مشاهده بیشتر
به طور کلی، وسایل نقلیه بدون موتور بخش عمده‌ای از وسایل نقلیه را شامل می‌شوند که با استفاده از ساده‌ترین تکنولوژی‌ها و با هدف جابه‌جایی انسان و حمل بار تولید می‌شوند. وسایل نقلیه بدون موتور قدمت زیادی دارند و عموما نیروی محرکه آن‌ها از نیروی انسان تامین می‌شود. این وسایل، به دلیل ساختار ساده و بی‌نیازی به تجهیزات و ماشین‌آلات پیچیده، به فناوری خاصی برای تولید نیاز ندارند و عموما از طول عمر بالایی برخوردارند. از آنجا که فلزات بخش عمده ساختار وسایل نقلیه بدون موتور را تشکیل می‌دهند، تولید و توسعه ظرفیت‌های این محصولات بازار فلزات کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
یکی از نیازهای مهم و ضروری جوامع امروز یادگیری و آموزش است و سالانه بسیاری از افراد زمان زیادی را صرف آموزش علم و تحصیل می‌کنند. امروزه مراکز آموزشی در مقاطع مختلف مانند مهدکودک، مدرسه و دانشگاه در کشور وجود دارند که بستر مناسبی را برای تحصیل فراهم کرده‌اند. با توجه به نقش مهم تحصیلات، موفقیت افراد در زندگی شخصی و بالابردن سطح سواد عمومی، احداث مراکز آموزشی در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و در حال حاضر مدارس و دانشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز آموزشی در کشور به شمار می‌روند. اگرچه با رشد جمعیت، تقاضا برای مراکز آموزشی در کشور افزایش یافته است، به نظر می‌رسد سرعت رشد احداث این مراکز در کشور چندان قابل توجه نیست.
در سال‌های اخیر، به رغم چالش‌های موجود، صنعت لوازم خانگی کشور در مجموع روندی رو به رشد و صعود را طی کرده است و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی ایران، به نظر می‌رسد که این روند در سال‌های آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود. با این حال، در برنامه ۱۴۰۴ توسعه کشور اهداف بزرگی برای تولید، توسعه و صادرات این صنعت در سال‌های پیشِ‌رو پیش‌بینی شده است. صنعت لوازم خانگی یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ فلزات اساسی به شمار می‌آید. در این گزارش، بر اساس میزان تحقق اهداف یادشده، سناریوهای مختلفی برای مصرف فلزات این صنعت در سال‌های آینده تعریف شده است.
در طول چهل سال گذشته، صنعت برق کشور روندی پرشتاب و موفقیت‌آمیز را در زمینه توسعه شبکه‌های انتقال و توزیع برق طی کرده است، به طوری که به رغم خرابی‌ها و آسیب‌های ناشی از جنگ، امروز شبکه توزیع و انتقال برق در بخش اعظم کشور گسترده شده و کمتر روستایی از این نعمت محروم مانده است. تولید سیم و کابل و تجهیزات توزیع و کنترل برق یکی از موارد مهم در توسعه شبکه‌های برق به شمار می‌آید. با توجه به سابقه و تجارب درخشان فعالان این صنعت و نیز منابع مس و آلومینیوم موجود در کشور، ایران از مزیت‌های رقابتی فراوانی در این حوزه برخوردار است که با تمرکز بر آن‌ها می‌تواند در مسیر توسعه صادرات تجهیزات فوق گام بردارد.
در گزارش پیشِ‌رو میزان مصرف فلزات ناشی از توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق وسایل نقلیه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. این بخش یکی از اجزای مهم صنعت بزرگ و گسترده خودروسازی محسوب می‌شود که رونق و توسعه آن می‌تواند این صنعت را هم از لحاظ کمیت و رشد تولیدات و هم از لحاظ کیفیت محصولات بهبود ببخشد. به‌علاوه، توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق خودرو، همچون سایر واحدهای صنعتی، از جنبه‌های مختلف نظیر احداث ساختمان‌ها و تاسیسات بزرگ و همچنین نیاز به ساخت ماشین‌آلات متعدد و پیشرفته موجب مصرف فلزات خواهد شد.
