مشاهده بیشتر
موادی که در بخشهای ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها استفاده میشود باید از ویژگیهایی همچون سبک بودن، استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین در حرارت بالا نیز برخوردار باشند. علیرغم پیشرفتهای حاصل شده در حوزه علم مواد، تعداد اندکی از آنها خواص مورد نیاز صنعت هوافضا را دارا هستند و در ساخت تجهیزات مختلف این صنعت به کار گرفته میشوند. تیتانیوم، سوپر آلیاژها، منیزیم و مس از جمله فلزاتی هستند که به دلیل خواص منحصر به فردی همچون مقاومت در برابر خوردگی و حرارت بالا، سبک بودن و رسانایی الکتریکی مناسب در بخشهای مختلف ساختاری و غیر ساختاری هواپیماها، هلیکوپترها و فضاپیماها مورد استفاده قرار میگیرند. پیشبینی میشود ارزش مصرف فلزات تیتانیوم، سوپر آلیاژها و منیزیم تا سال ۲۰۳۰ به دلیل روند افزایشی تولید هواپیماها و سرمایهگذاریهای جهانی در حوزه فضایی افزایش چشمگیری پیدا کند.
صنعت حملونقل به واسطه نقش زیربناییای که به عهده دارد، یکی از اجزای مهم اقتصاد و تعیینکنندههای اصلی رشد اقتصادی به حساب میآید. این صنعت شامل چهار زیربخش جادهای، ریلی، دریایی و هوایی است که از میان آنها صنایع هوایی به دلیل حریم جداگانه حرکت، پایینتر بودن زمان سفر و ایمنی بالاتر در مقایسه با سایر روشها، از اهمیت ویژهای برخوردار است. صنایع هوایی موجبات افزایش حجم تجارت، تولید و اشتغال را با تسریع فرایند جابجایی افراد و کالا فراهم آورده است که این مسئله باعث میشود تا صنایع هوایی مورد توجه بسیاری از برنامهریزان اقتصادی و سرمایهگذاران قرار بگیرد که ماحصل این مسئله، روند روبهرشد این صنعت در سالهای اخیر است.
تجارت بینالمللی تسلیحات نظامی و جنگی یکی از پویاترین و پرسودترین بخش های تجارت بینالمللی است. بر اساس یک تخمین از سوی موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، انتقال جهانی تسلیحات از سال ۲۰۰۴ به طور مداوم در حال افزایش بوده است و بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به بالاترین میزان خود پس از جنگ سرد رسیده است. به طور کلی فروش تسلیحات علاوه بر آن که تجارتی پر سود بوده، یک فشارسنج برای کنترل کیفیت روابط میان دولتهاست و وابستگی متقابلی را ایجاد میکند که به دولتهای دریافتکننده تسلیحات انگیزههایی برای همکاری با تامینکنندگان تسلیحات در آینده میدهد.
مزایای استفاده از تولیدات صنایع فضایی (ماهوارهها) از جمله فراهم کردن بسترهای ارتباطی پایدار و فراگیر در حوزههای مختلف همچون هواشناسی، حملونقل، منابع طبیعی و ارتباطات باعث شده است تا صنایع فضایی در سطح جهان مورد توجه قرار بگیرند. با آغاز عصر فضا و پیشرفتهای چشمگیر صنایع فضایی در سطح جهان، سایر صنایع و علوم مرتبط با صنایع فضایی به سرعت توسعه یافتند. خدمات ارائه شده توسط انواع ماهوارهها در حوزههای مخابراتی و ارتباطی و تاثیری که صنایع فضایی بر پیشرفت سایر صنایع و علوم مرتبط با این صنایع دارد باعث شد تا تعداد ماهوارهها و اشیا پرتاب شده به فضا از زمان آغاز عصر فضا تا کنون به صورت چشمگیری افزایش یابد.
روند رو به رشد حرکت اقتصاد کشورها به سمت فناوریهای نوین، موضوعی است که در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری مشاهده میشود. صنعت هوافضا از جمله صنایعی است که توسعه آن برای آسانتر ساختن زندگی بشر و همچنین پیشرفت دانش و تکنولوژی روز، امری ضروری است. علاوه بر آن با توجه به نقش پر رنگ و حیاتی فلزات در صنعت هوافضا، توسعه این صنعت نقش بهسزایی در رونق بخشی به بازار فلزات کشور نیز خواهد داشت. اگرچه جای خالی توسعه بیشتر این حوزه در کشور همچنان ملموس است، اما با این حال گامهایی ارزشمند و رو به جلو در این مسیر و به خصوص در بخش فضایی برداشته شده است. بیتردید تداوم این روند و سرعت بخشیدن به این اقدامات میتواند جایگاه صنعت هوافضای کشور را در جهان، بیش از پیش ارتقا دهد و موجب رشد مصرف فلزات در کشور شود.
صنعت دفاعی در جهان امروز به دلیل نقشی که در تامین امنیت نظامی و زمینهسازی پیشرفتهای تکنولوژیکی و اقتصادی دارد، مورد توجه بسیاری از کشورها در سراسر دنیا قرار گرفته است. به همین دلیل امروزه دولتها سرمایهگذاریهای کلانی را در این صنعت با اهداف نظامی و غیرنظامی انجام میدهند. ایران نیز از یک سو به دلیل قرار داشتن در منطقه حساس خاورمیانه و لزوم ارتقای توان دفاعی، و از سویی دیگر با هدف سرعت بخشیدن به جریان علمی کشور، در طول چهار دهه گذشته به صورت جدی اقدام به سرمایهگذاری در این صنعت کرده است، هرچند که میزان سرمایهگذاریهای صورتگرفته در بخشهای دفاعی و امنیتی کشور در طول این چهار دهه همانند سایر بخشهای اقتصادی کشور تحت تاثیر شرایط اقتصادی و روابط بینالمللی کشور با افتوخیزهایی همراه بوده است.
