همراه با ما آخرین مطالب تحلیل‌های تولید، هزینه و درآمد ملی را مطالعه کنید
تولید، هزینه و درآمد ملی
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, محصولات فولادی, محصولات میانی فولاد خام
صنعت فولاد با هدف رشد اقتصادی و همچنین قطع وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی توسعه یافت، به طوری که رشد صادرات فولاد در شرایط تحریم‌های اقتصادی، مهمترین منبع درآمدهای ارزی کشور پس از نفت بود. با این حال، این صنعت در سال‌های اخیر با موانع مختلفی در رشد تولید و توسعه صادرات مواجه شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به چالش تامین پایدار انرژی، سیاستهای تعیین نرخ ارز دولتی، دستورالعمل‌های افزایش تعرفه صادراتی و اجبار و الزام تولیدکنندگان به تمرکز بر تامین بازار داخلی اشاره کرد. کاهش ۲۴ درصدی حجم صادرات فولاد و افت ۵.۴ درصدی تولید آن در ماه‌های اخیر از ناکارآمدی سیاستهای فعلی کشور حکایت دارد. بنابراین تغییر در سیاستهای کلان کشور و برنامه‌ریزی برای رفع موانع تولید و صادرات باید در اولویت قرار بگیرد تا صنعت فولاد به جایگاه واقعی خود در اقتصاد کشور بازگردد.
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, صنایع خودروسازی
صنعت خودروسازی به دلیل آن که با طیف گسترده‌ای از صنایع دیگر در تعامل است، به عنوان صنعتی پیشران و محرک اقتصادی محسوب می‌شود. از این رو، بسیاری از کشورها اقدام به توسعه صنعت خودروسازی (حتی با عمق داخلی‌سازی بسیار پایین) کرده‌اند تا بتوانند از مزیت‌ها و فرصت‌هایی که این صنعت در اختیار اقتصاد می‌گذارد، حداکثر بهره را ببرند. تقریبا 7 دهه‌ای از پایه‌گذاری صنعت خودروسازی در ایران می‌گذرد، با این حال وضعیت این صنعت در ایران چندان مطلوب نیست، به گونه‌ای که صنعت خودروسازی کشور (به ویژه به لحاظ کیفی) دُچار عقب‌ماندگی شده و زیان انباشته آن در سال‌های اخیر به حدود 1600 هزار میلیارد ریال رسیده است. اعتقاد بر این است که طیفی از عوامل باعث بروز چنین شرایطی در صنعت خودروسازی کشور شده است و چنانچه برای گذر از چالش‌ها و معضلات موجود در صنعت خودروسازی ایران اقدامی نشود، با توجه به جایگاهی که این صنعت (با احتساب تمامی فعالیت‌های مرتبط در طول زنجیره تامین) از اقتصاد ایران دارد، بدون تردید در سال‌های پیش‌رو صنعت خودروسازی به یکی از موانع اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشور تبدیل خواهد شد.
۳۰ شهریور ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, صادرات, واردات
ریسک‌های ژئوپلیتیکی یکی از مهمترین عارضه‌های اقتصادی جهان به حساب می‌آیند که در طول تاریخ بارها شاخص‌های اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد‌ه‌اند. اقتصاد ایران به دلیل وابستگی نسبتا بالا به واردات و همچنین صادرات‌محوری در میان برخی از صنایع خود، در شرایط وقوع تنش‌های ژئوپلیتیکی واکنش‌های نسبتا شدیدی از خود نشان می‌دهد. به عنوان نمونه می‌توان به دوران انقلاب و جنگ تحمیلی اشاره کرد که سبب شد تا حجم فعالیت‌های اقتصادی کشور به نصف کاهش یابد. جنگ روسیه با اوکراین، با این که خسارت‌های سنگینی بر بسیاری از اقتصادهای جهان به خصوص کشورهای توسعه‌یافته وارد آورد، اما برای اقتصاد ایران خالی از لطف نبود چرا که زمینه‌ای را برای افزایش درآمدهای نفتی فراهم آورد. اقتصاد ایران در برهه جنگ حماس و رژیم صهیونیستی نیز (هر چند متغیرهای اقتصاد جهانی به این تنش واکنشی نشان ندادند) واکنش‌های غیر منتظره اما کاملا مقطعی و کوتاه‌مدت از خود نشان داد.
