همراه با ما آخرین مطالب های اقتصاد ایران را مطالعه کنید
اقتصاد ایران
- یادداشت
- صادرات, محصولات میانی فولاد خام
سالهاست که موضوع توسعه صنعت فولاد به عنوان کلید تحقق رشد اقتصادی و رهایی اقتصاد ایران از وابستگی به نفت مطرح شده است. در نتیجه این رویکرد، امروز ایران در میان تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان قرار دارد و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی و صادرات غیرنفتی کشور به این صنعت وابسته است. در این بین شرکت فولاد خوزستان، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان صنعت فولاد کشور قلمداد میشود که امروز توانسته است زنجیره کامل فولاد را، از معدن تا شمش فولاد محقق سازد. این شرکت در طول سالهای اخیر همواره سعی داشته است که با غلبه بر موانع تولید و عبور از تحریمها در مسیر رشد تولید و توسعه ظرفیتهای خود گام بردارد. با روندی که این شرکت در سالهای اخیر اتخاذ کرده است، انتظار میرود چشمانداز خود را مبنی بر تولید ۱۳.۶ میلیون تن محصول عملی کند و به پیشران توسعه در صنعت فولاد تبدیل شود.

- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی
علیرغم اهمیت و جایگاه سرمایهگذاری خارجی در توسعه اقتصادی، ایران در طول دو دهه گذشته چندان مورد توجه سرمایهگذاران خارجی نبوده است. در واقع در حالی که با توجه به پتانسیلهای معدنی و نفتی اقتصادی ایران و همچنین دسترسی به بازارهای بزرگ و بکر، انتظار میرود ایران از فرصتهای ارزشمندی در زمینه جذب سرمایهگذاریهای خارجی برخوردار باشد، این موضوع در سالهای اخیر روند مناسبی را طی نکرده است. این در حالی است که به منظور دستیابی به رشد اقتصادی سالانه 8 درصد در برنامه هفتم توسعه، اقتصاد ایران سالانه حداقل به 70 میلیارد دلار سرمایه خارجی نیاز دارد. اقتصاد ایران با چالشهای متعددی دستوپنجه نرم میکند که زمینه شکلگیری چنین شکاف عمیقی میان ظرفیتهای کشور در جذب سرمایههای خارجی با مقدار واقعی ورود سرمایه به ایران را فراهم آوردهاند که از جمله مهمترین آنها میتوان به نااطمینانیهای اقتصادی متاثر از تحریمها و چالشهای زیرساختی اشاره کرد.
۳۰ خرداد ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, صنعت, معدن
زنجیره ارزش محصولات معدنی (از اکتشاف تا تولید محصولات نهایی) در اقتصاد ایران از جایگاه برجستهای برخوردار است تا جایی که برخی از کارشناسان معتقدند بخش معدن و صنایع معدنی در ایران این ظرفیت را دارد که بتواند از جایگاه بخش نفت در اقتصاد پیشی بگیرد. این موضوع سبب شده است تا معدنکاری و تمامی فعالیتهای مرتبط با آن آماج تحریمهای اقتصادی (از ممنوعیت واردات ماشینآلات و تجهیزات روز دنیا و همچنین دانش فنی به داخل کشور تا محدودسازی صادرات محصولات معدنی) قرار گیرد. بررسیها حکایت از آن دارد که تحریمهای اقتصادی علیه ایران ضمن آن که روند توسعه بخش معدن و صنایع پاییندستی آن را به شدت کند ساخته، زمینه خارج شدن از اولویتهای سرمایهگذاران داخلی و خارجی حتی در سالهای پساتحریم را نیز فراهم آورده است.
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
- یادداشت
- آهن اسفنجی, صنعت
ایران کشوری ثروتمند و برخوردار از مزیتهای نسبی فراوانی مانند ذخایر معدنی، منابع نفت و گاز و شرایط جغرافیایی استراتژیک است، مزیتهایی که هر یک از آنها میتوانند بهمثابه عامل محرکی برای توسعه صنعتی و افزایش رقابتپذیری بنگاههای اقتصادی در بازارهای بینالمللی باشند. با این حال، مشاهده میشود که فعالیت صنایع کشور تحت تاثیر ریسکهای مهمی مانند تحریمها و نیز محدودیتهای مصرف برق و گاز قرار گرفتهاند که عملا عرصه را برای فعالیت و ارزشآفرینی فعالان اقتصادی کشور تنگ میکند. برای مثال، مجتمع فولاد میانه به عنوان تنها تولیدکننده آهناسفنجی در شمال غرب کشور، تنها در سال 1402 به خاطر محدودیتهای مصرف گاز عملا دو ماه از تولید خود را از دست داد و در سال جاری نیز، از دو هفته گذشته محدودیتهای مصرف برق، فعالیت این مجتمع را متوقف کردهاند. بدیهی است که این بحران در سطح کلان تاثیرات سوء قابل توجهی را بر اقتصاد ایران خواهد داشت و برونرفت از این مسئله، مستلزم وجود نگاهی فراگیر در میان سیاستگذاران و برنامهریزان کلان کشوری به موضوع توسعه است تا بتوان بستر مناسبی را برای فعالیت و ارزشآفرینی صنایع ایجاد کرد.
