همراه با ما آخرین مطالب ‌های اقتصاد جهان را مطالعه کنید

• تحلیل
• آسیا و اقیانوسیه, آفریقا, آمریکای شمالی و جنوبی, انرژی, چین, خاورمیانه

اکتشاف نفت در قرن نوزدهم، گسترش کاربردها و تقاضای آن و متعاقبا ظهور مناطق عمده تولیدکننده نفت از جمله کشورهای خاورمیانه، منجر به شکل‌گیری بازار گسترده‌ای برای عرضه نفت در سراسر جهان شد. در همین راستا، سازمان‌هایی از جمله اوپک که در اواسط قرن بیستم تشکیل شد، سطح تولید و قیمت نفت را کنترل می‌کرد و بازار جهانی نفت را بیشتر شکل می‌داد. رویدادهای ژئوپلیتیکی در دهه‌های 1970 و 1990 نوسانات قابل توجهی را در بازار جهانی نفت به وجود آورد. با این حال، پیشرفت‌های فناوری در تکنیک‌های استخراج منجر به افزایش تولید از منابع غیر سنتی از جمله نفت شیل شد و پویایی عرضه و تقاضا را برای این منبع به وجود آورد. البته باید در نظر داشت، نگرانی‌های فزاینده اخیر در مورد تغییرات آب‌وهوایی منجر به تغییر رویکرد به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر شده است که تسلط نفت در ترکیب انرژی جهانی را به چالش می‌کشد.

• تحلیل
• آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا

در روزگاری که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ابزاری استراتژیک برای بازطراحی زیرساخت‌های تولید، تقویت نوآوری فناورانه، گذار به انرژی‌های پاک و تعمیق پیوندهای ژئو‌اقتصادی تلقی می‌شود، سیاست‌گذاری برای جذب این نوع سرمایه، حوزه‌ای چند‌لایه و پیچیده را در بر می‌گیرد؛ حوزه‌ای که در آن، نه‌تنها اعطای بسته‌های حمایتی سرنوشت‌سازند، بلکه جزئیاتی چون سیاست‌های تشویقی، شفافیت حقوقی و پیوند دولت با ناامنی‌های ژئوپلیتیکی نیز آینده‌ساز خواهند بود. در این حوزه سرنوشت‌ساز، سیاست‌گذاران در برخی کشورها چون آمریکا، چین و هند و کشورهای عضو اتحادیه اروپا با طراحی راهبردهایی کلان و قابل‌توجه از سیاست‌های صنعتی، مالی و نهادی، توانسته‌اند افزون بر جذب سرمایه‌های مستقیم خارجی، آن را در مسیر ارتقای قدرت ملی و بازسازی ظرفیت‌های بنیادین خود به کار گیرند؛ در حالی‌ که بسیاری از کشورهای کمتر توسعه‌یافته، با وجود نیاز مبرم به سرمایه و انتقال فناوری، همچنان در تله محدودیت‌های قانونی، سیاست‌های ناپایدار و واهمه‌های امنیتی گرفتار مانده‌اند.

• تحلیل
• اتحادیه اروپا

حرکت بخش صنعت به مواد خام و تجهیزات مختلفی نیاز دارد که تامین نشدن هر یک از آن‌ها باعث اختلال در چرخه فعالیت صنایع خواهد شد. تقریبا هیچ کشوری وجود ندارد که در تامین تمام مواد خام و همچنین دانش فنی تولید محصولات صنعتی به طور همزمان خودکفا باشد. از طرف دیگر، کشورها در بسیاری از موارد به رغم برخورداری از توان بالای تولید محصولات مختلف، گزینه واردات را برای تامین مایحتاج داخلی خود انتخاب می‌کنند و از این طریق، به حاشیه سود بالاتری نیز دست می‌یابند. همچنین واردات بسیاری از محصولات، علاوه بر تامین آن‌ها با هزینه کمتر و سود بیشتر، معادل وارد شدن فلزات مصرفی مختلف به کشورهای مقصد است. از این رو، به نظر می‌رسد که باید نگاه متفاوت‌تری به مقوله واردات داشت و در انتخاب میان دو راهی تولید داخل یا واردات، جنبه‌های مختلفی را مورد ارزیابی قرار داد. باید توجه داشت، واردات کالا توسط هر کشوری موجب می‌شود که مقدار قابل توجهی از فلزات اساسی در قالب محصولات ساخته‌شده و دارای ارزش افزوده به صورت مستقیم وارد آن شوند. در این گزارش، این موضوع در مورد کشور آلمان مورد بررسی قرار گرفته است.

