ماهنامه شماره 181

• تحلیل
• آلومینیوم, ساختمان‌سازی

در حالی‌ که چشم‌انداز جهانی بازار آلومینیوم تا میانه دهه آینده با نرخ رشدی پیوسته به مرزهای تازه‌ای نزدیک می‌شود و در شرایطی که تولید و مصرف این فلز راهبردی به ‌ویژه در چین به‌ عنوان پیشران اصلی بازار آلومینیوم، از مقیاس‌های پیشین عبور کرده، آن‌چه بیش از هر زمان دیگر اهمیت یافته، تعقیب دقیق مسیرهایی ا‌ست که در آن کاربرد آلومینیوم نه‌ فقط به نیاز مهندسی، بلکه به استراتژی توسعه شهری، بازآفرینی زیست‌پذیری و تحول در معماری مدرن گره خورده است. در همین راستا، این فلز سبک، پایدار و انعطاف‌پذیر در حال بازیابی جایگاهی فراتر از گذشته در صنعت ساختمان است و در سازه‌های مدولار و سبز، پوسته‌های هوشمند شهری، پنجره‌ها و سقف‌هایی که اکنون باید مقاوم و هم‌راستا با تحولات اقلیمی و معیارهای انرژی‌برگشت‌پذیر باشند، جای خوش کرده است. در این میان، تقابل فرصت‌ها با چالش‌هایی مانند بهینه‌سازی فرایند بازیافت و رقابت میان مصالح در بازار صنعت ساختمان، این صنعت را در نقطه‌ای قرار داده که تحلیل آینده‌نگرانه آن، بی‌تردید مستلزم درک همزمان منطق اقتصادی، ضرورت‌های زیست‌محیطی و دگرگونی‌های اجتماعی معاصر در صنعت ساختمان است.

• تحلیل
• ساختمان‌سازی, محصولات میانی فولاد خام

در جهانی که تقاضای فزاینده برای فضاهای شهری، فشار بر زیرساخت‌ها را به سطحی بی‌سابقه رسانده و صنعت ساختمان‌سازی را به میدان رقابت برای دوام، بهره‌وری و سازگاری محیط‌زیستی بدل ساخته، فولاد همچنان در جایگاه ماده‌ای بنیادین، با بازتعریف کارکردها و هم‌گرایی با فناوری‌های نوین، به بازیگری چندبعدی در مسیر آینده‌ ساخت‌وسازهای مدرن تبدیل شده است. به عبارتی، ردپای فولاد در ساختار سازه‌های عظیم و سنگین، روکش‌های سبک و قابل بازیافت سازگار با الگوهای سبز و نیازهای مهندسی، همچنان پررنگ، تطبیق‌پذیر و در حال گسترش باقی مانده است، به گونه‌ای که شتاب شهرنشینی، تمایل به سبک‌سازی ساختمان‌ها و پیشروی تکنولوژی، آن را بیش از پیش به نقطه‌ کانونی تحولات آینده بدل ساخته‌اند.

• تحلیل
• ساختمان‌سازی

صنعت ساختمان نمادی از سطح توسعه‌یافتگی، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و رشد اقتصادی کشورها به شمار می‌آید. این صنعت با توجه به پیوند عمیقی که با بخش‌های بالادستی از جمله فولاد، سیمان و مصالح ساختمانی دارد و همچنین با تاثیرگذاری گسترده بر اشتغال و تکمیل حلقه‌های پایین‌دستی و وابسته، نقشی کلیدی در جذب سرمایه، بهبود و ارتقای کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی و رشد اقتصادی جهان ایفا می‌کند. اگرچه سرمایه‌گذاری در صنعت ساختمان تحت تاثیر عوامل مختلف فرازونشیب بسیاری داشته، اما همچنان یکی از ارکان کلیدی اقتصاد جهانی به شمار می‌آید. در شرایطی که تغییرات اقلیمی، ارتقای بهره‌وری و دیجیتالی‌سازی محوریت توسعه صنایع جهان قرار گرفته‌اند، این صنعت نیز در مسیر تحولات چشمگیری قرار گرفته است که بازتاب آن را می‌توان در رشد اقتصادی جهان مشاهده کرد.

