مشاهده بیشتر
سدها از دیرباز به عنوان نمادی از نبوغ انسانی در بهرهگیری از منابع آبی تلقی میشدند که علاوه بر ذخیره آب در دوران پربارشی، برکات دیگری همچون مهار سیلابها و تولید انرژی را به همراه دارند. در ایران نیز وجود سدهای تاریخی خرمبید، سد شاهی و طاق شاه عباسی، نشان از سابقه طولانی سدسازی در کشور دارد. در حال حاضر ایران با داشتن ۶۴۷ سد بزرگ و کوچک با ظرفیت مخزن ۵۱ میلیارد مترمکعب و ظرفیت تولید بیش از ۲۱ هزار مگاوات (در حدود یکچهارم ظرفیت تولید برق کشور) انرژی برقآبی، پس از ترکیه سیزدهمین کشور دارنده سد در سطح جهان محسوب میشود.
میدانهای گاز طبیعی عمدتاً در جنوب کشور قرار دارند. این در حالی است که با احداث پالایشگاه در مناطق مختلف کشور، فاصله زیادی بین محل تولید گاز و محل مصرف آن ایجاد شده است. برای انتقال پیوسته گاز از چاههای تولید به پالایشگاهها از خط لوله استفاده میشود. بیتردید خطوط انتقال گاز از شریانهای مهم اقتصادی و جزو صنایع استراتژیک به شمار میروند. توسعه خطوط لوله همزمان با افزایش گاز ورودی به پالایشگاهها نیاز اساسی صنعت گاز کشور است. در فرایند ساخت این خطوط لوله از فولاد استفاده میشود. بنابراین میتوان تاثیر توسعه خطوط لوله انتقال گاز را بر میزان فولاد مصرفی مورد بررسی قرار داد.
دوران ساخت سدهای بزرگ به اواسط قرن بیستم و نقطه اوج آن به دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ و رقابت جهانیان در ساخت سدهایی با بلندترین ارتفاع از پی و بزرگترین حجم مخزن باز میگردد. در حال حاضر بیشتر سدهای بزرگ جهان تنها در چند کشور متمرکز هستند. چین، ایالات متحده آمریکا، هندوستان، کانادا، روسیه و برزیل، شش کشور بزرگ سدساز جهان در همه ادوار به حساب میآیند که میزبان بیشترین تعداد سدهای بزرگاند که همگی کشورهای وسیع با منابع آب فراوان و رشتهکوههای متعدد هستند.
موضوع توسعه زیرساختهای آبی یکی از چالشهای بسیاری از کشورهای جهان به شمار میآید که موجب میشود تا نتوانند به حد مناسب و مطلوب به منابع آبی خود دسترسی داشته باشند. موضوعی که با توجه به شرایط آب و هوایی کشور و خشکسالیهای مداوم چند سال گذشته، در ایران از اهمیت دوچندانی برخوردار است و در سالهای اخیر سرمایهگذاریهای گستردهای در این حوزه انجام شده است. باید توجه داشت توسعه زیرساختهای آبی، از جنبههای مختلفی مانند توسعه خطوط لوله انتقال و توزیع و احداث تصفیهخانههای آب و فاضلاب میتواند بر بازار فلزات کشور اثرگذار باشد.
امروزه بسیاری از افراد در دنیا به زندگی در محیطهای شهری گرایش دارند، زیرا در محیطهای شهری امکانات رفاهی، اجتماعی، فرهنگی و تفریحی بیشتری برای بهتر گذراندن زندگی وجود دارد. البته، با افزایش جمعیت در شهرها، تقاضا برای کالاها و خدمات نیز بهشدت افزایش مییابد و بنابراین فرصت مناسبی را برای اشتغالزایی در شهرها فراهم میکند و تمایل به زندگی شهری را افزایش میدهد. اگرچه زندگی در شهرها مزایای فراوانی دارد، توسعهنیافتگی متناسب شهرها و زیرساختهای شهری منجر به بروز مشکلات متعددی میشود. بررسیها نشان میدهد که اگرچه نرخ شهرنشینی در کشور همتراز با کشورهای توسعهیافته است، زیرساختهای شهری متناسب با آن شکل نگرفتهاند. مرتفع ساختن مشکلات زیرساختهای شهری نیازمند برنامهریزی و سرمایهگذاری است.
از اکتشاف ذخایر نفتی و شروع استخراج از این ذخایر به عنوان نقطه عطفی در تاریخ صنعت جهان یاد میشود. در ایران نیز، به عنوان کشوری دارای ذخایر بزرگ نفتی جهان، از سالها قبل، استخراج نفت خام بخش بزرگی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است. فرایند استخراج نفت از مناطق خشکی شامل مراحل مختلفی است و به تجهیزات و ابزارهای گوناگونی نیاز دارد که اکثر آنها از فلزات، بهویژه انواع فولاد، ساخته میشوند.
