مشاهده بیشتر
در گذشته‌های دور، افراد برای تامین آب و شست‌وشوی ظروف و البسه خود مشقت‌های بسیاری را متحمل می‌شدند. با گذشت زمان و پدیدار شدن سیستم لوله‌کشی آب به منازل، فراید شستوشو برای بشر آسان‌تر شد. از آنجایی که بشر همواره به دنبال ارتقای امکانات رفاهی خود برای زندگی بهتر و با کیفیت‌تر بوده است، به‌مرور اولین ماشین‌های شستوشو ابداع و اختراع شدند. در ابتدا این وسایل از جمله لوازم خانگی لوکس و گران‌قیمت بودند، اما امروزه و با پیشرفت تکنولوژی، ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی به یکی از ملزومات ضروری زندگی امروز تبدیل شده‌اند. بدیهی است که تولیدات گسترده این محصولات تقاضای قابل‌ملاحظه‌ای را برای فلزات اساسی ایجاد می‌کنند و محرکی برای بازار فلزات به شمار می‌روند.
ارتباطات (Communications) به دلیل آن که نقش کلیدی در انتقال دانش و اطلاعات دارد، یکی از مهمترین موضوعات حال حاضر جهان به شمار می‌رود. اینترنت و تلفن مهمترین فناوری‌هایی هستند که پایه‌های یک ارتباط موثر را شکل می‌دهند و از این رو، سطح دسترسی به آن‌ها همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان بسیاری از کشورها بوده است. ایران از جمله کشورهای در حال توسعه‌ای است که در حوزه دسترسی به اینترنت و تلفن از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار است. آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰، ضریب نفوذ پهن‌باندهای ثابت و متحرک به ترتیب حدود ۱۳.۱ درصد و ۱۱۴ درصد بوده است. همچنین در این سال ضریب نفوذ تلفن‌های ثابت و متحرک نیز به ترتیب حدود ۳۵ درصد و ۱۶۶ درصد بوده است.
آشپزی و فرایند پخت‌وپز در دنیای مدرن امروزی به یکی از حوزه‌های ظهور تکنولوژی تبدیل شده است و ماشین‌های عمل‌آوری غذا در سال‌های اخیر، از لحاظ فناوری ساخت، با سرعت زیادی رشد یافته‌اند. این لوازم و ماشین‌ها آشپزی را از امری طولانی و خسته‌کننده به فعالیتی پرسرعت و جذاب تبدیل کرده‌اند. مزایای متعدد ماشین‌های عمل‌آوری غذا زمینه‌ساز افزایش تقاضا و به تبع آن، افزایش تولید این محصولات شده است. از آنجا که در بدنه و قطعات این محصولات به طور گسترده از فلزات اساسی فولاد، مس و آلومینیوم استفاده می‌شود، می‌توان میزان تولیدات این عرصه را از منظر تاثیر بر بازار فلزات کشور بررسی کرد.
کوره‌ها یکی از اصلی‌ترین و مهمترین تجهیزات در صنایع مختلف و علوم آزمایشگاهی به شمار می‌روند. با توجه به تعاریف ارائه‌شده، کوره‌ها از جمله وسایل یا محل‌هایی هستند که در آن‌ها حرارت لازم برای ذوب مواد و تولید محصولات ایجاد می‌شود. در صنایع سنگین مانند نفت و گاز، پتروشیمی، تولید فلزات، ریخته‌گری، تولید مصالح ساختمانی مانند سرامیک‌سازی، سیمان و واحدهای شیمیایی کوره‌های صنعتی، متناسب با نوع فرایند و نحوه عملکرد، کوره‌ها در ابعاد مختلف به کار گرفته می‌شوند. مشعل‌ها از مهمترین تجهیزات احتراق در کوره‌ها به شمار می‌روند. عمده کاربرد مشعل‌ها در کوره‌های پخت سرامیک، آهک، آجر و نسوزها، کوره‌های ذوب شیشه، کوره‌های عملیات حرارتی و ذوب فلزات آهنی و غیرآهنی، خشک‌کن‌های صنعتی برای مصارف مختلف و زباله‌سوزهای صنعتی است. در گزارش پیشِ‌رو، روند توسعه ظرفیت‌ها و تولید کوره‌ها و مشعل‌های صنعتی در کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ورود تکنولوژی به زندگی روزمره بشر موجب سرعت گرفتن همه فعالیت‌های انسانی شده است. در این میان، خدمات و امور حسابداری نیز از فناوری روز جانمانده و همزمان با پیشرفت تکنولوژی، ماشین‌آلات و تجهیزات مختلفی برای ارائه خدمات بهتر و باکیفیت‌تر به این عرصه راه یافته‌اند. امروزه ماشین‌آلات و تجهیزات اداری به عضو جدانشدنی یک مجموعه مبدل شده‌اند، به طوری که انجام برخی از امور اداری بدون این تجهیزات تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسد. ضرورت استفاده از این تجهیزات در بسیاری از مشاغل موجب شده است تا تولید آن‌ها مورد توجه قرار بگیرد. از آنجایی که تنوع ماشین‌آلات اداری رو به گسترش است، تولید این محصولات در کشور ارزش افزوده بیشتری را ایجاد خواهد کرد. گفتنی است که تجهیزات اداری از جمله لوازم مصرفی بادوام هستند که توسعه ظرفیت و تولیدشان مصرف گسترده فلزات اساسی را به همراه خواهد داشت.
