ماهنامه شماره 174

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

رشد جمعیت و توسعه صنعتی‌شدن، طی دهه‌های گذشته موجب رشد تقاضای برق‌ در ایران شده است. گسترش کاربردهای برق در بخش‌های مختلف فرایندهای صنعتی و کشاورزی، بهره‌وری تولید را تا سطوح قابل توجهی افزایش داده، توسعه و کاربرد فناوری‌های پیشرفته را تسهیل کرده و در حوزه خانگی و عمومی نیز، با فراهم آوردن برق مطمئن برای جمعیت، زندگی روزمره را متحول ساخته است. البته با توجه به این که اقتصاد ایران در مسیر برقی‌شدن با چالش‌هایی از جمله ناترازی تولید و مصرف مواجه است، بنابراین باید از طریق سرمایه‌گذاری در توسعه و نوسازی زیرساخت‌های شبکه برق و توسعه ظرفیت نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر تقاضای فزاینده برق کشور را برآورده کرد. براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۱ تقریبا ۳۱۶.۵ تراوات ساعت برق در ایران مصرف شده که بخش‌های صنعتی، خانگی، کشاورزی و عمومی به ترتیب بیشترین مصرف‌کنندگان برق در کشور بوده‌اند.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

صنعت برق یکی از زیرساختهای حیاتی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و صنعتی کشورها به شمار می‌آید و در شرایطی که جهان به سمت برقی شدن و استفاده گسترده از برق در حوزه‌های مختلف حرکت می‌کند، این صنعت از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. صنعت برق یکی از با قدمت‌ترین صنایع در ایران به شمار می‌آید که در سال‌های گذشته عمدتا بر پایه منابع سوخت فسیلی توسعه یافته و نقشی کلیدی در توسعه صنعتی کشور ایفا کرده است. در حالی که امروز ظرفیت نیروگاهی کشور از مرز ۹۴ هزار مگاوات عبور کرده و یکی از بزرگترین شبکه‌های برق در خاورمیانه به شمار می‌آید، صنعت برق با چالش‌های گلوگاهی بسیاری مواجه شده است، به طوری که در گذار به برقی شدن، این صنعت پاسخگوی نیاز کشور نیست. وابستگی شدید به سوخت‌های فسیلی، نبود سرمایه‌گذاری کافی در استخراج گاز طبیعی، راندمان پایین نیروگاه‌ها، ناترازی تولید و مصرف برق و فرسودگی شبکه توزیع و انتقال در کنار سیاست‌گذاری‌های نامناسب جذب سرمایه برای توسعه، برخی از چالش‌های صنعت برق محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد که تمرکز بر مرتفع کردن این چالش‌ها فرایندی پیچیده و زمان‌بر و نیازمند سرمایه‌گذاری هدفمندتری است که این موضوع حرکت در مسیر همگام شدن با تحولات جهانی را دشوار می‌کند.

• تحلیل
• انرژی, زیرساخت

همزمان با آغاز و تشدید روند برقی‌شدن در جهان، موضوع راندمان نیروگاه‌ها، توسعه تکنولوژیکی آن‌ها و نیز کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری به یکی از موضوعات مهم و مورد بحث تبدیل شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد توسعه تکنولوژی‌ها در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله خورشیدی و بادی، علاوه بر افزایش راندمان این نیروگاه‌ها، از هزینه بهره‌برداری از آن‌ها نیز کاسته و این مسئله به تازگی انگیزه سرمایه‌گذاران بخش انرژی را در حوزه تجدیدپذیر تقویت کرده است. بر همین مبنا، پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش میزان سرمایه‌گذاری در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر هستند و بالعکس، برای نیروگاه‌های فسیلی روندی مبنی بر کاهش سرمایه‌گذاری دیده می‌شود.

• تحلیل
• انرژی, محصولات میانی فولاد خام

فولاد جزء لاینفک فرایند برقی‌شدن جهان است که به طور تاریخی در توسعه و ساخت زیرساخت‌های الکتریکی از تولید گرفته تا انتقال و توزیع مورد استفاده قرار گرفته است. به نظر می‌رسد گسترش بیشتر برقی‌شدن با تقاضای توسعه زیرساخت‌های برق قابل اطمینان و پایدار و نیز گسترش ظرفیت نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر از جمله انرژی بادی و خورشیدی همراه باشد. با توجه به این که این نیروگاه‌ها به تاسیسات فولادی برای توربین‌های بادی و نصب پنل‌های خورشیدی نیاز دارند، به نظر می‌رسد تقاضا برای فولاد در این بخش روندی رو به رشد را سپری کند. به طور مشابه در بخش خودرو، تغییر به سمت خودروهای الکتریکی، مصرف قابل توجهی از فولاد را به دنبال داشته است. همانطور که کشورهای بیشتری در جهان در مسیر برقی‌‌شدن قرار می‌گیرند، مقادیر بیشتری فولاد در صنعت خودروسازی به مصرف برسد.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

