مشاهده بیشتر
هر انسان در محیط زندگی و کسب‌وکار خود از ابزارها و وسایل مختلفی استفاده می‌کند. این ابزارها باید به گونه‌ای ساخته شوند تا بر اثر استفاده مکرر، فرسوده نشوند. از این رو، بسیاری از وسایل مصرفی انسان یا کاملا فلزی هستند یا از فلزات در ساخت آن‌ها استفاده شده است. با توجه به تنوع محصولات و روند روبه‌رشد تقاضا برای کالاهای مصرفی بادوام، این بازار فرصت مناسبی را برای واحدهای فعال در این عرصه فراهم می‌کند تا با تولید محصولاتی جدید‌تر و با کیفیتِ بالاتر، در کنار بالا بردن سطح زندگی انسان، فروش محصولات خود را توسعه دهند و موجب ارزآوری و اشتغال‌زایی در کشور شوند. در این گزارش ارزش فلزاتی که در قالب انواع کالاهای مصرفی بادوام به کشورهای خارجی صادر می‌شود مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
بشر از ابتدای حیات خود از ابزارها و وسایل مختلفی برای رفع نیازها و تسهیل زندگی خود استفاده می‌کرده است. این ابزارها به مرور زمان و با رشد سطح دانش و تکنولوژی، تکامل یافته و پیشرفت کرده‌اند، به طوری که امروز بازار لوازم خانگی جهان به بازاری بزرگ و رقابتی تبدیل شده است که تولیدکنندگان می‌کوشند با طراحی محصولات جدید و تطبیق آن‌ها با آخرین تکنولوژی‌های روز، مشتریان بیشتری را از سراسر جهان جذب کنند. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی از جمله بخش‌های بزرگ اقتصاد جهان به شمار می‌آید که رشد تقاضا و رونق تولیدات آن می‌تواند طیف گسترده‌ای از صنایع مرتبط را با خود به حرکت درآورد. صنعت لوازم خانگی ایران از جمله صنایع قدیمی کشور به شمار می‌آید. با این حال و به رغم وجود پتانسیل‌های فراوان موجود در ایران، این صنعت هیچ‌گاه نتوانسته است به جایگاهی شایسته در صادرات کشور دست یابد. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید لوازم خانگی، صنایع معدنی و فلزی از جمله صنایعی هستند که همگام با افزایش صادرات و رونق تولیدات لوازم خانگی رشد خواهند یافت.
صادرات یک میلیون دستگاه انواع خودروی سواری و ۳۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در افق ۱۴۰۴ صرفا بخشی از چشم‌اندازهای تدوین‌شده برای حوزه حمل‌ونقل کشور به شمار می‌آید. با این حال، نگاهی به حال‌وروز و شرایط فعلی صنعت خودرو نشان می‌دهد که نه‌تنها این صنعت روی ریل خود حرکت نمی‌کند، بلکه در سال‌های اخیر با افت تولید و کاهش صادرات نیز مواجه بوده است. از صنعت خودرو، به سبب ارتباط گسترده‌ای که با سایر صنایع از جمله صنعت فلزات اساسی دارد، به عنوان پیشران اقتصاد کشور یاد می‌شود و به حرکت درآمدن چرخ آن می‌تواند محرک قدرتمندی برای رونق اقتصادی کشور باشد.
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیین‌کننده در اقتصاد جهان به شمار می‌رود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاست‌های داخلی و فشارهای خارجی و تحریم‌ها امروز موجب شده‌اند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالش‌های پرتعدادی مواجه باشند، چالش‌هایی که تحقق اهداف پیش‌بینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار می‌سازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِ‌روی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
با توجه به روند تولید و واردات خودرو و نیز آمار نامناسب اسقاط خودروها در کشور، هرساله به میزان قابل‌توجهی به خودروهای موجود در کشور افزوده می‌شود. هر خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که اغلب آن‌ها باید در دوره‌های زمانی مختلف تعویض شوند. از این رو، بدیهی است که هر سال به میزان قطعات یدکی مورد نیاز برای تعمیر خودروهای فعلی افزوده می‌شود. اغلب قطعات مورد استفاده در خودروها از جنس فلزات اساسی ساخته می‌شوند. بنابراین تولید داخلی قطعات خودرو و افزایش تقاضا برای آن در سال‌های آینده بر مصرف فلزات در کشور بسیار اثرگذار خواهد بود.
اگرچه اختراع خودروهای برقی تقریبا همزمان با اختراع خودروهای احتراق داخلی بوده است، با توجه به نرخ بسیار ارزان سوخت‌های فسیلی و ضعف‌های موجود در خودروهای الکتریکی، در گذشته خودروهای احتراق داخلی مورد استقبال قرار گرفتند و به تولید انبوه رسیدند. با گذشت زمان، پیشرفت‌های بسیاری در ساخت و تولید خودروهای الکتریکی صورت گرفت، اما هزینه بالای ساخت، به‌خصوص در مورد باتری این خودروها، مانع از گسترش آن‌ها شد. در سال‌های اخیر و به دنبال تحولات تکنولوژیکی جهان، با افزایش سرمایهگذاری برخی شرکت‌های معتبر در این صنعت و تولید باتری‌هایی بسیار ارزان‌تر از گذشته، رشد و تحول چشمگیری در تولید و عرضه خودروهای الکتریکی رخ داده؛ تحولی که امروز موجب شده است تا خودروهای الکتریکی قدرت رقابت با خودروهای دارای موتور احتراق داخلی و حتی مزیت‌های پرشماری نسبت به آن‌ها داشته باشند.
