مشاهده بیشتر
بخش اعظم وزن یک خودرو را فلزات مصرفی در آن، بهویژه فولاد، تشکیل میدهد. اتاق، کابین، بدنه موتور و بسیاری از قطعات موتور از جنس فولاد و آلومینیوم ساخته میشوند. همچنین نمیتوان از میزان مس مصرفی در انواع تجهیزات الکتریکی خودروها چشمپوشی کرد. با توجه به این مسئله، بدیهی است که رشد تولیدات خودرو، با توجه به حجم فلزات مصرفی و آمار بالای تولیدات، تقاضای قابلتوجهی را برای فلزات مختلف ایجاد خواهد کرد.
سنگآهن نخستین حلقه زنجیره تولید فولاد است. در سالهای اخیر، توسعه ظرفیتهای صنعت فولاد یکی از گفتمانهای مهم و اساسی اقتصاد کشور بوده است، اما به نظر میرسد که سرمایهگذاری در عرصه معادن سنگآهن آنچنانکه باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. چالشهای فعلی فولادسازان در زمینه تامین مواد اولیه نیز از همین موضوع حکایت دارد. روشن است که تحقق چشماندازهای صنعت فولاد بدون توسعه و رشد معادن سنگآهن کشور ممکن نخواهد بود که لازمه این امر سیاستگذاریهای مناسب در این بخش و اصلاح دستورالعملهای دولتی است.
خطوط توزیع آب و جمعآوری فاضلاب حلقه آخر زنجیره تامین آب محسوب میشوند و دسترسی مردم و واحدهای صنعتی به آب مورد نیازشان را میسر میسازند. با توجه به حساسیت تامین پایدار آب در حیات و فعالیت افراد، طراحی مناسب و انتخاب صحیح تجهیزات در احداث زیرساختهای توزیع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. بخش عمده خطوط لوله و تجهیزات توزیع آب از جنس فولاد ساخته میشوند و به همین دلیل، توسعه زیرساختهای این حوزه میتواند تقاضای قابل توجهی را در بازار فولاد کشور ایجاد کند.
صنعت برق یکی از بنیادیترین زیرساختها در توسعه صنایع و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه در کشورهای توسعهیافته و کمتر توسعهیافته به شمار میرود. توسعه این صنعت از چندین جنبه اهمیت دارد که مهمترین دلایل این اهمیت عبارتاند از رشد جمعیت، افزایش سطح رفاه عمومی و افزایش تعداد مشترکان برق در کشاورزی، صنعت و مصارف خانگی. صنعت برق نقش انکارناپذیری در رشد تولیدات صنعتی ایفا میکند و رونق اقتصادی کشور بسیار به تولید و تامین برق صنایع بستگی دارد. بنابراین نمیتوان از نقش زیرساختی برق در توسعه کشور چشمپوشی کرد. برق با استفاده از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر انرژی در نیروگاهها تولید میشود. با توجه به حجم بالای فلزات بهکاررفته در تجهیزات و ساختمان نیروگاههای برق، احداث این واحدها با مصرف گسترده فلزات همراه است.
تونلها و پلها عضوی جداییناپذیر از زیرساختهای حمل جادهای و ریلی محسوب میشوند که احداث آنها به سرمایهگذاریهای بالایی نیاز دارد. ساخت تونلها و پلها با پیچیدگیهای خاصی همراه است و باید پارامترهای متعددی در طراحی آنها لحاظ شود. با توجه به اهمیت مولفههای پایداری و مقاومت، در احداث تونلها و پلها میزان قابل توجهی فولاد به شکلهای مختلف مصرف میشود. به همین دلیل، توسعه احداث تونلها و پلها، در کنار تاثیر آن بر توسعه زیرساختهای حملونقل، موجب مصرف فلزات در کشور نیز خواهد شد.
صنعت نساجی، با قدمتی طولانی در کشور، حدود ۵ درصد سرمایهگذاریهای بخش صنعت و ۱۳ درصد اشتغال واحدهای صنعتی را در اختیار دارد. گردش مالی صنعت پوشاک در ایران سالانه ١٤ میلیارد دلار برآورد شده و نیاز سالانه پوشاک کشور نیز ۵۲۰ هزار تن تخمین زده شده است. بنابراین تقاضا برای ماشینآلات و تجهیزات صنعتی این بخش همواره وجود داشته است و بدون شک افزایش نیز مییابد. این صنعت، با اشتغالزایی بالا، سرمایهبری کم و ارزش افزوده مناسب، میتواند نقش بسزایی در تولید و اشتغال داشته باشد و سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد. افزایش تولید تجهیزات و ماشینآلات این حوزه در داخل کشور منجر به افزایش تقاضا و مصرف برای انواع فلزات خواهد شد. در گزارش حاضر، صنعت نساجی و در پی آن صنعت تولید ماشینآلات و تجهیزات صنعتی این حوزه، با هدف ارائه تصویری از وضعیت کلی گذشته، حال و آینده، بررسی شده است.