• تحلیل
• آسیا و اقیانوسیه, آفریقا, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا

با وقوع انقلاب صنعتی، رشد اقتصادی جهان بر مبنای اقتصادی خطی شکل گرفت و ساختار یافت، مسیری که ابتدا از استخراج منابع طبیعی شروع و سپس به فرآوری کالا به صورت انبوه با تولید پسماند ختم می‌شود. اولویت صنایع تولیدی در این جریان، افزایش تولید و سودآوری است که عموما بدون توجه به محدود بودن منابع طبیعی، انباشته شدن ضایعات و تغییرات آب و هوایی صورت می‌پذیرد. عامل اصلی ناپایدار بودن این روند در اقتصاد به دلیل تامین مواد اولیه از منابع طبیعی است که اگر چاره‌ای برای تامین مواد اولیه اندیشیده نشود، تا پنجاه سال آینده علاوه‌ بر خاتمه منابع طبیعی، زندگی بر‌روی کره زمین نیز دشوار خواهد شد. با توجه به آسیب‌های این سیستم، جوامع رفته‌رفته به فکر راهی برای احیای اقتصاد افتادند که منجر به ‌شکل‌گیری اقتصاد چرخشی شد.

• تحلیل
• آسیا و اقیانوسیه, آفریقا, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا, انرژی, چین, خاورمیانه

نفت و گاز به عنوان مرسوم‌ترین حامل‌های انرژی جهان، به طرق مختلف اقتصاد تقریبا تمامی کشورها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. طبق مطالعات و برآوردهای صورت‌گرفته، در شرایط رونق بازار جهانی نفت، کشورهایی که واردکننده نفت محسوب می‌شوند به طور متوسط با فشار هزینه در مصرف و سرمایه‌گذاری به عنوان ارکان تولید ناخالص داخلی مواجه می‌شوند که البته شدت این افزایش هزینه تا حد زیادی به بهره‌وری مصرف و جایگاه نفت در ساختار تولیدی بنگاه‌های اقتصادی آن کشورها بستگی دارد. در مقابل، کشورهای صادرکننده نفت، در شرایط رونق بازار جهانی این کامودیتی حیاتی، عموما از محل افزایش ارزش پول ملی و مخارج دولتی سطوح بالاتری از نرخ رشد اقتصادی را تجربه می‌کنند. با این حال، آمارها نشان می‌دهند که طی تقریبا 3 دهه گذشته، نقش نفت و گاز در اقتصاد جهانی کم‌رنگ‌تر شده است که از جمله دلایل آن می‌توان به بهبود بهره‌وری انرژی در بخش‌های مصرفی و تولیدی و همچنین توجه بیشتر به بخش خدمات در مقایسه با بخش صنعت اشاره کرد.

• تحلیل
• آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا, چین, خاورمیانه

در حال حاضر، حجم اقتصاد جهان به بیش از 100 تریلیون دلار می‌رسد و برآورد می‌شود در افق زمانی 2050، این رقم رشد 117 درصدی را تجربه کند. بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد در 3 دهه آتی، آسیا و آمریکای لاتین در مقایسه با مناطق توسعه‌یافته و پیشرفته جهان به طور متوسط رشد اقتصادی سالانه بالاتری را تجربه خواهند کرد. انتظار می‌رود در افق زمانی 2075، چین، هندوستان و ایالات متحده آمریکا به ترتیب با ارزش تولید ناخالص داخلی حقیقی 57 تریلیون دلار، 52 تریلیون و 500 میلیارد دلار و 51 تریلیون و 500 میلیارد دلار بزرگترین اقتصادهای جهان باشند. رشد اقتصادی هندوستان تا افق زمانی یادشده، قابل توجه است، چرا که کمتر کشوری را می‌توان یافت که علی‌رغم سهم 3.5 درصدی از اقتصاد جهان، بتواند در کمتر از 3 دهه، تقریبا به 6 برابر افزایش پیدا کند.