شکلگیری و توسعه فناوریهای هستهای، نقطه عطفی در تاریخ پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی جوامع بشری در طول یک قرن گذشته به شمار میآید. امروز حدود 10 درصد از تولید برق جهان در نیروگاههای هستهای صورت میگیرد و دامنه کاربردهای فناوریهای هستهای در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، معدن و پزشکی به شکل روزافزونی در حال گسترش است. با این حال، مزایا و معایب توسعه این فناوریها کماکان در جهان مورد بحث است؛ از طرفی قدرتهای اقتصادی جهان بخش قابل توجهی از انرژی خود را از نیروگاههای هستهای تامین میکنند و از طرف دیگر با استناد به معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی، محدودیتهای پیچیدهای برای توسعه این فناوریها به کشورها اعمال میشود. تصویر «متر خیاطی» روی جلد، سمبلی از معیارها و شاخصهای متضاد در خصوص توسعه فناوریها و ظرفیتهای تولید انرژی هستهای چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعهیافته است که موجب بروز ناترازی در تعاملات جوامع بشری و پیشرفتهای تکنولوژیکی میشود و مسیر توسعه فناورانه کشورها را دچار چالش میکند.
ماهنامه شماره ۱۷۳ اخبارفلزات
شکلگیری و توسعه فناوریهای هستهای، نقطه عطفی در تاریخ پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی جوامع بشری در طول یک قرن گذشته به شمار میآید. امروز حدود 10 درصد از تولید برق جهان در نیروگاههای هستهای صورت میگیرد و دامنه کاربردهای فناوریهای هستهای در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، معدن و پزشکی به شکل روزافزونی در حال گسترش است. با این حال، مزایا و معایب توسعه این فناوریها کماکان در جهان مورد بحث است؛ از طرفی قدرتهای اقتصادی جهان بخش قابل توجهی از انرژی خود را از نیروگاههای هستهای تامین میکنند و از طرف دیگر با استناد به معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی، محدودیتهای پیچیدهای برای توسعه این فناوریها به کشورها اعمال میشود. تصویر «متر خیاطی» روی جلد، سمبلی از معیارها و شاخصهای متضاد در خصوص توسعه فناوریها و ظرفیتهای تولید انرژی هستهای چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعهیافته است که موجب بروز ناترازی در تعاملات جوامع بشری و پیشرفتهای تکنولوژیکی میشود و مسیر توسعه فناورانه کشورها را دچار چالش میکند.
نوع انتشار چاپی، الکترونیکی
چندین دهه از معرفی انرژی هستهای به عنوان منبعی برای تامین انرژی جوامع بشری میگذرد و به رغم افزایش شدید اولیه، سهم این نیروگاهها از سبد انرژی جهان در سالهای اخیر ثابت مانده است. در این بین، کارشناسان به انرژی هستهای به عنوان منبع انرژی کمکربنی نگاه میکنند که میتواند بخشی از نقش و جایگاه سوختهای فسیلی را از آن خود کند و به این ترتیب نقشآفرینی ویژهای را در چشمانداز انرژی جهان داشته باشد.
در نگاه ماه انرژیهستهای در این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
تجربه بیمثال
کاتالیزور حیاتی
ترکیب برنده
شمایل اتمی
بازوی ترقی
واکنش قدرت
پارادوکس تاریک
تجلی یک دانش نوین
تسری دانش در تجارت
صنعت استراتژیک
اینفوگرافیک: جایگاه انرژی هستهای در سبد انرژی و ترکیب صنعت برق کشورها
طلوعی نوآورانه
عصر جدید هستهای
صنایع معدنی و فلزی کشور و به طور خاص زنجیره فولاد، در سالهای اخیر دچار یک مشکل جدی شده است. قطعیهای مکرر برق و گاز در ماههای گرم و سرد سال موجب شدهاند که برنامههای تولید این صنعت دچار ریسکهایی جدی شود و بخش قابل توجهی از ظرفیتهای بالقوه کشور عملا خالی بماند.