جایگاههای سوخت از جمله مهمترین زیرساختها برای توسعه شهرها و جادهها به شمار میآیند. رشد بالای تعداد خودروها و تمایل مردم به استفاده از خودروهای شخصی در سالهای اخیر از جمله مهمترین عوامل برای احداث پمپهای بنزین و گازوئیل در کشور بوده است. در جایگاه سوخت از تجهیزات و ابزارهای مختلفی برای ذخیرهسازی و انتقال آن به دست مصرفکننده استفاده میشود که اغلب این تجهیزات از جنس فلزات مختلف هستند. از این رو، تاثیر توسعه پمپهای بنزین و گازوئیل بر بازار فلزات کشور را میتوان مورد بررسی قرار داد.
بازسازی سازههای تخریبشده به عنوان مهمترین رکن در فرایند بازیابی در دورههای پس از وقوع بلایای طبیعی به دلیل تاثیرات مخربی که این بلایا بر ساختمانها و زیرساختهای مناطق شهری و روستایی دارد همواره مورد توجه دولتها بوده است، چرا که بدون بازسازی ساختمانها و زیرساختهای تخریبشده، بازیابی و بازگرداندن جامعه به شرایط عادی هرگز محقق نخواهد شد. در طول دو دهه اخیر در جهان فرایندهای بازسازی پس از وقوع بلایای طبیعی به نحوی انجام میشود که سازههای بازسازیشده در مواجهه با بلایای طبیعی آتی از مقاومت بالاتری برخوردار باشند. به همین دلیل فرایندهای بازسازی عموما با افزایش مصرف موادی با مقاومت و استحکام بالا همچون فلزات همراه است.
بخش زیادی از ذخایر نفت جهان در زیر سطح دریاها قرار گفته است که این امر موجب شده تا بشر به سمت احداث سکوهای دریایی استخراج نفت حرکت کند؛ مسئلهای که به سبب پیچیدگیهای احداث سازههای دریایی، با چالشها و ریسکهایی مواجه است. خلیج فارس و دریای خزر ذخایر نفتی فراوانی را در خود جای دادهاند؛ به همین سبب، حرکت به سمت بهرهبرداری و استخراج از این ذخایر فرصتی مناسب برای اقتصاد کشور محسوب میشود. با توجه به این مسئله و نیز حجم فلزات مصرفی در احداث سکوهای نفتی دریایی، میتوان به بررسی اثر توسعه این بخش بر بازار فلزات کشور پرداخت.
افزایش سریع جمعیت در کنار پیشرفت فناوری در طول یک قرن گذشته سبب شده است تا میزان بهرهبرداری از منابع آب به میزان قابل توجهی افزایش یابد که نتیجه آن تبدیل شدن مسئله دسترسی به منابع آب شیرین به عنوان رکن اساسی حیات بشر به یک بحران جهانی بوده است. به دنبال گسترش این بحران در مناطق مختلف جهان، بسیاری از دولتها و سیاستگذاران راهکارهای مدیریت تقاضا و تولید آب شیرین قابل استفاده و با کیفیت را به منظور حفظ و حراست از منابع آب شیرین در دستور کار خود قرار دادهاند. هلند، ایالات متحده آمریکا و چین چند نمونه موفق از کشورهایی هستند که با اتخاذ سیاستهایی از جمله مدیریت تقاضای آب در بخش کشاورزی و همچنین توسعه فناوری تولید آب شیرین، گامهای بلندی در مسیر مدیریت بحران آب برداشتهاند.
در گزارش پیشِرو، روند توسعه و رشد تولیدات گاز طبیعی از چاههای دریایی و تاثیرات آن بر بازار فلزات کشور مورد بررسی قرار گرفته است. گاز طبیعی را میتوان یکی از منابع اصلی و استراتژیک انرژی در جهان امروز نامید. بخش بزرگی از ذخایر گاز طبیعی ایران، به عنوان کشوری غنی و برخوردار از این ماده ارزشمند، در خلیج فارس و دریای خزر قرار گرفته است. اگرچه استخراج ذخایر گاز دریایی با دشواریها، پیچیدگیها و هزینههای بالایی همراه است، با توجه به اهمیت روزافزون گاز طبیعی در اقتصاد جهانی در سالهای اخیر، توسعه سکوهای استخراج گاز طبیعی از روندی روبهرشد برخوردار بوده است؛ مسئلهای که خود موجب مصرف فلزات خواهد بود.
بلایای طبیعی هر سال خسارات و تلفات جانی و مالی بسیاری را ایجاد میکنند. یکی از مهمترین راهکارها در دنیای امروزی به منظور کاهش یا جلوگیری از آثار مخرب ناشی از وقوع بلایای طبیعی، بهکارگیری تکنولوژی در راستای پیشبینیپذیر کردن بلایای طبیعی و مقاومسازی سازهها در مناطق پرریسک از نظر وقوع بلایای طبیعی است. اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، شبکههای نسل پنجم، بتنهای فرمپذیر، الیافهای کربنی عملآوریشده با رزین اپوکسی نمونههایی از تکنولوژیهایی هستند که در حال حاضر به منظور مدیریت بلایای طبیعی و مقابله با آنها در کشورهای مختلف به کار گرفته میشوند. نتایج بررسی آمارها گویای آن است که بهرهگیری از تکنولوژیها در حوزه مدیریت بلایای طبیعی در کاهش خسارتهای جانی ناشی از آنها موثر بوده است.