فضای فعالیت کسب‌و‌کارها در حال حاضر با رقابت شدید و تحولات بزرگی عجین شده است. این مسئله سبب شده است که در وهله نخست حفظ جایگاه سازمان و در وهله بعد رشد و ارتقای آن، پررنگ‌تر از قبل مستلزم همراهی و همگام شدن با تحولات و به‌روزرسانی رویکردها و فرایندها باشد. در این میان، ارتقای سطح آموزش و تخصص و توسعه شایستگی‌ها از جمله عواملی است که ضرورت پرداختن به آن‌ها بیش از هر زمان دیگری در سازمان‌ها احساس می‌شود. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان که نقش‌آفرین بزرگ زنجیره فولاد کشور به حساب می‌آید نیز در راستای ارتقای سطح آموزش و توسعه شایستگی کارکنان خود اقدامات ارزشمندی را انجام داده و هرگز این روند را متوقف نکرده است.

• تحلیل
• محصولات میانی فولاد خام

توانمندی و عملکرد سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در تقویت مزیت‌ها و استفاده کارآمد و بهینه از نقاط قوت، یکی از مولفه‌های تعیین‌کننده در مسیر رقابت‌پذیری تلقی می‌شود که می‌تواند جایگاه آن‌ها را در میدان رقابت برجسته‌تر کند. در این بین، توسعه شایستگی‌های سازمانی یکی از شاهراه‌های تقویت قدرت رقابت بنگاه‌های اقتصادی برشمرده می‌شود که به شکل مستقیمی بر عملکرد و کارآمدی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. در همین راستا، شرکت فولاد هرمزگان به عنوان یک مجموعه پیشرو و متعالی، نگاه ویژه‌ای به این موضوع دارد و با رصد دقیق روندها و تحولات مختلف، گام‌های بلندی را در مسیر توسعه شایستگی‌های سازمان خود برداشته است؛ رویکری که بی‌تردید می‌تواند رشد و ارتقای روزافزون این شرکت را به همراه داشته باشد.

• تحلیل
• محصولات فولادی, محصولات میانی فولاد خام

در گذشته، مفهوم «سرمایه‌های سازمان» پیش از هر چیز تداعی‌گر منابع مالی و مادی آن بود، اما در سال‌های اخیر این مفهوم دستخوش تحولات بزرگی شده است. در واقع امروز اصلی‌ترین دارایی و سرمایه هر بنگاه اقتصادی، منابع انسانی آن هستند و عملکرد و تخصص آن‌ها اصلی‌ترین مولفه موثر بر کارآیی کل سازمان به شمار می‌آید. بنابراین به جرات می‌توان گفت که در دنیای امروز، سازمانی موفق است که در راستای توسعه سطح آموزش و شایستگی این سرمایه‌های اصلی خود تلاش کند. شرکت جهان فولاد سیرجان نیز به عنوان یکی از بازیگران استراتژیک صنعت فولاد کشور همواره تلاش داشته است تا برنامه‌های فراگیری را در راستای توسعه همه‌جانبه سرمایه‌های انسانی و شایستگی‌های آن‌ها دنبال کند، راهبردی که نتیجه آن امروز به وضوح در رشد چشمگیر عملکرد تولید و فروش و درآمدزایی این شرکت قابل مشاهده است.

• تحلیل
• محصولات فولادی

در محیط امروز کسب‌وکار، سرمایه‌های انسانی اصلی‌ترین دارایی‌ و ثروت هر بنگاه اقتصادی تلقی می‌شوند و شایستگی‌ها و توانمندی‌های آن‌ها، کلید اصلی موفقیت یا شکست سازمان در فضای رقابت به شمار می‌آید. شرکت ذوب‌آهن اصفهان نیز به عنوان یکی از نقش‌آفرینان بزرگ و استراتژیک صنعت فولاد کشور، با توجه ویژه و نگاه فراگیر خود به موضوع شایستگی سازمانی به طور موثری در جهت توسعه شایستگی‌های کارکنان خود، آن هم در تمام سطوح سازمان حرکت می‌کند. بی‌تردید اقدامات قابل توجه شرکت ذوب‌آهن اصفهان در این راستا، می‌توانند جایگاه این شرکت را به شکل روزافزونی در میان صنایع استراتژیک کشور ارتقا دهند.

