بهروز رادفر

• یاد‌داشت
• آهن اسفنجی, صنعت

ایران کشوری ثروتمند و برخوردار از مزیت‌های نسبی فراوانی مانند ذخایر معدنی، منابع نفت و گاز و شرایط جغرافیایی استراتژیک است، مزیت‌هایی که هر یک از آن‌ها می‌توانند به‌مثابه عامل محرکی برای توسعه صنعتی و افزایش رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی در بازارهای بین‌المللی باشند. با این حال، مشاهده می‌شود که فعالیت صنایع کشور تحت تاثیر ریسک‌های مهمی مانند تحریم‌ها و نیز محدودیت‌های مصرف برق و گاز قرار گرفته‌اند که عملا عرصه را برای فعالیت و ارزش‌آفرینی فعالان اقتصادی کشور تنگ می‌کند. برای مثال، مجتمع فولاد میانه به عنوان تنها تولیدکننده آهن‌اسفنجی در شمال غرب کشور، تنها در سال ۱۴۰۲ به خاطر محدودیت‌های مصرف گاز عملا دو ماه از تولید خود را از دست داد و در سال جاری نیز، از دو هفته گذشته محدودیت‌های مصرف برق، فعالیت این مجتمع را متوقف کرده‌اند. بدیهی است که این بحران در سطح کلان تاثیرات سوء قابل توجهی را بر اقتصاد ایران خواهد داشت و برون‌رفت از این مسئله، مستلزم وجود نگاهی فراگیر در میان سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کلان کشوری به موضوع توسعه است تا بتوان بستر مناسبی را برای فعالیت و ارزش‌آفرینی صنایع ایجاد کرد.

• یاد‌داشت
• آهن اسفنجی, صنعت

صنایع زنجیره فولاد کشور در حال حاضر، با چالش‌های مهمی نظیر محدودیت‌های مصرف برق و گاز و تحریم‌ها در مسیر توسعه و فعالیت خود مواجه هستند. با این حال در ماه‌های اخیر موضوع تولید فولاد سبز در فضای اقتصادی کشور به شکل پررنگی مطرح شده است ؛ موضوعی که خود موانع و هزینه‌های جدیدی را برای صنایع فولادی کشور ایجاد می‌کند و از طرفی با توجه به شرایط فعلی زنجیره فولاد و چالش‌های پرتعداد فعالیت این صنعت چندان کارشناسانه و عملی به نظر نمی‌رسد و از طرف دیگر هم اساسا تاثیر زیادی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای کشور نخواهد داشت. چالش اساسی در کشور که مرتفع ساختن آن، هم تا حد زیادی التهاب انتشار گازهای آلاینده در کشور را تسکین می‌دهد و هم فرایندهای زنجیره تامین فولاد و حرکت به سوی کاهش آلایندگی را تسهیل می‌کند، رفع تحریم‌ها و تسهیل دسترسی به فناوری‌های جدید و همچنین افزایش ظرفیت‌های تولید گاز طبیعی و نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور است که این امر مستلزم ارائه مشوق‌هایی از سوی دولت برای افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی است.

• یاد‌داشت
• آهن اسفنجی

ماهیت زیربنایی صنعت فولاد سبب شده است که ابعاد تاثیرگذاری آن، طیف وسیعی از صنایع و فعالیت‌های اقتصادی را در بر بگیرد. بهره‌مندی ایران از ذخایر انرژی و سنگ‌آهن نیز موجب شده است که کشور از پتانسیل بالایی برای توسعه صنعت فولاد برخوردار باشد. اما حلقه گمشده‌ای که در این میان وجود دارد، رویکردی جامع و فراگیر برای بهره‌گیری حداکثری از این مزیت‌ها و ظرفیت‌های موجود است. چنین رویکردی در نهایت نه تنها توسعه صنعت فولاد کشور و تحقق چشم‌اندازهای آن را در پی خواهد داشت، بلکه رقابت‌پذیری این صنعت در سطح بین‌المللی را نیز ارتقا خواهد داد. مجتمع فولاد میانه نیز به طور ویژه‌ای در برنامه‌های خود به بحث توسعه توجه داشته است و در پی آن است تا این شرکت از تولیدکننده محصول میانی زنجیره فولاد (آهن‌اسفنجی) به تولید‌کننده محصولات نهایی (شمش فولادی) تبدیل شود و گام بلندی در جهت تکمیل زنجیره ارزش فولاد بردارد.