۳۰ مرداد ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی
هیدروژن کاربردهای گسترده‌ای در بخش صنعت دارد. در حال حاضر صنایع مرتبط با محصولات پلیمری، بزرگترین بازارهای مصرف هیدروژن را تشکیل می‌دهند. در ایران فرایند تولید آمونیاک بزرگترین مصرف‌کننده هیدروژن است به طوری که برآورد می‌شود از بیش از 200 هزار تن مصرف هیدروژن در صنایع مختلف کشور تقریبا 86 هزار تن آن به تولید آمونیاک اختصاص داشته باشد. صنایع پالایشگاهی و متانول نیز به ترتیب سهم 29 درصدی و 14 درصدی از مصرف هیدروژن در ایران داشته‌اند. با توجه به روندهای جهانی مبنی بر رشد صنایع پلیمری و نقش ایران در صنایع پتروشیمی جهان و زنجیره تامین محصولات این صنایع و همچنین گسترش استفاده از هیدروژن به عنوان یک حامل انرژی پاک در راستای کربن‌زدایی از صنایع، انتظار می‌رود تا بازار هیدروژن در ایران تا سال 2034 رشد 33 درصدی را تجربه کند و به حدود 280 هزار تن برسد.
۳۰ تیر ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی
شکل‌گیری روند گذار انرژی در مقیاس جهانی، بازار بسیاری از منابع و حامل‌های انرژی را دستخوش تغییر قرار داده و منجر به افت تقاضا برای منابع و حامل‌های انرژی آلاینده و در طرف مقابل، افزایش تقاضا برای انرژی‌های پاک شده است. این موضوع برای ایران از طرفی به عنوان تهدید و از طرفی به دلیل برخورداری از پتانسیل‌های لازم برای تولید هیدروژن به عنوان فرصتی کم‌نظیر تلقی می‌شود. با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهند که تا کنون اقدام جدی‌ای برای پایه‌گذاری و توسعه صنعت هیدروژن در ایران صورت نگرفته است و تولید سالانه هیدروژن در کشور به هیدروژن تولیدشده به عنوان محصول جانبی صنایع پتروشیمی محدود می‌شود که از جمله مهمترین دلایل آن می‌توان به بالا بودن هزینه تولید هیدروژن در کشور تحت تاثیر تحریم‌های اقتصادی اشاره کرد.
۳۰ تیر ۱۴۰۳
- تحلیل
- آهن اسفنجی, تولید، هزینه و درآمد ملی, محصولات میانی فولاد خام
یکی از محورهای تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه کشور، ایجاد محدودیت برای دسترسی به تکنولوژی‌های تولید در بخش صنعت به خصوص صنعت فولاد بود. بر همین اساس، شرکت مهندسی معادن و فلزات MME با تکیه بر راهبردهای بومی‌سازی، در جهت شکل‌دهی به توسعه‌ای فراگیر در صنعت فولاد گام برداشته است. این شرکت که پیش از این توانسته بود تولید آهن‌اسفنجی با استفاده از تکنولوژی ایرانی پرد (PERED) را بومی‌سازی کند، موفق شد تکنولوژی تولید فولاد را در فهرست دستاوردها و توانمندی‌های خود به ثبت برساند. تولید تختال در واحد فولادسازی مجتمع فولاد سفیددشت، اولین فولاد تولیدشده بر اساس تکنولوژی کاملا ایرانی در کشور به شمار می‌آید، که توسط این شرکت به بهره‌برداری رسیده است. با توجه به پروژه‌های در دست اقدام شرکت MMEدر زنجیره فولاد، انتظار می‌رود که این شرکت با تکیه بر دانش و تخصص داخلی، بتواند توسعه‌ای به وسعت ایران را رقم بزند.
۳۰ تیر ۱۴۰۳
- تحلیل
- تولید، هزینه و درآمد ملی, صنعت
منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس یکی از مهمترین بسترهای رشد اقتصادی در کشور به شمار می‌آید و از آنجایی که در این منطقه زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه، رشد تولید و صادرات وجود دارد، یکی از مهمترین قطب‌های تمرکز زنجیره‌های ارزش صنایع معدنی و فلزی، نفت و پتروشیمی محسوب می‌شود. در واقع آنچه منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس را نسبت به سایر مناطق ویژه متمایز می‌کند، هدف‌گذاری‌های همه‌جانبه برای توسعه و تنوع بالای شرکت‌های فعال در این موقعیت جغرافیایی ممتاز است. متمرکز شدن زنجیره‌های ارزش در این منطقه از جنبه‌های مختلفی مانند ارتباط موثر میان فعالان صنعت، دسترسی آسان به نهاده‌های تولید و مدیریت بهینه هزینه‌ها اهمیت دارد و جذابیت سرمایه‌گذاری در این منطقه ویژه را افزایش می‌دهد.
۳۰ تیر ۱۴۰۳