنعتی و اقتصادی آن برقرار است؛ نسبتی که می¬توان آن را مانند قانون «ظروف مرتبطه» در علم فیزیک بازنمایی کرد که بر اساس آن، درون دو ظرفی که از پایین به یکدیگر مرتبط‌اند، سطح مایع در هر دو ظرف ارتفاع یکسانی می¬گیرد. بر همین قیاس می¬توان گفت که جامعه و اقتصاد (نظم اجتماعی و رشد اقتصادی و صنعتی) ارتباطی بی‌واسطه داشته و تاثیری مستقیم بر یکدیگر می¬گذارند و مختصات هر یک، می¬تواند محتوای دیگری را دچار تغییر کند.

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی, حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات, زیرساخت, صنعت

ماهیت وجودی مناطق ویژه اقتصادی، تامین زیرساخت‌ها و فراهم آوردن بستر مناسب برای فعالیت صنایع و تعامل آن‌ها با اقتصاد جهانی و حضور در بازارهای بین‌المللی است. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس به عنوان اولین بستر شکل‌گرفته برای توسعه صنایعی نظیر فولاد و آلومینیوم در کشور، فرصت‌های مناسبی را برای افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و ارتقای سطح رقابت‌پذیری صنایع معدنی و فلزی ایجاد کرده است. از آنجایی که در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه در توسعه زیرساخت‌ها در اولویت قرار دارد و اقدامات متعددی نیز برای سهولت در قوانین و مقررات تجارت بین‌المللی و مطابق با سیاست‌های کلان کشور صورت گرفته است، می‌توان اذعان داشت که این منطقه ویژه اقتصادی در پیشرفت صنایع نقش کلیدی ایفا می‌کند و بستر مناسبی برای توسعه صنعتی فراگیر در کشور به شمار می‌آید.

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی, حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس در سال‌های اخیر با ایجاد بسترهای مناسب برای جذب سرمایه داخلی و خارجی و تمرکز بر سرمایه‌گذاری متناسب و هدفمند در توسعه زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و ... در صدد توسعه فراگیر و متناسب صنایع معدنی و فلزی بوده و با کاهش بروکراسی‌های اداری و انواع مشوق‌های سرمایه‌گذاری، پتانسیل‌ جذب سرمایه را افزایش داده است، به طوری که در حال حاضر این منطقه ویژه اقتصادی با دسترسی به انواع سیستم‌های حمل‌ونقل و زیرساخت‌های انرژی و انواع تاسیسات مرتبط با صنعت یکی از مهمترین قطب‌های توسعه صنایع معدنی و فلزی در کشور به شمار می‌آید و با توجه به طرح‌ها و پروژه‌های متنوع در دست احداث و بهره‌برداری، نقش به‌‎سزایی در تحقق چشم‌اندازهای رشد اقتصادی و توسعه صنعتی ایفا می‌کند.

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی, صنعت, مس

شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر مانند یک کشتی نجات برای اقتصاد کشور عمل کرده‌اند. این شرکت‌ها به نوعی با تبدیل تهدید‌ها به فرصتی برای شکوفایی، مسیری ایمن و پایدار را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده‌اند. بدیهی است که پیشبرد فعالیت صنایع استراتژیک کشور، از چه اهمیت بالایی برخوردار است و این تنها یکی از مسیرهایی است که شرکت‌های دانش‌بنیان در آن نقش‌آفرینی می‌کنند. شرکت دانش پرتو نقش جهان نیز از جمله فعالان استراتژیک اقتصاد دانش‌بنیان در کشور تلقی می‌شود که راهبرد خودکفایی و تامین تجهیزات مورد نیاز در صنایع استراتژیکی مانند فولاد و مس کشور را برای خود برگزیده است. گفتنی است که تولیدات شرکت دانش پرتو نقش جهان به‌واسطه بهره‌گیری از ظرفیت بالای واحدهای تحقیق و توسعه و نیز سیستم مدیریت یکپارچه در این شرکت، از کیفیت و جایگاه مهمی در حوزه خود برخوردارند، به طوری که صرفا با رقبای خارجی خود مقایسه می‌شوند.

• یاد‌داشت
• آهن اسفنجی, صنعت

ایران کشوری ثروتمند و برخوردار از مزیت‌های نسبی فراوانی مانند ذخایر معدنی، منابع نفت و گاز و شرایط جغرافیایی استراتژیک است، مزیت‌هایی که هر یک از آن‌ها می‌توانند به‌مثابه عامل محرکی برای توسعه صنعتی و افزایش رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی در بازارهای بین‌المللی باشند. با این حال، مشاهده می‌شود که فعالیت صنایع کشور تحت تاثیر ریسک‌های مهمی مانند تحریم‌ها و نیز محدودیت‌های مصرف برق و گاز قرار گرفته‌اند که عملا عرصه را برای فعالیت و ارزش‌آفرینی فعالان اقتصادی کشور تنگ می‌کند. برای مثال، مجتمع فولاد میانه به عنوان تنها تولیدکننده آهن‌اسفنجی در شمال غرب کشور، تنها در سال 1402 به خاطر محدودیت‌های مصرف گاز عملا دو ماه از تولید خود را از دست داد و در سال جاری نیز، از دو هفته گذشته محدودیت‌های مصرف برق، فعالیت این مجتمع را متوقف کرده‌اند. بدیهی است که این بحران در سطح کلان تاثیرات سوء قابل توجهی را بر اقتصاد ایران خواهد داشت و برون‌رفت از این مسئله، مستلزم وجود نگاهی فراگیر در میان سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کلان کشوری به موضوع توسعه است تا بتوان بستر مناسبی را برای فعالیت و ارزش‌آفرینی صنایع ایجاد کرد.

• یاد‌داشت
• صادرات

مناطق ویژه اقتصادی به عنوان بستری برای تعامل با اقتصاد جهانی و حضور در بازارهای هدف بین‌المللی شناخته می‌شوند و با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی فرصت مناسبی را برای رشد اقتصادی کشور فراهم می‌آورند. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌‎فارس یکی از بسترهای مهم رشد اقتصادی در کشور به شمار می‌آید که در سال‌های اخیر با ایجاد زیرساخت‎های مناسب زمینه توسعه صنایع مختلف و رشد صادرات را فراهم آورده، به طوری که در سال 1402 صادرات انواع محصولات صنعتی از این منطقه به بیش از 4 میلیون تن رسیده و ارزآوری بیش از یک میلیارد و 706 میلیون دلاری را به ارمغان آورده است. به نظر می‌رسد که با توجه به برنامه‌های توسعه زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و ... که منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس در دست اقدام قرار دارد، نقش این منطقه در صادرات غیرنفتی کشور به شکل قابل توجهی افزایش یابد و این منطقه در چشم‌انداز 1410 به بزرگترین منطقه صنعتی خاورميانه از لحاظ صنايع انرژی‌بر تبدیل شود.