ایستگاه‌های قطار یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های سیستم‌های راه‌آهن برون‌شهری محسوب می‌شوند. یک ایستگاه قطار شامل بخش‌های مختلف نظیر خطوط ریل، سوزن‌ها، سکوهای مسافری و بارگیری و نیز ساختمان بزرگی می‌شود که بخش‌های مختلف تجاری، اداری و رفاهی مجموعه را در خود جای می‌دهد. در احداث ایستگاه‌های قطار نیز، همچون سایر ساختمان‌ها و تاسیسات، فلزات مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس نقش اصلی را ایفا می‌کنند. به این موارد بایستی میزان فولاد مصرفی در خطوط ریل و سوزن‌ها را نیز افزود. با توجه به این مسئله، اثر احداث ایستگاه‌های جدید قطارهای برون‌شهری را می‌توان از منظر ارزش فلزات مصرفی مورد بررسی قرار داد.
کوره‌ها یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات در صنایع مختلف و علوم آزمایشگاهی به شمار می‌روند. با توجه به تعاریف ارائه‌شده، کوره‌ها از جمله وسایل یا محل‌هایی هستند که در آن‌ها حرارت لازم برای ذوب مواد و تولید محصولات ایجاد می‌شود. در صنایع سنگین مانند نفت و گاز، پتروشیمی، تولید فلزات، ریخته‌گری، تولید مصالح ساختمانی مانند سرامیک‌سازی، سیمان و واحدهای شیمیایی کوره‌های صنعتی، متناسب با نوع فرایند و نحوه عملکرد، کوره‌ها در ابعاد مختلف به کار گرفته می‌شوند. مشعل‌ها از مهم‌ترین تجهیزات احتراق در کوره‌ها به شمار می‌روند. عمده کاربرد مشعل‌ها در کوره‌های پخت سرامیک، آهک، آجر و نسوزها، کوره‌های ذوب شیشه، کوره‌های عملیات حرارتی و ذوب فلزات آهنی و غیرآهنی، خشک‌کن‌های صنعتی برای مصارف مختلف و زباله‌سوزهای صنعتی است. در گزارش پیشِ‌رو، روند توسعه ظرفیت‌ها و تولید کوره‌ها و مشعل‌های صنعتی در کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
با توجه به وضعیت جغرافیایی کشور و پراکندگی زیاد نقاط شهری، استفاده از حمل‌ونقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین روش‌های جابه‌جایی محسوب می‌شود. به گواه آمارها، در سال‌های اخیر، بخش عمده‌ای از مسافرت‌های بین‌شهری از طریق جاده‌ها انجام شده است. همچنین برای انتقال بار از شهری به شهری دیگر، به سبب سهولت و مزیت‌های حمل جاده‌ای نسبت به سایر روش‌های حمل‌ونقل، جابه‌جایی از طریق جاده‌های بین‌شهری در بسیاری از موارد مناسب‌ترین گزینه به نظر می‌رسد. یکی از زیرساخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، پایانه‌های مسافربری و باربری هستند که توسعه آن‌ها می‌تواند کیفیت عملکرد ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای کشور را بهبود ببخشد. همچنین احداث این پایانه‌ها در مرزهای کشور در بهبود حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیتی کشور موثر خواهد بود. با این حال، بررسی آمارها نشان می‌دهد که سرعت توسعه و احداث پایانه‌های مسافربری و باربری کشور در وضعیت چندان مساعدی به سر نمی‌برد.