ایران، همانند اغلب کشورهای جهان، در سالهای اخیر با کاهش متوسط جمعیت خانوارها مواجه بوده است؛ پدیدهای که عوامل اصلی آن عبارتاند از تحولات اجتماعی و فرهنگی، شرایط اقتصادی، تمایل به استقلال و کاهش نرخ فرزندآوری. پدیده کاهش جمعیت خانوار میتواند تاثیری قابل توجه بر رشد بازار مصرف بسیاری از کالاها و محصولات، از جمله خودرو، لوازم خانگی و مسکن، داشته باشد که این امر تقاضای بالقوهای را برای مصرف فلزات ایجاد میکند. بر همین اساس و با توجه به نرخ تغییرات جمعیت خانوار در سالهای اخیر، میتوان سناریوهای مختلفی را برای پیشبینی تاثیر موضوع کوچک شدن خانوار بر بازار فلزات ترسیم کرد.
صنایع نظامی از جمله صنایعی در جهان محسوب میشوند که همواره با سرعت بالایی در حال رشد بودهاند. بدیهی است که با توجه به حساسیتهای بالای تجهیزات و محصولات این حوزه، ملاحظات بهخصوصی نیز برای مواد مورد استفاده در این صنعت وجود دارد. فولاد از جمله فلزاتی به شمار میآید که کاربردهای گستردهای را در این بخش پیدا کرده است. این مسئله، از تطابق بالای خواص گریدهای مختلف فولاد با نیازهای اساسی این حوزه حکایت دارد. گفتنی است که اهمیت بالای صنایع نظامی موجب تدوین استانداردهای ویژهای برای کاربرد مواد در این بخش شده است که تضمینی برای کارایی و کیفیت آنها در صنایع نظامی به حساب میآید.
صنعت نظامی از جمله بخشهایی به شمار میآید که همواره با پیچیدگیها و حساسیتهای زیادی عجین بوده است. از این رو، طبیعتا فرایند انتخاب مواد مورد استفاده در این صنعت نیز، به طور متقابل حساسیتهای بالایی را میطلبد. فلزات از پرکاربردترین مواد در این حوزه به شمار میآیند که این مسئله، به دلیل تطابق خواص آنها با لازمههای سختگیرانه این بخش و همچنین امکان بهبود خواص و پارامترهای موجود به واسطه فرایندهایی همچون آلیاژسازی از فلزات است. فلزات مختلف با توجه به مشخصههای متفاوتی که از خود ارائه میدهند، در شرایط محیطی مختلف و کاربردهای گوناگون در این حوزه مورد استفاده قرار میگیرند.
ایران در طول سالهای اخیر با توجه به اهمیت ارتقای توان نظامی در جهان امروز به خصوص در منطقه خاورمیانه، تولید تجهیزات نظامیای که در عرصههای عملیاتی از کارایی بالایی برخوردار باشد را در دستور کار خود قرار داده است. تولید تسلیحات نظامی کارا مستلزم آن است که در ساخت آنها از مواد اولیهای استفاده شود تا ضمن کاهش هزینههای تولید، از قدرت مانور، استحکام و دوام بالایی در طول عملیاتهای نظامی برخوردار باشد. فولادها و آلیاژهای پایهآلومینیوم از جمله مهمترین مواد فلزیای هستند که در صنعت دفاعی کشور مورد استفاده قرار میگیرند. مس نیز دیگر فلزی است که با توجه به رشد تولید تجهیزات نظامی الکترونیکی به صورت گسترده در صنعت دفاعی کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
دهههاست که شرکتهای پیشرو در حوزه صنایع دفاعی تنها در دو گروه متمایز میشوند؛ نخست ابرکمپانیهای ایالات متحده آمریکا و دوم کمپانیهایی که در کشورهای اروپای غربی مستقر هستند که این مسئله، کشورهای یاد شده را به قدرتهایی نظامی قوی با دانش فنی و ابزارهای پیشرفته برای توسعه سیستمهای تسلیحاتی تبدیل کرده است. تمامی شرکتهای دفاعی آمریکایی و غالب حاضرین در صنعتِ دفاع اروپای غربی را بنگاههای خصوصی تشکیل میدهند. از این رو ساختار بازار نقش تعیینکنندهای در سطوح تدارکات نظامی و سیاستهای دفاعی دولتها دارد.
صنایع نظامی که در ابعاد جهانی با عنوان «تجارت اسلحه» نیز شناخته میشود، به واسطه اهمیت آن صنعتی جهانی است که به تولید و فروش انواع سلاح، تجهیزات و فناوریهای نظامی میپردازد. بیشتر شرکتهایی که در این صنعت حضور دارند، دولتی هستند یا به طور نزدیک با دولتها به عنوان شرکای تجاری استراتژیک و کلید عملیات بزرگ نظامی همکاری میکنند. در سراسر جهان صنایع نظامی، به سبب رواج داشتن جریان عظیم پیشرفتهای فناوری و اجرا و مدیریت قراردادهای بزرگ و طولانی مدت دفاعی، بخشی پیچیده و چالش برانگیز به حساب میآیند.