مشاهده بیشتر
صنعت باتری، بر جنبه‌های اقتصادی و غیر اقتصادی جوامع اثرگذار است و در پیشرفت اهداف کربن‌زدایی و انتقال انرژی نقش موثری بر عهده دارد. این موضوع، بسیاری از کشورها را بر آن داشته است تا با هدف کسب منافع اقتصادی همواره بر سر تصاحب سهم بیشتر از صنعت باتری جهان به رقابت با یکدیگر بپردازند. در سال‌های اخیر، چین یکه‌تاز تولید باتری در مقیاس جهانی بوده، به طوری که برآورد می‌شود که تقریبا ۷۰ درصد از صنعت باتری جهان به این کشور، ۱۵ درصد به ایالات متحده آمریکا و ۵ درصد به اروپا اختصاص داشته است. مروری بر اندازه بازار و چشم‌انداز آن در سه کشور و منطقه یادشده، حکایت از آن دارد که تا سال ۲۰۳۰، اندازه بازار باتری اروپا رشد ۲۶۰.۷ درصدی، ایالات متحده آمریکا ۱۹۱ درصدی و چین ۱۸۲.۵ درصدی را تجربه خواهد کرد.
صنعت نفت و گاز امروز بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران است. در بخش‌های مختلف صنعت نفت و گاز، از اجرای عملیات حفاری و لوله‌گذاری تا استخراج و تاسیسات و تجهیزات مورد نیاز برای آن، حمل نفت و گاز از طریق خط لوله، ذخیره‌سازی در مخازن و فروش محصولات از پایانه‌های صادراتی فلزات نقشی بدون جایگزین را ایفا می‌کنند. از این رو، احداث تاسیسات بزرگ این صنعت و نیز تولید داخلی تجهیزات مورد استفاده در آن موجب افزایش مصرف فلزات در کشور خواهد شد. در گزارش پیشِ‌رو، جنبه‌های مختلف تاثیر توسعه صنعت نفت و گاز بر بازار فلزات کشور به‌اختصار مورد بررسی قرار گرفته است.
صنایع بهداشتی و آرایشی از جمله سودآورترین صنایع جهان محسوب می‌شوند. ارزش افزوده بالای محصولات تولیدی این صنعت در کنار رشد روزافزون تقاضا برای آن‌ها، موجب افزایش جذابیت سرمایهگذاری در حوزه توسعه صنایع بهداشتی و آرایشی شده است و از این رو امروزه شرکت‌های بزرگ و متعددی در عرصه تولید این محصولات در سرتاسر جهان فعال هستند. در ایران بخش بزرگی از مواد بهداشتی و ارایشی مورد مصرف، ساخت کشورهای خارجی است که دلیل این مسئله را می‌توان در کیفیت پایین‌تر محصولات داخلی و نیز عدم وجود برندهایی قابل مقایسه با شرکت‌های خارجی جستجو کرد. در حالی که با توجه به ارزش افزوده بالای این صنعت، توسعه واحدهای تولید محصولات بهداشتی و آرایشی میتواند به عاملی کلیدی در جلوگیری از واردات و قاچاق و نیز اشتغال‌زایی بدل شوند. با توجه به مصرف میزان قابل توجهی از فلزات دراحداث کارخانه‌ها و واحدهای فعال در عرصه تولید مواد بهداشتی و آرایشی، توسعه این بخش، محرکی قوی برای انواع فلزات برشمرده می‌شود.
نظر به آثار مخربی که وقوع بلایای طبیعی از خود در زندگی بشر بر جای می‌گذارد، اتخاذ راهبردهایی قبل، هنگام و بعد از وقوع این بلایا برای کاهش خسارت‌های ناشی از آن ضروری است. بازسازی به عنوان مهمترین اقدام در مدیریت بلایای طبیعی به دلیل ماهیت غیرمترقبه بودن این بلایا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شامل اقداماتی همچون تخریب، آواربرداری، پاکسازی و ساخت مجدد ساختمان‌های آسیب‌دیده می‌شود. در ایران دستورالعمل جامعی برای مقابله با بلایای طبیعی به خصوص اقدامات پس از وقوع سانحه وجود دارد. البته کارشناسان معتقدند تمرکز بیش از حد بر مجموعه اقدامات پس از وقوع بلایای طبیعی در کشور و توجه کمتر به مجموعه اقدامات پیشگیرانه باعث شده است تا وقوع این بلایا خرابی‌های گسترده‌ای از خود در کشور بر جای بگذارد.