• تحلیل
• حمل‌و‌نقل، انبارداری و ارتباطات, صنعت

کارآمدی و بهره‌وری پایه و اساس رقابت‌پذیری، رشد و بالندگی بخش صنعت است و تحقق این مهم، به وجود یک نگاه فراگیر برای بهبود فضای کسب‌وکار و توسعه زیرساخت‌ها بستگی دارد. در این بین، منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در سال‌های اخیر همواره تلاش داشته است تا اقدامات خود را به گونه‌ای سازماندهی و برنامه‌ریزی کند که هم بستر مناسبی برای فعالیت صنایع، تامین منابع مورد نیاز آن‌ها و نیز روابط تجاری ایجاد شود و هم، شرایطی فراهم آید که فعالیت‌های توسعه صنعتی و روند جذب سرمایه به بهترین شکل صورت پذیرد. در این راستا توسعه متوازن زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و جمع‌آوری و تصفیه پساب شهری و صنعتی در کنار تسهیل فرایندهای جذب سرمایه داخلی و خارجی در دستور کار قرار گرفته‌اند. این مسئله موجب می‌شود تا منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس در بستر توسعه صنعتی و اقتصادی ایران، نقشی ماندگار و اثربخش ایفا کند.

• تحلیل
• محصولات فولادی

رقابت‌پذیری و رشد جایگاه در فضای پیچیده امروز کسب‌و‌کارها، پیش‌نیازهای بسیاری را می‌طلبد که بی‌تردید ارتقای بهره‌وری از مهم‌ترین آن‌ها است. این موضوع در صنعت فولاد به عنوان صنعتی مادر که به طور مستقیم بر پیشبرد فعالیت‌ها در بسیاری از صنایع دیگر و در نهایت توسعه صنعتی و اقتصادی کشور تاثیر‌گذار است، اهمیت ویژه‌ای دارد. شرکت فولاد اکسین خوزستان با تولید محصولات ارزش‌افزای فولادی، نقش منحصر‌به‌فردی در حلقه نهایی زنجیره فولاد ایران ایفا می‌کند. این شرکت گام‌های استواری را در راستای ارتقای بهره‌وری تولید و تاثیرپذیری حداقلی از چالش‌ها و موانع موجود برداشته؛ مسیری که با دستاوردهای قابل توجهی نیز برای این شرکت همراه بوده است.

• تحلیل
• محصولات فولادی, محصولات میانی فولاد خام

پیشرفت و ترقی هر بنگاه صنعتی و تولیدی در گروی توجه ویژه به عملکرد عوامل موثر بر تولید و تمرکز بر افزایش بهره‌وری آن‌ها است. شرکت مجتمع فولاد خراسان به ‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت فولاد کشور، استراتژی‌های خود را به سمت بهینه‌سازی فرایندها و افزایش بهره‌وری همه عوامل تولید معطوف کرده است. توجه به این مسئله در شرایطی که صنعت فولاد کشور با چالش‌ها و محدودیت‌های مصرف انرژی و تامین مواد اولیه مواجه است، رویکرد کارآمدی برای استفاده حداکثری از توان تولید بوده و منجر به دستاوردهای ارزشمندی در خصوص کاهش مصرف انرژی و بهبود شاخص‌های عملکردی شده است. دستیابی به سطوح بالای بهره‌وری در شرکت فولاد خراسان، ضمن آن که می‌تواند زمینه پیشرفت مستمر این شرکت را در صنعت فولاد فراهم کند، الگوی ارزشمندی برای فولادسازان کشور نیز تلقی می‌شود.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور یکی از برجسته ‎ترین فعالان زنجیره فولاد کشور محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر با تمرکز بر بهبود عوامل موثر بر تولید، توانسته است به نتایج ارزشمندی در توسعه اکتشافات معدنی، استخراج و فرآوری مواد معدنی و تولید محصولات نهایی دست یابد. در واقع این شرکت با شناسایی نقاط قوت و ضعف و تمرکز بر تقویت و بهبود آن‎‏ها، ارتقای سطح آماده‌به‌کاری تجهیزات و ماشین‌آلات و آموزش منابع انسانی، توانسته است به سطح بالایی از بهره‌وری در همه ابعاد سازمانی دست یابد و علاوه بر افزایش چشمگیر ذخایر معدنی در غرب کشور، رکوردهای مختلفی را در تولید کنسانتره و گندله به ثبت برساند.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

