مشاهده بیشتر
با پیشرفت علم و تکنولوژی در چند سده گذشته، استفاده از منابع متنوع انرژی به منظور تامین انرژی مورد نیاز در بخش‌های صنعت، مصارف خانگی، حمل‌ونقل و ... رایج شده است. همزمان با رخداد انقلاب صنعتی اول، مصرف سوخت‌های فسیلی، که از قدیمی‌ترین سوخت‌های رایج در جهان برشمرده می‌شوند، رو به افزایش رفت. نفت و گاز دو سوخت فسیلی مهم محسوب می‌شوند و همزمان با رشد اقتصادی جهان، تقاضا برای این دو منبع انرژی نیز افزایش یافته است. در سال‌های اخیر، انتشار آلاینده‌های کربنیِ ناشی از سوختن منابع فسیلی موجب شده است که برای کاهش سهم نفت و گاز از سبد انرژی جهان اقدام شود. با این حال، همچنان نفت و گاز از مهم‌ترین منابع تامین انرژی محسوب می‌شوند و در سال ۲۰۲۰ سوخت‌های فسیلی در مجموع سهمی ۸۴ درصدی از سبد انرژی جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
انرژی از یک طرف بخش جدانشدنی زندگی بشر به حساب می‌آید و از طرف دیگر، نحوه تامین آن مقوله مهمی است که تاثیرات مثبت و منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی انسان می‌گذارد. از این رو، تامین انرژی و انتخاب منابع درست برای این کار بسیار اهمیت دارد. پیامد‌های انتخاب نادرست از میان منابع انرژی موجود، نه‌تنها باعث آسیب به سلامت نسل حال حاضر جامعه می‌شود، بلکه شرایط زندگی را برای نسل‌های آتی نیز پیچیده‌تر می‌کند. اتمام منابع انرژی فسیلی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، پدیده گرم شدن روز افزون کره زمین و همچنین آلودگی هوا، که سبب مرگ‌ومیر سالانه افراد زیادی می‌شود، نمونه‌هایی از این پیامدها هستند که بی‌تردید، برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، نیازمند توجهی ویژه‌اند.
ساختمان‌ها کالبدهایی زیربنایی‌اند که زمینه ارتقای استانداردهای زندگی محسوب می‌شوند. بنابراین بخش ساختمان از بخش‌های مهم و اساسی اقتصاد کشور به شمار می‌رود. این بخش، به سبب اشتغال‌زایی فراوانی که در کشور فراهم می‌سازد، به بهبود وضعیت اقتصاد کمک می‌کند. از آنجا که صنعت ساختمان ارزش افزوده بالایی ایجاد می‌کند، می‌تواند منبع درآمد کشور را افزایش دهد و تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی داشته باشد. بنابراین لازم است که با برطرف کردن چالش‌های پیشِ‌روی صنعت ساختمان، گام‌های اجرایی مطلوبی در راستای توسعه این صنعت برداشته شود، تا علاوه بر تامین نیازهای جامعه، به‌خصوص در زمینه ساختمان‌های مسکونی، نقش پررنگ‌تری را در رشد اقتصادی کشور ایفا کند.
بخش معدن را میتوان تامین‌کننده اصلی منابع اولیه مورد نیاز صنایع مختلف در جهان به شمار آورد، زیرا به دلیل شناسایی و استخراج مواد معدنی، بسیاری از صنایع شکل گرفته و توسعه یافته‌اند. این امر موجب شده است که معدن در اقتصاد کشورها نقشی بی‌بدیل و سازنده داشته باشد. ایران نیز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در جهان به شمار می‌رود. با بررسی شاخص‌های اقتصادی، به نظر می‌رسد که از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این بخش به‌درستی استفاده نشده است و این بخش در اقتصاد کشور، در مقایسه با سایر کشورهای دارای ظرفیت‌های معدنی، در جایگاهی بسیار پایین‌تر قرار گرفته است. بنابراین اتخاذ سیاست‌گذاری‌ها و به‌کارگیری روش‌ها و تکنولوژی‌های جدید در استخراج مواد معدنی، علاوه بر توسعه صنایع، می‌تواند رونق اقتصادی را برای کشور به دنبال داشته باشد.
