مشاهده بیشتر
سطوح بالای تورم، مهمترین معضلی است که طی سالهای اخیر گریبانگیر اقتصاد کشور بوده است. بررسیها نشان میدهد که تفاوت معناداری میان نرخهای تورم در سالهای قبل از دهه ۱۳۶۰ و پس از آن وجود دارد. علت اصلی این مسئله را میتوان به شوک مثبت درآمدهای نفتی در اوایل این دهه نسبت داد. بررسیها نشان میدهد که طی سالهای گذشته، نوسانات مثبت و منفی درآمدهای نفتی، هر دو باعث افزایش نرخ تورم در کشور شده است. علاوه بر این، سوء مدیریتها در شبکه بانکی کشور و همچنین بر هم زدن مکانیسم عرضه و تقاضا در بازار ارز، از دیگر عوامل افزایش نرخ تورم در کشور عنوان میشود.
صنعت خودروسازی به دلیل آن که با طیف گستردهای از صنایع دیگر در تعامل است، به عنوان صنعتی پیشران و محرک اقتصادی محسوب میشود. از این رو، بسیاری از کشورها اقدام به توسعه صنعت خودروسازی (حتی با عمق داخلیسازی بسیار پایین) کردهاند تا بتوانند از مزیتها و فرصتهایی که این صنعت در اختیار اقتصاد میگذارد، حداکثر بهره را ببرند. تقریبا ۷ دههای از پایهگذاری صنعت خودروسازی در ایران میگذرد، با این حال وضعیت این صنعت در ایران چندان مطلوب نیست، به گونهای که صنعت خودروسازی کشور (به ویژه به لحاظ کیفی) دُچار عقبماندگی شده و زیان انباشته آن در سالهای اخیر به حدود ۱۶۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است. اعتقاد بر این است که طیفی از عوامل باعث بروز چنین شرایطی در صنعت خودروسازی کشور شده است و چنانچه برای گذر از چالشها و معضلات موجود در صنعت خودروسازی ایران اقدامی نشود، با توجه به جایگاهی که این صنعت (با احتساب تمامی فعالیتهای مرتبط در طول زنجیره تامین) از اقتصاد ایران دارد، بدون تردید در سالهای پیشرو صنعت خودروسازی به یکی از موانع اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشور تبدیل خواهد شد.
در سالهای اخیر، پیشرفتهای علم پزشکی منجر شده است تا با استفاده از روشهای مختلف و تجهیزات مدرن، روند مداوای بیماران تسهیل شود. بر همین اساس، مراکز مختلفی ایجاد شدهاند که انواع خدمات بهداشتی و درمانی را ارائه میدهند. امروز بیمارستانها یکی از اصلیترین اماکن عمومی به شمار میآیند که توسعه شهرها بدون احداث آنها امکانپذیر نیست. بدیهی است که سرمایهگذاری و احداث بیمارستانها در نواحی مختلف شهری و روستایی موجب ارتقای سطح بهداشت و سلامت مردم خواهد شد. بیمارستانها عموما ساختمانهایی با مساحت زیربنای بالا هستند و به همین دلیل، توسعه ظرفیتهای بیمارستانی کشور، بهجز تاثیرات آن بر بخش سلامت، از جنبه میزان فلزات مصرفی نیز اهمیت دارد.
بخش عمدهای از محصولات ساختهشده فلزی غیرآهنی به روش ریختهگری تولید میشوند. از مزایای قطعات ساختهشده به روش ریختهگری میتوان به قابلیت عملیات حرارتی، قابلیت ماشینکاری و جوشپذیری خوب با استحکام بالا اشاره کرد. قطعات ریختهگریشده حلقههای نهایی زنجیره ارزش تولید محصولات فلزی هستند. از آنجا که بسیاری از ابزارآلات و تجهیزات مورد استفاده در بخشهای مختلف صنعت به این روش تولید میشوند، با سرمایهگذاری در حوزه توسعه ظرفیتهای ریختهگری فلزات غیرآهنی، میتوان نیاز صنایع داخلی به این قطعات را حد امکان تامین کرد که این مسئله کشور را از واردات این قطعات بینیاز میسازد و از خروج ارز از کشور جلوگیری میکند.