اهمیت فزاینده چالش‌های زیست‌محیطی از جمله تغییرات آب‌وهوایی، با پذیرش گسترده سیستم‌های ذخیره انرژی تجدیدپذیر و ظهور کالاهای الکترونیکی مصرفی همراه شده است که تقاضایی روزافزون برای فناوری‌های جدید باتری با چگالی انرژی بالا و قابل شارژ از جمله باتری‌های لیتیوم-یونی را در سراسر جهان به وجود آورده است. انتظار می‌رود حرکت جهان به سمت منابع انرژی پاک و دیجیتالی شدن، چشم‌اندازی مثبت را برای بازار باتری‌ها در جهان شکل بدهد. در همین راستا تقاضای جهانی باتری در سیستم‌های ذخیره انرژی و تجهیزات الکترونیکی مصرفی از ۸۵ گیگاوات ساعت در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۹۰ گیگاوات ساعت در سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت.
توسعه صنایع ساختمانی و رشد تولیدات این بخش از صنعت از جنبه‌های گوناگون بر بازار فلزات اثرگذار است. احداث واحدهای تولیدی و تاسیسات آن‌ها، ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات و همچنین تامین زیرساخت‌های فعالیت این صنایع تقاضای قابل‌توجهی را برای فلزات ایجاد می‌کند. مسئله اثرگذار دیگر در این زمینه، حجم بالای فلزاتی است که در محصولات این صنایع مصرف می‌شوند. اغلب محصولات صنایع تولید تجهیزات ساختمانی و زیرساختی از جنس فولاد و آلومینیوم هستند؛ از طرف دیگر، رشد تولیدات سیم و کابل و تجهیزات توزیع و کنترل برق مصرف میزان قابل‌توجهی از مس و آلومینیوم را می‌طلبد.
رشد و توسعه چشم‌گیر صنایع غذایی و آشامیدنی در سال‌های گذشته، تقاضای شگرفی را برای ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده این صنایع ایجاد کرده است؛ به‌طوری که این امر به خودی خود، به محرکی برای رشد و توسعه صنعت ساخت و تولید ماشین‌آلات و تجهیزات صنایع غذایی و آشامیدنی تبدیل شده است. با این وجود، همچنان ایران در زمره کشورهای واردکننده این تجهیزات شناخته می‌شود و فاصله زیادی تا پوشش نیاز وارداتی کشور از محل تولیدات داخلی به چشم می‌خورد.
اهمیت توسعه صنایع ساختمانی در اقتصاد کشور را می‌توان از چندین جنبه مورد بررسی قرار داد. نخست، صنعت مذکور از مهمترین بخش‌های زیرساختی صنعت ساخت‌وساز به شمار می‌آید و توسعه آن میتواند ساخت‌وساز کشور را تا حد قابل‌ملاحظه‌ای از واردات و وابستگی به کشورهای دیگر بی‌نیاز کند. از طرف دیگر، با توجه به شرایط فعلی کشورهای همسایه خصوصا عراق و افغانستان، بازار بزرگی برای این محصولات در نزدیکی مرزهای کشور وجود دارد که استفاده از این فرصت مستلزم سیاست‌گذاری مناسب به منظور رشد کمّی و کیفی تولیدات و تنوع‌بخشی به محصولات است.
