مسیر رشد صنعتی و اقتصادی دنیا در چند دهه گذشته عمدتا مبتنی بر مکانیزمی خطی، شامل زنجیره استخراج منابع طبیعی، تولید و مصرف کالاها و در نهایت ایجاد پسماند شکل گرفته است. این روند اگرچه زمینه جهش اقتصادی جهان را بعد از انقلاب صنعتی پدید آورد اما بروز چالشهای جدی را در حوزه تامین پایدار منابع معدنی و انرژی، آلودگی محیطزیست و روند فزاینده تولید پسماند به دنبال داشت. این مسئله موجب شد که به تدریج موضوع جدیدی تحت عنوان اقتصاد چرخشی در ادبیات اقتصادی جهان مطرح شود. اقتصاد چرخشی به معنای سازوکاری است که در آن کالاهای تولید شده، پس از طی مرحله مصرف و تبدیل شدن به پسماند، به طور کامل جداسازی، طبقهبندی و اجزا و عناصر مختلف آنها برای کاربرد دوباره در بخشهای مختلف صنعت بازیافت میشوند. جاری شدن این سیستم میتواند تاثیر بسزایی را در حفظ منابع، کاهش آلایندگی و ارتقای بهرهوری تولید داشته باشد و به همین خاطر انتظار میرود بخش عمدهای از ساختارهای اقتصادی جهان بر این سیستم تکیه کند. ایران نیز اگرچه در دهههای گذشته، مسیر رشد اقتصادی خود را با تکیه بر منابع طبیعی و مزیتهای نسبی طی کرده است، اما به منظور همگام شدن با تحولات جهانی و مقابله با ریسکها و تهدیدات، همسویی با اقتصاد چرخشی موضوعی ضروری قلمداد میشود. با این حال، این موضوع با موانع و چالشهایی مانند رکود صنعتی و شکل نگرفتن چرخههای تولید و اسقاط کالاها و همچنین فراهم نبودن زیرساختها و عدم ساماندهی مناسب بخش پسماند مواجه است. تصویر کیسه زباله روی جلد سمبلی از فرصت ارزشمند بازیافت پسماند است تا بتوان در سایه ساماندهی چرخههای تولید و مصرف و اهمیت دادن به موضوع چرخه عمر یا در اصطلاح «تاریخ انقضا» در مسیر چرخشی ساختن مسیر اقتصادی و توسعه پایدار کشور حرکت کرد.
ماهنامه شماره ۱۶۳ اخبارفلزات
مسیر رشد صنعتی و اقتصادی دنیا در چند دهه گذشته عمدتا مبتنی بر مکانیزمی خطی، شامل زنجیره استخراج منابع طبیعی، تولید و مصرف کالاها و در نهایت ایجاد پسماند شکل گرفته است. این روند اگرچه زمینه جهش اقتصادی جهان را بعد از انقلاب صنعتی پدید آورد اما بروز چالشهای جدی را در حوزه تامین پایدار منابع معدنی و انرژی، آلودگی محیطزیست و روند فزاینده تولید پسماند به دنبال داشت. این مسئله موجب شد که به تدریج موضوع جدیدی تحت عنوان اقتصاد چرخشی در ادبیات اقتصادی جهان مطرح شود. اقتصاد چرخشی به معنای سازوکاری است که در آن کالاهای تولید شده، پس از طی مرحله مصرف و تبدیل شدن به پسماند، به طور کامل جداسازی، طبقهبندی و اجزا و عناصر مختلف آنها برای کاربرد دوباره در بخشهای مختلف صنعت بازیافت میشوند. جاری شدن این سیستم میتواند تاثیر بسزایی را در حفظ منابع، کاهش آلایندگی و ارتقای بهرهوری تولید داشته باشد و به همین خاطر انتظار میرود بخش عمدهای از ساختارهای اقتصادی جهان بر این سیستم تکیه کند. ایران نیز اگرچه در دهههای گذشته، مسیر رشد اقتصادی خود را با تکیه بر منابع طبیعی و مزیتهای نسبی طی کرده است، اما به منظور همگام شدن با تحولات جهانی و مقابله با ریسکها و تهدیدات، همسویی با اقتصاد چرخشی موضوعی ضروری قلمداد میشود. با این حال، این موضوع با موانع و چالشهایی مانند رکود صنعتی و شکل نگرفتن چرخههای تولید و اسقاط کالاها و همچنین فراهم نبودن زیرساختها و عدم ساماندهی مناسب بخش پسماند مواجه است. تصویر کیسه زباله روی جلد سمبلی از فرصت ارزشمند بازیافت پسماند است تا بتوان در سایه ساماندهی چرخههای تولید و مصرف و اهمیت دادن به موضوع چرخه عمر یا در اصطلاح «تاریخ انقضا» در مسیر چرخشی ساختن مسیر اقتصادی و توسعه پایدار کشور حرکت کرد.