صنعت خودروسازی امروزه یکی از بخش‌های بزرگ اقتصاد جهانی به شمار می‌آید که با رشد تکنولوژی‌های مختلف، تحولات شگرف و بزرگی را تجربه کرده است. آغاز روند توسعه صنعت خودروسازی را می‌توان همزمان با انقلاب صنعتی دانست. در ایران نیز اگرچه این صنعت از قدمتی قابل‌توجه برخوردار است، شرایط ناپایدار اقتصادی و سیاسی کشور و نیز عدم سیاستگذاری و برنامه‌ریزی دقیق و مدون موجب شده تا این صنعت فاصله‌ای چشمگیر با کشورهای هم‌رده پیدا کند. توسعه صنعت خودروسازی از جنبه‌های مختلف بر بازار فلزات کشور اثرگذار خواهد بود. رشد تولید خودرو در کشور، با توجه به اینکه بخش اعظم وزن آن به فلزات مصرفی مربوط است، موجب افزایش مصرف فلز و تکمیل هرچه بیشتر زنجیره‌های ارزش آن در کشور خواهد بود. تامین قطعات و نیز بدنه و اتاق برای تعمیر و نگهداری خودروهای موجود نیز دیگر جنبه اثرگذار صنعت خودرو بر بازار فلزات کشور خواهد بود. به این اعداد باید میزان فلز مصرفی در احداث واحدهای خودروسازی، قطعه‌سازی و تولید بدنه و نیز ساخت ماشین‌آلات مورد استفاده در این واحدها را نیز افزود.
صنعت خودروسازی، در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه فعال در این حوزه، لوکوموتیو بخش صنعت محسوب می‌شود و حتی یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی به شمار می‌آید. در ایران نیز رشد و توسعه صنعت خودروسازی همواره یکی از اهداف و چشم‌اندازهای برنامه‌های کلان توسعه بوده است، صنعتی که اگرچه امروز با چالش‌های پرشماری دست‌به‌گریبان است، با سیاستگذاری مناسب و الگوبرداری از کشورهای موفق این حوزه نظیر ژاپن و کره‌جنوبی، می‌توان رونق را به آن بازگرداند و امیدوار بود که این صنعت چرخ اقتصاد کشور را به حرکت درآورد.
بدنه و اتاق خودرو یکی از اجزای اصلی هشت‌گانه اتومبیل محسوب می‌شود که اسکلت اصلی خودرو را تشکیل می‌دهد و سایر قطعات و تجهیزات بر روی آن قرار می‌گیرند. به همین دلیل، طراحی بدنه خودرو با پیچیدگی‌ها و دشواری‌های خاصی همراه است. بدنه خودروها معمولا از ورق‌های فولادی گالوانیزه ساخته می‌شوند. بخش عمده‌ای از وزن یک خودرو به بدنه آن تعلق دارد. با توجه به این مسئله، رشد تولید بدنه خودروها تقاضای بسیار بالایی را برای فولاد ایجاد خواهد کرد. در گزارش پیشِ‌رو، ارزش فولاد مصرفی در تولید اتاق و بدنه برای نوسازی خودروها و همچنین تولید تریلرها و کاروان‌ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
نقش بنیادین باربری و حمل‌ونقل جاده‌ای در رشد، شکوفایی و پیشرفت اقتصادی یک کشور حقیقتی انکارناپذیر است. حمل‌ونقل جاده‌ای طیف گسترده‌ای از موضوعاتی چون تولید، توزیع، خدمات و مصرف کالا را در یک کشور درگیر می‌سازد. همچنین نقشی اساسی در مجموعه فعالیت‌های اقتصادی آن کشور از جمله صادرات دارد؛ زیرا انتقال کالاها و محصولات از محل تولیدشان تا آب‌های آزاد عموما به وسیله خودروهای سنگین صورت می‌گیرد. علاوه بر این، بر خلاف خطوط ریلی که نیازمند زیرساخت‌های ریلی و صرف هزینه زیاد است، امکان توسعه حمل بار توسط حمل‌ونقل جاده‌ای در سراسر کشور وجود دارد. توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور مستلزم افزایش تولید خودروهای سنگین است و افزایش تولیدات این بخش به رونق در صنایع فلزی می‌انجامد.
در جوامع پیشرفته امروزی، توسعه حمل‌ونقل عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است. تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی شهروندان، برطرف کردن مشکلات محیط‌زیست، حل مشکل ترافیک و جابه‌جایی و انتقال آسان و مقرون‌به‌صرفه مردم از جمله اهداف دولت‌ها با استفاده از توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. با تشویق مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، بسیاری از مشکلات از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. ساخت اتوبوس، مینی‌بوس و ون از جمله ملزوماتی است که رشد ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کشور را تسهیل می‌کند. از آنجا که شرایط برای ایجاد خطوط اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل شهری بسیار راحت‌تر از مترو است و نیاز به زیرساخت‌های بسیار کمتری دارد و نیز در همه شهرها و استان‌ها قابل‌اجراست، توسعه این بخش با صرف انرژی و هزینه کمتر، بازدهی سریع و آسان‌تری خواهد داشت. بنابراین لازم است که به رشد تولید در این بخش توجه ویژه‌ای شود.
بخش اعظم وزن یک خودرو را فلزات مصرفی در آن، به‌ویژه فولاد، تشکیل می‌دهد. اتاق، کابین، بدنه موتور و بسیاری از قطعات موتور از جنس فولاد و آلومینیوم ساخته می‌شوند. همچنین نمی‌توان از میزان مس مصرفی در انواع تجهیزات الکتریکی خودروها چشم‌پوشی کرد. با توجه به این مسئله، بدیهی است که رشد تولیدات خودرو، با توجه به حجم فلزات مصرفی و آمار بالای تولیدات، تقاضای قابل‌توجهی را برای فلزات مختلف ایجاد خواهد کرد.