در پرونده ماه مدیریت پایداری تولید این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
در آستانه هشدار
تحلیل یک صنعت توقفناپذیر
توسعهای به وسعت ایران
راهبرد تحولآفرین
ثابتقدم در مسیر پایداری
بسترسازی برای رشد فراگیر
جریان قدرتمند توسعه
جلوهای از پویایی و پیشرفت
فصل مشترک تولید و توسعه
چشمانداز تولید بدون توقف
قطب رشد متوازن
یک نگاه استراتژیک
عوامل مختلفی بر عملکرد درآمدزایی صنایع معدنی و فلزی کشور تاثیرگذار هستند. توسعه کمّی تولید و حرکت به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر دو مولفه اساسی رشد درآمدهای این صنعت به شمار میآید. از طرف دیگر، سازوکارهای قیمتگذاری محصولات، عوارض صادرات و تلاطمات بازارهای داخلی و خارجی از جمله عواملی هستند که تاثیرات سوئی را بر درآمدهای صنایع معدنی و فلزی به دنبال دارند.
در گزارش ماه تحلیل درآمد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
گذرگاه مشترک
در مسیر خلق ارزش
مظهر ترقی و کارآمدی
خلق فرصت برای ارزشافزایی
سمبل ارزشآفرینی
همسو با اهداف استراتژیک
نگاهی تحولآفرین
الگوی تحقق جهش تولید
تجربه نشان میدهد کلید تحقق رشد اقتصادی در کشور، شناخت مزیتهای نسبی و استفاده حداکثری از آنها در مسیر خلق ارزش افزوده است. در سالهای اخیر، صنایع معدنی و فلزی کشور رشد و توسعه قابل توجهی را تجربه کردهاند. با این حال به نظر میرسد کماکان ارزش افزایی این بخش با پتانسیلهای واقعی کشور فاصله چشمگیری دارد و با تکمیل زنجیرههای ارزش و تولید محصولات ویژه میتوان درآمدزایی چند برابری را محقق کرد.
در تحلیل ماه معدن، بورس و اقتصاد این شماره مطالب زیر را مطالعه میکنید:
مولفه اساسی رقابتپذیری
الگوی موفق پشتیبانی
گرهگشای زنجیره لجستیک
تکمیل زنجیره، بستر خلق ارزش مضاعف
نقطه عطف مسیر پیشرفت
فوت کوزهگری
اهرم کلیدی پیشرفت
منشور تحول
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای فلزات
- گزارشهای فلزات
- گزارشهای فلزات
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد

- تحلیل
- سنگآهن, معدن
در زنجیره فولاد کشور، چالشهای متعددی نظیر ناترازی انرژی، ضعف در توسعه زیرساختهای حملونقل و تامین پایدار مواد اولیه منجر به کاهش بهرهوری و افزایش آسیبها و عدمالنفع مالی و فنی شده است که تاثیرات منفی آن را میتوان در کاهش تولید محصولات زنجیره مشاهده کرد. شرکت صنعتی و معدنی اپال پارسیان سنگان نیز در سال ۱۴۰۳ با حدود ۱۶۰۰ ساعت توقف تولید در واحد گندلهسازی و ۳۰۰ ساعت توقف در واحد تولید کنسانتره به دلیل ناترازی انرژی روبهرو بوده و این عدم استفاده از ظرفیت تولید، موجب از دست رفتن ارزش افزوده قابل توجهی شده است. این شرکت به منظور مدیریت مصرف انرژی و آب و توسعه زیرساختها در پروژههای زیربنایی مختلفی سرمایهگذاری کرده است تا بتواند با بهینهسازی مصرف منابع، عملکرد خود را بهبود ببخشد.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا, زیرساخت