• تحلیل
• آلومینیوم, ساختمان‌سازی, محصولات میانی فولاد خام, مس

ارزش مصرف فلزات شاخصی کلیدی برای سنجش حجم منابع مالی جریان‌یافته در زنجیره تولید، توزیع و مصرف است و کاهش آن می‌تواند ناشی از افت فعالیت واقعی در صنعت، تغییر قیمت‌ها یا تغییر فناوری‌های ساخت باشد. صنعت ساختمان به سبب سهم قابل توجهی که از مصرف فلزات دارد، به طور مستقیم بر روند میزان و ارزش مصرف فلزات نیز تاثیرگذار است. کاهش ارزش مصرف فلزات به ویژه فولاد در حوزه ساختمان در کشور، عمدتا از رکود اقتصادی و تورم در فضای تولید و کسب‌وکار نشات می‌گیرد و دامنه تاثیرات آن به حوزه‌های خارج از ساختمان نظیر زنجیره‌های شغلی و صنایع پایین‌دستی نیز تسری یافته است.

• تحلیل
• آلومینیوم

در معادلات و استراتژی‌های توسعه صنعتی، شناسایی و بهره‌گیری موثر از مزیت‌های سرزمینی و جغرافیایی، یکی از مولفه‌های کلیدی و تعیین‌کننده در راستای شکوفایی و توسعه پایدار اقتصادی به شمار می‌آید. با توجه به این مسئله، شرکت مجتمع فولاد خراسان، به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد در شمال شرق کشور، با بهره‌گیری هوشمندانه از مزیت‌های سرزمینی از جمله مجاورت با معادن سنگ‌آهن و دسترسی به زیرساخت‌های کارآمد توانسته است ساختاری منسجم را برای رشد تولید و توسعه پایدار ایجاد کند. بازتاب این رویکرد را می‌توان در قرارگیری این شرکت در صدر فهرست تامین‌کنندگان میلگرد کشور مشاهده کرد. موقعیت راهبردی شرکت فولاد خراسان با بسترسازی مناسب برای جذب سرمایه، توسعه فناوری و پرورش منابع انسانی، نردبانی برای پیشرفت این شرکت فراهم می‌کند و دورنمایی چشم‌نواز را برای آینده آن رقم می‌زند.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

به طور کلی، مفهوم آمایش سرزمین به بهره‌گیری بهینه از منابع طبیعی، انسانی و اقتصادی یک کشور یا منطقه برای دستیابی به توسعه پایدار اشاره دارد. این موضوع در بخش معدن و صنایع معدنی با توجه به مزیت‌های نسبی کشور برای رشد و توسعه این صنایع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نگاهی به کشورهای معدنی پیشرو در جهان نیز به وضوح حاکی از جایگاه مهم بحث آمایش سرزمین در پیشرفت بخش معدن و صنایع معدنی است. در واقع جانمایی شرکت‌های معدنی در نزدیکی معادن، دسترسی شرکت‌های معدنی و صنعتی به زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل و یا قرارگیری شرکت‌های صادرات‌محور در مجاورت آب‌های آزاد، همگی مزیت‌های سرزمینی پررنگی را برای آن‌ها به وجود می‌آورند. در این میان، شرکت فرآوری معدنی اپال کانی پارس از جمله شرکت‌هایی است که با رویکرد ویژه خود به موضوع آمایش سرزمین، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را در راستای تکمیل و توسعه زنجیره فولاد در کشور انجام داده است.

• تحلیل
• آهن اسفنجی

در معادلات و استراتژی‌های توسعه صنعتی، شناسایی و بهره‌گیری موثر از مزیت‌های سرزمینی و جغرافیایی، یکی از مولفه‌های کلیدی و تعیین‌کننده در راستای شکوفایی و توسعه پایدار اقتصادی به شمار می‌آید. با توجه به این مسئله، شرکت مجتمع فولاد خراسان، به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد در شمال شرق کشور، با بهره‌گیری هوشمندانه از مزیت‌های سرزمینی از جمله مجاورت با معادن سنگ‌آهن و دسترسی به زیرساخت‌های کارآمد توانسته است ساختاری منسجم را برای رشد تولید و توسعه پایدار ایجاد کند. بازتاب این رویکرد را می‌توان در قرارگیری این شرکت در صدر فهرست تامین‌کنندگان میلگرد کشور مشاهده کرد. موقعیت راهبردی شرکت فولاد خراسان با بسترسازی مناسب برای جذب سرمایه، توسعه فناوری و پرورش منابع انسانی، نردبانی برای پیشرفت این شرکت فراهم می‌کند و دورنمایی چشم‌نواز را برای آینده آن رقم می‌زند.