۳۰ تیر ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, محصولات فولادی, محصولات میانی فولاد خام
صنعت فولاد با هدف رشد اقتصادی و همچنین قطع وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی توسعه یافت، به طوری که رشد صادرات فولاد در شرایط تحریمهای اقتصادی، مهمترین منبع درآمدهای ارزی کشور پس از نفت بود. با این حال، این صنعت در سالهای اخیر با موانع مختلفی در رشد تولید و توسعه صادرات مواجه شده است که از جمله آنها میتوان به چالش تامین پایدار انرژی، سیاستهای تعیین نرخ ارز دولتی، دستورالعملهای افزایش تعرفه صادراتی و اجبار و الزام تولیدکنندگان به تمرکز بر تامین بازار داخلی اشاره کرد. کاهش 24 درصدی حجم صادرات فولاد و افت 5.4 درصدی تولید آن در ماههای اخیر از ناکارآمدی سیاستهای فعلی کشور حکایت دارد. بنابراین تغییر در سیاستهای کلان کشور و برنامهریزی برای رفع موانع تولید و صادرات باید در اولویت قرار بگیرد تا صنعت فولاد به جایگاه واقعی خود در اقتصاد کشور بازگردد.
۳۰ شهریور ۱۴۰۳
- تحلیل
- آهن اسفنجی, تولید، هزینه و درآمد ملی, محصولات میانی فولاد خام
یکی از محورهای تشدید تحریمهای اقتصادی علیه کشور، ایجاد محدودیت برای دسترسی به تکنولوژیهای تولید در بخش صنعت به خصوص صنعت فولاد بود. بر همین اساس، شرکت مهندسی معادن و فلزات MME با تکیه بر راهبردهای بومیسازی، در جهت شکلدهی به توسعهای فراگیر در صنعت فولاد گام برداشته است. این شرکت که پیش از این توانسته بود تولید آهناسفنجی با استفاده از تکنولوژی ایرانی پرد (PERED) را بومیسازی کند، موفق شد تکنولوژی تولید فولاد را در فهرست دستاوردها و توانمندیهای خود به ثبت برساند. تولید تختال در واحد فولادسازی مجتمع فولاد سفیددشت، اولین فولاد تولیدشده بر اساس تکنولوژی کاملا ایرانی در کشور به شمار میآید، که توسط این شرکت به بهرهبرداری رسیده است. با توجه به پروژههای در دست اقدام شرکت MMEدر زنجیره فولاد، انتظار میرود که این شرکت با تکیه بر دانش و تخصص داخلی، بتواند توسعهای به وسعت ایران را رقم بزند.
۳۰ تیر ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, صنایع ماشینآلات صنعتی، معدنی، ساختمانی و کشاورزی
ماشینآلات و تجهیزات صنعتی و تجهیزات برقی یکی از ملزومات توسعه صنایع و رشد اقتصادی محسوب میشوند. پیشرفت تکنولوژی و توسعه فناوری تحولات شگرفی را در تولیدات این صنعت پدید آورده و موجب کارآمدی نیروی کار و افزایش بهرهوری تولید شده است. به همین دلیل، تقاضا برای محصولات این صنعت به طور فزایندهای در حال افزایش است. با این حال، امروز صنعت تولید تجهیزات یادشده در کشور، به سبب دسترسی نداشتن به فناوریهای روز، با چالشهای متعددی مواجه است که مسیر توسعه ان را دشوار میسازد. با این حال، با توجه به چشمانداز توسعه صنعتی کشور و تقاضا برای ماشینآلات صنعتی و تجهیزات برقی، به نظر میرسد که لازم است رویکرد جدیدی در خصوص ارتقای توان داخلی برای تولید ماشینآلات صنعتی در کشور اتخاذ شود.
۲۹ اسفند ۱۴۰۰