گزارش‌های‌ فلزات

فلز مس یکی ازکامودیتی‌های استراتژیک اقتصاد جهان به شمار می‌رود که با توجه به روندهای حاکم بر حوزه صنعت و انرژی و روند برقی شدن، روز به روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود. موضوع رشد جمعیت یکی از مولفه‌های کلیدی بر رشد و یا افت بازار این فلز به شمار می‌آید. البته این تاثیرگذاری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه متفاوت است. کشورهای توسعه‌یافته، علی‌رغم این که با نرخ رشد جمعیت نزولی مواجه هستند، اما به سبب ظهور فناوری‌های نوین از جمله خودروهای برقی، توسعه صنایع الکترونیکی و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر، با رشد تقاضا برای مصرف مس روبه‌رو شده‌اند و این شرایط در سال‌های آینده نیز تداوم خواهد داشت. در کشورهای درحال توسعه، نرخ رشد جمعیت بالاتر است، از این رو، میزان مصرف مس در راستای توسعه شهرها و زیرساخت‌ها فزاینده خواهد بود.

روند کربن‌زدایی از صنایع آلاینده، بسیاری از فرایندهای تولید فعلی را به چالش کشیده است. زنجیره ارزش صنعت آلومینیوم در حالی با انتشار سالانه حدود یک میلیارد تن گازهای گلخانه‌ای در رده آلاینده‌‎ترین صنایع جهان قرار دارد که محصولات آلومینیومی نقش کلیدی‌ای در بخش صنعت بر عهده دارند. از این رو، کربن‌زدایی از زنجیره ارزش آن بسیار حائز اهمیت است. مروری بر گزارش‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد، حداقل تا سال ۲۰۳۰، تقاضای سبز آلومینیوم با سرعت بسیاری بالایی رشد خواهد کرد و سهم آن از کل تقاضای آلومینیوم از حدود ۵ درصد در سال ۲۰۲۰، به حدود ۱۹ درصد در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. آمارهای مربوط به روند کربن‌زدایی در صنعت آلومینیوم نیز بیانگر آن است که در این صنعت ظرفیت کاهش انتشار گاز دی‌اکسید کربن تا سقف ۹۲ درصد وجود دارد. طبق سناریوی «۱.۵ درجه سانتی‌گراد» تقاضای کارخانه‌های ذوب آلومینیوم در مقیاس جهانی تا سال ۲۰۵۰ رشد ۲.۶ درصدی را نسبت به امروز تجربه خواهد کرد و به حدود یک هزار تراوات ساعت می‌رسد. در این سال حدود ۵۲.۵ درصد از تقاضای مذکور از محل منابع کم‌آلاینده تامین خواهد شد و میزان آلایندگی ناشی از سوخت‌های فسیلی نیز با به‌کارگیری سیستم‌های جمع‌آوری کربن، کنترل خواهند شد.

جهان متاثر از پیشرفت‌های حوزه فناوری و نیز افزایش نگرانی‌های زیست‌محیطی، در دو دهه گذشته تحولات و روندهای مهمی را تجربه کرده است. گسترش تولید و مصرف انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر، رشد تولید خودروهای الکتریکی و گسترش دامنه بازارهای محصولات الکترونیکی و های‌تک از جمله ابرروندهایی هستند که نه‌تنها چشم‌انداز اقتصاد جهانی را تغییر داده‌اند، بلکه زنجیره‌های تامین جهانی را دچار تحولات شگرفی کرده‌اند. عناصر حیاتی یا فلزات به کار رفته در باتری‌های نوین، از جمله موادی هستند که  تولید و مصرف آن‌ها متاثر از روندهای مذکور، دچار دگرگونی‌های شدیدی شده است. توزیع نامتوازن ذخایر معدنی فلزات حیاتی و ظرفیت‌های تولید آن‌ها موجب شده است تا این فلزات به یکی از مولفه‌های اصلی فضای تعاملات و مناقشات تجاری جهان میان کشورهای توسعه‌یافته و بازارهای نوظهور تبدیل شوند. چین به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده این مواد، بازار این کامودیتی‌ها را هدایت می‌کند و در آینده نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار مصرف فلزات حیاتی خواهد داشت.

گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال‌های آتی، سناریوهای زیست‌محیطی عمدتا بر گسترش ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین جایگزینی قابل توجه در استفاده از سوخت‌های آلاینده با انرژی‌های پاک متکی خواهد بود. این موضوع سبب شده است تا چشم‌انداز مثبتی برای بازار آتی مس شکل بگیرد. برآوردهای صورت‌گرفته حاکی از آن است که بخش حمل‌ونقل، اصلی‌ترین محرک بازار مس در افق زمانی ۲۰۵۰ خواهد بود. این مسئله عمدتا به دلیل هدف‌گذاری‌های صورت‌گرفته در راستای جایگزینی گسترده ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای موتور احتراقی با وسایل نقلیه الکتریکی است. تخمین زده می‌شود در سال ۲۰۵۰، میزان تقاضای فلز مس با رشد ۱۰۰ درصدی نسبت به سال‌های اخیر به حدود ۵۰ میلیون تن در سال برسد که بالغ بر ۹۰ درصد آن از محل توسعه ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای برقی باشد.

بازار مصرف آلومینیوم به عنوان یکی از فلزات پایه استراتژیک در دنیا، به طور روزافزونی در حال توسعه است. بخشی از این افزایش ناشی از افزایش جمعیت جهان و فعالیت‌های صنعتی و بخش دیگر این افزایش مصرف نیز به دلیل ظهور قدرت‌های صنعتی بزرگ از جمله چین، هندوستان و سایر کشورهای جنوب شرق آسیا بوده است که مطالعه عملکرد اخیر این کشورها و همچنین وضعیت فعلی آن‌ها، دید روشنی از آینده مصرف این فلز خواهد داد. از طرفی، با مطرح‌ شدن تکنولوژی ساخت خودروهای برقی و همچنین پیشتازی نیروگاه‌های تجدیدپذیر در صنعت برق بسیاری از نقاط دنیا روند صعودی مضاعفی را برای مصرف این فلز به وجود آورده است که در آینده نیز تداوم خواهد داشت.

صنعت فولاد به عنوان بزرگترین صنعت جهان در حوزه فلزات، به سبب کاربردهای فراوان در حوزه‌های متعدد، از اهمیت استراتژیکی برخوردار شده است. صنایع خودروسازی، تولید ماشین‌آلات صنعتی و همچنین بخش ساخت‌وساز و توسعه زیرساخت‌ها، وابسته به مصرف فولاد هستند و از این رو، کشورهای بسیاری در تلاش‌اند تا در تامین این کامودیتی ارزشمند به خودکفایی برسند. تا قبل از آغاز قرن ۲۱، بازار مصرف فولاد عمدتا به کشورهای غربی از جمله اروپا و ایالات متحده آمریکا وابسته بود، اما با تحولات صورت‌گرفته در کشورهای در حال توسعه به خصوص چین و هندوستان، امروزه این کشورها به قدرت‌های بی‌رقیبی در جهان تبدیل شده‌ که سهم قابل توجهی از بازار مصرف فولاد را در دو دهه اخیر به خود اختصاص داده‌اند.