مطالعات انجام‌شده در خصوص شناسایی و اکتشافات میدان‌های نفتی و گازی کشور نشان داده که ایران از پتانسیل بالایی برای استخراج و تولید ذخایر هیدرو‌کربوری برخوردار است. همین امر موجب شده است که در چند دهه اخیر اقتصاد کشور بسیار به ارز حاصل از فروش سوخت‌های فسیلی وابسته باشد و این وابستگی بیش از حد به این بخش، اقتصادی بیمارگونه را برای کشور ایجاد کرده است، به طوری که هر گونه تغییر و تحول در بازارهای جهانی اقتصاد کشور را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگرچه در باب مقوله اقتصاد بدون نفت بسیار سخن گفته می‌شود و قطع وابستگی به نفت ضروری به نظر می‌رسد، با توجه به پیش‌بینی افزایش تقاضا برای نفت و گاز در آینده، نباید از پتانسیل‌های این بخش در رونق اقتصادی کشور غافل بود. لازمه بهره‌مندی از ظرفیت‌های استخراج و پالایش نفت خام و گاز طبیعی سرمایهگذاری برای توسعه سایر حلقه‌های پایین‌دستی است.
خطوط توزیع آب و جمع‌آوری فاضلاب حلقه آخر زنجیره تامین آب محسوب می‌شوند و دسترسی مردم و واحدهای صنعتی به آب مورد نیازشان را میسر می‌سازند. با توجه به حساسیت تامین پایدار آب در حیات و فعالیت افراد، طراحی مناسب و انتخاب صحیح تجهیزات در احداث زیرساخت‌های توزیع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. بخش عمده خطوط لوله و تجهیزات توزیع آب از جنس فولاد ساخته می‌شوند و به همین دلیل، توسعه زیرساخت‌های این حوزه می‌تواند تقاضای قابل توجهی را در بازار فولاد کشور ایجاد کند.
فرایند انتقال آب از منابع به تصفیه‌خانه‌ها و سپس به محل مصرف، یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های توسعه زیرساخت‌های آب‌رسانی محسوب می‌شود، زیرا طول خطوط انتقال آب بلند است و آب جریان‌یافته در آن‌ها فشار بالایی دارد. به همین دلیل، لازم است تا ملاحظات ویژه‌ای در طراحی این خطوط مد نظر قرار گیرد. انتخاب جنس خطوط لوله و تجهیزات به‌کاررفته در شبکه انتقال یکی از پارامترهای حساس طراحی این شبکه محسوب می‌شود، زیرا باید در مقابل عوامل متعدد فیزیکی و شیمیایی، نظیر تغییرات محیطی، فشار آب و املاح موجود در آب و خاک، مقاوم باشد و در طول سال‌های بهره‌برداری، دچار شکستگی و آسیب نشود. فولاد ماده اولیه اساسی ساخت لوله‌های انتقال آب و تجهیزات مورد استفاده در شبکه انتقال محسوب می‌شود.
امروزه تامین آب به یکی از چالش‌های بزرگ جهان تبدیل شده است و بسیاری از کشورها می‌کوشند تا با دسترسی به منابع آب شیرین و نیز توسعه ظرفیت‌های تصفیه و شیرین‌سازی، در مسیر تضمین تامین پایدار آب خود حرکت کنند. این مسئله در مورد ایران اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا سال‌هاست که کشور با مقوله خشک‌سالی و کمبود منابع آب مواجه است و به نظر می‌رسد که لازم است تا اقدامی جدی برای توسعه زیرساخت‌های تامین آب کشور صورت پذیرد. با توجه به حجم بالای مصرف فلزات در تصفیه‌خانه‌های آب، تاثیر توسعه این ظرفیت‌ها بر بازار فلزات کشور قابل بررسی است.
