گزارش‌ های کالاهای مصرفی بادوام

صنایع نظامی از جمله صنایعی به شمار می‌آید که از جنبه‌های گوناگونی بر جوامع تاثیرگذار است. گستره اثربخشی این حوزه، طیف وسیعی را از ایجاد اشتغال برای افراد، تا توسعه تکنولوژی، رشد اقتصادی به واسطه افزایش درآمدها و افزایش قدرت در شرایط ناپایدار سیاسی را در بر می‌گیرد. از این رو، کشورها همواره به دنبال توسعه صنایع نظامی و افزایش قدرت خود در این حوزه هستند. این مسئله، از یک طرف با اختصاص بخش قابل توجهی از بودجه کشورها به صنایع نظامی و فعالیت‌های متعاقب آن محقق می‌شود، و از طرف دیگر به واسطه واردات تسلیحات و تجهیزات مورد نیاز از کشورهای اصلی در این حوزه به دست می‌آید. از این رو، توسعه صنایع نظامی را علاوه بر نقش انکارناپذیر آن در افزایش قدرت سیاسی کشورها، می‌توان عاملی برای رشد اقتصادی و افزایش درآمدها در کشورهای صادرکننده این حوزه نیز به شمار آورد.

در سال‌های اخیر، استفاده از تلفن‌های همراه بیش از پیش افزایش یافته، به طوری‌که بسیاری از فعالیت‌های تجاری، اجتماعی، آموزشی و ... از طریق این وسایل الکترونیکی امکان‌پذیر شده است. این امر به‌خوبی افزایش تقاضا برای گوشی‌های تلفن همراه را به تصویر می‌کشد. در ساخت تلفن همراه از مواد مختلفی استفاده می‌شود که فلزات مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آیند. در بدنه و قطعات داخلی‌ای همچون مدارهای مجتمع، بلندگوها، حسگرها و باتری، انواع فلزات پایه و گران‌بها مانند مس، آلومینیوم، طلا و نقره استفاده می‌شود. یکی از دلایل استفاده از فلزات در ساخت موبایل، پایداری و دوام آن‌ها در برابر خوردگی و ضربه است. اما ویژگی مهم‌تر فلزات برای کاربرد در تلفن‌های همراه خاصیت رسانندگی بالای آن‌ها به شمار می‌آید.

در سال‌های اخیر توسعه و دستاوردهای فنی و خدماتی صنایع هوایی، آن را به یکی از بزرگترین محرک‌های پیشرفت در جامعه مدرن امروزی و شاخصی مهم در ارزیابی پتانسیل‌های رشد اقتصادی تبدیل کرده است، طوری که از حمل‌ونقل هوایی به عنوان بازویی برای توسعه و پیوستن به اقتصاد جهانی یاد می‌شود که حرکت سریع میلیاردها دلار کالا را به بازار‌های جهانی میسر می‌سازد. به رغم اهمیت جایگاه صنایع هوایی، براساس داده‌های موجود در ایران تنها ۲ درصد از ارزش افزوده بخش حمل‌ونقل کشور به حوزه هوایی تعلق داشته و سهم ناوگان هوایی در جابه‌جایی مسافر ۱.۱ درصد برآورد می‌شود.

فعالیت‌های فضایی از گذشته تا کنون، جذابیت‌ها و دستاوردهای فراوانی برای بشر به همراه داشته است. این فعالیت‌ها از ابتدایی‌ترین حالت خود یعنی پرتاب ماهواره آغاز شد، و تا فرستادن حیوانات آزمایشگاهی و نهایتا انسان‌ها به فضا و بازگشت آن‌ها به زمین ادامه یافته است. اگرچه در گذشته، بقای انسان در فضا برای زمانی اندک به دغدغه‌ای برای دانشمندان تبدیل شده بود، امروز موضوع کوچ به سیاره‌های دیگر و آغاز یک زندگی جدید مطرح می‌شود. کشورهای متعددی در طول تاریخ در حوزه صنایع فضایی فعالیت داشته‌اند. با این حال، کشورهای محدودی همچون ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین را می‌توان به عنوان بازیگران اصلی و پیشرو در این زمینه قلمداد کرد.

