مشاهده بیشتر
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیینکننده در اقتصاد جهان به شمار میرود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاستهای داخلی و فشارهای خارجی و تحریمها امروز موجب شدهاند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالشهای پرتعدادی مواجه باشند، چالشهایی که تحقق اهداف پیشبینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار میسازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِروی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
از گذشته جادهها یکی از در دسترسترین راههای ارتباطی میان روستاها، شهرها و کشورها بودند و امروزه نیز راههای مواصلاتی در قالب زیرساختهای حملونقل از اهمیت بسیاری برخوردارند و نقشی محوری در رشد اقتصادی کشورها ایفا میکنند، زیرا جادهها ارتباط و دسترسی بین بخشهای مختلف از تولید تا مصرف کالا را فراهم میسازند. بر همین اساس، در اغلب کشورهای درحال توسعه و توسعهیافته، سالانه سرمایهگذاریهای فراوانی برای ایجاد و احداث زیرساختهای حملونقل جادهای انجام میشود و بر دامنه آن افزوده میشود. در ساخت جادهها، تجهیزات و داراییهای فیزیکی مرتبط با آنها از فلزاتی نظیر فولاد، مس و آلومینیوم استفاده میشود و به همین دلیل سرمایهگذاری در این بخش، محرک قدرتمندی برای بازار فلزات به شمار میآید.
برخورداری از یک سیستم حملونقل کارآمد، با جلوگیری از اتلاف وقت و ارتباط موثر میان بخشهای مختلف نه تنها موجب کاهش هزینههای تولید میشود، بلکه روند رشد اقتصادی کشورها را نیز بهبود میبخشد. بر خلاف اهمیت این مسئله، سیستم لجستیک و حملونقل کشور در سالهای اخیر به دلیل عدم هماهنگی و تناسب بین روشهای حمل و روند کند و نامتوازن توسعه عملکرد چندان مناسبی نداشته است و بار جابجایی کالا و مسافر بر دوش جادههای کشور سنگینی میکند. علاوه بر این امنیت پایین، نبود قطعات استراتژیک و عدم انسجام در برنامهریزی از جمله مشکلاتی هستند که سیستم لجستیک کشور با آن روبهرو است. به نظر میرسد که توسعه سیستم حملونقل کشور علاوه بر دیدگاهی وسیع و جامع به برنامهریزی و مدیریت یکپارچه نیاز دارد.
بخش اعظم وزن یک خودرو را فلزات مصرفی در آن، بهویژه فولاد، تشکیل میدهد. اتاق، کابین، بدنه موتور و بسیاری از قطعات موتور از جنس فولاد و آلومینیوم ساخته میشوند. همچنین نمیتوان از میزان مس مصرفی در انواع تجهیزات الکتریکی خودروها چشمپوشی کرد. با توجه به این مسئله، بدیهی است که رشد تولیدات خودرو، با توجه به حجم فلزات مصرفی و آمار بالای تولیدات، تقاضای قابلتوجهی را برای فلزات مختلف ایجاد خواهد کرد.
در گزارش پیشِرو میزان مصرف فلزات ناشی از توسعه ظرفیتهای واحدهای تولید بدنه و اتاق وسایل نقلیه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. این بخش یکی از اجزای مهم صنعت بزرگ و گسترده خودروسازی محسوب میشود که رونق و توسعه آن میتواند این صنعت را هم از لحاظ کمیت و رشد تولیدات و هم از لحاظ کیفیت محصولات بهبود ببخشد. بهعلاوه، توسعه ظرفیتهای واحدهای تولید بدنه و اتاق خودرو، همچون سایر واحدهای صنعتی، از جنبههای مختلف نظیر احداث ساختمانها و تاسیسات بزرگ و همچنین نیاز به ساخت ماشینآلات متعدد و پیشرفته موجب مصرف فلزات خواهد شد.
در جوامع پیشرفته امروزی، توسعه حملونقل عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است. تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی شهروندان، برطرف کردن مشکلات محیطزیست، حل مشکل ترافیک و جابهجایی و انتقال آسان و مقرونبهصرفه مردم از جمله اهداف دولتها با استفاده از توسعه ناوگان حملونقل عمومی است. با تشویق مردم به استفاده از حملونقل عمومی، بسیاری از مشکلات از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. ساخت اتوبوس، مینیبوس و ون از جمله ملزوماتی است که رشد ناوگان حملونقل عمومی در کشور را تسهیل میکند. از آنجا که شرایط برای ایجاد خطوط اتوبوس در ناوگان حملونقل شهری بسیار راحتتر از مترو است و نیاز به زیرساختهای بسیار کمتری دارد و نیز در همه شهرها و استانها قابلاجراست، توسعه این بخش با صرف انرژی و هزینه کمتر، بازدهی سریع و آسانتری خواهد داشت. بنابراین لازم است که به رشد تولید در این بخش توجه ویژهای شود.