آخرین زنجیره صنعت برق، توزیع آن در میان مصرف‌کنندگان است. در ابتدا، شبکه‌های توزیع برق بخشی از نیروگاه‌ها بودند، اما با توجه به پیچیدگیهای به‌وجودآمده در شبکه‌های توزیع، تقاضای فراوان مصرف برق و پیشرفت‌های حاصل‌شده در این صنعت، رفته‌رفته این شبکه‌ها به یک سیستم منظم و مجزا تبدیل شدند. امروزه در طراحی و اجرای شبکه‌های توزیع، سیستم‌های مختلفی به کار گرفته می‌شود که عواملی مانند افزایش تعداد مشترکان، تکنولوژی‌های جدید و نوع مصرف بر آن اثرگذار است و با توجه به این عوامل، شبکه توزیعِ مناسب انتخاب می‌شود. زمانی که برق به ترانسفورماتورهای کاهنده منتقل می‌شود، در شبکه توزیع قرار گرفته است. توسعه شبکه‌های توزیع نیرو و برق‌رسانی به مناطق دوردست، صنایع و ... بر مصرف فلزات اساسی در کشور اثرگذار است.
صنعت برق یکی از زیرساختهای حیاتی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و صنعتی کشورها به شمار می‌آید و در شرایطی که جهان به سمت برقی شدن و استفاده گسترده از برق در حوزه‌های مختلف حرکت می‌کند، این صنعت از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. صنعت برق یکی از با قدمت‌ترین صنایع در ایران به شمار می‌آید که در سال‌های گذشته عمدتا بر پایه منابع سوخت فسیلی توسعه یافته و نقشی کلیدی در توسعه صنعتی کشور ایفا کرده است. در حالی که امروز ظرفیت نیروگاهی کشور از مرز ۹۴ هزار مگاوات عبور کرده و یکی از بزرگترین شبکه‌های برق در خاورمیانه به شمار می‌آید، صنعت برق با چالش‌های گلوگاهی بسیاری مواجه شده است، به طوری که در گذار به برقی شدن، این صنعت پاسخگوی نیاز کشور نیست. وابستگی شدید به سوخت‌های فسیلی، نبود سرمایهگذاری کافی در استخراج گاز طبیعی، راندمان پایین نیروگاه‌ها، ناترازی تولید و مصرف برق و فرسودگی شبکه توزیع و انتقال در کنار سیاست‌گذاری‌های نامناسب جذب سرمایه برای توسعه، برخی از چالش‌های صنعت برق محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد که تمرکز بر مرتفع کردن این چالش‌ها فرایندی پیچیده و زمان‌بر و نیازمند سرمایهگذاری هدفمندتری است که این موضوع حرکت در مسیر همگام شدن با تحولات جهانی را دشوار می‌کند.