با توجه به افزایش آلودگی هوا و رونق بازار خودروهای الکتریکی در جهان، تولید و تجارت این نوع خودروها در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته، اما با توجه به چالش‌های فراوان در زیرساخت‌ها، تولید و همچنین عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی کشور، ساخت خودروهای الکتریکی با مشکلات فراوانی مواجه است. در حوزه زیرساخت‌ها می‌توان به نبود ایستگاه‌های شارژ عمومی و تعمیرگاه‌های تخصصی در فواصل مناسب اشاره کرد. علاوه بر این، صنعت خودروسازی کشور همچنان با تکنولوژی‌های قدیمی به تولید خودروهای بنزینی می‌پردازد که از توسعه‌نیافتگی این صنعت برای تولید خودروهای برقی حکایت دارد. با این‌ حال، برخی از پژوهشگران و محققان به این عرصه ورود کرده‌اند و محصولاتی نیز به بازار عرضه شده‌اند، اما این خودروها از تکنولوژی قابل رقابت با نمونه‌های خارجی برخوردار نیستند. به نظر می‌رسد که برای همسویی بازار خودروی کشور با تحولات جهانی، لازم است رویکردی جدید در خصوص ایجاد زیرساخت‌های شارژ و نیز واردات خودروهای برقی اتخاذ شود.

الگوی فناوری‌محوری از زمان جنگ جهانی دوم با تلاش آمریکا و برخی کشورهای اروپایی وارد صنایع دفاعی شد و تا به امروز به دلیل افزایش رقابت تسلیحاتی و احتمال بروز جنگ میان قدرت‌های برتر نظامی ادامه یافته است. واقعیت مجازی، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی مهم‌ترین فناوری‌هایی هستند که امروزه به طور گسترده با اهداف تاکتیکی و آموزشی در صنایع دفاعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شبیه‌سازی میدان‌های نبرد، مدیریت تسلیحات نظامی از راه دور و توسعه تسلیحات نظامی خودمختار تنها نمونه‌هایی از کاربرد فعلی این فناوری‌ها در صنایع دفاعی است. با این حال انتظار می‌رود با پیشرفت‌های آتی فناوری، صنایع دفاعی در سه حوزه اتصالات، کشندگی و خودمختارسازی بیش از پیش تحت تاثیر قرار بگیرد و منجر به توسعه هر چه بیشتر سیستم‌های ماهواره‌ای گمراه‌کننده، تسلیحات نظامی مافوق صوت و ربات‌های نظامی شود.

امروزه، آلومینیوم به فلزی پر‌کاربرد در صنایع مختلف تبدیل شده است که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به صنعت خودروسازی اشاره کرد. این مسئله عمدتا بدان خاطر است که آلومینیوم ویژگی‌های کم‌نظیری دارد که بسیاری از ضرورت‌ها در خودروسازی را تامین می‌کند. طبق برآوردهای صورت‌گرفته، در سال‌های اخیر سهم صنعت خودروسازی از بازار جهانی آلومینیوم به حدود ۱۸ درصد نیز رسیده است که البته انتظار می‌رود این رقم همگام با رشد مصرف آلومینیوم، افزایش یابد. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که شدت مصرف آلومینیوم در تولید هر خودرو به صورت قابل ملاحظه‌ای در میان مناطق مختلف جهان، متفاوت است؛ به عنوان نمونه میزان مصرف آلومینیوم در تولید هر دستگاه وسیله نقلیه موتوری سبک در آمریکای شمالی بیش از ۲۵۰ کیلوگرم برآورد می‌شود، در حالی که شدت مصرف آلومینیوم در صنعت خودروسازی کشورهای در حال توسعه‌ای نظیر هندوستان و چین کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم است.

در دنیای امروز، فولاد به بخشی جدایی‌ناپذیر از محیط اقتصاد و صنعت تبدیل شده است و در این بین، صنعت خودروسازی یکی از مهمترین صنایع مصرف‌کننده این فلز به شمار می‌آید. آمارها نشان می‌دهد که تقاضا از سوی خودروسازان هر ساله ۱۲ درصد از بازار مصرف فولاد را به خود اختصاص می‌دهد. هر چند که نخستین خودروها در جهان عمدتا از جنس چوب ساخته می‌شدند، با این حال، هم‌اکنون بالغ بر ۶۰ درصد از وزن خودروها را انواع مختلف فولاد تشکیل می‌دهد که از جمله مهمترین آن‌ها Mild steel، High-strength steel و Advanced high-strength steel هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مصرف فولادهای پیشرفته با استحکام بالا در فرایند تولید خودرو و قطعات آن طی سال‌های گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده است و در سال‌های آتی نیز این روند به دلیل مزیت‌هایی که استفاده از فولادهای پیشرفته استحکام بالا در راستای سبک‌سازی در اختیار صنعت خودروسازی قرار می‌دهند، ادامه خواهد یافت.

