مشاهده بیشتر
طی قرن اخیر، نقش صنعت خودرو در اقتصاد جهان بسیار پررنگ شده و میزانی قابل توجه از مجموع تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. هرچه نیازها و ترجیحات افراد تغییر میکند، میزان و نحوه استفاده و انتظارات آنها از خودروها نیز متفاوت میشود. از آنجاییکه خانوارها عامل تعیینکننده تقاضا در بازار خودرو هستند، تحولات ساختار خانواده میتواند تاثیر بهسزایی بر میزان و سمتوسوی تقاضای خودرو در جامعه داشته باشد. در چنین شرایطی، سیاستگذاری مناسب برای رونق صنعت خودروسازی و ارتقای توان این صنعت برای پاسخگویی به تقاضای یادشده میتواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات در کشور ایجاد کند.
بسیاری از کشورها در حال تغییر مسیر به سمت جهانی شدن و تمرکز بر ارتقای رشد اقتصادی از طریق یکپارچگی منطقهای و بینالمللیاند. در این بین، تجارت میان کشورها اساس و بنیان این جهتگیری و حرکت به سمت رشد اقتصادی است. میان تجارت و درآمد ملی کشورها رابطهای مستقیم برقرار است. افزایش تجارت تشکیل سرمایه فیزیکی و انسانی را در پی دارد که سبب افزایش درآمد ملی و رشد اقتصادی میشود. این امر برای ایران، که مرزهای آبی و زمینی گستردهای با کشورهای همسایه متعدد دارد که بسیاری از آنها در زمره کشورهای درحالتوسعه قلمداد میشوند، بسیار مهم است. نگاهی به آمار تجارت پاکستان، یکی از همسایگان ایران، نشان میدهد که در سبد وارداتی این کشور کالاهایی وجود دارد که کشورمان از امکان تولید آنها برخوردار است؛ با این حال، ایران سهم قابل توجهی در تامین نیاز بازار پاکستان ندارد.
سیر تکاملی زندگی بشر و گسترش شهرنشینی باعث شده است تا گردشگری مفهومی جهانی پیدا کند و برای بسیاری از انسانها و حتی دولتها با اهمیت شود، چرا که گردشگری میتواند پیامدهای اقتصادی متعددی را برای کشورهای میزبان به دنبال داشته باشد. ایران یکی از معدود کشورهای جهان است که ضمن برخورداری از آثار به جا مانده از کهنترین تمدنها و حکومتهای جهان، به دلیل قرار داشتن در یک موقعیت جغرافیایی مناسب از تنوع اقلیمی و جاذبههای طبیعی خیرهکنندهای بهرمند است و پتانسیل بالایی در حوزه گردشگری دارد. اما علیرغم پتانسیلهای گردشگری موجود در کشور، وجود ضعفها در بخش زیرساختها باعث شده است تا تنها بخش کوچکی از این پتانسیلها مورد توجه قرار گیرند.
اهمیت ارتقای استانداردها در بخش مراقبت و بهداشت در کشوری مانند ایران، به عنوان یک کشور در حال توسعه، بر کسی پوشیده نیست. این موضوع هنگام وقوع حوادث و یا بلایای طبیعی برای دستیابی به عدالت در سلامت برجستهتر میشود. یکی از شاخصهای دسترسی عادلانه به خدمات سلامت توزیع متناسب و متوازن زیرساختها و منابع است که علاوه بر افزایش بهرهوری باعث افزایش ارتقای سلامت جامعه میشود. اگرچه طی چند سال گذشته سرانه تختهای بیمارستانی، پزشک و پرستار در ایران رو به بهبود بوده است اما کماکان فاصله قابل ملاحظهای نسبت به کشورهای توسعه یافته و حتی متوسط جهانی مشاهده میشود.