بدنه و اتاق خودرو یکی از اجزای اصلی هشتگانه اتومبیل محسوب میشود که اسکلت اصلی خودرو را تشکیل میدهد و سایر قطعات و تجهیزات بر روی آن قرار میگیرند. به همین دلیل، طراحی بدنه خودرو با پیچیدگیها و دشواریهای خاصی همراه است. بدنه خودروها معمولا از ورقهای فولادی گالوانیزه ساخته میشوند. بخش عمدهای از وزن یک خودرو به بدنه آن تعلق دارد. با توجه به این مسئله، رشد تولید بدنه خودروها تقاضای بسیار بالایی را برای فولاد ایجاد خواهد کرد. در گزارش پیشِرو، ارزش فولاد مصرفی در تولید اتاق و بدنه برای نوسازی خودروها و همچنین تولید تریلرها و کاروانها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
تحولات صنعت خودروسازی دسترسی به انواع وسایل نقلیه را برای عموم مردم تسهیل کرده است، به طوری که امروزه بسیاری از مردم برای تردد و جابهجایی کالاها از وسایل نقلیه شخصی و عمومی استفاده میکنند. استفاده از اتومبیلها و ماشینهای حمل بار مستلزم توسعه زیرساختها در این بخش است. جادهها اصلیترین زیرساختهای حملونقل زمینی به شمار میآیند و امکان دسترسی به بسیاری از نقاط شهری و روستایی و جابهجایی در مسیرهای صعبالعبور را فراهم میکنند. احداث زیرساختهای حملونقل همواره یک ضرورت اجتنابناپذیر برای کشورها تلقی میشود. تردد بیشمار وسایل نقلیه در جادهها احتمال رخ دادن حوادث جادهای را نیز به مراتب افزایش داده است. برای افزایش امنیت حملونقل جادهای، نظارت بر اجرای مقررات و کاهش آمار سوانح جادهای، تجهیزات مختلفی مانند تابلوهای راهنمایی و رانندگی و گاردریلها در مسیر راهها نصب میشوند. در ساخت این تجهیزات غالبا فلزات اساسی از جمله فولاد به کار میروند؛ بنابراین احداث جادهها محرکی برای بازار فلزات اساسی خصوصا فولاد خواهد بود.
صنعت خودروسازی جهانی از زمان ساخت اولین وسایل نقلیه موتوری تاکنون، دستخوش تحولات عظیمی شده است. برخی از سازندگان اصلی خودرو با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه به تکامل و توسعه فرایندهای تولید خودرو در این دوره کمک کردهاند. به طور مثال، فناوریهای خودرو را تا حد زیادی بهبود بخشیدهاند و با ایجاد تاسیسات تولیدی بزرگ امکان صرفهجویی در مقیاس تولید را فراهم آوردهاند. در حال حاضر نیز برخی از بازیگران اصلی این صنعت از جمله تویوتاموتورز و جنرال موتورز با سرمایهگذاری مشترک در کشورهای خارجی پاسخگوی تقاضای فزاینده مصرفکنندگان در سراسر جهان هستند. آمارها حاکی از آن هستند که تولیدکنندگان بزرگی مانند تویوتا موتورز، فولکس واگن، هیوندای موتورز و جنرال موتورز، بازار جهانی خودرو را در اختیار دارند و همواره در تلاش هستند تا جایگاه خود را در عرصه جهانی تثبیت کنند.
هزینههای تامین برق بیشترین سهم از هزینههای بخش یوتیلیتی واحدهای پتروشیمی را دارند. از این رو، اتخاذ استراتژی مناسبی به منظور کاهش این هزینهها در طول سالهای آتی و همزمان با توسعه این صنعت دور از انتظار نخواهد بود. بر اساس برآوردها و میزان رشد مورد انتظار از صنعت پتروشیمی، به افزایش حداقل پانصدمگاواتی ظرفیت تولید برق نیاز خواهد بود و این میزان، تقاضای سه فلز اصلی یعنی فولاد، آلومینیوم و مس را از این بخش در مجموع بیش از ۳۰ درصد افزایش خواهد داد.
بازار جهانی خودرو از زمان توسعه خود در طول انقلاب صنعتی تاکنون با تقاضای در حال تغییر مصرفکنندگان همگام شده است و در حال حاضر بیش از ۹۲ میلیون خودرو در سطح جهانی به فروش میرسد. در چند سال گذشته گرایش فزایندهای به سمت توسعه خودروهای الکتریکی در سطح جهانی شکل گرفته است، به طوری که امروزه صنعت نوظهور خودروهای الکتریکی حدود ۱۸ درصد از بازار خودروها را به خود اختصاص میدهد. در حالی که بازار خودروهای الکتریکی در ابتدا به ایالات متحده آمریکا، اروپا و ژاپن محدود میشد، اما رشد بیسابقه بازار و صنعت خودرو چین در دو دهه گذشته این کشور را به بزرگترین بازار خودروهای الکتریکی، به ویژه خودروهای الکتریکی باتریدار (BEV) تبدیل کرده است.
بخش حمل و نقل از جمله فعالیتهای اساسی و زیربنای رشد اقتصادی و لازمه تحول جامعه محسوب میشود و سهم فزایندهای از انتشار گازهای گلخانهای متعلق به همین بخش است. سیستم ریلی بهعنوان یکی از مهمترین روشهای حمل و نقل کمترین میزان انتشار آلاینده را دارد و زیرساختهای آن بهعنوان یک شاخص مهم در بررسی میزان توسعهیافتگی کشورها در نظر گرفته میشود. واضح است که کشورهایی مانند چین و ایالات متحده آمریکا با اقتصادهای بزرگ بیشترین طول خطوط ریلی را نیز دارا هستند. در سمت مقابل کشور ژاپن نیز در سالهای اخیر با تمرکز بر افزایش کیفیت زیرساختهای ریلی خود توانسته است در زمینه شاخصهای کیفی خطوط ریلی از ایالات متحده آمریکا و چین پیشی بگیرد.