با گسترش بیسابقه فناوریهای هوشمند و حرکت به سوی دنیایی که در آن هوش مصنوعی نهتنها به رکن اساسی زیرساختهای مدرن بدل شده، بلکه در پیکره توسعه اقتصادی و تحول دیجیتال نیز رخنه کرده است، ضرورت تحلیل فرصتها و چالشهای این عرصه به شکلی بیچونوچرا برجسته میشود، چراکه همزمان با پیشرفتهای حیرتانگیز در بهرهوری سیستمها، ایجاد شبکههای هوشمند و یکپارچه، چالشهای نوینی همچون مدیریت دادههای کلان، ارتقای ایمنی سایبری در برابر تهدیدات پیچیده و مهار پیچیدگیهای فنی، معضلاتی گریزناپذیر را برای سرمایهگذاران و سیاستگذاران به بار آوردهاند. در سوی دیگر این معادله، رشد چشمگیر و پرشتاب بازار زیرساختهای هوش مصنوعی نمایان است که در سال ۲۰۲۳ به ارزش خیرهکننده ۳۸ میلیارد دلار رسید؛ پدیدهای که حکایت از عزم راسخ و تلاش بیوقفه دولتها، شرکتها و ارائهدهندگان خدمات ابری در جهت توسعه و بهرهبرداری از ظرفیتهای نوظهور دیجیتال دارد. این ظرفیتها در پرتو مشارکتهای استراتژیک و بهرهگیری از زیرساختهای پیشرفته، نهتنها به ارتقای رقابتپذیری در عرصه جهانی انجامیده است، بلکه چشماندازی روشن از آیندهای هوشمند، پیچیده و پرچالش را ترسیم کرده است که با مدیریت هوشمندانه و اتخاذ راهبردهای نوآورانه، میتواند به نقطه عطفی در تحول زیرساختهای مدرن بدل شود.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- صنایع الکترونیکی, صنایع خودروسازی, صنعت
در عصری که مرز میان فناوری و صنایع سنتی با سرعتی بیسابقه در حال محو شدن است، هوش مصنوعی نه در حاشیه، بلکه در بطن ساختار تولید، تصمیمگیری و نوآوری جای خوش کرده است؛ چنانکه در پیشرفتهای بینظیر در طراحی تراشههای نانومتری، شبیهسازی هوشمند فرمولاسیونهای دارویی جدید، سیستمهای پیشرفته در بهینهسازی تولیدات غذایی و پوشاک و خودروهای خودران که آینده حملونقل را متحول میسازند، رد پای الگوریتمهایی دیده میشود که نه فقط سرعت و دقت، بلکه قوه تخیل و قابلیت تطبیق را نیز به فرایندهای صنعتی تزریق کردهاند. بررسی چگونگی رسوخ هوش مصنوعی به تاروپود صنایع گوناگون، منظری جامع از اثر آن را در تحولات صنایعی چون خودروسازی، هوافضا، لوازم خانگی، صنایع دارویی و غذایی ترسیم میکند تا نشان دهد چگونه این فناوری با چهرههایی متفاوت و عملکردهایی بیشمار، در حال بازتعریف آینده تولید، مصرف و صنعت است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- تحلیل
- آسیا و اقیانوسیه, آمریکای شمالی و جنوبی, اتحادیه اروپا
هوش مصنوعی همچون انقلابی فناورانه به گونهای بیسابقه الگوهای جریان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و سرمایهگذاری خطرپذیر را دستخوش دگرگونی کرده و با شکستن ساختارهای پیشین و ایجاد قطبهای نوظهور فناوری به ویژه در سیلیکونولی، پکن و پاریس، مسیر سرمایههای کلان را به سوی خود معطوف ساخته است. این روند، نهتنها قطبهای دیرینهای را با چالشی دشوار در جذب سرمایه مواجه کرده، بلکه با ایجاد همگرایی میان قدرتهای فناوری، سیستمهای نوآوری را به شیوهای نوین سازماندهی کرده است؛ جریانی که ضمن تسریع در رشد درآمدی استارتآپهای هوش مصنوعی و تمرکز سرمایهگذاریهای کلان در تعداد محدودی از شرکتها، به سبب رویکرد همسوی سرمایهگذاران و ورود شرکتهای بزرگ فناوری به این عرصه با چالشهای پایداری بلندمدت، مسائل اخلاقی، مصرف انرژی و ضرورت یافتن جایگاههای خاص در رقابت با بازیگران بزرگ نیز دستوپنجه نرم میکند. با این همه، مهاجرت بنیانگذاران استارتآپها به کانونهای اصلی سرمایهگذاری و تداوم رقابت میان شرکتهای پیشرو، همچنان بر پیچیدگیهای این مسیر افزوده و دولتها را به بازاندیشی در سیاستهای خود برای بهرهبرداری از فرصتهای سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی وا داشته است.
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