در عصر حاضر، زیرساختهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات «ICT» در بطن فرآیند رشد و توسعه اقتصادی قرار گرفته است. این موضوع برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه که اهداف بلندپروازانه اقتصادی را دنبال می‌کنند بسیار حائز اهمیت است. ایران به عنوان کشوری در حال توسعه، طی چند سال اخیر به طور متوسط سالانه حدود ۳ هزار میلیارد ریال صرف توسعه زیرساختهای حوزه «ICT» کرده که نتیجه آن افزایش قابل توجه در ظرفیت شبکه ارتباطی کشور بوده است. با توجه به این که مصرف فلزات جزو لاینفکی از توسعه زیرساخت به حساب می‌آید، این مسئله مصرف قابل توجه فلزات را به دنبال داشته است. بر اساس برآوردهای صورت‌گرفته، طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ به طور متوسط حدود ۳۰ میلیون دلار فولاد، ۲ میلیون دلار آلومینیوم و ۳ میلیون نیز مس در توسعه زیرساختهای حوزه «ICT» کشور به مصرف رسیده است.
در هر واحد صنعتی، تجهیزات و ماشین‌آلات مختلفی به کار گرفته می‌شود و عملکرد مناسب این ماشین‌آلات عامل بسیار مهمی در بهره‌وری کل مجموعه به حساب می‌آید. از این رو، لازم است تا در ساخت تجهیزات صنعتی، استانداردهای خاصی مد نظر قرار بگیرد و این محصولات مطابق با آخرین فناوری‌های روز ساخته شوند. در ایران نیز اگرچه بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی از کشورهای خارجی خریداری می‌شوند، بدیهی است که حرکت به سمت تولید این تجهیزات گام بلندی به سمت بی‌نیازی به خارج از کشور و توسعه اقتصادی خواهد بود.
به طور کلی، ماشین‌ابزارها نوع خاصی از ماشین‌آلات صنعتی به شمار می‌روند که در تولید و شکل‌دهی قطعات فلزی و سخت به کار گرفته می‌شوند. اساس کار این ماشین‌ها فرایندهای مکانیکی است و با روش‌هایی مختلف، روی قطعات شکل‌دهی یا براده‌برداری انجام می‌دهند. اولین ماشین‌‌ابزاری که مورد استفاده قرار گرفت یک ماشین تراش بود که با عوض کردن چرخ‌دنده‌های تعبیه‌شده روی محور اصلی و محور پیچ‌بری، می‌توانست پیچ‌های مختلفی را بسازد. کار با این ماشین‌ابزار به صورت دستی و به همین دلیل، استفاده از آن بسیار دشوار بود. امروزه این ماشین‌آلات شکل پیچیده‌تری به خود گرفته‌اند و به سبب اتوماتیک بودن و کنترل به وسیله کامپیوترها، کار با آن‌ها بسیار آسان شده است.
پیشرفت فناوری‌ها در ابعاد مختلف صنعت، موجب پدید آمدن ابزار و وسایل متنوع با هدف پیشبرد بهتر فعالیت‌ها در محیط‌های صنعتی و تسهیل فعالیت‌های نیروی انسانی شده است. تجهیزات بالابرنده و جابه‌جاکننده از جمله ماشین‌آلاتی به شمار می‌روند که نقش اساسی در فعالیت‌های صنعتی ایفا می‌کنند، به طوری که امروزه جزوی جدایی‌ناپذیر از صنعت هستند. وزن بالای مواد اولیه و محصولات میانی در اغلب صنایع، جابه‌جایی و انبار کردن آن‌ها را دشوار ساخته است. از این رو، با به‌کارگیری این ماشین‌آلات، صرفه‌جویی در وقت، هزینه و انرژی رقم می‌خورد. ضرورت استفاده از این تجهیزات در صنعت موجب شده است تا تولید آن‌ها مورد توجه قرار بگیرد.
رشد صنعت ماشین‌آلات، به سبب نقش زیرساختی‌ای که در توسعه صنایع کشور دارد، همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان قرار داشته است. با این حال، ناتوانی تولید برخی از ماشین‌آلات خاص و دسترسی نداشتن به تکنولوژی‌های به‌روز موجب شده است تا بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات مورد استفاده در صنایع کشور خارجی باشند. البته بررسی روند چند سال اخیر حاکی از بهبود نسبی این شرایط است. با این حال، کماکان فاصله زیادی با حد مطلوب وجود دارد و ایران همچنان به جای یک صادرکننده قدرتمند، واردکننده ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی به حساب می‌آید.
