«اقتصاد چرخشی» که فاز مطالعاتی آن تقریبا از دهه 1970 آغاز شده است، مفهومی نوین برای تسهیل گذار از رویکردهای سنتی توسعه (که منجر به ناپایداری زیستمحیطی میشوند) به رویکرد توسعه پایدار و سازگار با محیطزیست است. اهمیت این موضوع برای ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و مواجه با وضعیت زیستمحیطی نسبتا وخیم، دوچندان است. با این حال، به منظور پیادهسازی الگوهای اقتصاد چرخشی در کشور نهتنها اقدام موثری صورت نگرفته، بلکه در برخی از موارد وضعیت بدتر هم شده است. بهبود بهرهوری انرژی، استفاده حداکثری از منابع انرژی تجدیدپذیر و افزایش نرخ بازیافت از فاضلابها و پسماندها، اصلیترین اقداماتی هستند که معمولا در راستای تحقق مفهوم «اقتصاد چرخشی» دنبال میشوند. آمارها و گزارشهای ارائهشده حاکی از آن است که ایران در هیچ یک از آنها عملکرد قابل قبول و مطلوبی نداشته است؛ موضوعی که چنانچه به آن توجه ویژه نشود، بدون تردید در آیندهای نهچندان دور روند توسعه در کشور را به صورت اساسی مختل خواهد کرد.
نگاهی به چالشهای توسعه اقتصاد چرخشی در ایران
«اقتصاد چرخشی» که فاز مطالعاتی آن تقریبا از دهه 1970 آغاز شده است، مفهومی نوین برای تسهیل گذار از رویکردهای سنتی توسعه (که منجر به ناپایداری زیستمحیطی میشوند) به رویکرد توسعه پایدار و سازگار با محیطزیست است. اهمیت این موضوع برای ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و مواجه با وضعیت زیستمحیطی نسبتا وخیم، دوچندان است. با این حال، به منظور پیادهسازی الگوهای اقتصاد چرخشی در کشور نهتنها اقدام موثری صورت نگرفته، بلکه در برخی از موارد وضعیت بدتر هم شده است. بهبود بهرهوری انرژی، استفاده حداکثری از منابع انرژی تجدیدپذیر و افزایش نرخ بازیافت از فاضلابها و پسماندها، اصلیترین اقداماتی هستند که معمولا در راستای تحقق مفهوم «اقتصاد چرخشی» دنبال میشوند. آمارها و گزارشهای ارائهشده حاکی از آن است که ایران در هیچ یک از آنها عملکرد قابل قبول و مطلوبی نداشته است؛ موضوعی که چنانچه به آن توجه ویژه نشود، بدون تردید در آیندهای نهچندان دور روند توسعه در کشور را به صورت اساسی مختل خواهد کرد.
موضوع اقتصاد چرخشی
نوع گزارش تحلیل
منطقه ایران
مقدمه
اهمیت منابع تامین انرژی اولیه
لزوم توجه به ظرفیتها در کشور
نمودار 1. شاخص بهرهوری انرژی در ایران
نمودار 2. روند مدیریت فاضلاب در کشور
نمودار 3. روند تولید پسماند در کشور
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای اقتصاد
- گزارشهای اقتصاد, گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده
- گزارشهای صنایع مصرفکننده, گزارشهای فلزات
- گزارشهای صنایع مصرفکننده, گزارشهای فلزات

- تحلیل
- صنعت
در عصر مدرن امروز، تکنولوژی کلید موفقیت است و هر بنگاه یا صنعتی که بتواند با یک دیدگاه نوآورانه و نوین، خود را با آخرین تحولات فناورانه و علمی عرصه کسبوکار خود همسو کند از شانس بیشتری برای تصاحب بازارها و تقویت قدرت رقابت خود برخوردار خواهد بود. در این میان، شرکت معیار صنعت خاورمیانه به عنوان ارائهدهنده خدمات فنی، مهندسی و تحقیق و توسعه، با تمرکز بر توسعه زیرساختهای فناورانه و دستیابی به دانش فنی روز، در تلاش برای حرکت در مسیر هوشمندسازی و تحقق تحولات دیجیتال در صنایع معدنی و فلزی است. در این راستا، این شرکت پروژههای گوناگونی را در عرصههای مختلف از جمله هوشمندسازی و شبیهسازی فرایندها، توسعه زیرساخت پایش آنلاین فرایندها و بهرهوری مواد، آب و انرژی به انجام رسانده است؛ پروژههایی که هریک از آنها میتوانند تاثیرات پردامنه و قابل توجهی را در بهبود بازدهی کلی عملیات، کاهش هزینهها و به حداقل رساندن توقفات و خطای انسانی به دنبال داشته باشند. با توجه به این مسئله، شرکت معیار صنعت خاورمیانه را میتوان نمادی از تجلی توانمندیهای بومی و فناورانه در زنجیره فولاد کشور تلقی کرد که زمینه افزایش رقابتپذیری صنعت فولاد را بر مبنای تکنولوژیهای نوین فراهم میآورد.
