مشاهده بیشتر
در عصر کنونی، افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تقاضا برای مواد غذایی شده است. با توجه به محدویت‌ها در حوزه توسعه صنعت کشاورزی، افزایش بهره‌وری در این صنعت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در سراسر جهان از کودها و ضدآفت‌ها به منظور بالا بردن کیفیت محصولات غذایی استفاده می‌شود. کودها و ضدآفات، با افزایش بهره‌وری و حاصل‌خیزی خاک، راندمان تولید محصولات غذایی را افزایش می‌دهند و زمینه را برای توسعه صنعت کشاورزی فراهم می‌آورند. از این رو، رشد تولید کودها و ضدآفات یکی از عوامل کلیدی در توسعه بخش کشاورزی محسوب می‌شود. با توجه به خاصیت شیمیایی این کودها، لازم است در بسته‌بندی آن‌ها از مواد مناسبی استفاده شود که از پایداری مناسبی در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی برخوردار باشند.
صنایع بهداشتی و آرایشی از جمله سودآورترین صنایع جهان محسوب می‌شوند. ارزش افزوده بالای محصولات تولیدی این صنعت در کنار رشد روزافزون تقاضا برای آن‌ها، موجب افزایش جذابیت سرمایهگذاری در حوزه توسعه صنایع بهداشتی و آرایشی شده است و از این رو امروزه شرکت‌های بزرگ و متعددی در عرصه تولید این محصولات در سرتاسر جهان فعال هستند. در ایران بخش بزرگی از مواد بهداشتی و ارایشی مورد مصرف، ساخت کشورهای خارجی است که دلیل این مسئله را می‌توان در کیفیت پایین‌تر محصولات داخلی و نیز عدم وجود برندهایی قابل مقایسه با شرکت‌های خارجی جستجو کرد. در حالی که با توجه به ارزش افزوده بالای این صنعت، توسعه واحدهای تولید محصولات بهداشتی و آرایشی میتواند به عاملی کلیدی در جلوگیری از واردات و قاچاق و نیز اشتغال‌زایی بدل شوند. با توجه به مصرف میزان قابل توجهی از فلزات دراحداث کارخانه‌ها و واحدهای فعال در عرصه تولید مواد بهداشتی و آرایشی، توسعه این بخش، محرکی قوی برای انواع فلزات برشمرده می‌شود.
فلزاتی همچون فولاد قلع‌اندود و آلومینیوم، به سبب استحکام و مقاومت بالا در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، مواد اولیه اصلی در بسته‌بندی انواع مواد غذایی محسوب می‌شوند. در سال‌های اخیر، ارزش تولیدات صنایع غذایی بسیار افزایش یافته است و با توجه به اهمیت بسیار بالای مسئله امنیت غذا، خصوصا در شرایط تحریم، پیش‌بینی می‌شود که این روندِ رو به رشد در سال‌های آینده نیز تداوم یابد. این تداوم پیشرفت، در کنار تاثیرات مثبت آن بر رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی، در سال‌های پیشِ‌رو تاثیرات قابل توجهی بر مصرف انواع فلزاتی همچون آلومینیوم، فولاد و قلع خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود که مصرف فلزات در این عرصه در سال‌های آینده نیز تداوم یابد.
با شکل‌گیری نظام سلامت و توجه بیشتر به مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، فلزات نیز به عنوان عناصر ضروری توسعه این بخش مورد استفاده قرار گرفتند. کاربرد فلزات در نظام سلامت طیف وسیعی از تجهیزات مراقبت‌های بهداشتی، درمانی، خدماتی، زیرساختی را در بر می‌گیرد. فلزات پایه نظیر فولاد، آلومینیوم و مس اغلب در ساخت تجهیزات پزشکی و زیرساخت‌های فیزیکی کاربرد دارند و فلزات کمیاب و گرانبها در تشخیص بیماری‌ها و تجهیزات مراقبتی و شناسایی بیماری با حساسیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به این مسئله نظام سلامت را می‌توان به عنوان محرک قدرتمندی برای بازار جهانی فلزات قلمداد کرد.
