مشاهده بیشتر
موادی که در بخشهای ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها استفاده میشود باید از ویژگیهایی همچون سبک بودن، استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین در حرارت بالا نیز برخوردار باشند. علیرغم پیشرفتهای حاصل شده در حوزه علم مواد، تعداد اندکی از آنها خواص مورد نیاز صنعت هوافضا را دارا هستند و در ساخت تجهیزات مختلف این صنعت به کار گرفته میشوند. تیتانیوم، سوپر آلیاژها، منیزیم و مس از جمله فلزاتی هستند که به دلیل خواص منحصر به فردی همچون مقاومت در برابر خوردگی و حرارت بالا، سبک بودن و رسانایی الکتریکی مناسب در بخشهای مختلف ساختاری و غیر ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها مورد استفاده قرار میگیرند. پیشبینی میشود ارزش مصرف فلزات تیتانیوم، سوپر آلیاژها و منیزیم تا سال ۲۰۳۰ به دلیل روند افزایشی تولید هواپیماها و سرمایهگذاریهای جهانی در حوزه فضایی افزایش چشمگیری پیدا کند.
مزایای استفاده از تولیدات صنایع فضایی (ماهوارهها) از جمله فراهم کردن بسترهای ارتباطی پایدار و فراگیر در حوزههای مختلف همچون هواشناسی، حملونقل، منابع طبیعی و ارتباطات باعث شده است تا صنایع فضایی در سطح جهان مورد توجه قرار بگیرند. با آغاز عصر فضا و پیشرفتهای چشمگیر صنایع فضایی در سطح جهان، سایر صنایع و علوم مرتبط با صنایع فضایی به سرعت توسعه یافتند. خدمات ارائه شده توسط انواع ماهوارهها در حوزههای مخابراتی و ارتباطی و تاثیری که صنایع فضایی بر پیشرفت سایر صنایع و علوم مرتبط با این صنایع دارد باعث شد تا تعداد ماهوارهها و اشیا پرتاب شده به فضا از زمان آغاز عصر فضا تا کنون به صورت چشمگیری افزایش یابد.
صنعت حملونقل به واسطه نقش زیربناییای که به عهده دارد، یکی از اجزای مهم اقتصاد و تعیینکنندههای اصلی رشد اقتصادی به حساب میآید. این صنعت شامل چهار زیربخش جادهای، ریلی، دریایی و هوایی است که از میان آنها صنایع هوایی به دلیل حریم جداگانه حرکت، پایینتر بودن زمان سفر و ایمنی بالاتر در مقایسه با سایر روشها، از اهمیت ویژهای برخوردار است. صنایع هوایی موجبات افزایش حجم تجارت، تولید و اشتغال را با تسریع فرایند جابجایی افراد و کالا فراهم آورده است که این مسئله باعث میشود تا صنایع هوایی مورد توجه بسیاری از برنامهریزان اقتصادی و سرمایهگذاران قرار بگیرد که ماحصل این مسئله، روند روبهرشد این صنعت در سالهای اخیر است.
صنایع نظامی از جمله صنایعی در جهان محسوب میشوند که همواره با سرعت بالایی در حال رشد بودهاند. بدیهی است که با توجه به حساسیتهای بالای تجهیزات و محصولات این حوزه، ملاحظات بهخصوصی نیز برای مواد مورد استفاده در این صنعت وجود دارد. فولاد از جمله فلزاتی به شمار میآید که کاربردهای گستردهای را در این بخش پیدا کرده است. این مسئله، از تطابق بالای خواص گریدهای مختلف فولاد با نیازهای اساسی این حوزه حکایت دارد. گفتنی است که اهمیت بالای صنایع نظامی موجب تدوین استانداردهای ویژهای برای کاربرد مواد در این بخش شده است که تضمینی برای کارایی و کیفیت آنها در صنایع نظامی به حساب میآید.