برکسی پوشیده نیست که تامین پایدار مواد اولیه، آن هم در صنعتی به ابعاد وسیع فولاد، تا چه اندازه حائز اهمیت است. در واقع رشد تولید و عملکرد در حلقه‌های بالادستی زنجیره فولاد می‌تواند به معنای سرازیر شدن فرصت‌ها به حلقه‌های بعدی و پایین‌دستی این زنجیره باشد. شرکت معدنی و صنعتی گهرزمین نیز که در حال حاضر یکی از نقش‌آفرینان تعیین‌کننده همین بخش از زنجیره به حساب می‌آید، با عملکرد رو به رشد خود، نه تنها در جهت تحقق اهداف و چشم‌اندازهای خود گام بر‌می‌دارد، بلکه این مسیر را در سطح کلان صنعت فولاد کشور نیز تسهیل می‌کند. با این حال، این شرکت نقش‌آفرینی خود را تنها به عرصه تامین مواد اولیه صنعت فولاد محدود نکرده و رویای تکمیل این زنجیره را در سر می‌پروراند؛ رویکردی که سهم این شرکت از زنجیره فولاد کشور را بیش از پیش ارتقا خواهد بخشید.

• تحلیل
• محصولات میانی فولاد خام

به جرات می‌توان گفت آینده صنعت فولاد ایران و حفظ و توسعه جایگاه آن در بازارهای جهانی، مستلزم همگام شدن این صنعت با تحولات تکنولوژیکی و روندهای حاکم بر صنعت و بازار فولاد است. طبعا در چنین شرایطی، ایجاد پیوند مناسب میان نهادهای علمی و پژوهشی با صنعت می‌تواند زمینه بهبود فرایندها و ارتقای بهره‌وری در صنایع آهن و فولاد را فراهم آورد. در همین راستا شرکت فولاد کاوه جنوب کیش نخستین کنفرانس ملی آهن‌سازی را در آذرماه سال جاری در بندرعباس برگزار کرد. این رویداد با هدف گسترش ارتباطات میان صنعت و دانشگاه، ارائه جدیدترین یافته‌های تحقیقاتی در حوزه آهن و فولاد و بررسی فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه شکل گرفت و با نتایج و دستاوردهای ارزشمندی همراه بود که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به شکل‌گیری دبیرخانه دائمی برای پیگیری پژوهش‌ها و ایده‌های دانشگاهی در صنایع آهن و فولاد و آزمایش و اجرای آن‌ها در مقیاس صنعتی اشاره کرد.

• تحلیل
• مس

شرکت صنایع مس شهید باهنر با بهره‌گیری از تجربه چندین دهه فعالیت در صنعت مس، به عنوان یکی از پیشگامان تولید محصولات مسی شناخته می‌شود. این شرکت با تکیه بر فناوری‌های نوین و فرایندهای پیشرفته، توانسته است علاوه بر تامین بخشی از نیاز داخلی، در مسیر توسعه صادرات و نقش‌آفرینی در بازارهای بین‌المللی گام بردارد. محصولات مسی شرکت صنایع مس شهید باهنر از استانداردهای بین‌المللی برخوردارند و در صنایع مختلف مانند الکترونیک، خودروسازی، انرژی و ساخت‌وساز کاربرد دارند. بنابراین تمرکز این شرکت بر رشد تولید و توسعه سبد محصولات علاوه بر اینکه می‌تواند منجر به تامین نیاز صنایع پایین‌دستی و تکمیل زنجیره‌های ارزش شود، جایگاه و عملکرد این شرکت را در تولید محصولات استراتژیک، جلوگیری از خام‌فروشی و توسعه صادرات ارتقا می‌دهد.

• تحلیل
• صنعت, محصولات فولادی, معدن

مجتمع صنعتی اسفراین از جمله تولیدکنندگان مقاطع و قطعات فولاد آلیاژی کشور به شمار می‌آید که با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، دانش فنی روز و منابع انسانی متخصص، نقش بی‌بدیلی در تامین نیازهای حیاتی صنایع استراتژیک کشور ایفا می‌کند و توانسته است با تولید قطعات سنگین و خاص فولادی، بخشی از نیاز صنایع به این محصولات را پوشش دهد. این مجتمع در ماه‌های اخیر با هدف توسعه بازارها و ایجاد فرصت‌های نقش‌آفرینی در نمایشگاه‌های بین‌‌المللی حضور یافته و توانمندی‌ها و دستاوردهای خود را به عرصه نمایش گذاشته است، اقدامی که نتیجه آن، علاوه بر معرفی توانمندی‌ها و پتانسیل‌های درخشان این شرکت، منجر به عقد تفاهم‌نامه‌های ساخت ماشین‌آلات طرح توسعه معدن مس میدوک، ساخت بلوک سیلندر و چرخ‌های قطار شده است.