به طور کلی، ماشینابزارها نوع خاصی از ماشینآلات صنعتی به شمار میروند که در تولید و شکلدهی قطعات فلزی و سخت به کار گرفته میشوند. اساس کار این ماشینها فرایندهای مکانیکی است و با روشهایی مختلف، روی قطعات شکلدهی یا برادهبرداری انجام میدهند. اولین ماشینابزاری که مورد استفاده قرار گرفت یک ماشین تراش بود که با عوض کردن چرخدندههای تعبیهشده روی محور اصلی و محور پیچبری، میتوانست پیچهای مختلفی را بسازد. کار با این ماشینابزار به صورت دستی و به همین دلیل، استفاده از آن بسیار دشوار بود. امروزه این ماشینآلات شکل پیچیدهتری به خود گرفتهاند و به سبب اتوماتیک بودن و کنترل به وسیله کامپیوترها، کار با آنها بسیار آسان شده است.
توسعه زیرساختها یکی از عوامل مهم در بالا بردن سطح زندگی مردم و توسعه صنعتی و اقتصادی کشورها محسوب میشود. تجهیزات زیرساختی تجهیزاتی هستند که به نوعی در احداث زیرساختها به مصرف میرسند. با توجه به شرایط کشورهای همسایه ایران که اغلب آنها در مرحله توسعه زیرساختهای شهری و صنعتی خود به سر میبرند، بهراحتی میتوان دریافت که چه بازار بزرگی پیشِروی صنایع تولیدکننده تجهیزات زیرساختی کشور وجود دارد. اغلب تجهیزات زیرساختی، نظیر تانکرها، مخازن و لولهها، از جنس فلزات بهخصوص فولاد ساخته میشوند و به همین دلیل، سالانه میزان قابلتوجهی از فلزات مختلف در قالب تجهیزات زیرساختی به کشورهای دیگر صادر میگردد.
نقش بنیادین باربری و حملونقل جادهای در رشد، شکوفایی و پیشرفت اقتصادی یک کشور حقیقتی انکارناپذیر است. حملونقل جادهای طیف گستردهای از موضوعاتی چون تولید، توزیع، خدمات و مصرف کالا را در یک کشور درگیر میسازد. همچنین نقشی اساسی در مجموعه فعالیتهای اقتصادی آن کشور از جمله صادرات دارد؛ زیرا انتقال کالاها و محصولات از محل تولیدشان تا آبهای آزاد عموما به وسیله خودروهای سنگین صورت میگیرد. علاوه بر این، بر خلاف خطوط ریلی که نیازمند زیرساختهای ریلی و صرف هزینه زیاد است، امکان توسعه حمل بار توسط حملونقل جادهای در سراسر کشور وجود دارد. توسعه حملونقل جادهای کشور مستلزم افزایش تولید خودروهای سنگین است و افزایش تولیدات این بخش به رونق در صنایع فلزی میانجامد.
صنعت فولاد یکی از بنیانهای اقتصاد کشورها محسوب میشود. خواص منحصربهفرد فولاد و اهمیت ویژه آن در توسعه زیرساختی و صنایع متعدد، در کنار نقش انکارناشدنی آن در اقتصاد کشور، نشانگر اهمیت توسعه صنعت فولاد به عنوان فلزی بدون جایگزین است. به گمان بسیاری از کارشناسان، با توجه به وابستگی بخشهای مهم اقتصادی مانند توسعه صنعتی و زیرساختی به مصرف فولاد، تقاضای جهانی این فلز در دهههای آینده رو به افزایش خواهد بود. رشد تقاضای فولاد در بلندمدت، اهمیت فرصتهای سرمایهگذاری در توسعه این صنعت را آشکار میسازد.