• تحلیل
• محصولات فولادی, محصولات میانی فولاد خام

در معادلات و استراتژی‌های توسعه صنعتی، شناسایی و بهره‌گیری موثر از مزیت‌های سرزمینی و جغرافیایی، یکی از مولفه‌های کلیدی و تعیین‌کننده در راستای شکوفایی و توسعه پایدار اقتصادی به شمار می‌آید. با توجه به این مسئله، شرکت مجتمع فولاد خراسان، به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد در شمال شرق کشور، با بهره‌گیری هوشمندانه از مزیت‌های سرزمینی از جمله مجاورت با معادن سنگ‌آهن و دسترسی به زیرساخت‌های کارآمد توانسته است ساختاری منسجم را برای رشد تولید و توسعه پایدار ایجاد کند. بازتاب این رویکرد را می‌توان در قرارگیری این شرکت در صدر فهرست تامین‌کنندگان میلگرد کشور مشاهده کرد. موقعیت راهبردی شرکت فولاد خراسان با بسترسازی مناسب برای جذب سرمایه، توسعه فناوری و پرورش منابع انسانی، نردبانی برای پیشرفت این شرکت فراهم می‌کند و دورنمایی چشم‌نواز را برای آینده آن رقم می‌زند.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

زنجیره ارزش فولاد کشور در سال‌های اخیر با پدیده‌ای به نام توسعه نامتوازن دست‌و‌پنجه نرم کرده است. در واقع در سال‌های اخیر بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه زنجیره فولاد، با هدف خلق ارزش افزوده بیشتر به سمت حلقه‌های پایین‌دستی سرازیر شده است. این در حالی است که تداوم این روند می‌تواند تامین مواد اولیه را به معضل بزرگی برای همین حلقه‌ها تبدیل کند. در چنین شرایطی، شکل‌گیری و فعالیت شرکت فولاد شرق کاوه که بر تامین پایدار و باکیفیت مواد اولیه این صنعت تمرکز کرده، نویدبخش ارتقای جایگاه رقابتی این شرکت از یک سو و نیز توازن‌بخشی به زنجیره فولاد کشور از سوی دیگر است.

• تحلیل
• محصولات میانی فولاد خام

درحالی که زنجیره‌های ارزش در شرق و مرکز کشور به بلوغ و تکامل رسیده و فعالان صنایع معدنی و فلزی از زیرساخت‌های کارآمد برای رشد تولید و خلق ارزش پایدار برخوردارند، در غرب کشور زنجیره ارزش در حال شکل‌گیری است که این امر رقابت‌پذیری شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال، این شرکت در سال ۱۴۰۴ با نقش‌آفرینی موثر در بازار داخلی و صادراتی، موفق به کسب درآمد ۲۸ هزار و ۶۲۳ میلیارد ريالی شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد چشمگیر ۳۵ درصدی داشته است. همچنین کنور با جهش درآمد به حاشیه سود ناخالص ۴۱ درصد دست یافت و در جایگاه نخست این شاخص مالی در میان رقبا قرار گرفت. در واقع شرکت صبانور با اتکا به توانمندی‌های خود در حوزه استخراج و فرآوری، بهره‌برداری از ذخایر غرب کشور و استراتژی‌های کارآمد توسعه بازار، با وجود شرایط دشوار دسترسی به زیرساخت‌های حمل‌ونقل به این جایگاه دست یافت. این مسئله نشان می‌دهد که این شرکت در مسیر تبدیل شدن به یکی از بزرگترین بازیگران نوظهور در زنجیره فولاد کشور گام برمی‌دارد.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

