مشاهده بیشتر
امروزه تامین آب به یکی از چالشهای بزرگ جهان تبدیل شده است و بسیاری از کشورها میکوشند تا با دسترسی به منابع آب شیرین و نیز توسعه ظرفیتهای تصفیه و شیرینسازی، در مسیر تضمین تامین پایدار آب خود حرکت کنند. این مسئله در مورد ایران اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا سالهاست که کشور با مقوله خشکسالی و کمبود منابع آب مواجه است و به نظر میرسد که لازم است تا اقدامی جدی برای توسعه زیرساختهای تامین آب کشور صورت پذیرد. با توجه به حجم بالای مصرف فلزات در تصفیهخانههای آب، تاثیر توسعه این ظرفیتها بر بازار فلزات کشور قابل بررسی است.
ورود تکنولوژی به زندگی روزمره بشر موجب سرعت گرفتن همه فعالیتهای انسانی شده است. در این میان، خدمات و امور حسابداری نیز از فناوری روز جانمانده و همزمان با پیشرفت تکنولوژی، ماشینآلات و تجهیزات مختلفی برای ارائه خدمات بهتر و باکیفیتتر به این عرصه راه یافتهاند. امروزه ماشینآلات و تجهیزات اداری به عضو جدانشدنی یک مجموعه مبدل شدهاند، به طوری که انجام برخی از امور اداری بدون این تجهیزات تقریبا غیرممکن به نظر میرسد. ضرورت استفاده از این تجهیزات در بسیاری از مشاغل موجب شده است تا تولید آنها مورد توجه قرار بگیرد. از آنجایی که تنوع ماشینآلات اداری رو به گسترش است، تولید این محصولات در کشور ارزش افزوده بیشتری را ایجاد خواهد کرد. گفتنی است که تجهیزات اداری از جمله لوازم مصرفی بادوام هستند که توسعه ظرفیت و تولیدشان مصرف گسترده فلزات اساسی را به همراه خواهد داشت.
آب، برق و گاز از جمله مهمترین یوتیلیتیهای مورد نیاز صنایع به شمار میروند. از این رو، توسعه صنایع تقاضایی برای افزایش ظرفیت تامین این یوتیلیتیها ایجاد میکند که خود محرکی برای رشد تقاضای نهایی فلزات محسوب میشود. توسعه زیرساختهای مورد نیاز صنایع شیمیایی در سالهای گذشته به گونهای بوده است که سالانه حدود ۳۷ میلیون دلار بر تقاضای فلزات افزوده است. این در حالی است که با توجه به پیشبینی وضعیت آتی این صنایع، انتظار میرود که این رقم در سالهای آتی به مقدار متوسط سالانه ۶ میلیون دلار کاهش یابد.
در کشورهای کمتر توسعهیافته که رویکرد صنعتی شدن را دنبال میکنند، تامین انرژی برای رشد تولیدات صنعتی و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه بسیار مهم است. ایران، به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی مانند گاز طبیعی، میتواند نقشی بسزا در این بخش داشته باشد. در مرحله اول تامین انرژی، استخراج گاز بسیار اهمیت دارد. با این حال، انتقال انرژی از بخش پالایشگاهها به منزله پل ارتباطی میان پالایشگاه و محل مصرف انرژی است. گاز از طریق خطوط انتقال به محل توزیع میرسد. با توجه به اینکه عمده میدانهای گازی در جنوب کشور واقع شدهاند، توسعه خطوط لوله انتقال گاز نقش مهمی در انتقال این انرژی ایفا میکند. لولههای انتقال گاز در ابعاد بزرگ طراحی میشوند و اغلبشان از جنس فولادند. به همین دلیل، تامین لولههای مورد نیاز برای توسعه شبکه انتقال گاز از محل تولید داخل میتواند رونق قابل توجهی را در بازار داخلی فولاد کشور ایجاد کند.
ارتباطات (Communications) به دلیل آن که نقش کلیدی در انتقال دانش و اطلاعات دارد، یکی از مهمترین موضوعات حال حاضر جهان به شمار میرود. اینترنت و تلفن مهمترین فناوریهایی هستند که پایههای یک ارتباط موثر را شکل میدهند و از این رو، سطح دسترسی به آنها همواره مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان بسیاری از کشورها بوده است. ایران از جمله کشورهای در حال توسعهای است که در حوزه دسترسی به اینترنت و تلفن از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار است. آمارها نشان میدهد که در سال ۱۴۰۰، ضریب نفوذ پهنباندهای ثابت و متحرک به ترتیب حدود ۱۳.۱ درصد و ۱۱۴ درصد بوده است. همچنین در این سال ضریب نفوذ تلفنهای ثابت و متحرک نیز به ترتیب حدود ۳۵ درصد و ۱۶۶ درصد بوده است.