زغالسنگ را میتوان یکی از تامینکنندگان اصلی منابع انرژی جهان دانست. عدهای از کارشناسان معتقدند که در حال حاضر، به دلیل فراوانی منابع نفت و گاز ایران، سرمایهگذاری در معادن زغالسنگ کشور بهخوبی مورد توجه قرار نگرفته است. دسترسی نداشتن به تکنولوژیهای روز و کیفیت نامناسب ذخایر زغالسنگ از دیگر چالشهای اساسی این صنعت محسوب میشود. به نظر میرسد که با توسعه سرمایهگذاریها و مکانیزاسیون این صنعت و کاهش چشمگیر خطرها و ریسکهای احتمالی معادن زغالسنگ کشور، فرصت بسیار خوبی برای سرمایهگذاری در این حوزه به وجود خواهد آمد، سرمایهگذاری جدیدی که فرصت مناسبی را برای رونق صنعت زغالسنگ و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در این صنعت ایجاد خواهد کرد.
آخرین زنجیره صنعت برق، توزیع آن در میان مصرفکنندگان است. در ابتدا، شبکههای توزیع برق بخشی از نیروگاهها بودند، اما با توجه به پیچیدگیهای بهوجودآمده در شبکههای توزیع، تقاضای فراوان مصرف برق و پیشرفتهای حاصلشده در این صنعت، رفتهرفته این شبکهها به یک سیستم منظم و مجزا تبدیل شدند. امروزه در طراحی و اجرای شبکههای توزیع، سیستمهای مختلفی به کار گرفته میشود که عواملی مانند افزایش تعداد مشترکان، تکنولوژیهای جدید و نوع مصرف بر آن اثرگذار است و با توجه به این عوامل، شبکه توزیعِ مناسب انتخاب میشود. زمانی که برق به ترانسفورماتورهای کاهنده منتقل میشود، در شبکه توزیع قرار گرفته است. توسعه شبکههای توزیع نیرو و برقرسانی به مناطق دوردست، صنایع و ... بر مصرف فلزات اساسی در کشور اثرگذار است.
رشد حملونقل ریلی، به سبب مزایای پرشمار آن، مقولهای مهم برای توسعه زیرساختهای صنعتی کشورها محسوب میشود. در ایران نیز گسترش حملونقل ریلی و جایگزینی آن با حمل جادهای همواره یکی از موارد مهم در سیاستهای کلان توسعه کشور بوده است. در همین رستا توسعه صنایع ریلی، به عنوان تولیدکننده تجهیزات مورد استفاده در این سیستم حملونقل، مسئلهای مهم و اساسی برشمرده میشود که میتواند کشور را از واردات این تجهیزات بینیاز سازد. بررسی وضعیت تولید و واردات محصولات صنایع ریلی کشور حاکی از روند روبهرشد این صنعت و توانایی آن در جایگزینی محصولات وارداتی است.
در جهان رقابتی امروز، استفاده از تکنولوژیهای روز و مکانیزاسیون از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. در این میان، دو بخش ساختمان و معدن بیشتر از سایر بخشها به استفاده از ماشینآلات و تجهیزات مناسب وابستهاند. بهکارگیری ماشینآلات مناسب در این صنایع میتواند تا حد زیادی بر سودآوری کل پروژهها بیفزاید. در ایران، صنعت تولید ماشینآلات معدنی و ساختمانی قدمتی طولانی دارد و بخشی از ماشینآلات مورد نیاز این صنایع در داخل کشور تامین میشود. با این حال، در سالهای اخیر، این صنعت شرایط مناسبی از نظر ایجاد ارزش افزوده نداشته است و با فرض تداوم شرایط کنونی، نمیتوان چشمانداز روشنی را برای توسعه آن متصور بود.