مشاهده بیشتر
بشر از ابتدای حیات خود از ابزارها و وسایل مختلفی برای رفع نیازها و تسهیل زندگی خود استفاده میکرده است. این ابزارها به مرور زمان و با رشد سطح دانش و تکنولوژی، تکامل یافته و پیشرفت کردهاند، به طوری که امروز بازار لوازم خانگی جهان به بازاری بزرگ و رقابتی تبدیل شده است که تولیدکنندگان میکوشند با طراحی محصولات جدید و تطبیق آنها با آخرین تکنولوژیهای روز، مشتریان بیشتری را از سراسر جهان جذب کنند. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی از جمله بخشهای بزرگ اقتصاد جهان به شمار میآید که رشد تقاضا و رونق تولیدات آن میتواند طیف گستردهای از صنایع مرتبط را با خود به حرکت درآورد. صنعت لوازم خانگی ایران از جمله صنایع قدیمی کشور به شمار میآید. با این حال و به رغم وجود پتانسیلهای فراوان موجود در ایران، این صنعت هیچگاه نتوانسته است به جایگاهی شایسته در صادرات کشور دست یابد. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید لوازم خانگی، صنایع معدنی و فلزی از جمله صنایعی هستند که همگام با افزایش صادرات و رونق تولیدات لوازم خانگی رشد خواهند یافت.
توسعه زیرساختها یکی از عوامل مهم در بالا بردن سطح زندگی مردم و توسعه صنعتی و اقتصادی کشورها محسوب میشود. تجهیزات زیرساختی تجهیزاتی هستند که به نوعی در احداث زیرساختها به مصرف میرسند. با توجه به شرایط کشورهای همسایه ایران که اغلب آنها در مرحله توسعه زیرساختهای شهری و صنعتی خود به سر میبرند، بهراحتی میتوان دریافت که چه بازار بزرگی پیشِروی صنایع تولیدکننده تجهیزات زیرساختی کشور وجود دارد. اغلب تجهیزات زیرساختی، نظیر تانکرها، مخازن و لولهها، از جنس فلزات بهخصوص فولاد ساخته میشوند و به همین دلیل، سالانه میزان قابلتوجهی از فلزات مختلف در قالب تجهیزات زیرساختی به کشورهای دیگر صادر میگردد.
خانه، به عنوان مامنی برای انسانها، باید از آبوهوایی مطبوع و دلپذیر نیز برخوردار باشد. فراهم کردن هوای معتدل در خانه هنگام فصول گرم یا سرد سال چالشی برای بشر بود تا برای رفع این نیاز، ابداعاتی را برای گرمایش، سرمایش و تهویه خانه پدید آورد. در حال حاضر سیستمهای متعددی برای بهبود هوای خانه طراحی شدهاند که هرکدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. رشد و پیشرفت تکنولوژی و وجود محصولات با امکانات متنوع حق انتخاب بیشتری در اختیار افراد قرار داده است تا با توجه به هزینه مورد نظر و راندمان مصرفی محصول، بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. امروزه، با بالا رفتن کیفیت زندگی، تجهیزات الکتریکی سرمایش، گرمایش و تهویه هوا نیز به یکی از اقلام ضروری خانه تبدیل شدهاند.
دولتها به عنوان نهاد اجرای قوانین، توانایی دخالت و تغییر در فرآیند بخشهای مختلف یک کشور از جمله اقتصاد را دارند. آمارها نشان میدهد که در ایران، دولت حضوری پررنگ در اقتصاد دارد که منجر به بروز عارضههایی در فضای کلان اقتصادی کشور شده است. این عارضهها عمدتا ریشه در بهرهوری پایین موسسات انتفاعی وابسته به دولت دارد که بودجههای کلانی را مستقیما از دولت دریافت میکنند و در هنگام پرداخت مالیات، آنطور که باید در تامین درآمدهای مالیاتی دولت مشارکت ندارند. چند دههای است که سیاست خصوصیسازی در کشور با هدف گذر از این بحران و ایجاد فضای رقابتی و مبتنی بر بازار در اقتصاد از سوی نهادهای حاکمیتی دنبال میشود که متاسفانه به علت فراهم نبودن برخی زیرساختها و پایین بودن قدرت چانهزنی بخش خصوصی نتایج مطلوبی به دنبال نداشته است.