در کلیه خودروها، وزن خودرو یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان مصرف سوخت به شمار میآید. این مسئله در خودروهای الکتریکی، که با انرژی برق حرکت میکنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین سبب، استفاده از آلومینیوم در ساخت بدنه این خودروها بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. مس نیز، با توجه به ساختار خودروهای الکتریکی، دیگر فلز پرمصرف در تولید این وسایل نقلیه است. با توجه به استقبال از خودروهای الکتریکی در سالهای اخیر، پیشبینی میشود که تولید این خودروها در یک دهه آینده رو به افزایش باشد که این امر منجر به مصرف مقادیر زیادی مس و آلومینیوم در تولید خودروهای الکتریکی میشود. صاحبنظران بر این باورند که گسترش استفاده از این خودروها موجب تحولاتی جدید در بازار فلزات جهان خواهد شد.
حملونقل هوایی و کاوشهای فضایی یکی از مهمترین دستاوردهای بشر در صد سال اخیر به شمار میآید که به واسطه محقق شدن بزرگترین آرزوی بشر، یعنی پرواز به دست آمده است. اختراع اولین هواپیما که مدت زمان طولانی میتوانست در هوا پرواز کند، سرآغاز شکلگیری صنعتی جدید در جهان بود. امروزه صنعت هوافضا که به دو بخش هوایی و فضایی تقسیم میشود، طراحی، ساخت، آزمایش، فروش و نگهداری انواع هواپیما، بالگرد، موشک، ماهواره، فضاپیما و قطعات و زیرساختهای آنها را شامل میشود. این صنعت در حیات کوتاهمدت خود تحولات مختلفی را تجربه کرده است و هماکنون نیز روند توسعه را پرشتاب طی میکند.
روند رو به رشد حرکت اقتصاد کشورها به سمت فناوریهای نوین، موضوعی است که در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری مشاهده میشود. صنعت هوافضا از جمله صنایعی است که توسعه آن برای آسانتر ساختن زندگی بشر و همچنین پیشرفت دانش و تکنولوژی روز، امری ضروری است. علاوه بر آن با توجه به نقش پر رنگ و حیاتی فلزات در صنعت هوافضا، توسعه این صنعت نقش بهسزایی در رونق بخشی به بازار فلزات کشور نیز خواهد داشت. اگرچه جای خالی توسعه بیشتر این حوزه در کشور همچنان ملموس است، اما با این حال گامهایی ارزشمند و رو به جلو در این مسیر و به خصوص در بخش فضایی برداشته شده است. بیتردید تداوم این روند و سرعت بخشیدن به این اقدامات میتواند جایگاه صنعت هوافضای کشور را در جهان، بیش از پیش ارتقا دهد و موجب رشد مصرف فلزات در کشور شود.
در سالهای اخیر، بحران آلودگی محیطزیست و محدودیت منابع انرژیهای فسیلی و تجدیدناپذیر از چالشهای مهم جوامع بشری بودهاند و سیستمها و وسایل حملونقل، به دلیل تقاضای بالای سوخت و تولید آلودگی زیاد، از جنبههای مختلف بسیار اهمیت داشتهاند. این امر موجب جذابیت تولید و استفاده از خودروهای الکتریکی شده است. اگرچه سابقه اختراع این خودروها به صد سال گذشته میرسد، در دهههای گذشته، پیشرفتها در زمینه تولید و عرضه خودروهای موتور احتراق داخلی موجب شد که تولید و عرضه و ارتقای خودروهای برقی به حاشیه برود. با این حال، در طول چند سال گذشته، رشد فناوری و پیشرفتها در تولید باتری و خودروهای الکتریکی باعث شده است که چشماندازهایی جدید در خصوص نقشآفرینی این خودروها در حملونقل جهان ترسیم شود.