صنعت باتری از جمله صنایع استراژیکی محسوب می‌شود که با سرعت بسیار بالایی هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی در حال پیشرفت است. این مسئله، چشم‌انداز مثبتی را برای بازار جهانی مواد معدنی حیاتی از جمل نیکل، لیتیوم وکبالت ایجاد کرده است. در سال ۲۰۲۲، صنعت باتری، تنها سهم ۱۵ درصدی از تقاضای جهانی نیکل داشت، در حالی که انتظار می‌رود این رقم تا تقریبا دو دهه دیگر (همگام با رشد تقاضا برای این فلز) به بیش از ۴۰ درصد برسد. تقاضای لیتیوم نیز که به عنوان کلید تحقق دستیابی به اهداف کربن‌زدایی و انتقال انرژی در نظر گرفته می‌شود، در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده و به حدود ۱۳۵ هزار تن رسیده است. انتظار می‌رود تقاضای جهانی لیتیوم در افق زمانی ۲۰۳۰، حداقل به ۴۰۰ هزار تن افزایش یابد.
وابستگی درآمدهای ارزی به صادرات نفت خام همواره پاشنه آشیل اقتصاد کشور بوده است؛ زیرا تحولات و تلاطمات سیاسی و اقتصادی و تحریم‌ها نخستین تاثیر خود را بر بازارهای صادراتی نفت ایران می‌گذارند. یکی از راهکارهای بهبود این شرایط، جلوگیری از فروش نفت خام و حرکت به سمت تولید و صادرات محصولات نهایی زنجیره صنعت نفت از طریق توسعه ظرفیت‌های پالایشگاهی کشور است. با توجه به نقش استراتژیک منابع انرژی نظیر گاز طبیعی، بنزین و گازوئیل در صنعت امروز جهان، رشد صادرات این محصولات و تامین پایدار تقاضای کشورهای صنعتی به نوعی میتواند ضامن درآمدهای ارزی کشور، حتی در صورت ادامه تحریم‌ها باشد.
صنایع شیمیایی از بخش‌های متنوعی نظیر تولیدکنندگان مواد شیمیایی آزمایشگاهی، مواد آلی و صنایع شیمیایی تولیدکننده مواد معدنی تشکیل شده که نیازمند تجهیزات و قطعاتی پیشرفته است. همچنین تجهیزات و قطعات واحدهای تولیدکننده محصولات شیمیایی برای افزایش راندمان تولید و بهینه‌سازی کیفیت محصولات خود مستلزم لوازم و تجهیزات یدکی هستند. میزان مصرف فلزات در ساخت لوازم و قطعات یدکی تجهیزات و ماشین‌آلات واحدهای تولیدکننده مواد شیمیایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. افزایش تولیدات صنایع شیمیایی نیاز به تعمیر و نگهداری تجهیزات صنعت را بیشتر می‌کند. با وجود اینکه بخش عمده تجهیزات و قطعات از محل واردات تامین می‌شود، در گزارش پیشِ‌رو مصرف فلزات در تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت داخل مورد بررسی قرار گرفته است.
اگرچه کودها عملکرد محصول را افزایش می‌دهند وکیفیت خاک زمین را بهبود می‌بخشند اما معایبی نیز همچون رشد علف‌های هرز، آلودگی آب‌ها و بروز آسیب‌های ایمنی در استفاده از کودها و ضدآفات را بر جای می‌گذارند. از این رو کشورهای توسعه‌یافته همواره در تلاش‌اند تا در کنار افزایش تولیدات کشاورزی، کودها و سموم با ضررات کمتر زیست‌محیطی را تولید کرده و به مصرف برسانند. ایران با برخورداری از منابع طبیعی و مراتع وسیع کشاورزی توانسته است جایگاه خوبی را در حوزه تولیدات غذایی برای خود کسب کند. با افزایش جمعیت و نیاز به مواد غذایی، استفاده از کودها و ضدآفات بیشتر می‌شود؛ به همین دلیل با احداث و راه‌اندازی پروژه‌های داخلی و با خودکفایی در این حوزه می‌توان بخش اعظمی از تولیدات کودهای کشاورزی و ضدآفات را برطرف کرد. به دلیل کاربرد و مقاومت شیمیایی و فیزیکی بالای فلزات، مصرف این‌گونه مواد در صنایع مختلف افزایش یافته است و سه فلز فولاد، آلومینیوم و مس از جمله فلزات پرمصرف برای ساخت واحدهای تولیدی کودهای شیمیایی و ضدآفات هستند.