یکی از صنایع دریاییِ دارای نقش زیرساختی، صنعت سازههای شناور است. سازههای تولیدی این صنعت به منظور تامین زیرساختهای لازم برای صنایع ساحلی (نظیر بنادر) و فراساحلی (نظیر نفت و گاز) مورد استفاده قرار میگیرند. اگرچه تولید سازههای شناور نیازمند مصرف فلزات اساسی نظیر فولاد، آلومینیوم و مس است، ایجاد ظرفیت تولید این سازهها نیز به خودی خود به فلزات نیاز دارد. وابستگی قابل ملاحظه توسعه صنعت سازههای شناور به رشد تقاضای صنایع ساحلی و فراساحلی سبب شده است تا سرمایهگذاری در این صنعت و به دنبال آن، مصرف فلزات سیری شناور داشته باشد.
صنعت نوشیدنی، در مقایسه با صنعت غذا، صنعتی نوظهور محسوب میشود که تجلی آن طی دو دهه اخیر و با بحران کمبود آب شدت یافته است. طی سالهای گذشته و با اِعمال تحریمها از سوی آمریکا، تامین مواد اولیه و قطعات و تجهیزات تولید از چالشهای این صنعت بوده است. در این گزارش، با بررسی صنعت تولید تجهیزات و ماشینآلات مورد استفاده در صنایع آشامیدنی به عنوان راهحلی برای این چالش، میزان مصرف فلزات در این صنعت نیز برآورد میشود.
بازار تولید محصولات آرایشی و بهداشتی به سمت ساخت محصولی باکیفیت، ارزان و با دوام در حال حرکت است. از این رو همواره شرکتهای تولیدی در تلاش هستند تا با بستهبندی متفاوت و جدید لوازم آرایشی و بهداشتی و عرضه آنها در بازارهای داخلی و بینالمللی سهم بشتری از این میدان رقابتی کسب کنند؛ با توجه به اهمیت استفاده از مواد اولیه مناسب در بستهبندی این مواد در جهت حفظ کیفیت و پایداری در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد قلعاندود با ایجاد سهولت در جابهجایی و حفاظت محصولات در برابر آلودگیها، باکتریها و... از جمله فلزات پرکاربرد در حوزه بستهبندی محصولات آرایشی و بهداشتی قرار میگیرند.
سیم و کابل از جمله کالاهای زیربنایی به حساب میآیند که به منظور انتقال برق از نیروگاهها و رساندن آن به دست مصرفکنندگان نهایی به کار برده میشوند. مس و آلومینیوم اصلیترین فلزاتی هستند که در تولید سیم و کابل مصرف میشوند. بدون شک رسانایی مس بیشتر از آلومینیوم است، اما استفاده از کابلهای آلومینیومی، به سبب ارزانتر بودن، در برخی موارد اقتصادیتر است. با توجه به بهرهمندی ایران از ذخایر فراوان مس، توسعه صنعت سیم و کابل میتواند گامی بلند در جهت رشد صنعتی کشور به شمار آید. با توجه به فلزات بهکاررفته در سیم و کابلها، رشد تولید این محصولات موجب ایجاد تقاضای قابلتوجه برای فلزات مذکور و رونق بازارهای داخلی این فلزات خواهد شد.
پالایشگاههای نفت و گاز واحدهای صنعتی بزرگ و پیچیدهای هستند که مجموعه گستردهای از فرایندها و تجهیزات را در خود جای میدهند و به مصرف میزان قابلملاحظهای از گاز، آب و برق نیاز دارند. روشن است که توسعه ظرفیتهای پالایشگاهی در گام نخست به احداث تاسیساتی به منظور تامین آب، برق و گاز مصرفی این واحدها نیاز خواهد داشت. با توجه به حجم فلزات مصرفی در لولههای انتقال آب و گاز مصرفی این واحدها و همچنین تجهیزات انتقال، توزیع و استفاده از انرژی برق، تاثیرات توسعه صنایع پالایشی را میتوان از جنبه فلزات مصرفی در این واحدها مورد بررسی قرار داد.
زراعت، به سبب تامین مواد اولیه برای صنایع غذایی، از جنبههای مختلف یکی از استراتژیکترین و مهمترین فعالیتهای اقتصادی جهان به شمار میرود. بنابراین توسعه این بخش در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. طرحهای توسعهای در حوزه زراعت شامل چندین بخش از جمله احداث شبکههای آبیاری تحت فشار، شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی سنتی و شالیزارهاست. استفاده از این سیستمها موجب صرفهجویی در مصرف آب و افزایش بهرهوری زمینهای کشاورزی میشود. در سیستمهای نوین آبیاری و زهکشی، از آنجا که تجهیزاتشان باید از دوام و ماندگاری بالایی برخوردار باشند، فلزات به شکلهای مختلف مصرف میشود. بر این اساس، توسعه این زیرساختها محرکی برای بازار فلزات کشور است.