صادرات یک میلیون دستگاه انواع خودروی سواری و ۳۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در افق ۱۴۰۴ صرفا بخشی از چشماندازهای تدوینشده برای حوزه حملونقل کشور به شمار میآید. با این حال، نگاهی به حالوروز و شرایط فعلی صنعت خودرو نشان میدهد که نهتنها این صنعت روی ریل خود حرکت نمیکند، بلکه در سالهای اخیر با افت تولید و کاهش صادرات نیز مواجه بوده است. از صنعت خودرو، به سبب ارتباط گستردهای که با سایر صنایع از جمله صنعت فلزات اساسی دارد، به عنوان پیشران اقتصاد کشور یاد میشود و به حرکت درآمدن چرخ آن میتواند محرک قدرتمندی برای رونق اقتصادی کشور باشد.
خدمات عمومی در تمام نقاط جهان، زیربنای توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع محسوب میشود و از این رو، نحوه ارائه آنها از حساسیت بالایی برخوردار است. این موضوع سبب شده است تا دولتها به صورت مستقیم و غیرمستقیم و در ابعادی گسترده در امر توسعه زیرساختهای خدمات عمومی مداخله کنند و بازار محصولات خدمات عمومی را به مکانیسم بازار نسپارند. برآوردهای صورتگرفته نشان میدهد که دولتها طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲، تقریبا حدود ۳۱ تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار در توسعه زیرساختهای خدمات عمومی جهان سرمایهگذاری کردهاند که این مسئله افزایش قابل توجه در مصرف فلزات فولاد، آلومینیوم و مس را به دنبال داشته است.
امروز دیگر پیمودن مسیر توسعه صنعتی بدون دسترسی و تامین ماشینآلات و تجهیزاتِ مناسب میسر نیست. استفاده از ماشینآلات مناسب مزیتهای پرشماری را از جنبههای مختلف نظیر بهرهوری تولید و کاهش بهای تمامشده محصولات ایجاد میکند. فلزات بخش عمده وزن ماشینآلات و تجهیزات صنعتی را تشکیل میدهند. به همین دلیل، با رشد صادرات این محصولات، مقدار قابلتوجهی از فلزات مختلف با حداکثر ارزش افزوده به کشورهای خارجی صادر میشود. یکی از چالشهای اساسی امروز صنعت ماشینسازی کشور معضل تحریمها و دسترسی نداشتن به تکنولوژیهای روز است که موجب شده تا بهتدریج از ارزش صادرات ماشینآلات صنعتی کشور کاسته شود.
موقعیت جغرافیایی استراتژیک و قرارگیری بر روی پهنهای عظیم از منابع و ذخایر طبیعی از جمله انرژی، ایران را به بازیگری محوری در چشمانداز انرژی جهان تبدیل کرده است. به رغم برخورداری از بزرگترین ذخایر نفت و گاز طبیعی در جهان، اما بهرهبرداری از این منابع تحت تاثیر تحریمها و محدودیت سرمایهگذاری در توسعه صنایع نفت و گاز قرار گرفته است. در واقع افت جریان سرمایهگذاری داخلی و خارجی و دشواری دسترسی به تامینکنندگان تکنولوژی، علاوه بر این که ایران را به واردات فراوردههای نفتی سبک از جمله بنزین و نفت کوره متکی کرده، روند عرضه گاز طبیعی را نیز برای مصارف داخلی و اجرای تعهدات صادراتی چالشبرانگیز کرده است.