صنعت فولاد ایران با توجه به مزیت‌های ذاتی و عملکرد صنایع فولادی کشور، جایگاه مهمی را در صنعت فولاد جهان به خود اختصاص می‌دهد. این در حالی است که شرکت‌های فعال در زنجیره ارزش فولاد کشور در سال‌های اخیر با مشکلات و موانعی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که می‌توانند رقابت‌پذیری آن‌ها را در بازارهای بین‌المللی تحت تاثیر قرار دهند. از این رو، لازم است که این شرکت‌ها برای حفظ جایگاه رقابتی خود، چه در بازارهای داخلی و چه در بازارهای بین‌المللی، رویکردهای جدیدی را اتخاذ کنند و گام‌های بیشتر و بلندتری بردارند. عوامل متعددی در ارتقای جایگاه رقابتی شرکت‌ها در این حوزه تاثیرگذارند که از کیفیت بالا و تامین پایدار مواد اولیه، قطعات و تجهیزات تا ادغام نوآوری و فناوری‌های نوین و بسیاری عوامل دیگر را در بر می‌گیرند. در این میان، شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) که یکی از برجسته‌ترین تامین‌کنندگان مواد اولیه صنعت فولاد کشور به شمار می‌آید، از جمله شرکت‌هایی است که اقدامات ارزشمندی را در راستای حفظ و تقویت جایگاه رقابتی خود انجام داده است.

• تحلیل
• سنگ‌آهن

در عصر امروز که فضای رقابتی شدیدی بر عرصه کسب‌و‌کار حاکم است، شرکت‌ها برای آنکه در وهله نخست جایگاه رقابتی خود را حفظ کنند و در وهله بعد آن را ارتقا ببخشند، به رویکردهای جدیدتری نیاز دارند. در واقع امروز تنها با تکیه بر مزیت‌های ذاتی نمی‌توان رویای ارتقای رقابت‌پذیری را در سر پروراند. صنعت فولاد نیز نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه بحث رقابت‌پذیری در آن از اهمیت ویژه‌ای نیز برخوردار است که علت آن به ماهیت محصولات تولیدی در این صنعت و الگوی‌های مشخص آن باز می‌گردد. به بیان دیگر، جایگاه رقابتی برای شرکت‌های فعال در زنجیره ارزش فولاد بسیار حائز اهمیت است، چرا که عمدتا لازم است که این شرکت‌ها به تولید محصولات نسبتا مشابه، اما متمایز و رقابتی در مقایسه با سایر رقبای خود بپردازند. در این میان، شرکت فولاد سنگان خراسان از جمله شرکت‌هایی است که رویکردی همه‌جانبه به ارتقای جایگاه رقابتی خود دارد و تا کنون نیز اقدامات ارزشمندی را در راستای آن انجام داده است.

• تحلیل
• صنعت

در عصر مدرن امروز، تکنولوژی کلید موفقیت است و هر بنگاه یا صنعتی که بتواند با یک دیدگاه نوآورانه و نوین، خود را با آخرین تحولات فناورانه و علمی عرصه کسب‌وکار خود همسو کند از شانس بیشتری برای تصاحب بازارها و تقویت قدرت رقابت خود برخوردار خواهد بود. در این میان، شرکت معیار صنعت خاورمیانه به عنوان ارائه‌دهنده خدمات فنی، مهندسی و تحقیق و توسعه، با تمرکز بر توسعه زیرساخت‌های فناورانه و دستیابی به دانش فنی روز، در تلاش برای حرکت در مسیر هوشمندسازی و تحقق تحولات دیجیتال در صنایع معدنی و فلزی است. در این راستا، این شرکت پروژه‌های گوناگونی را در عرصه‌های مختلف از جمله هوشمندسازی و شبیه‌سازی فرایندها، توسعه زیرساخت پایش آنلاین فرایندها و بهره‎وری مواد، آب و انرژی به انجام رسانده است؛ پروژه‌هایی که هریک از آن‌ها می‌توانند تاثیرات پردامنه و قابل توجهی را در بهبود بازدهی کلی عملیات، کاهش هزینه‌ها و به حداقل رساندن توقفات و خطای انسانی به دنبال داشته باشند. با توجه به این مسئله، شرکت معیار صنعت خاورمیانه را می‌توان نمادی از تجلی توانمندی‌های بومی و فناورانه در زنجیره فولاد کشور تلقی کرد که زمینه افزایش رقابت‌پذیری صنعت فولاد را بر مبنای تکنولوژی‌های نوین فراهم می‌آورد.