توسعه و رشد صنایع غذایی و آشامیدنی تقاضایی از فلزات را در بخش‌های مختلفی از جمله بسته‌بندی محصولات، توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز و در نهایت در بخش تجهیزات و ماشین‌آلات ایجاد می‌کند. ارزش کل فلزات مصرف‌شده ناشی از توسعه و تولیدات صنایع غذایی و آشامیدنی کشور در آخرین سال از دوره مطالعه‌شده حدود ۵۶۰ میلیون دلار بود که در خوش‌بینانه‌ترین حالت، انتظار می‌رود این رقم تا سال ۱۴۰۵ به حدود یک میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار افزایش یابد.
نفت خام ماده‌ای ارزشمند اما تصفیه‌نشده است. این ماده از هزاران ترکیب شیمیایی مختلف به نام هیدروکربن‌ها تشکیل شده که دارای نقاط جوش مختلف هستند. پالایشگاه‌ها و سیستم‌های فرآوری آن‌ها نفت خام را به محصولات پرکاربرد و باارزش‌تری همچون سوخت‌ها تبدیل می‌کنند. ایران، با برخورداری از ذخایر نفتی فراوان، در گروه بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت دنیا قرار گرفته است. نفت استخراج‌شده از ذخایر، محصولی خام و با ارزش افزوده بسیار کم است. توسعه ظرفیت‌های پالایشگاهی گامی مهم در تولید فرآورده‌های نفتی به عنوان منابع انرژی و مواد واسطه صنعتی است. در شرایطی که تحریم‌ها موجب ایجاد موانع و مشکلات متعددی در حوزه صادرات شده است، جلوگیری از خام‌فروشی نفت و حرکت به سمت تولید محصولات میانی و نهایی میتواند موجب جهش صنعت نفت و در پی آن رشد اقتصادی کشور شود.
گازهای استخراج‌شده از چاه‌ها دارای اجزای مختلفی از هیدروکربن‌های سبک و سنگین هستند. این گازها به منظور اجرای عملیات جداسازی و فرآوری به پالایشگاه‌ها منتقل می‌شوند. در پالایشگاه، اجزای مختلف گاز جداسازی می‌شوند. این محصولات به عنوان منابع انرژی و یا مواد اولیه و واسطه در بخش‌های پایین‌دست برای ساخت محصولات با ارزش افزوده بالا کاربرد دارند. با توجه به ذخایر غنی گاز ایران، احداث پالایشگاه‌های گازی در کشور ضروری به نظر می‌رسد. توسعه پالایشگاه‌ها کمک زیادی به بهره‌مندی از منابع گازی خواهد کرد. فولاد زنگ‌نزن اصلی‌ترین ماده اولیه احداث این واحدهای صنعتی به شمار می‌رود.
داروسازی و تولید محصولات دارویی یکی از صنایع کلیدی و استراتژیک در کشورها به شمار می‌آیند. توسعه صنایع دارویی در کنار ارتقای سطح سلامت و امید به زندگی جوامع، میتواند به عاملی اثرگذار در اقتصاد کشور بدل شود، چرا که تولید و تامین داخلی داروهای مورد نیاز جامعه، موجب جلوگیری از واردات و خروج ارز خواهد شد. همچنین با توجه به ارزش افزوده بالای محصولات دارویی، توسعه واحدهای فعال در این عرصه نقش به‌سزایی را در رشد اقتصادی کشور خواهد داشت؛ از طرفی احداث واحدهای تولید محصولات دارویی همچون سایر صنایع، تقاضای قابل ملاحظه‌ای را برای فلزات مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس ایجاد کرده و از این رو محرکی قوی برای بازار این فلزات محسوب می‌شود.