همگام با توسعه و ساخت اولین وسایل نقلیه موتوری در جهان، آغاز تجارت‌ بین‌المللی خودرو نیز مورد توجه قرار گرفت. در واقع نیاز مبرم بشر به حمل‌ونقل و جابه‌جایی، خودرو را به یک عنصر مهم و حیاتی در مراودات تجاری طی دو قرن گذشته تبدیل کرده است. تاریخ‌نگاری‌ها نشان می‌دهد اغلب کشورهایی که از توانمندی بالایی در ساخت و توسعه خودروها برخوردار بوده‌اند، بیشترین حضور را در عرصه بین‌المللی خوردو به ثبت رسانده‌اند. آمارها نیز حاکی از آن هستند که کشورهایی مانند آلمان، چین، ژاپن، کره‌جنوبی و ایالات متحده آمریکا بیشترین سهم از درآمدهای صادراتی صنعت خودروی جهانی را به خود اختصاص می‌دهند. به نظر می‌رسد افزایش جمعیت جهان، تغییر در ترجیحات مصرف‌کنندگان و معرفی خودروهای الکتریکی به رشد تجارت بین‌المللی خودرو در دهه‌های آتی کمک کنند.

بازار جهانی خودرو از زمان توسعه خود در طول انقلاب صنعتی تاکنون با تقاضای در حال تغییر مصرف‌کنندگان همگام شده است و در حال حاضر بیش از ۹۲ میلیون خودرو در سطح جهانی به فروش می‌رسد. در چند سال گذشته گرایش فزاینده‌ای به سمت توسعه خودروهای الکتریکی در سطح جهانی شکل گرفته است، به طوری که امروزه صنعت نوظهور خودروهای الکتریکی حدود ۱۸ درصد از بازار خودروها را به خود اختصاص می‌دهد. در حالی که بازار خودروهای الکتریکی در ابتدا به ایالات متحده آمریکا، اروپا و ژاپن محدود می‌شد، اما رشد بی‌سابقه بازار و صنعت خودرو چین در دو دهه گذشته این کشور را به بزرگترین بازار خودروهای الکتریکی، به ویژه خودروهای الکتریکی باتری‌دار (BEV) تبدیل کرده است.

نقش صنعت خودروسازی در توسعه اقتصادی کشورها در طول یک قرن گذشته قابل توجه بوده است. در واقع این بخش پویا نه تنها برای میلیون‌ها نفر شغل ایجاد می‌کند بلکه به طور قابل توجهی بر رشد تجارت بین‌المللی نیز تاثیر دارد و ردپای اقتصادی کشورها را در صحنه‌های جهانی گسترش می‌دهد. به طور مثال، رشد سریع اقتصادی چین تا حد قابل توجهی به توسعه صنعت خودروسازی در این کشور وابسته است، علاوه بر این صنعت خودروسازی پیشرفته در اقتصادهای توسعه‌یافته جهان از جمله ایالات متحده آمریکا، آلمان، ژاپن و کره‌جنوبی نیز نمونه بارزی از تاثیر صنعت خودرو بر اقتصاد جهان است. براساس آمارها، صنعت خودروسازی به طور میانگین ۵ تا ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعه‌یافته را به خود اختصاص می‌دهد که از این لحاظ می‌توان گفت رشد صنعت خودروسازی به نوعی با میزان توسعه‌یافتگی کشورها در ارتباط است.

توسعه و پیشرفت‌ در صنایع نظامی همواره موضوعی حیاتی بوده است که هم بر هدایت جنگ‌ها و هم بر اقتصاد کشورها در دوران درگیری‌های ژئوپلیتیکی تاثیرگذار می‌گذارد. برای مثال جنگ جهانی اول شاهد تغییر از جنگ سنتی به درگیری‌های صنعتی بود و در طول جنگ جهانی دوم مقیاس تولید صنایع نظامی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد. به طور مثال، نوآوری‌هایی مانند تانک‌ها، هواپیماها، رادارها و فناوری هسته‌ای در این دوره توسعه یافتند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر تجارت و انتقال تسلیحات نظامی توسط کشورهای با صنایع نظامی پیشرفته مورد توجه قرار گرفته است که این امر فارغ از این که به حمایت نظامی از کشورهای متحد کمک می‌کند به تشدید درگیری‌ بین کشورها دامن می‌زند.