• تحلیل
• محصولات فولادی

بررسی آمارها نشان می‌دهد که شکاف میان ظرفیت‌های صنعت فولاد با میزان عملکرد واقعی این صنعت متاثر از محدودیت‌های مصرف انرژی سال‌به‌سال در حال افزایش است که این امر، نتیجه‌ای جز به هدر رفتن سرمایه‌گذاری‌ها و ثروت ملی کشور نخواهد داشت، موضوعی که طبیعتا فعالیت حلقه‌های پایانی و تولید محصولات نهایی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مجتمع فولاد صنعت بناب، به عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت فولاد در شمال غرب کشور به شمار می‌آید که تلاش دارد تا با تکیه بر توانمندی‌های برجسته و ممتاز خود، علاوه بر تامین بازار داخلی به توسعه بازارهای صادراتی و گسترش فروش محصولات خود در کشورهای مختلف بپردازد. با این حال، این شرکت نیز همانند دیگر فعالان صنعت فولاد، با چالش‌های مهمی ناشی از محدودیت‌های مصرف برق و گاز مواجه است که این مسئله در بلندمدت منجر به کمرنگ ‌شدن توان تاب‌آوری و رقابت‌پذیری آن می‌شود. راهکار برون‌رفت از این شرایط، توجه ویژه به توسعه زیرساخت‌های انرژی و بسترسازی برای گسترش همکاری بخش خصوصی و دولتی است. در چنین شرایطی، نقش نهادهای حاکمیتی و سیاست‌گذار به سمت تسهیل‌گری و تدوین سیاست‌های شفاف و ارائه مشوق‌های هدفمند بیش از هر زمانی اهمیت می‌یابد.

• یاد‌داشت
• آهن اسفنجی, محصولات میانی فولاد خام

صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از پیشران‌های کلیدی اقتصاد ملی، نقشی حیاتی در تحقق توسعه صنعتی و ارتقای توان تولید داخلی ایفا می‌کند. توسعه متوازن زنجیره فولاد، از استخراج سنگ‌آهن تا تولید محصولات نهایی، ضمن خلق ارزش افزوده، می‌تواند به افزایش بهره‌وری، تنوع صادرات و کاهش وابستگی به خام‌فروشی منجر شود. با این حال، این زنجیره با چالش‌هایی جدی از جمله محدودیت منابع انرژی و آب، ناپایداری در تامین مواد اولیه، فرسودگی فناوری و مداخلات سیاستی مواجه است؛ چالش‌هایی که استمرار رشد و رقابت‌پذیری این صنعت را تهدید می‌کنند. در این چارچوب، اتخاذ راهکارهای جامع و آینده‌نگر ضرورتی انکارناپذیر است.

• تحلیل
• محصولات میانی فولاد خام

در سال‌های اخیر صنعت فولاد تحولات چشمگیری را تجربه کرده که بخش قابل ملاحظه‌ای از آن حاصل تمرکز بر ساخت آینده‌ای بهتر و بهره‌گیری از فناوری‌ها و نوآوری‌های جدید بوده است. شرکت فولاد هرمزگان نیز با رصد دقیق روندها و شرایط موجود و شناسایی نیازهای حال و آینده صنعت فولاد، به دنبال آن است تا فرایندهای خود را به واسطه استفاده از فناوری‌های نوین و نوآوری‌های مرتبط بهبود ببخشد و میزان انطباق خود را با الزامات آینده این صنعت افزایش دهد. در همین راستا، این شرکت در وهله نخست نسبت به شناسایی روندهای جهانی و آخرین فناوری‌ها در گروه‌های مرتبط با خود و همچنین ارزیابی شکاف فناوری میان این شرکت و وضعیت روز دنیا اقدام می‌کند. شرکت فولاد هرمزگان همچنین با ظهور فناوری‌های جدید در صنعت فولاد، جایگاه جهانی آن‌ها را بررسی و فاصله خود با آن‌ها را ارزیابی می‌کند و در صورت توجیه‌پذیری اقتصادی، در جهت جبران این فاصله گام بر‌می‌دارد.