نوع انتشار چاپی، الکترونیکی
رشد اقتصادی جهان بعد از انقلاب صنعتی عمدتا با تکیه بر سیستمی خطی که مبتنی بر مصرف منابع، تولید و ایجاد پسماند بود شکل گرفت. با این حال، در چند دهه گذشته، محدودیت منابع و چالشهای زیستمحیطی جوامع بشری را بر آن داشته است تا به سمت اقتصاد چرخشی حرکت کنند. سازوکاری که مبتنی بر حلقههای بستهای از گردش مواد از طریق مدیریت پسماند و استفاده از مواد بازیافت شده به عنوان مواد اولیه است.
در نگاه ماه اقتصاد چرخشی در این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
موعد عبور
اقتصاد مدور
گرایشی مدرن
مسیری به سوی پسماند صفر
کلید توسعه پایدار
بر مدار حفظ منابع
بازگشت به چرخه عمر
راهکار نهایی
فلز سرخ، در مسیر سبز
آستانه حیات
اینفوگرافیک: عملکرد کشورهای مختلف در زمینه اقتصاد چرخشی
زنگ هشدار
چرخه رونق
سرمایههای انسانی امروزه محور اصلی فعالیت و رشد سازمان برشمرده میشوند و تحقق اهداف عملکردی و توسعهای آنها تا حد زیادی به بهرهوری و کارآیی کارکنان وابسته است. در این بین با توجه به تحولات پردامنه و گسترده حوزه فناوری و دانش بخش صنعت جهان، موضوع آموزش میتواند تاثیرات قابل توجهی را بر بهرهوری و عملکرد سرمایههای انسانی و کل سازمان داشته باشد.
در پرونده ماه مدیریت آموزش این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
همسو با اهداف، همگام با تغییر
تحول یک دیدگاه
بر محور توسعه شایستگی
یک اولویت استراتژیک
نگاهیث مربخش
توسعه از گذرگاه آموزش
ردپای یک استراتژی
سرمایهگذاری استراتژیک
سنگ بنای پیشرفت
در پرتوی آموزش
پلی میان صنعت و دانشگاه
کسب درآمد و سودآوری محور اصلی شکلگیری فعالیت و توسعه هر بنگاه اقتصادی را شکل میدهد. در این بین هر واحد تولیدی که بتواند ضمن رشد عملکرد کمی تولید، سبد محصولات خود را مطابق با تحولات بازار مصرف و سمت تقاضا تنظیم کند میتواند به سرعت در مسیر رشد درآمد نیز حرکت کند. البته در این بین، عواملی مانند نااطمینانیهای محیط کسبوکار، ریسکهای بیرونی مانند تحریمها و چالشهای زیرساختی و … نیز میتوانند موانعی را در این مسیر ایجاد کنند.
در گزارش ماه چشمانداز رشد درآمد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
نقطه اتکای درآمدزایی
دستاوردهای درخشان
دورنمای روشن
روی مدار پیشرفت
سازوکاری اثربخش
بهرهمندی ایران از منابع معدنی و ذخایر انرژی، مزیتها و فرصتهای کمنظیری را برای ترقی و توسعه صنایع معدنی و فلزی در کشور ایجاد میکند. نگاهی به آمارها نیز حاکی از روند روبهرشد عملکرد و تولید صنایع معدنی کشور در چند دهه گذشته است. در این بین، سیاستگذاریهای مناسب از سوی نهادهای بالادستی در راستای تسهیل فعالیت و فراهم آوردن زیرساختهای لازم عنصری ضروری برای توسعه این بخش و نقشآفرینی آن در اقتصاد کشور قلمداد میشود.