امروزه خیابان‌ها، معابر و بزرگراه‌ها یکی از بخش‌های اصلی بافت‌های شهری را تشکیل می‌دهند. در واقع طراحی مناسب و استاندارد معابر شریانی یک شهر تاثیر زیادی بر عملکرد و بهره‌وری شبکه حمل‌ونقل آن می‌گذارد. در احداث زیرساخت‌های مربوط به معابر و بزرگراه‌ها تجهیزات و لوازم مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تابلوهای راهنمایی، گاردریل‌‍‌ها، دوربین‌های نظارت و چراغ‌های راهنمایی از جمله تجهیزاتی هستند که به منظور افزایش ایمنی، ارتقای بهره‌وری حمل‌ونقل و نظارت بر رعایت قوانین، در کنار معابر شریانی شهرها نصب می‌شوند. با توجه به ساختار فلزی این تجهیزات و تعداد بالای آن‌ها در شهرها، تاثیر توسعه بزرگراه‌ها و معابر شریانی شهرها بر بازار فلزات کشور قابل بررسی است.
بدون شک باید صنعت پتروشیمی را یکی از اصلی‌ترین صنایع ایجادکننده ارزش افزوده کشور دانست. همین موضوع سبب شده است تا بسیاری برای شکوفایی اقتصاد کشور چشم امید به این صنعت بدوزند و روی کاغذ، این صنعت را در چنان جایگاه رفیعی تصور کنند که عملا دستیابی به آن غیرممکن و یا بسیار پرمخاطره باشد. هرچند در مسیر توسعه پتروشیمی کشور امید چندانی به تحقق اهداف تعیین‌شده آن نیست، بهره‌مندی صنایع ذی‌نفعی چون تولیدکنندگان فلزات و سازندگان تجهیزات از تراژدی مقصد ناکجاآباد پتروشیمی خواهد کاست و مرهمی بر درد اقتصاد کشور خواهد بود.
در گذشته معمولا قایق‌ها در صنعت ماهی‌گیری و به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، ولی امروزه با پیشرفت تکنولوژی، کاربری‌شان تغییر کرده و گرایش آن‌ها به سمت کاربری تفریحی و ورزشی افزایش یافته است، به طوری که انواع مختلفی از قایق‌هایی صرفاً با کاربری تفریحی و ورزشی در جهان ساخته می‌شود. در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر توجه به بخش گردشگری و بالطبع گردشگری دریایی افزایش داشته است. مصرف قابل ملاحظه و چشمگیر انواع فلزات در احداث واحدهای ساخت قایق‌ها موجب می‌شود تا برنامه‌ریزی به منظور توسعه واحدهای مذکور ظرفیت‌های خوبی را برای بازارهای داخلی فلزاتی همچون فولاد، آلومینیوم و مس ایجاد کند. با توجه به این مسئله، در این گزارش به توسعه و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در صنعت ساخت قایق‌های ورزشی و تفریحی و تاثیرات آن در در بازارهای داخلی فلزات پرداخته می‌شود.
صنعت نوشیدنی در ایران، به رغم عملکرد تولیدی خوب، با چالش بزرگ تامین تکنولوژی دست و پنجه نرم می‌کند. صنعت ساخت ماشین‌آلات تهیه و تولید نوشیدنی‌ها فقط قادر به تامین بخشی از تقاضای ماشین‌آلات صنعت نوشیدنی کشور است و مابقی عملا از محل واردات تامین می‌شود. به علاوه، تحریم‌ها فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان نوشیدنی کشور وارد آورده‌اند. صنعت ساخت ماشین‌آلات تهیه آشامیدنی‌ها نه‌تنها اندازه‌ای نسبتا کوچک دارد، بلکه سالانه فقط به میزان ۲/۶ میلیارد تومان (به ارزش تومان سال ۱۳۹۰) تولید می‌کند. از سوی دیگر، سهم تقاضای فلزات این صنعت نیز رقم چندان بزرگی نیست؛ مصرف سالانه ۹/۳ میلیون دلار فولاد، مس و آلومینیوم میانگین تقاضای این صنعت طی بیش از یک دهه اخیر بوده است. در مجموع، این صنعت، علاوه بر اندازه کوچک و تولید ماشین‌آلات با ارزش افزوده پایین، مزیت رقابتی با تامین‌کنندگان خارجی تکنولوژی ندارد و علاوه بر طول عمر پایین‌تر، بهای تمام‌شده تولید نوشیدنی را نیز افزایش می‌دهد.