۳۱ تیر ۱۴۰۴
- تحلیل
- محصولات فولادی
بررسی آمارها نشان میدهد که شکاف میان ظرفیتهای صنعت فولاد با میزان عملکرد واقعی این صنعت متاثر از محدودیتهای مصرف انرژی سالبهسال در حال افزایش است که این امر، نتیجهای جز به هدر رفتن سرمایهگذاریها و ثروت ملی کشور نخواهد داشت، موضوعی که طبیعتا فعالیت حلقههای پایانی و تولید محصولات نهایی را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. مجتمع فولاد صنعت بناب، به عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت فولاد در شمال غرب کشور به شمار میآید که تلاش دارد تا با تکیه بر توانمندیهای برجسته و ممتاز خود، علاوه بر تامین بازار داخلی به توسعه بازارهای صادراتی و گسترش فروش محصولات خود در کشورهای مختلف بپردازد. با این حال، این شرکت نیز همانند دیگر فعالان صنعت فولاد، با چالشهای مهمی ناشی از محدودیتهای مصرف برق و گاز مواجه است که این مسئله در بلندمدت منجر به کمرنگ شدن توان تابآوری و رقابتپذیری آن میشود. راهکار برونرفت از این شرایط، توجه ویژه به توسعه زیرساختهای انرژی و بسترسازی برای گسترش همکاری بخش خصوصی و دولتی است. در چنین شرایطی، نقش نهادهای حاکمیتی و سیاستگذار به سمت تسهیلگری و تدوین سیاستهای شفاف و ارائه مشوقهای هدفمند بیش از هر زمانی اهمیت مییابد.
۳۱ تیر ۱۴۰۴
- یادداشت
- آهن اسفنجی, محصولات میانی فولاد خام
صنعت فولاد، بهعنوان یکی از پیشرانهای کلیدی اقتصاد ملی، نقشی حیاتی در تحقق توسعه صنعتی و ارتقای توان تولید داخلی ایفا میکند. توسعه متوازن زنجیره فولاد، از استخراج سنگآهن تا تولید محصولات نهایی، ضمن خلق ارزش افزوده، میتواند به افزایش بهرهوری، تنوع صادرات و کاهش وابستگی به خامفروشی منجر شود. با این حال، این زنجیره با چالشهایی جدی از جمله محدودیت منابع انرژی و آب، ناپایداری در تامین مواد اولیه، فرسودگی فناوری و مداخلات سیاستی مواجه است؛ چالشهایی که استمرار رشد و رقابتپذیری این صنعت را تهدید میکنند. در این چارچوب، اتخاذ راهکارهای جامع و آیندهنگر ضرورتی انکارناپذیر است.
۳۱ تیر ۱۴۰۴
- تحلیل
- سنگآهن
زنجیره ارزش فولاد کشور در سالهای اخیر با پدیدهای به نام توسعه نامتوازن دستوپنجه نرم کرده است. در واقع در سالهای اخیر بخش عمده سرمایهگذاریها در حوزه زنجیره فولاد، با هدف خلق ارزش افزوده بیشتر به سمت حلقههای پاییندستی سرازیر شده است. این در حالی است که تداوم این روند میتواند تامین مواد اولیه را به معضل بزرگی برای همین حلقهها تبدیل کند. در چنین شرایطی، شکلگیری و فعالیت شرکت فولاد شرق کاوه که بر تامین پایدار و باکیفیت مواد اولیه این صنعت تمرکز کرده، نویدبخش ارتقای جایگاه رقابتی این شرکت از یک سو و نیز توازنبخشی به زنجیره فولاد کشور از سوی دیگر است.
۳۱ تیر ۱۴۰۴