ایران به لحاظ برخورداری از ذخایر نفت و گاز، جزو برترین کشورهای جهان محسوب میشود. مروری بر آمار مربوط به تجارت و تولید ناخالص داخلی بیانگر آن است که نفت و گاز سهم قابل توجهی از اقتصاد ایران دارند. در سال ۱۳۸۳، تقریبا ۷۷ درصد از حجم صادرات کشور مربوط به نفت خام و فرآوردههای آن و همچنین گاز طبیعی بوده که این رقم تا سال ۱۳۹۹ به حدود ۴۱ درصد کاهش یافته است. همچنین سهم گروه نفت از حجم اقتصاد ایران در فاصله زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۹ با کاهش ۱۴.۵ واحد درصدی به ۱۳.۵ درصد رسیده است. این آمارها نشان میدهد علیرغم اقدامات صورتگرفته، نفت و گاز همچنان نقش تعیینکنندهای در اقتصاد کشور دارد. وابستگی اقتصاد ایران به ذخایر طبیعی، کشور را به صورت بالقوه و بالفعل در معرض ابتلا به بیماری هلندی قرار داده است. بر این اساس، با توجه به این که درآمدهای نفتی از طریق بودجه عمومی دولت به اقتصاد تزریق میشود، لازم است تا در بودجهریزیهای سالانه توجه ویژهای به این موضوع شود.
ایران به عنوان یک اقتصاد در حال توسعه بیش از یک قرن است که مسیر رشد و توسعه صنعتی خود را در جهان آغاز کرده است. با این حال در طول مسیر رشد اقتصادی خود با چالشهایی از جمله تحولات سیاسی و تحریمها و فشارهای بینالمللی مواجه شده که برای مدتها رشد اقتصادی کند، سطوح بالایی از نرخ تورم و کاهش درآمدهای صادراتی را برای ایران رقم زدهاند. طی چند سال گذشته ایران تلاش کرده است تا با گسترش شبکههای تجاری خود از طریق همکاریهای بینالمللی با سایر بازارهای نوظهور و مهم، خلا ناشی از درآمدهای نزولی نفت به مقاصد سنتی را جبران کند و با گسترش توان تولید صنعتی خود، رشد بخش صادرات را بیش از پیش سرعت ببخشد. مروری بر آخرین آمارها نیز مهر تاییدی بر روندهای روبهرشد فعالیتهای اقتصادی و تجاری ایران در یک سال گذشته است.
صنعت ساختمانسازی یکی از صنایع مهم و تاثیرگذار در اقتصاد کشور به شمار میرود و با توجه به حجم صنایع بالادستی و پاییندستی وابسته نظیر کانیهای غیرفلزی و فلزات اساسی، رونق این صنعت میتواند نقش مهمی در به حرکت درآمدن چرخ صنعت و ایجاد اشتغال در کشور داشته باشد. با توجه به میزان قابل توجه فلزات مصرفی در احداث یک ساختمان از قبیل فولاد، آلومینیوم و مس، رونق این صنعت، تحولی اساسی در مصرف فلزات در کشور ایجاد خواهد کرد. در همین راستا در این گزارش، بر اساس شرایط صنعت ساختمانسازی در سالهای آتی، میزان مصرف فلزات در این صنعت در سه سناریو مورد بررسی قرار میگیرد.
در بخشهای مختلف احداث یک ایستگاه مترو انواع گوناگونی از فلزات مصرف میشوند. فولاد ماده اولیه اصلی احداث سازه ایستگاه در زیر سطح زمین خواهد بود تا بتواند در طولانیمدت، پایداری ایستگاه را تضمین کند. بهعلاوه، در یک ایستگاه مترو، تجیهزات مختلفی برای سهولت استفاده و رفاه افراد پیشبینی میشود که بخش بزرگی از این تجهیزات نظیر صندلیها، نردهها و ... از انواع مختلف فولاد و همچنین آلومینیوم هستند. همچنین تجهیزات برقرسانی و روشنایی در ایستگاههای مترو نیز دیگر منبع مصرف فلزاتی نظیر مس، فولاد و آلومینیوم است.