صنعت خودروهای الکتریکی بخش عمدهای از تحولات خود را مرهون ساخت باتریهای با قابلیت نگهداری شارژ در مدت زمان طولانی و برد مناسب است. باتری، منبع اصلی تامین انرژی و در عین حال، گرانترین بخش خودروهای الکتریکی محسوب میشود. در میان انواع باتری خودروهای الکتریکی، باتریهای لیتیوم یونی به سبب چگالی انرژی بالا و سازگاری بیشتر با محیطزیست سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دادهاند. چین، با دارا بودن بیش از ۷۰ درصد از ظرفیت تولید، یکهتاز این عرصه به شمار میآید و پیشبینی میشود که در سالهای آتی نیز این کشور جایگاه خود را حفظ کند. پیشبینیها نشان میدهد که در سالهای بعد، ارزش بازار باتری خودروهای الکتریکی افزایش مییابد و این افزایش با کاهش قیمت باتری خودروهای الکتریکی همراه است.
توسعه زیرساختها یکی از عوامل مهم در بالا بردن سطح زندگی مردم و توسعه صنعتی و اقتصادی کشورها محسوب میشود. تجهیزات زیرساختی تجهیزاتی هستند که به نوعی در احداث زیرساختها به مصرف میرسند. با توجه به شرایط کشورهای همسایه ایران که اغلب آنها در مرحله توسعه زیرساختهای شهری و صنعتی خود به سر میبرند، بهراحتی میتوان دریافت که چه بازار بزرگی پیشِروی صنایع تولیدکننده تجهیزات زیرساختی کشور وجود دارد. اغلب تجهیزات زیرساختی، نظیر تانکرها، مخازن و لولهها، از جنس فلزات بهخصوص فولاد ساخته میشوند و به همین دلیل، سالانه میزان قابلتوجهی از فلزات مختلف در قالب تجهیزات زیرساختی به کشورهای دیگر صادر میگردد.
فناوری هستهای به عنوان یکی از تحولات نوین دهههای اخیر، تاثیرات متعدد قابل توجهی بر جوامع و مدیریت منابع کشورها گذاشته است و کاربرد آن تنها به تامین انرژی و تولید برق محدود نمیشود، بلکه در حوزههای بسیاری از جمله داروسازی و پزشکی، کشاورزی و دامداری، حفاظت از محیطزیست، باستانشناسی و همچنین اکتشافات فضایی نقش تعیینکنندهای ایفا میکند و در بسیاری از موارد از جمله تامین غذا و انرژی، به نوعی حلال مشکلات و چالشها تلقی میشود.
صنایع غذایی و آشامیدنی، به لحاظ ارزش افزوده، یکی از عمدهترین فعالیتهای صنعتی در ایران هستند؛ بنابراین صنایع غذایی و آشامیدنی جزو صنایع باارزش تلقی میشوند. مطابق آمارهای گمرک، بیشترین حجم صادرات صنایع غذایی و آشامیدنی از نظر ارزش به کشورهای همسایه همچون عراق، افغانستان و پاکستان صورت گرفته است که میتواند نشانه بیتاثیر بودن تحریمها، به دلیل رصدناپذیر بودن، در صادرات محصولات غذایی به کشورهای همسایه باشد. بیشترین افزایش ارزش افزوده صنایع غذایی و آشامیدنی از ارزش افزوده بخش صنعت در سالهای اخیر رقم خورده است که نشان از افزایش سهم و جایگاه صنایع مورد نظر در ارزش افزوده بخش صنعت کشور دارد. در سال ۱۳۹۷، به دلیل خروج آمریکا از برجام، این مقدار سهم کاهشی یکواحدی داشت. همچنین در سال ۱۳۹۲، با اِعمال تحریمها، سهم صادرات صنایع غذایی و آشامیدنی از کل صادرات غیرنفتی به کمترین مقدار خود طی دوره بررسیشده رسید.