دامنه فعالیت تاسیسات شبکه‌های گازرسانی بسیار گسترده است و شبکه توزیع در آخرین مرحله زنجیره تامین گاز قرار گرفته است. گاز طبیعی در بسیاری از سیستم‌های شهری، صنایع کارخانه‌ای و نیروگاهی به عنوان سوخت مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین شبکه‌های توزیع نقش بسزایی در تامین انرژی بخش‌های مختلف دارند. پس از انتقال، گاز از خطوط لوله انتقال به ایستگاه‌های تقلیل فشار می‌رسد و پس از رسیدن به فشار استاندارد، به شبکه توزیع منتقل می‌شود. در این میان، لولهها مجراهایی برای جابه‌جایی گاز محسوب می‌شوند که از دو بخش لوله‌های تغذیه و توزیع تشکیل شده‌اند. لوله‌های شبکه، به سبب حساسیت بالای انتقال گاز، عموما از فولاد ساخته می‌شوند.
در کشورهای کمتر توسعه‌یافته که رویکرد صنعتی شدن را دنبال می‌کنند، تامین انرژی برای رشد تولیدات صنعتی و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه بسیار مهم است. ایران، به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی مانند گاز طبیعی، می‌تواند نقشی بسزا در این بخش داشته باشد. در مرحله اول تامین انرژی، استخراج گاز بسیار اهمیت دارد. با این حال، انتقال انرژی از بخش پالایشگاه‌ها به منزله پل ارتباطی میان پالایشگاه و محل مصرف انرژی است. گاز از طریق خطوط انتقال به محل توزیع می‌رسد. با توجه به اینکه عمده میدان‌های گازی در جنوب کشور واقع شده‌اند، توسعه خطوط لوله انتقال گاز نقش مهمی در انتقال این انرژی ایفا می‌کند. لوله‌های انتقال گاز در ابعاد بزرگ طراحی می‌شوند و اغلبشان از جنس فولادند. به همین دلیل، تامین لوله‌های مورد نیاز برای توسعه شبکه انتقال گاز از محل تولید داخل می‌تواند رونق قابل توجهی را در بازار داخلی فولاد کشور ایجاد کند.
در سال‌های اخیر، اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک افزایش یافته است. امروزه گاز طبیعی در اغلب کشورها منبعی تاثیرگذار و استراتژیک برای تامین انرژی محسوب می‌شود. ایران یکی از کشورهای برخوردار از منابع بزرگ گاز طبیعی در دنیا به شمار می‌آید و با توجه به این امر، توسعه ظرفیت‌های استخراج و تولید گاز طبیعی می‌تواند از اهمیت بالایی در تامین پایدار انرژی کشور و نیز کمک به رشد صادرات برخوردار باشد. با توجه به حجم فلزات اساسی مصرف‌شده در تاسیسات و تجهیزات استخراج و پالایش گاز، توسعه ظرفیت‌های این حوزه، در کنار پیشبرد اهداف تجاری، سیاسی و اقتصادی، محرک قدرتمندی برای بازار فلزات اساسی محسوب می‌شود.
زیرساخت‌های انرژی، شریان‌های حیاتی یک جامعه مدرن به شمار می‌روند و نقشی انکارناپذیر در فعالیت‌های صنعتی، تجاری و ... دارند. برخورداری از زیرساخت‌های مناسب و کارآمد، علاوه بر ایجاد رفاه عمومی جامعه، موجب تامین انرژی صنایع مختلف و به گردش درآمدن چرخ صنعت کشور می‌شود. توسعه ظرفیت زیرساخت‌های آب، برق و گاز از سه جنبه تولید، انتقال و توزیع انرژی قابل بررسی است و هریک از این زیرساخت‌ها در هر مرحله تجهیزات و تاسیسات مورد نیاز خود را می‌طلبند که با توجه به نوع انرژی، متفاوت‌اند. با توجه به اینکه زیرساخت‌های انرژی باید از دوام و استقامت بالایی برخوردار باشند، توسعه ظرفیت‌های این بخش در هریک از حوزه‌های انرژی به نوعی بر بازار فلزات کشور اثرگذار خواهد بود.