آشپزی و فرایند پختوپز در دنیای مدرن امروزی به یکی از حوزههای ظهور تکنولوژی تبدیل شده است و ماشینهای عملآوری غذا در سالهای اخیر، از لحاظ فناوری ساخت، با سرعت زیادی رشد یافتهاند. این لوازم و ماشینها آشپزی را از امری طولانی و خستهکننده به فعالیتی پرسرعت و جذاب تبدیل کردهاند. مزایای متعدد ماشینهای عملآوری غذا زمینهساز افزایش تقاضا و به تبع آن، افزایش تولید این محصولات شده است. از آنجا که در بدنه و قطعات این محصولات به طور گسترده از فلزات اساسی فولاد، مس و آلومینیوم استفاده میشود، میتوان میزان تولیدات این عرصه را از منظر تاثیر بر بازار فلزات کشور بررسی کرد.
هر انسان در محیط زندگی و کسبوکار خود از ابزارها و وسایل مختلفی استفاده میکند. این ابزارها باید به گونهای ساخته شوند تا بر اثر استفاده مکرر، فرسوده نشوند. از این رو، بسیاری از وسایل مصرفی انسان یا کاملا فلزی هستند یا از فلزات در ساخت آنها استفاده شده است. با توجه به تنوع محصولات و روند روبهرشد تقاضا برای کالاهای مصرفی بادوام، این بازار فرصت مناسبی را برای واحدهای فعال در این عرصه فراهم میکند تا با تولید محصولاتی جدیدتر و با کیفیتِ بالاتر، در کنار بالا بردن سطح زندگی انسان، فروش محصولات خود را توسعه دهند و موجب ارزآوری و اشتغالزایی در کشور شوند. در این گزارش ارزش فلزاتی که در قالب انواع کالاهای مصرفی بادوام به کشورهای خارجی صادر میشود مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
ایران در تولید مواد اولیه و برخی از محصولات نیمهنهایی و نهایی مزایای بسیاری دارد. تولید سالانه بیش از ۲۵ میلیون تن فولاد خام، ۲۵۰ هزار تن کاتد مس و بیش از ۳۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم مواردی هستند که ایران در آنها مزیت جانبی دارد و اکنون باید بهره بسیار بیشتری از آنها در صنایع پاییندست و پرمصرف خود مانند صنعت خودرو ببرد. عوامل داخلی و خارجی بسیاری مانع از پیشتازی و توسعه صنعت خودرو و صنایع وابسته مانند صنعت تولید قطعات شدهاند. اگرچه از دهه گذشته تاکنون کشور در تولید بسیاری از قطعات پیشرفت کرده، تا خودکفایی کامل راه زیادی در پیش است.
بخش اعظم انرژی مصرفی در جهان به سوختهای فسیلی اختصاص مییابد و به همین دلیل، امروز مقوله نفت سیاست بینالمللی در جهان را تا حد زیادی تحتالشعاع قرار داده است. مسئله دسترسی ارزان و آسان، تامین انرژی برای مصرفکنندگان و نیز امنیت مسیرهای انتقال انرژی برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان بسیار مهم است. در این میان، ایران از سه ویژگی برجسته برای نقشآفرینی در بازار جهانی نفت و گاز جهان برخوردار است: نخست، برخورداری از ذخایر فراوان انرژیهای فسیلی؛ دوم، قرار گرفتن در مرکز بیضی انرژی جهان؛ سوم، موقعیت ژئوپلیتیکی مناسب و قرار گرفتن در محل تلاقی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا. برخورداری از چنین شرایطی مزیتهای فراوانی را برای حضور پررنگ در بازار انرژی جهان ایجاد کرده است. یکی از موارد مهم در این زمینه، برخورداری از زیرساختهای مناسب و توسعه پایانههای صادراتی نفت است که توجه به آن گام بلندی در مسیر افزایش ظرفیتها، رفع چالشها و کاهش هزینهها خواهد بود.