محمدرضا پیرحسینلو

• یاد‌داشت
• انرژی, زیرساخت, صنعت

هدایت سرمایه به سمت توسعه کلان و رشد اقتصادی کشور مستلزم برخورداری از زیرساخت‌ها و بسترهای مناسب است. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس یکی از پدیده‌های نوین در توسعه صنعتی کشور به شمار می‌آید که در سال‌های اخیر با تسهیل فرایند جذب سرمایه داخلی و خارجی و سرازیر کردن آن‌ها در بخش‌ها و زیرساخت‌های مرتبط با فعالیت‌های صنعتی و تولیدی نقش به‌سزایی در توسعه صنایع کشور ایفا کرده است. در این راستا می‌توان به جذب سرمایه ۱۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری در سال ۱۴۰۳ و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد که عملکرد موفق این منطقه را در این خصوص به تصویر می‌کشد. رویکردهای همه‎جانبه برای جذب سرمایه، ایجاد زیرساخت‌های مختلف از جمله زیرساخت‌های تحول دیجیتال و سیاست‌گذاری‌های رفع چالش‌های تولید مانند سهولت در امور مالیاتی و گمرکی عواملی هستند که می‌توانند منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس را به یکی از کلیدی‌ترین قطب‌های صنایع معدنی و فلزی کشور تبدیل کنند.

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی, حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات, زیرساخت, صنعت

ماهیت وجودی مناطق ویژه اقتصادی، تامین زیرساخت‌ها و فراهم آوردن بستر مناسب برای فعالیت صنایع و تعامل آن‌ها با اقتصاد جهانی و حضور در بازارهای بین‌المللی است. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس به عنوان اولین بستر شکل‌گرفته برای توسعه صنایعی نظیر فولاد و آلومینیوم در کشور، فرصت‌های مناسبی را برای افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و ارتقای سطح رقابت‌پذیری صنایع معدنی و فلزی ایجاد کرده است. از آنجایی که در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه در توسعه زیرساخت‌ها در اولویت قرار دارد و اقدامات متعددی نیز برای سهولت در قوانین و مقررات تجارت بین‌المللی و مطابق با سیاست‌های کلان کشور صورت گرفته است، می‌توان اذعان داشت که این منطقه ویژه اقتصادی در پیشرفت صنایع نقش کلیدی ایفا می‌کند و بستر مناسبی برای توسعه صنعتی فراگیر در کشور به شمار می‌آید.

• یاد‌داشت
• تولید، هزینه و درآمد ملی, حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس در سال‌های اخیر با ایجاد بسترهای مناسب برای جذب سرمایه داخلی و خارجی و تمرکز بر سرمایه‌گذاری متناسب و هدفمند در توسعه زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و ... در صدد توسعه فراگیر و متناسب صنایع معدنی و فلزی بوده و با کاهش بروکراسی‌های اداری و انواع مشوق‌های سرمایه‌گذاری، پتانسیل‌ جذب سرمایه را افزایش داده است، به طوری که در حال حاضر این منطقه ویژه اقتصادی با دسترسی به انواع سیستم‌های حمل‌ونقل و زیرساخت‌های انرژی و انواع تاسیسات مرتبط با صنعت یکی از مهمترین قطب‌های توسعه صنایع معدنی و فلزی در کشور به شمار می‌آید و با توجه به طرح‌ها و پروژه‌های متنوع در دست احداث و بهره‌برداری، نقش به‌‎سزایی در تحقق چشم‌اندازهای رشد اقتصادی و توسعه صنعتی ایفا می‌کند.

• تحلیل
• تولید، هزینه و درآمد ملی, صنعت

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس یکی از مهمترین بسترهای رشد اقتصادی در کشور به شمار می‌آید و از آنجایی که در این منطقه زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه، رشد تولید و صادرات وجود دارد، یکی از مهمترین قطب‌های تمرکز زنجیره‌های ارزش صنایع معدنی و فلزی، نفت و پتروشیمی محسوب می‌شود. در واقع آنچه منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس را نسبت به سایر مناطق ویژه متمایز می‌کند، هدف‌گذاری‌های همه‌جانبه برای توسعه و تنوع بالای شرکت‌های فعال در این موقعیت جغرافیایی ممتاز است. متمرکز شدن زنجیره‌های ارزش در این منطقه از جنبه‌های مختلفی مانند ارتباط موثر میان فعالان صنعت، دسترسی آسان به نهاده‌های تولید و مدیریت بهینه هزینه‌ها اهمیت دارد و جذابیت سرمایه‌گذاری در این منطقه ویژه را افزایش می‌دهد.

• یاد‌داشت
• صادرات

مناطق ویژه اقتصادی به عنوان بستری برای تعامل با اقتصاد جهانی و حضور در بازارهای هدف بین‌المللی شناخته می‌شوند و با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی فرصت مناسبی را برای رشد اقتصادی کشور فراهم می‌آورند. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌‎فارس یکی از بسترهای مهم رشد اقتصادی در کشور به شمار می‌آید که در سال‌های اخیر با ایجاد زیرساخت‎های مناسب زمینه توسعه صنایع مختلف و رشد صادرات را فراهم آورده، به طوری که در سال ۱۴۰۲ صادرات انواع محصولات صنعتی از این منطقه به بیش از ۴ میلیون تن رسیده و ارزآوری بیش از یک میلیارد و ۷۰۶ میلیون دلاری را به ارمغان آورده است. به نظر می‌رسد که با توجه به برنامه‌های توسعه زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و ... که منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس در دست اقدام قرار دارد، نقش این منطقه در صادرات غیرنفتی کشور به شکل قابل توجهی افزایش یابد و این منطقه در چشم‌انداز ۱۴۱۰ به بزرگترین منطقه صنعتی خاورميانه از لحاظ صنايع انرژی‌بر تبدیل شود.

• یاد‌داشت
• حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات, صادرات, واردات

ماهیت وجودی مناطق ویژه اقتصادی، ایجاد بستر مناسب برای رشد تولید، خلق ثروت و به عبارتی تحقق اهداف تجاری و اقتصادی کشور است. بر همین اساس در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس دیدگاه توسعه‌محور برای فراهم آوردن بستر رشد تولیدات صنعتی و توسعه‌ صادرات شکل گرفته که نتیجه آن تکمیل زنجیره‌های ارزش، تنوع بالای محصولات صادراتی با ارزش افزوده بالا و ارزش‌آفرینی بیش از ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری در سال ۱۴۰۲ بوده است. در حال حاضر بیش از ۱۵ طرح احداث و بهبود زیرساخت‌های انرژی و شبکه حمل‌ونقل در این منطقه در دست اقدام قرار دارند. به نظر می‌رسد که با ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ایجاد جذابیت بیشتر برای جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس، تحولات چشمگیری در توسعه صادرات و رونق فعالیت‌های صنعتی در کشور رقم بخورد.