در تحلیل ماه معدن، بورس و اقتصاد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
ریشه پیروزی
نقطه اتکا
پویشی برای رشد تولید
پله آخر
راهبرد ارتقای کارآمدی
افقی روشن، جلوه ترقی
آینه برند سازمانی
الگوی پیشرفت و ارزشآفرینی
جلو های از توسعه پایدار
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- تحلیل
- خاورمیانه, صادرات
فضای تجارت در عراق تحت تاثیر ساختار اقتصادی نفتمحور و نیاز گسترده این کشور به واردات شکل گرفته است. بیش از ۹۹ درصد از ارزش صادرات عراق را نفت خام تشکیل میدهد و همین وابستگی شدید باعث شده است تا اقتصاد این کشور در برابر نوسانات بازار جهانی نفت بسیار آسیبپذیر باشد. در مقابل، سبد واردات عراق شامل ماشینآلات صنعتی، تجهیزات حملونقل، مصالح ساختمانی، کالاهای مصرفی و مواد غذایی است که این امر نشان از ضعف ظرفیت تولید داخلی و کمبود زیرساختهای صنعتی دارد. سالها جنگ و درگیریها و تخریب زیرساختها در این کشور موجب شده است تا بازار عراق به مقصدی جذاب برای بسیاری از صادرکنندگان جهانی بهویژه در حوزههایی مانند ساختوساز، تجهیزات فنی و کالاهای اساسی تبدیل شود. مجموع این شرایط، عراق را به اقتصادی وابسته به واردات و نیازمند سرمایهگذاری خارجی تبدیل کرده است. در چنین فضایی، کشورهای همسایه نظیر ایران نیز نقش پررنگی در تامین بخش قابل توجهی از نیازهای تجاری عراق ایفا میکنند.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- خاورمیانه
خاورمیانه بهعنوان یکی از مهمترین مناطق ژئوپولیتیک و اقتصادی جهان، نقشی کلیدی در تجارت جهانی ایفا میکند. این منطقه با در اختیار داشتن بخش بزرگی از ذخایر نفت و گاز، سالها محرک اصلی صادرات انرژی بوده است و همچنان بخش قابلتوجهی از صادرات جهانی نفت و گاز را تامین میکند. کشورهایی مانند امارات متحده عربی نیز با ایفای نقش هاب تجاری، حجم بالایی از صادرات مجدد را به خود اختصاص دادهاند. به هرحال با وجود چالشهایی مانند نوسانات انرژی و تنشهای ژئوپولیتیک، روند تنوعبخشی اقتصادی، توسعه بخشهای غیرنفتی و گسترش همکاریهای منطقهای چشمانداز مثبتی را برای ارتقای جایگاه تجاری خاورمیانه در سالهای آینده ترسیم میکند.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- آلومینیوم, صادرات, فلزات گرانبها, مس
فلزات غیرآهنی و اساسی شامل آلومینیوم، مس، سرب، روی و فلزات حیاتی، نقشی حیاتی در صنایع انرژی، فناوری و زیرساختهای جهان امروز دارند. در این مورد باید گفت که کشورهای دارای ذخایر معدنی غنی، انرژی ارزان و زیرساختهای صنعتی میتوانند به قطبهای تجاری اصلی تامین این فلزات تبدیل شوند. در حال حاضر، کشورهایی مانند شیلی، پرو و استرالیا از نظر صادرات منابع اولیه، و چین از منظر برخورداری از زیرساختهای قدرتمند پالایش و فرآوری تولیدات معدنی، از جایگاه ویژهای در فضای تجارت فلزات غیرآهنی برخوردارند. پیشبینیها نشان میدهند که با گسترش خودروهای برقی، انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای نو، تقاضا برای این فلزات در دهههای آتی بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت. از این رو این کشورها میتوانند مسیر روندهای جهانی از جمله گذار انرژی و گذار کربن را هدایت کنند. در این بین، به نظر میرسد که منطقه خاورمیانه با مزایای رقابتی قابل توجه، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطبهای مهم تجارت فلزات پایه در آینده را داشته باشد.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
- تحلیل
- سنگآهن, صادرات, محصولات میانی فولاد خام
تجارت جهانی محصولات زنجیره فولاد طی دو دهه اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده و مرکز ثقل آن از اروپا و منطقه دریای سیاه بهتدریج به سمت آسیا و خاورمیانه منتقل شده است. افزایش سهم ASEAN، خاورمیانه و APTA در صادرات شمش و حرکت این مناطق بهسوی تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا نشاندهنده شکلگیری قطبهای جدید فولادی است. در مقابل، سهم اروپا و BSEC بهدلیل هزینههای بالا، مقررات سختگیرانه و ناپایداریهای ژئوپلیتیکی کاهش یافته است. این تحولات بیانگر بازآرایی زنجیره ارزش فولاد و نقش فزاینده تجارت منطقهای در تعیین مسیر آینده صنعت فولاد جهان است.
۳۰ آبان ۱۴۰۴