صنعت خودروسازی جهان، طی دهههای اخیر، یکی از مهمترین تحولات خود را تجربه کرده و ساخت خودروهای الکتریکی در چند سال اخیر دورنمای روشنی را برای توسعه صنعت خودروسازی جهان به تصویر کشیده است. برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به اهمیت مسائل زیستمحیطی و توجه به کاهش آلودگی هوا، در سالهای آتی، خودروهای الکتریکی میتوانند به طور کامل جایگزین خودروهای احتراق داخلی شوند. با افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی، مصرف فلزات رسانایی نظیر مس و آلومینیوم و برخی فلزات کمیاب مانند لیتیوم افزایش مییابد، زیرا با حذف سوخت فسیلی در خودروها، ارتباط میان اجزای داخلی خودرو فقط از طریق تامین و انتقال انرژی الکتریکی امکانپذیر است و در آینده نیز صنعت خودروسازی محرکی قدرتمند برای مصرف فلزات محسوب میشود.
از زمان شروع ساخت خودروهای بنزینی و استفاده از آنها، ایده تولید اتومبیلهایی که با انرژی الکتریکی کار کنند مطرح بوده است و در همان زمان، نسخههای مختلفی از خودروهای الکتریکی نیز عرضه شدند که به دلیل ظرفیت پایین باتریها و مسافت بُرد کم، چندان مورد توجه قرار نگرفتند. اما در چند دهه اخیر، صنعت تولید خودروهای الکتریکی در جهان بسیار متحول شده است و بِرندهای مختلفی در این حوزه شکل گرفتهاند. شرکت تسلا اولین بِرند ارائهدهنده خودروی تمامالکتریک در جهان به شمار میآید که در گام نخست توانست خودرویی با برد ۳۲۰ کیلومتر در هر بار شارژ به بازار عرضه کند. در حال حاضر نیز این شرکت از پیشتازان بزرگ این عرصه به شمار میآید و فعالیت خود را بر تولید خودروهای الکتریکی جدیدتر و ارزانتر متمرکز کرده است. برخی از خودروسازان بزرگ دنیا که در زمینه ساخت خودروی الکتریکی فعالیت میکردند، با ورود به این عرصه، توانستند خودروهای الکتریکی مدرن را به بازار عرضه کنند. با توجه به اهمیت خودروهای الکتریکی، پیشبینی میشود که این خودروها آینده صنعت خودروسازی را متحول کنند.
صنعت هوافضا، از دیرباز به استفاده از فلزات مختلف متکی بوده است. از آنجایی که در این صنعت وزن پایین وسیله، یکی از فاکتورهای اصلی برای پرواز سریع و ایمن به شمار میآید، آلومینیوم بیش از سایر فلزات مورد توجه قرار گرفته است. در ابتدای ساخت ماشینهای پرنده، این فلز کمتر مورد استفاده قرار میگرفت، اما به مرور بخشهای مختلف وسایل حملونقل هوایی از آلومینیوم ساخته شد. در پروژه پرتاب اولین ماهواره نیز آلومینیوم تنها فلز مقاوم به اصطکاک و تغییرات دمایی بود. امروزه آلیاژهای آلومینیوم برای ساخت هرگونه هواپیمای مسافربری، نظامی، شاتل، موشک، ماهواره و ... از مواد اولیه اصلی به شمار میآید. حتی به جرئت میتوان گفت ارتقای صنعت هوایی و پیشرفت کاوشهای فضایی بدون این فلز امکانپذیر نبود. با این حال، ورود برخی مواد مقاوم در ساخت و تولید هواپیماها، فضاپیماها و ... میتواند در سالهای آتی موجب رشد کمشتاب تقاضای آلومینیوم در صنعت هوافضا شود.
تجارت بینالمللی تسلیحات نظامی و جنگی یکی از پویاترین و پرسودترین بخش های تجارت بینالمللی است. بر اساس یک تخمین از سوی موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، انتقال جهانی تسلیحات از سال ۲۰۰۴ به طور مداوم در حال افزایش بوده است و بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به بالاترین میزان خود پس از جنگ سرد رسیده است. به طور کلی فروش تسلیحات علاوه بر آن که تجارتی پر سود بوده، یک فشارسنج برای کنترل کیفیت روابط میان دولتهاست و وابستگی متقابلی را ایجاد میکند که به دولتهای دریافتکننده تسلیحات انگیزههایی برای همکاری با تامینکنندگان تسلیحات در آینده میدهد.