در زندگی امروز، ابزارآلات و یراقآلات نقش مهمی را در ساخت و تولید محصولات ایفا میکنند و استفاده از آنها موجب دوام، استحکام، زیبایی و افزایش کارایی وسایل و تجهیزات میشود. ابزارآلات دستی نظیر آچارها، ارهها و ... در واقع وسایلی هستند که به شکلهای گوناگونی طراحی میشوند و موجب تسهیل و تسریع فعالیتها میشوند و دقت انسان را افزایش میدهند. یراقآلات نیز محصولات نیمهساختهای هستند که موجب اتصال بسیاری از وسایل چوبی و فلزی، از جمله درها و پنجرهها (فلزی و غیرفلزی) و سایر وسایل منزل میشوند. با توجه به اینکه ابزارآلات و یراقآلات در زمره محصولات بادوامی هستند که باید تحمل فشار و ضربه را در مدت زمان طولانی داشته باشند، جنس این قطعات غالبا فلزی است. همچنین این محصولات از تنوع بالایی نیز برخوردار هستند؛ بنابراین یکی از محرکهای بازار فلزات اساسی به شمار میروند. از این رو، در گزارش حاضر، تولید و توسعه ظرفیتهای یراقآلات و ابزارهای دستی و بُرّنده در کشور و تاثیر آن بر ارزش فلزات مصرفی در این عرصه مورد بررسی قرار گرفته است.
امنیت انرژی در جهان، همواره به عنوان یک مسئله استراتژیک در نظر گرفته شده، این در حالی است که همگام با پیشرفت جوامع و روند جهانی شدن «Globalization»، اقتصاد جهانی و بازارهای انرژی شاهد پیدایش ریسکهای ژئوپلیتیکی بوده که هر یک به نحوی بازارهای نفت و گاز طبیعی را تحت تاثیر قرار دادهاند. سال ۱۹۷۳، یکی از بزرگترین بحرانهای نفتی جهان تا به امروز (به دلیل بالا گرفتن منازعات نظامی میان برخی کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی) کلید خورد که تقریبا ۷ سال به طول انجامید و سبب شد تا قیمت جهانی نفت تقریبا ۶ برابر شود. سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ نیز با آغاز نبرد نظامی روسیه و اوکراین و همچنین حمله رژیم صهیونیستی به غزه، به دلیل کاهش قابل ملاحظه صادرات نفت و گاز طبیعی روسیه به اتحادیه اروپا و مختل شدن روند تولید و صادرات گاز طبیعی در منطقه خاورمیانه، مجددا بازارهای انرژی در مقیاس جهانی تا حدی متلاطم شد، با این حال، تاثیر ریسکهای ژئوپلیتیکی اخیر بر بازار انرژی نسبت به دورههای قبل محدودتر شده است. واقعیت آن است که در طول بحرانهای نفتی گذشته، جامعه جهانی به سمت پویایی بیشتر (به خصوص در زمینه تامین و مصرف انرژی) رفته است؛ این مسئله عمدتا به این خاطر است که وقوع بحرانهای نفت و گاز طبیعی در بلندمدت، هم به تامینکنندگان و هم به مصرفکنندگان انرژی خسارت جدی وارد میکند.
اگرچه کودها عملکرد محصول را افزایش میدهند وکیفیت خاک زمین را بهبود میبخشند اما معایبی نیز همچون رشد علفهای هرز، آلودگی آبها و بروز آسیبهای ایمنی در استفاده از کودها و ضدآفات را بر جای میگذارند. از این رو کشورهای توسعهیافته همواره در تلاشاند تا در کنار افزایش تولیدات کشاورزی، کودها و سموم با ضررات کمتر زیستمحیطی را تولید کرده و به مصرف برسانند. ایران با برخورداری از منابع طبیعی و مراتع وسیع کشاورزی توانسته است جایگاه خوبی را در حوزه تولیدات غذایی برای خود کسب کند. با افزایش جمعیت و نیاز به مواد غذایی، استفاده از کودها و ضدآفات بیشتر میشود؛ به همین دلیل با احداث و راهاندازی پروژههای داخلی و با خودکفایی در این حوزه میتوان بخش اعظمی از تولیدات کودهای کشاورزی و ضدآفات را برطرف کرد. به دلیل کاربرد و مقاومت شیمیایی و فیزیکی بالای فلزات، مصرف اینگونه مواد در صنایع مختلف افزایش یافته است و سه فلز فولاد، آلومینیوم و مس از جمله فلزات پرمصرف برای ساخت واحدهای تولیدی کودهای شیمیایی و ضدآفات هستند.