صنایع غذایی و آشامیدنی نه‌تنها از لحاظ اشتغال بزرگ‌ترین کارگاه‌های کشور با بیشترین نیروی انسانی را به خود اختصاص می‌دهند، بلکه از لحاظ تولیدات محصولات بسته‌بندی‌شده، نقش بسزایی را در تعیین تقاضای فلزات دارند. ورق‌های فولادی قلع‌اندودشده و همچنین فویل و ورق آلومینیوم از اصلی‌ترین فلزاتی هستند که در بسته‌بندی محصولات صنایع غذایی و آشامیدنی استفاده می‌شوند. علاوه بر آن، فولاد زنگ‌نزن نیز به طور گسترده در ماشین‌آلات و تجهیزات این صنایع کاربرد دارد.
در باب اهمیت و جایگاه تولید و صادرات نفت خام در اقتصاد ایران سخن بسیار گفته شده است. سال‌هاست که بخش بزرگی از اقتصاد ایران با صادرات نفت خام و درآمدهای نفتی گره خورده است. به رغم ذخایر بسیار ارزشمند نفت خام ایران، این مسئله هم‌اکنون به پاشنه آشیل اقتصاد کشور بدل شده است؛ زیرا صادرات و درآمدهای نفتی کشور تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله تحریم‌ها، شرایط اقتصادی دنیا و قیمت جهانی نفت قرار دارد و هر گونه تغییر در این شرایط، درآمدهای نفتی به عنوان منبع اصلی درآمد کشور را با چالش و حتی بحران مواجه می‌سازد. نشانه‌های این مسئله، در شرایط اقتصادی کشور در سال‌های اخیر به دنبال اِعمال تحریم‌های نفتی، به‌راحتی قابل مشاهده است.
امروزه مواد شیمیایی به عنوان مواد اولیه مهم و استراتژیک در اغلب صنایع شناخته می‌شوند؛ از این رو، توجه به تولید داخلی و تامین نیاز صنایع میتواند عاملی مهم و اثرگذار در توسعه صنعتی کشور به شمار آید. همچنین با توجه به تقاضای قابل‌توجه برای این محصولات در بازارهای بین‌المللی، رشد کمّی و کیفی تولیدات در این عرصه میتواند زمینه‌ساز توسعه صادرات و ارزآوری به کشور شود. بررسی روند فعالیت واحدهای فعال در عرصه تولید مواد شیمیایی از رویکرد مناسب و اتخاذ سیاست‌‌های مطلوب از سمت نهادهای بالادستی حکایت دارد. احداث این کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی، در کنار تاثیرات مطلوب و فراوان در زمینه رشد صنعتی کشور، محرکی قوی برای بازار فلزات نیز محسوب می‌شود؛ زیرا در احداث ساختمان‌ها و تاسیسات این صنایع از فلزات مختلف خصوصا فولاد، آلومینیوم و مس استفاده می‌شود و رونق گرفتن این بخش تقاضای قابل‌توجهی را برای این فلزات ایجاد خواهد کرد.
در جهان امروز، لازمه بقا و توسعه هر صنعت، برنامه‌ریزی در راستای تامین قطعات یدکی و مواد مصرفی آن است. واحدهای پتروشیمی و پالایش نفت و گاز، به عنوان یکی از بخش‌های اثرگذار در اقتصاد جهان، مجموعه‌ای پیوسته از فرایندها و تجهیزات مختلف را در خود جای می‌دهند. از این رو، توسعه صنایع پشتیبان بخش پتروشیمی نقشی تعیین‌کننده در عملکرد واحدهای پتروشیمی کشورها خواهد داشت؛ زیرا تامینِ به‌موقع و مناسب قطعات یدکی و مواد مصرفی مورد نیاز در بهبود فرایند تولید و کاهش قیمتِ تمام‌شده محصولات نقشی کلیدی خواهد داشت. این مسئله در مورد صنعت پتروشیمی ایران، که سال‌هاست با چالش تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، اهمیت بیشتری دارد و توسعه این بخش، عنصری کلیدی برای توسعه و افزایش بهره‌وری صنعت پتروشیمی کشور به شمار خواهد رفت.