امروزه فلزات اساسی یکی از مهمترین محصولات صنعتی دنیا محسوب میشوند و از سهم قابلتوجهی در تجارت جهانی برخوردارند. با توجه به برخورداری ایران از ذخایر معدنی و فلزی ارزشمند و متنوع، سرمایهگذاری در توسعه واحدهای تولید فلزات اساسی امری ضروری به نظر میرسد؛ زیرا با توجه به ارزش افزوده بسیار بالای زنجیره تولید فلزات اساسی و چشمانداز رشد تقاضای جهانی این فلزات، توسعه صادرات آن میتواند گامی بلند در جهت ارزآوری، ایجاد اشتغال و در نهایت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت باشد؛ مسئلهای که به نظر میرسد در سالهای اخیر بهخوبی مورد توجه قرار گرفته و روند روبهرشد صادرات فلزات اساسی گویای آن است.
اقتصاد دیجیتال به معنای استفاده از فناوریهایی از جمله هوش مصنوعی، بلاکچین، اینترنت اشیا و ... در فعالیتهای اقتصادی و محیط کسبوکار با هدف تغییر رویههای سنتی اقتصادی و افزایش کارایی در کل اقتصاد است. تجارت الکترونیک، یکی از نمودهای دیجیتالیسازی در حوزه اقتصاد است. بر اساس گزارشهای ارائهشده، میزان فروش از طریق خدمات تجارت الکترونیک طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ رشد حدود ۱۶۱.۵ درصدی را تجربه کرده است. الکترونیکی شدن دولتها نیز یکی دیگر از پیامدهای رسوخ فناوریهای دیجیتالی در حوزه اقتصاد است. به گزارش ملل متحد، ۱۳۳ کشور جهان دارای شاخص توسعه دولت الکترونیک بالای ۰.۵ هستند و از این نظر در گروه کشورهایی با خدمات دولت الکترونیک مطلوب قرار میگیرند.
اهمیت و نقش دولتها در حیات و رشد اقتصادی کشورها در طول تاریخ امری اثباتشده و مشخص است. در کشور در حال توسعهای مانند چین، دولت در چند دهه گذشته به تدریج کنترل مستقیم خود را بر اقتصاد کاهش داده است، اما با این حال نقش مهمی در تعیین جهتهای استراتژیک، اجرای سیاستهای کلیدی و تاثیرگذار به توسعه اقتصادی برای تضمین ثبات اجتماعی و کنترل سیاسی ایفا میکند. در ایالات متحده آمریکا نقش دولت از ایجاد ثبات اقتصادی، تسهیل توسعه زیرساختها و تنظیم صنایع تا ارتقای نوآوری، تضمین رقابت منصفانه و پاسخ به بحرانهای اقتصادی به تدریج تکامل یافته است. دولت ژاپن هدف خود را هدایت اقتصاد به سمت رشد و تابآوری بلند مدت قرار داده و نقش آن از مداخله فعال در طول رشد اقتصادی تا پیگیری اصلاحات ساختاری در طول زمان تغییر کرده است. آلمان نیز که در چند دهه گذشته مدلهای اقتصادی مختلفی را دنبال کرده، بر تنظیم صنایع، حمایت از رفاه اجتماعی و تحریک رشد اقتصادی متمرکز شده است.
فولاد از جمله فلزاتی است که رد پای مصرف آن در بسیاری از جنبههای زندگی امروز قابل مشاهده است. اهمیت این ماده استراتژیک تا حدی است که از روند تولید و مصرف آن به عنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامع یاد میشود. از طرفی، جهان در حال حاضر با تحولات بزرگی درآمیخته شده که روز به روز نیز پررنگتر میشوند؛ تحولاتی که اغلب آنها را میتوان محرکی برای رشد تقاضای فولاد دانست. با این حال، به نظر میرسد که با موضوعاتی نظیر محدودیتهای ذخایر با عیار بالا و همچنین الزام صنعت فولاد به کاهش انتشار گازهای گلخانهای، این صنعت به سمت استفاده بیشتر از قراضه به عنوان خوراک حرکت خواهد کرد.